Bản Giang Mỗ – nơi văn hóa Mường cổ hòa quyện cùng du lịch bền vững

Bản Giang Mỗ không chỉ là một điểm đến du lịch hấp dẫn mà còn là một minh chứng sống động cho sự kết hợp hài hòa giữa việc bảo tồn văn hóa truyền thống và phát triển du lịch bền vững.

Bản Mường Giang Mỗ đang là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn khám phá và trải nghiệm về văn hóa của cộng đồng người Mường. (Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN)

Nằm cách trung tâm phường Hòa Bình, tỉnh Phú Thọ chỉ khoảng 10km, bản Giang Mỗ (xóm Mỗ, xã Thung Nai) hiện lên như một bức tranh thủy mặc với phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, thanh bình.

Điều đặc biệt của bản Giang Mỗ chính là việc người dân nơi đây vẫn bảo tồn được kho tàng văn hóa Mường cổ. Chính vì vậy, cộng đồng đã chọn con đường phát triển du lịch gắn với việc gìn giữ văn hóa làm nền tảng để nâng cao đời sống. Đây là mô hình du lịch bền vững, mang lại một luồng sinh khí mới cho bản làng.

Tâm hồn văn hóa trong từng nếp nhà và món ăn

Linh hồn của bản Giang Mỗ chính là những ngôi nhà sàn cổ xưa được bảo tồn gần như nguyên vẹn. Đặc biệt, những ngôi nhà này được xây dựng theo kiểu kiến trúc hình con rùa – một đặc trưng nổi bật của người Mường.

Nhà sàn ở Giang Mỗ thường dựng lưng vào núi, hướng ra thung lũng để đón gió mát mẻ từ thiên nhiên.

Cấu trúc của ngôi nhà có ba tầng rõ rệt: Tầng trên dùng để cất lương thực, tầng giữa là nơi sinh hoạt của gia đình, và tầng dưới làm chuồng trại, chứa dụng cụ sản xuất.

Các cột gỗ, mái lá cọ cùng cầu thang gỗ mang dấu vết thời gian, phản ánh sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên trong đời sống sinh hoạt.

Cuộc sống yên bình tại bản Giang Mỗ. (Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN)

Đặc biệt, bếp lửa đỏ ấm áp giữa nhà là nơi không chỉ để nấu nướng mà còn là trái tim của mỗi gia đình, nơi tiếp đón khách bằng chén rượu cần và những câu chuyện truyền miệng về lịch sử, phong tục của người Mường.

Ẩm thực Giang Mỗ là một phần không thể thiếu trong hành trình khám phá văn hóa bản địa. Những món ăn truyền thống như xôi nếp nương, cá suối nướng, thịt gà nấu măng chua, cơm lam hay rượu cần đều mang đậm hương vị núi rừng.

Mỗi món ăn được chuẩn bị tỉ mỉ, bày biện trên lá chuối xanh, tạo nên một trải nghiệm không chỉ về hương vị mà còn về phong cách sống và mối liên hệ chặt chẽ giữa con người và thiên nhiên.

Khách du lịch đến đây không chỉ được thưởng thức những món ăn độc đáo mà còn hiểu thêm về những giá trị văn hóa của người Mường, từ cách chế biến đến phong tục ăn uống của họ.

Du lịch cộng đồng – sinh kế gắn liền với bảo tồn văn hóa

Giang Mỗ hiện nay có khoảng 14 hộ gia đình kinh doanh homestay, trong tổng số khoảng 30 hộ có khả năng đón khách.

Một trong những mô hình homestay tiêu biểu phải kể đến là Homestay Bảo Chiều, hoạt động từ năm 1997 và đã trở thành điểm đến ưa thích của du khách. Đây là mô hình du lịch cộng đồng bài bản, nơi du khách không chỉ được nghỉ ngơi mà còn được tham gia vào các hoạt động sinh hoạt, làm việc hàng ngày của người dân, trải nghiệm văn hóa đặc sắc và ẩm thực truyền thống.

Đặc biệt, du khách sẽ được sống chung với người dân bản địa, tham gia vào các hoạt động văn hóa như múa xòe, hát giao duyên, hay đơn giản là cùng nhau trò chuyện bên bếp lửa. Đây chính là cơ hội để du khách hiểu rõ hơn về cuộc sống của người Mường và góp phần vào việc bảo tồn những giá trị văn hóa quý báu này.

Phát triển du lịch bền vững là mục tiêu của cả chính quyền địa phương và cộng đồng Giang Mỗ. Mô hình du lịch ở đây không chỉ giúp tăng thu nhập cho người dân mà còn là công cụ quan trọng trong việc bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống.

Các homestay tại bản Giang Mỗ đẹp và thân thiện với môi trường. (Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN)

Chính quyền địa phương đã chủ động triển khai các chương trình hỗ trợ người dân xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp gắn với du lịch, phát triển các sản phẩm đặc trưng của người Mường, như mật ong, thảo mộc, và các sản phẩm thủ công.

Bản Giang Mỗ không chỉ là một điểm đến du lịch hấp dẫn mà còn là một minh chứng sống động cho sự kết hợp hài hòa giữa việc bảo tồn văn hóa truyền thống và phát triển du lịch bền vững.