Bần nông thành “đại gia” nhờ công nghệ nuôi tôm giống
Từng lâm vào cảnh khánh kiệt với 5 đứa con thơ nheo nhóc, vợ đòi ly hôn…, 20 năm sau, người nông dân Dương Văn Hùng trở thành “đại gia tôm giống” đất Bạc Liêu. Hằng ngày, ông đi khắp nơi phố biến kỹ thuật nuôi tôm để giúp dân nghèo đổi đời.
Lên voi xuống chó vẫn không bỏ tôm
“Nói chuyện gì thì khó chứ chuyện con tôm thì tôi sẵn sàng. Mấy chục năm nay, tôi chỉ đi một con đường là gắn bó với con tôm” – ông Dương Văn Hùng – Giám đốc Công ty TNHH giống thủy sản Dương Hùng (Bạc Liêu) – nói với phóng viên Báo Khoa học và Phát triển trong ngày nhận giải Bạc G.iải t.hưởng Chất lượng Quốc gia 2015 ngày 8/5 vừa qua. Trong cuộc trò chuyện kéo dài cả giờ đồng hồ, người đàn ông đã gắn bó 25 năm với nghề nuôi tôm này luôn giữ chặt chiếc cúp và bó hoa vừa được trao.
Ông Dương Văn Hùng – Giám đốc Công ty TNHH giống thủy sản Dương Hùng (Bạc Liêu).
“Đây là g.iải t.hưởng chứng nhận cho những nỗ lực của tôi và cho thấy việc đầu tư cho trại tôm giống là hoàn toàn chính xác. Chính phủ đã ghi nhận, quốc tế cũng công nhận” – ông Hùng chia sẻ.
Kể chuyện về đời mình, về những trại tôm giống ở Bạc Liêu, cả khuôn mặt ông sáng bừng, đôi mắt ánh lên nét tự hào: “Trong 14 năm qua, tôi đã phát triển từ 16 trại tôm giống lên đến 2.300 trại tôm, mỗi năm cung cấp cho thị trường 2-3 tỷ con giống, năm nào cũng mở rộng mà không đủ bán”.
Điều đặc biệt là tôm giống công ty ông bán giá 120 đồng/con – mức giá không hề xê dịch một đồng kể từ năm 2010 đến nay, trong khi ở cách trại tôm giống của ông khoảng 6 cây số, người ta bán rẻ hơn đến 6 lần, chỉ 20 đồng/con. Ấy vậy mà sản phẩm của ông cung vẫn không đủ cầu.
“Sự chênh lệch giá cả ấy nằm ở chất lượng. Các trại khác mua tôm giống bố mẹ giá chỉ vài trăm nghìn tới 1 triệu đồng một đôi, cho đẻ nhiều lứa; trong khi đó tôm giống bố mẹ của tôi có giá 4-5 triệu một đôi, chỉ cho đẻ 3 lứa. Không chỉ vậy, hệ thống nuôi tôm của tôi đạt tiêu chuẩn quốc tế, từ máy kiểm tra tôm bệnh, máy lọc nước ngọt cho tôm sống đến thức ăn của tôm đều được nhập khẩu từ Mỹ” – ông Hùng phân tích.
Để có được ngày hôm nay, đại gia tôm giống đất Bạc Liêu đã trải qua lắm quãng đường gập ghềnh. 25 năm trước, người nông dân Dương Văn Hùng cùng vợ con chuyển từ quê nhà Long Mỹ (Hậu Giang) tới xã Long Điền Tây, Đông Hải (Bạc Liêu) lập nghiệp.
Thấy người ta làm tôm có lời, ông cũng đi theo họ học mót quy trình nuôi rồi thuê đất, lập ruộng nuôi tôm. Sau mấy vụ có lời, ông vay thêm t.iền để mở rộng trại nuôi tôm giống. Nhưng người tính không bằng trời tính, đàn tôm sắp tới kỳ thu hoạch thì c.hết sạch vì dịch bệnh.
Thất bại 2 vụ liền, nhà nghèo không có nổi cái xe đạp để đi, họ hàng không ai cho vay t.iền. “Họ bảo tôi rằng mày chỉ có trời cứu chứ không ai cứu được cả” – ánh mắt ông chùng xuống khi nhớ lại 25 năm trước.
Trời chưa cứu thì vợ ông bỏ đi vì không chịu nổi cái nghèo, để lại 5 đứa con đang t.uổi ăn t.uổi lớn. Ông gửi con cho một người họ hàng rồi lặn lội hết Ninh Thuận tới Khánh Hòa để học cách nuôi tôm.
Trong một năm, ông Dương Văn Hùng đã tích lũy được nhiều kiến thức, kinh nghiệm quý giá từ cách chọn tôm giống bố mẹ tới cách nuôi tôm sinh đẻ và nuôi tôm con. Ông cũng học được quy trình chuẩn trong nuôi tôm như đào vuông, xử lý phèn, kiểm tra độ pH, cách nuôi dưỡng tảo sạch cho tôm ăn…
Trại giống tiêu chuẩn 5 sao
Khi trở về Bạc Liêu gây dựng lại cơ nghiệp, ông Dương Văn Hùng thắng nhiều vụ liên tiếp, dần dần trả hết nợ nần và mua thêm đất mở rộng trại nuôi tôm, sản xuất tôm giống. Ông hồ hởi khoe, các đoàn tham quan đến từ Anh, Mỹ, Nhật Bản… đều đ.ánh giá cao hệ thống kỹ thuật và công nghệ ở trại giống của ông. Có vị khách người Anh còn nói vui rằng trại tôm này đạt tiêu chuẩn 5 sao. Đó là vì ông chủ luôn mạnh tay đầu tư cho công nghệ.
Video đang HOT
Phòng thí nghiệm tôm giống của Công ty TNHH giống thủy sản Dương Hùng.
“Công nghệ là vấn đề sống còn. Thiếu t.iền thì đi vay Nhà nước để đầu tư chứ không thể chậm trễ đổi mới được. Thời kỳ hội nhập này, chậm là thua” – ông Hùng quả quyết. Trại tôm giống Dương Hùng được trang bị những máy móc hiện đại nhất để phát hiện tôm bệnh, kiểm tra nguồn nước đầu vào, chất lượng tảo cho tôm ăn và vi sinh làm sạch nước.
Cách đây nửa tháng, trại được Liên minh Nuôi trồng thủy sản toàn cầu công nhận đạt tiêu chuẩn BAP – tiêu chuẩn về trách nhiệm, về môi trường và xã hội, về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc cho các nhà máy chế biến thủy sản, các trang trại, trại sản xuất giống tôm, cá rô phi, cá da trơn.
Có cơ sở hạ tầng “xịn” rồi, chủ trại tôm giống Dương Hùng không tiếc t.iền đầu tư về con người. Ông quan niệm “tướng là cha, lính là con, cha có 10 đồng thì nên chia cho các con 5 đồng” nên công nhân gắn bó với ông suốt 20 năm nay, không ai bỏ việc.
“Tôi xây nhà cho cả gia đình họ ở và làm việc. Mình có quan tâm, chăm sóc thì họ mới tận tâm tận lực cho mình” – ông Hùng chia sẻ bí quyết giữ chân lao động giỏi.
Người “đào tạo tỷ phú” tôm
Tự cho rằng mình may mắn được trời giúp khi từ một nông dân trở thành tỷ phú, ông Dương Văn Hùng không bao giờ quên gốc gác của mình. Điều đó khơi lên trong lòng người đàn ông này tham vọng giúp các nông dân khác trở thành tỷ phú nhờ con tôm – giống như câu chuyện cổ tích thời hiện đại của chính ông.
Nhiều năm nay, nhiều nông dân nghèo ở Đồng bằng sông Cửu Long đã quen với hình ảnh một người đàn ông da ngăm đen, khuôn mặt phúc hậu luôn rạng rỡ nét cười lặn lội vào ấp, xã cầm tay chỉ cách nuôi tôm cho người muốn học. “Có gia đình nghèo tới mức vẫn ở nhà đắp đất, tôi liền cho tôm giống 4 năm để nuôi. Làm mãi, giờ đã tự xây được nhà để ở” – ông Hùng kể.
Không hề giấu nghề, có bao nhiêu kinh nghiệm và kỹ thuật, đại gia tôm giống đem ra chỉ dạy hết cho bà con. Thấy một mình làm không xuể, ông thuê thêm các kỹ sư nông nghiệp để họ tới hướng dẫn kỹ thuật cho từng hộ dân mua tôm giống của ông.
Là một trong những gia đình nhận được sự giúp đỡ của ông Hùng từ 6 năm nay, bà Nguyễn Thị Đào (ấp Thành Thượng, xã An Trạch, huyện Đông Hải, Bạc Liêu) gọi ông bằng cái tên thân thương “cậu Năm”. Hai vợ chồng bà Đào tật nguyền, không đi lại được trong khi phải nuôi 2 đứa con.
“Hồi năm 2010, tôi khổ dữ lắm, gạo không có mà ăn. Trên 6 công đất bố mẹ cho, cậu Năm hướng dẫn gia đình tôi đào vuông nuôi tôm. Mỗi tháng cậu cho 6.000 con giống, lại hướng dẫn cách nuôi đúng kỹ thuật. Mỗi tháng thu hoạch 2 lần, thu nhập cũng được 8-10 triệu đồng” – bà Đào kể. Sau 2 năm, bà trả lại sổ hộ nghèo cho Nhà nước, xây nhà rồi cưới vợ cho con. Gia đình còn thuê thêm 3 công đất để mở rộng diện tích nuôi tôm. Cùng ấp với bà Đào, “cậu Năm” còn giúp 4-5 hộ khác thoát nghèo nhờ gây dựng kế sinh nhai cho họ.
Trong hành trình trả nợ nghĩa tình đó, doanh nhân Dương Văn Hùng lúc nào cũng đau đáu nỗi lo làm gì để giúp người nông dân một cách hiệu quả, để quanh ông không còn ai nghèo khổ.
Cuộc trò chuyện với doanh nhân Dương Văn Hùng kết thúc bằng một tiết lộ về dự định của ông trong thời gian tới: “Người dân bám vào con tôm để sống thì tôi cũng giúp họ tới nơi tới chốn. Nước mà không sạch thì tôm dễ bệnh lắm. Sắp tới tôi sẽ nhập men vi sinh giúp làm sạch nước từ Mỹ về bán cho bà con giá gốc, bởi giá thị trường đắt quá trong khi bà con ít vốn. Tôi nhập về bán giá 100 nghìn đồng/kg thôi – bằng 1/3 giá thị trường”.
Theo Vũ Ngọc (Khoa học & Phát triển)
Cuộc chiến tôm giống trở nên khốc liệt, chưa có hồi kết
Người nuôi tôm ngày càng khó khăn do dịch bệnh, biến đổi khí hậu, buộc các DN SX giống phải đồng loạt áp dụng chính sách khuyến mại để tiêu thụ...
Các bể nuôi thuần dưỡng sau khi nhập tôm post của các DN trong một Trại dèo
Người nuôi tôm ngày càng khó khăn do dịch bệnh, biến đổi khí hậu, buộc các DN SX giống phải đồng loạt áp dụng chính sách khuyến mại để tiêu thụ, từ việc mua 1 tặng 30%; 50% rồi 100% khiến cho cuộc cạnh tranh trở nên khốc liệt, không có hồi kết.
Thi nhau khuyến mại
Điều này cho thấy nguồn cung ứng tôm giống (post) hiện nay rất dồi dào phong phú, không còn hiện tượng sốt "nóng", "lạnh", như những năm trước đây mỗi khi bước vào vụ tôm.
Trong khi đó, điều nghịch lý là số lượng các DN SX tôm post đã và đang giảm theo từng năm. Cụ thể, theo thống kê của Tổng cục Thủy sản, tính đến tháng 5/2016, cả nước có 1.750 DN SX giống tôm, bao gồm 1.240 trại tôm sú và 510 trại tôm thẻ chân trắng (TTCT). So với năm 2013 giảm đến 900 trại, còn năm 2015 thì giảm ít hơn có 9 trại, trong đó đứng đầu SX tôm giống vẫn là hai tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, với trên 600 DN.
Hàng năm, tại đây cung cấp trên 50% số lượng tôm giống cho nhu cầu thả nuôi vùng ĐBSCL. Với 600 DN SX giống vị chi có hàng trăm tên thương hiệu tôm post khác nhau, nên tại nhiều vùng nuôi tôm ở các tỉnh Long An, T.iền Giang, Bến Tre, Bạc Liêu, Cà Mau, đang có nhiều DN tôm giống miền Trung "tấn công" vào các ao tôm với các chiêu thức bán hàng thông qua các "trại dèo" (người dân gọi đại lý) nằm rải rác khắp các ấp, xã vùng sâu, vùng xa và nơi đây là nơi trung chuyển từ tôm post của DN đến tận các ao tôm với giá bán vô chừng, có thể 60 đồng; 80 đồng; 90 đồng, 120 đồng/con...
Tôm post sau khi thuần dưỡng tại các Trại dèo trước khi mang bán cho các ao tôm
Đối với các ao nuôi mô hình thâm canh (mật độ thả trên 60 con/m2) thì đa số thích dùng hàng tôm post có giá cao 90 đồng trở lên vì "có đắt cũng xắt ra miếng"; còn các ao bán thâm canh (30-60 con/m2) và quảng canh (dưới 30 con/m2) có khuynh hướng sử dụng giống tôm có giá cả phải chăng, thậm chí 50 đồng/con cũng được như các ao tôm quảng canh.
Nói về đặc điểm của trại dèo, bà Nguyễn Thị Diệu, Phó phòng Thú y Thủy sản (Chi cục Thú y Long An) cho biết, mỗi trại dèo có từ 3-5 bể nuôi, diện tích mỗi bể rộng vài chục mét vuông.
Các chủ trại dèo thường nhập tôm giống (post) của DN SX ở các tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận, Bà Rịa-Vũng Tàu. Sau khi về địa phương, phải xuất trình đầy đủ giấy tờ kết quả xét nghiệm virus đốm trắng, vi khuẩn hội chứng hoại tử gan tụy của nơi SX xác nhận, từ đó trạm thú y huyện mới xuống lấy mẫu ngẫu nhiên để kiểm tra tiếp chỉ tiêu ký sinh trùng, nấm gây bệnh phát sán.
Chỉ khi cơ quan chức năng của nơi nhập về xác nhận tôm post sạch bệnh thì các chủ trại dèo mới được đưa về các bể nuôi thuần dưỡng ít nhất 24h-48h nhằm hạ độ mặn để cho tôm khỏe, ổn định môi trường rồi mới đem xuất bán cho dân.
Giống tôm post đang được các DN bán khuyến mại từ 30%; 40%; 50% ; 100 % ( mua 1 tặng 1)
Như vậy, có thể nói qui trình kiểm tra chất lượng con tôm post hiện nay rất chặt chẽ, ngay từ lúc tôm xuất khỏi nơi SX (đầu ra) cho đến tại nơi nhập về (đầu vào).
Thế nhưng, theo ông Võ Tạo, hộ nuôi ở xã Phước Vĩnh Tây, huyện Cần Giuộc, vừa thả 50 ngàn con tôm post trên 1.000m2 (mô hình bán thâm canh) vào cuối tháng 6 với giá mua 95 đồng/con của đại lý H.T (trại dèo) có khuyến mại thêm 50%: Sau một tuần lễ thì tôm post c.hết yểu "không còn một con". "Tức quá, tui kêu đại lý H.T đến kiểm chứng, họ xác nhận rồi gọi cho DN cung cấp giống ở Vũng Tàu là Cty V.A bồi thường lô post khác. Nay thả hơn 10 ngày, thấy thưa quá. Nhưng không chỉ có tui, còn nhiều người nữa nghen".
Quản lý kiểu nào cũng... lọt!
Chúng tôi đến huyện Cần Đước, tỉnh Long An, để tìm hiểu. Tại đây đang có DT tôm vụ 2 gần 200 ha (tính từ đầu tháng 6 đến nay) gồm 24 trại dèo rải đều khắp các xã gồm Tân Chánh, Long Hựu Đông, Long Hựu Tây, Phước Đông, Tân Ân... Bình quân mỗi trại dèo cung cấp khoảng 70-100 triệu post/năm cho các hộ nuôi tôm, vị chi nhu cầu ít nhất 1,5 tỷ tôm post/năm.
Thế nên, hiện có rất nhiều DN tôm giống ngoài tỉnh đổ vào địa phương thông qua các trại dèo. Ngoài các thương hiệu lâu nay như CP, Thông Thuận, Nam Miền Trung, Anh Việt, Đại Nam, Việt Đức, còn có nhiều DN khác như Đông Phát Thành, Đại Thịnh, Đông Thành, Trường Thịnh, Việt Thắng, Đại Thắng, Thông Thảo, Nam Mỹ, Vương Anh Khương... đang bán tôm post bằng chính sách khuyến mại, thấp nhất 30%, cao nhất đến 100%, tức "mua 1 tặng 1".
Tôm post sau khi thả nuôi được 10 ngày
Ông Trần Hải Âu, chủ trại dèo H. đặt tại ấp 5, xã Tân Ân cho biết, để không "đụng hàng", mỗi trại dèo phân phối cho khoảng 2-3 DN. Như vậy, ở địa phương đang có hàng chục thương hiệu tôm post cạnh tranh quyết liệt về giá cả và "so kè" chất lượng. Hai năm trước, nuôi tôm thẻ chân trắng còn dễ, giá một con tôm post bán ra 90 đồng nhưng không khuyến mại, còn bây giờ cũng bán ra 90 đồng, còn phải khuyến mại 30%; 50%; 100% tức giá bán thực bằng phân nửa.
- Vậy giá vốn thật của 1 con tôm post hiện là bao nhiêu? - Tôi đặt câu hỏi.
- Giá vốn là của từng DN, họ giấu không biết được. Tụi này là đại lý, hưởng 10 đồng/đầu con, 1 năm bán tốt khoảng 100 triệu post kiếm được 1 tỷ đồng, trong đó chi phí 200 triệu đồng bao gồm t.iền đóng bao vận chuyển ra ao (tôm), thức ăn Actimi trong quá trình thuần dưỡng", ông Âu nói.
Theo ông Huỳnh Quang Huy, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Bình Thuận, nơi có trên 150 DN SX tôm giống, tôm bố mẹ sau khi nhập về chỉ sử dụng tối đa 3-6 tháng, nếu sử dụng lâu, con giống sẽ giảm chất lượng, tức ảnh hưởng đến các hộ nuôi.
Xử lý ao trước khi thả tôm post
Ông T.V, chủ DN SX tôm giống ở xã Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong chuyên cung cấp tôm post cho các tỉnh miền Tây nay đã giải nghệ cho biết, trại giống của ông SX khoảng 70 triệu con post tôm thẻ/năm, chi phí SX cho 1 triệu con vào khoảng 40 triệu đồng bao gồm chi phí giống bố mẹ, thức ăn, hệ thống xử lý nước, lao động (giá thành 40 đồng/con).
Trong khi các DN lớn họ có nguồn nhập khẩu tôm giống bố mẹ ổn định như Mỹ, Singapore, Thái Lan...; 1 cặp giá từ 3-5 triệu đồng, 1 kg mấy chục triệu đồng (20 con tôm bố nặng 1 kg, 15-16 con tôm mẹ nặng 1 kg - PV) nên giá vốn họ cao từ 60-70đ/con. Còn ông đi mua nguồn tôm bố mẹ trôi nổi, giá rẻ hơn nên chất lượng không bằng. Kết quả là tôm post bán cho các trại dèo sau vài vụ người ta chê chậm lớn, nuôi sau 2,5 tháng TTCT có 90 con/kg (thay vì 60 con/kg-PV)
"Tháng 3, 4 vừa rồi nắng hạn, mặn xâm nhập ở vùng ĐBSCL khiến nhiều ao tôm bị ảnh hưởng nặng nề, tôm post ế không bán được, tôi nghỉ luôn cho xong, chuyển qua nghề khác", ông V nói.
Phiếu kết qủa xét nghiệm tôm post "sạch bệnh" tại nơi DN SX tôm giống
Cũng theo ông V, hiện có một số DN chỉ nhập số lượng tôm bố mẹ cố định, sau đó tận dụng triệt để đẻ nhiều lứa nauplii, mysis, post (tức sử dụng "quá đát" trên 6 tháng đến 1 năm-PV) để tăng thu lợi nhuận, do đó có nhiều lứa tôm post yếu, không đủ sức đề kháng đưa ra thị trường dù đã được các cơ quan chức năng ghi nhận tình trạng thú y đạt "yêu cầu", "sạch bệnh".
Theo Nhật Vy (Nông Nghiệp Việt Nam)
Ốc hương dễ nuôi, dễ bán, lời cao Hàng chục hộ dân đang sinh sống tại 2 thôn Từ Thiện và Sơn Hải, xã Phước Dinh (huyện Thuận Nam, Ninh Thuận) đang có thu nhập cao nhờ nuôi ốc hương. Trên thị trường hiện nay, ốc hương có giá khá cao, trung bình từ 200.000 - 210.000 đồng/kg và rất dễ bán nên nhiều hộ nông dân ở xã Phước Dinh...