Bản đồ ẩm thực: Tép biển xào bẹ môn, món ngon dân dã vùng phá Tam Giang

Tiên Sa17:38 28/02/2022

Ở vùng đất ven đầm phá Tam Giang, Thừa Thiên Huế có một loài cây được cư dân trồng rất nhiều và ngày nay trở thành đặc sản, đó là cây môn sen.

Môn sen không những là loài cây chủ lực mang đến giá trị lớn về kinh tế cho cư dân nơi đây mà còn níu chân du khách gần xa nhờ chế biến các món ăn đậm đà hương vị miền “đầm phá” xứ Huế thơm ngon.

Các bậc cao niên nơi đây cho hay, cây môn sen được trồng trên vùng đất này sau khi được chế biến thì rất thơm ngon lại không hề ngứa như thuộc tính của loài môn. Chính vì thế, nó được cư dân Huế và du khách ưa chuộng. Qua bàn tay khéo léo của những người nội trợ xứ Huế, cây và củ môn sen được chế biến thành nhiều món ăn ngon và có giá trị dinh dưỡng như: dưa chua môn sen, cháo môn sen… nhưng bùi thơm và thông dụng nhất vẫn là món bẹ (cọng) môn sen hay củ môn sen xào hay nấu canh với tôm, tép tươi sống ở đầm phá Tam Giang.

Nét đặc trưng của các món ăn nấu từ môn sen như xào, nấu canh… khi thưởng thức bạn sẽ cảm nhận được mùi thơm ngan ngát như hạt sen khi nấu chín, vị ngọt mát cùng cảm giác giòn sần sật của bẹ môn, củ môn sen với nguyên liệu như thịt cá, tôm tép. Tất cả hòa quyện sẽ mang đến cho bạn một trải nghiệm thú vị (một lần thưởng thức là nhớ mãi không quên). Bởi thế theo các cụ cao niên sống ở vùng đất này thì ngày xưa, cây môn sen này đã từng được tiến Vua, dùng chế biến các món ăn trong cung đình triều nhà Nguyễn.

Môn sen là loại cây thuộc họ khoai môn, thân thảo, chứa nhiều chất dinh dưỡng ở cả phần thân và củ. Theo các chuyên gia dinh dưỡng thì khoai môn có chứa nhiều chất dinh dưỡng như protein, lipid, chất xơ cùng rất nhiều khoáng chất. Đặc biệt rất giàu kali và các loại Vitamin hơn cả rau xanh và trái cây, giúp cơ thể chống lại các chất gây lão hóa, làm gia tăng thị lực và tăng sức đề kháng.

Video đang HOT

Cây môn sen.

Môn sen được trồng ở vùng đất ven phá Tam Giang có bẹ màu tím than. Hình thức của môn sen rất giống với loại môn tím (một loại môn chỉ dùng ăn củ còn lá làm thức ăn cho heo, bởi rất ngứa). Các lão nông trồng môn sen ở đây còn cho biết thêm một điều thú vị nữa đó là: Cũng là giống môn sen lấy từ vùng đất này nhưng nếu trồng ở những vùng đất không thuộc đất ven phá Tam Giang thì lại không thể dùng làm thức ăn cho người vì rất ngứa và không có vị dẻo thơm như hạt sen. Cũng chính vì nét đặc biệt này mà cây môn sen bên bờ phá Tam Giang đã thành cây đặc sản.

Môn sen được thu hoạch quanh năm và được bán ở hầu khắp các chợ xứ Huế, vươn xa đến tận Đà Nẵng, Nha Trang hay vào đến TPHCM… để món canh môn sen thơm ngọt luôn có mặt trong bữa cơm gia đình của người Huế xa quê, như là sự “hiện diện” của quê hương xứ sở.

Món bẹ môn sen xào tép tươi được chế biến như sau: Tép tươi được làm sạch rồi tẩm ướp gia vị gồm nước mắm, bột ngọt, hạt tiêu giã nát cùng vài củ hành tím. Ướp trong vài phút cho thấm rồi bắc nồi lên bếp phi thơm dầu phộng bằng củ hành hay củ nén (hành tăm) rồi cho tép đã ướp thấm gia vị vào xào chín.

Nguyên liệu làm món tép xào bẹ môn.

Tiếp đến dùng một chút ruốc Huế hòa với nước sạch lắng trong vài phút rồi gạn lấy nước ruốc cho vào nồi tép đã um. Đun sôi rồi lại cho bẹ môn sen đã sơ chế vào xào tiếp cùng với ớt. Khi gần chín, mùi thơm của món ăn rất khó diễn tả thành lời đang kích thích khứu giác làm cho người ăn muốn được thưởng thức ngay.

Món bẹ môn sen xào tép thích hợp cho các bữa cơm gia đình ấm cúng, nhất là nhân dịp đầu Xuân. Đặc biệt, món xào này dùng nóng hay nguội đều ngon và khi thưởng thức bạn sẽ bị “mê hoặc” tất cả các giác quan. Mùi thơm dịu như hạt sen hòa trong mùi thơm nồng nàn của gia vị sẽ làm cho người ăn muốn hít hà thật lâu. Cảm giác giòn sần sật của bẹ môn và vị ngọt bùi của tép chắc chắn sẽ làm say lòng người thưởng thức.

Nếu đến Huế, bạn hãy một lần thưởng thức món bẹ môn sen xào tép. Tôi tin chắc bạn sẽ cảm thấy rất thú vị bởi món ngon dân dã mà đặc sắc này dễ “nơi mô” có được! Về phá Tam Giang, dư âm câu ca trên sóng nước Cầu Hai vẫn văng vẳng bên tai:

Bản đồ ẩm thực: Ba khía Rạch Gốc, món ngon miền tận cùng tổ quốc

Là hải sản có nhiều ở vùng Nam Bộ, thế nhưng ba khía Rạch Gốc của đất mũi Cà Mau lại được đánh giá ngon hơn bởi chúng sinh trưởng trong điều kiện sống lý tưởng.

Ba khía hấp sả, món ngon dân dã được nhiều người yêu thích.

Theo trang web dulichcamau, ba khía là loài hải sản sản có ngoại hình tương tự con cua, sống ở các bãi bồi nước lợ, dưới những tán đước, mắm rậm rạp. Tuy nhiên, ba khía ở vùng Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển thuộc tỉnh Cà Mau có chất lượng thịt ngon hơn ba khía nơi khác. Điều này cũng phần nào dễ hiểu bởi chúng được ăn trái mắm đen - đặc trưng của vùng đất mũi - rụng xuống nên thịt cũng thơm, chắc và nhiều gạch hơn.

Thông thường, mùa thu hoạch ba khía ở Rạch Gốc rộ lên là khi đến mùa nước nổi (từ tháng 7 đến tháng 11 Âm lịch hằng năm). Lúc này, người dân sẽ lên ghe và xuôi đến những nơi mà ba khía sinh sống để thu hoạch. Nói qua thì đơn giản chứ để có được dăm ba ký ba khía mang về nhà thưởng thức thì cũng lắm nhiêu khê. Nào là tìm đúng nơi chúng cư trú, tìm cách dụ ra khỏi hang và cũng thật khéo léo tóm gọn chúng mà không để xảy ra sự cố nào.

Ngoài mắm ba khía nổi tiếng khắp nơi thì ba khía còn được chế biến thành những món ăn hấp dẫn khác như hấp sả, chiên giòn, rang muối hột, rang me... Trong đó, ba khía hấp sả luôn được chào đón bởi cách chế biến đơn giản, những ai không quen ăn mắm hay đồ sống vẫn có thể tự tin thưởng thức.

Theo đó, khi "thèm" ba khía chỉ cần rửa chúng qua với nước sạch để loại bỏ bùn, nhớt rồi cho vào nồi hấp cùng ít sả. Khi thịt chín, thì lột bỏ vỏ và chấm cùng nước chấm. Sở dĩ, người viết dùng từ lột là bởi vì nhìn lớp vỏ chúng có vẻ cứng cáp chứ thật ra rất mỏng manh, chỉ việc dùng tay ấn mạnh vào là lớp bỏ tự vỡ ra.

Được biết, nghề làm mắm ba khía ở Rạch Gốc đã có từ hơn 60 năm trước, là kế sinh nhai của nhiều hộ nơi đây và nghề muối ba khía của huyện Ngọc Hiển vừa được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia vào năm 2020.

Có thể nói, ba khía Rạch Gốc ngày nay đã trở thành sản vật nổi tiếng và là niềm tự hào của người dân Cà Mau. Chứa đựng trong nó là sự hội tụ hết những tinh hoa về con người, đất trời của vùng đất tận cùng tổ quốc.

Cá chuồn chiên củ nén Món ngon dân dã của người Quảng Có lẽ người dân ở các địa phương khác có thể không biết cá chuồn là cá gì... Tuy nhiên, những ai là dân xứ Quảng thì không ai mà không biết đến loại cá này! Cá chuồn dáng thon dài, lưng xanh, bụng trắng. Điều dễ phân biệt nó với các loại cá biển khác là cặp cánh dài tận đuôi. Nếu...