Báo động tình trạng cá mập tấn công ở Úc

Cảnh sát Tây Úc hôm 13-10 đã quyết định ngừng công tác tìm kiếm thi thể của Andrew Sharpe sau khi nhìn thấy các mảnh bộ đồ lặn và ván lướt sóng của người đàn ông xấu số 52 tuổi này trôi vào bãi biển gần Esperance.

Thị trấn thuộc vùng Goldfields-Esperance của Tây Úc. Trước đó 2 ngày, người ta nhìn thấy ông Sharpe bị một con cá mập tấn công.

Vận động viên lướt ván thường là nạn nhân của các vụ cá mập tấn công. Ảnh: BBC

Như vậy, chỉ trong năm nay, có tới 17 vụ cá mập tấn công xảy ra ở xứ chuột túi, với 7 người bỏ mạng, cao nhất kể từ năm 1934. Con số này cao hơn nhiều so với mức trung bình chỉ 1,02 ca tử vong/năm do cá mập tấn công ở Úc trong vòng 50 năm qua.

“Trong một số trường hợp bị cá mập tấn công trong năm nay, có vẻ như cá mập chỉ quanh quẩn và cắn đi cắn lại nhiều lần, đó là hành vi bất thường đối với cá mập trắng. Và khi chúng cắn nhiều lần, khả năng tử vong cao hơn vì người bị cắn mất máu nhiều hơn” – Tiến sĩ Blake Chapman, nhà sinh vật học biển chuyên nghiên cứu khoa học thần kinh cá mập, nói với tờ Guardian. Theo bà Chapman, trong một số trường hợp, cá mập cắn vào phần trên của chân, háng hoặc gần bụng, gây mất máu ở các động mạch cũng như bộ phận quan trọng khác.

Nathan Hart, Phó Giáo sư khoa học sinh học tại ại học Macquarie, cho biết cá mập tấn công vì nhiều lý do khác nhau, chẳng hạn như chúng tấn công mối đe dọa, bảo vệ lãnh thổ hoặc nhầm lẫn con người với thức ăn, bởi đối với cá mập, vận động viên lướt ván trông giống như con hải cẩu to béo đang lướt trên nước.

Thủ phạm là La Nina?

Theo Tiến sĩ Chapman, nhiều cơ quan hữu quan Úc đã điều tra và xem xét chi tiết các vụ cá mập tấn công nhưng thật khó để hiểu rõ nguyên nhân số người chết do cá mập tấn công gia tăng trong năm nay. Song, giới chuyên gia cho rằng yếu tố góp phần làm gia tăng số vụ cá mập tấn công có thể là do thời tiết.

Giáo sư Robert Harcourt, trưởng nhóm nghiên cứu động vật biển có vú tại ại học Macquarie và là chuyên gia nghiên cứu về hành vi cá mập, cho hay ngoài nhiệt độ nước mát hơn vốn được cá mập trắng “chuộng”, lượng mưa gia tăng do hiện tượng La Nina có thể làm giảm độ mặn và thu hút cá mập tìm đến vùng biển có nhiều người bơi hơn. Theo Giáo sư Harcourt, dòng chảy và gió do La Nina tạo nên cũng có thể khiến cá hồi và các loài cá khác tập trung gần bờ hơn so với các điều kiện thời tiết khác, trong khi cá mập trắng “có xu hướng theo dõi sự di chuyển của con mồi”. “Chúng tôi nhận thấy sự gia tăng các vụ cá mập tấn công khi La Nina xuất hiện” – Tiến sĩ Chapman lo ngại.

Năm ngoái, Phó Giáo sư Hart cùng đồng nghiệp đã nghiên cứu một lượng lớn dữ liệu về cá mập cũng như nhiều ghi chép về nhiệt độ và lượng mưa. Nhóm nghiên cứu cho biết, thời tiết chính là tác nhân tiềm ẩn của các vụ cá mập tấn công tại các “điểm nóng” như phía Bắc tiểu bang New South Wales, nơi xảy ra 2 trường hợp tử vong do cá mập tấn công trong năm nay. Theo nhóm nghiên cứu, các vụ cá mập tấn công tại đây thường xảy ra khi có lượng mưa lớn, làm trôi chất dinh dưỡng ra biển, tạo ra dòng nước đục, mát hơn ở cửa sông và ven biển. Theo như giải thích của Phó Giáo sư Hart, những khu vực như vậy của đại dương giàu thức ăn trong khi cá mập lại dễ bị thu hút bởi sự phong phú của cá hoặc các con mồi khác, chẳng hạn như hải cẩu.