Bài nghiên cứu AI bị nghi do… AI viết khiến chủ nhân giải Nobel cũng bị ‘choáng’

Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) cho biết do lo ngại về ‘tính toàn vẹn’ của một bài nghiên cứu nổi bật liên quan đến tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) đối với nghiên cứu và đổi mới sáng tạo, bài này cần bị rút khỏi các diễn đàn.

AI có khả năng tạo ra các bài viết mà giới chuyên gia phải thán phục

Bài nghiên cứu có tên Artificial Intelligence, Scientific Discovery, and Product Innovation (Trí tuệ nhân tạo, khám phá khoa học và đổi mới sản phẩm), được viết bởi một nghiên cứu sinh chương trình tiến sĩ kinh tế của MIT. Bài nêu rằng việc đưa công cụ AI vào một phòng thí nghiệm khoa học vật liệu lớn (không nêu tên cụ thể) đã dẫn đến sự gia tăng phát hiện vật liệu mới và số lượng đơn đăng ký sáng chế, nhưng đồng thời cũng làm giảm mức độ hài lòng của các nhà nghiên cứu với công việc của họ.

Hai nhà kinh tế học của MIT là Daron Acemoglu (người vừa đoạt giải Nobel) và David Autor đều ca ngợi bài nghiên cứu này vào năm ngoái. Autor từng nói với Wall Street Journal rằng ông đã bị “choáng ngợp” bởi kết quả. Trong một tuyên bố được MIT công bố hôm 16.5 vừa rồi, Acemoglu và Autor cho biết bài nghiên cứu này “đã được biết đến rộng rãi và được thảo luận nhiều trong giới nghiên cứu về AI và khoa học, mặc dù chưa được công bố trên bất kỳ tạp chí bình duyệt nào”.

Tuy nhiên, hai ông cũng nói rằng hiện nay họ “không còn tin tưởng vào nguồn gốc, độ tin cậy hay tính hợp lệ của dữ liệu, cũng như độ xác thực của nghiên cứu”.

Theo Wall Street Journal, tháng 1.2025, một nhà khoa học máy tính có kinh nghiệm trong lĩnh vực khoa học vật liệu đã liên hệ với Acemoglu và Autor để bày tỏ những lo ngại. Hai nhà kinh tế sau đó đã báo cáo vấn đề lên MIT, dẫn đến một cuộc xem xét nội bộ.

MIT cho biết, do các quy định bảo vệ quyền riêng tư của sinh viên, họ không thể công bố kết quả của cuộc xem xét này, và tác giả bài nghiên cứu “không còn học tại MIT”. Mặc dù thông báo của trường không nêu tên tác giả, cả phiên bản bản thảo (preprint) của bài viết và các bản tin ban đầu đều xác định đó là Aidan Toner-Rodgers.

MIT cũng cho biết họ đã yêu cầu rút bài nghiên cứu khỏi trang The Quarterly Journal of Economics, nơi nó được nộp để xét duyệt, cũng như khỏi trang preprint arXiv. Tuy nhiên, theo quy định, chỉ tác giả mới được phép yêu cầu rút bài khỏi arXiv và MIT cho biết “đến nay, tác giả vẫn chưa thực hiện việc đó”.