Bác sĩ pháp y từng giải phẫu 23.000 tử thi

Richard Shepherd từng tham gia nhiều vụ án gây chấn động trong 30 năm hành nghề bác sĩ pháp y, nhưng sự nghiệp của ông cũng đi kèm cái giá khá đắt.

Vị bác sĩ pháp y tương lai lớn lên trong gia đình tương đối khá giả gần thủ đô London vào những năm 1960. Lần đầu tiên Richard tiếp xúc với cái chết là năm 9 tuổi, khi mẹ của ông qua đời vì bệnh tim vào năm 1962. Richard kể do còn nhỏ tuổi, ông không được bố cho xem thi thể mẹ lần cuối.

Phải bốn năm sau, Richard mới được chứng kiến hiện thân của cái chết thông qua cuốn sách về khoa học pháp y do bạn học mang tới. Richard nói đã bị ảnh chụp thi thể trong sách thu hút mạnh mẽ và từ đó muốn theo học ngành y để hiểu rõ hơn về sự chết.

Sau nhiều năm theo đuổi, Richard lần đầu giải phẫu tử thi vào năm 1980 rồi chính thức trở thành bác sĩ pháp y vào năm 1987. Ngay sau đó, ông tham gia vụ việc lớn đầu tiên trong sự nghiệp – vụ xả súng do Michael Ryan (27 tuổi) gây ra khiến 16 người chết tại thị trấn Hungerford (Anh). Richard kể tới bây giờ vẫn không thể quên được sự yên lặng rợn người khi tới hiện trường và thấy thi thể người chết nằm gục trên đường hoặc trên vô-lăng xe.

Richard đã có thâm niên 30 năm trong nghề bác sĩ pháp y. Ảnh: GQ.

Richard kể mỗi khi tới hiện trường vụ án bạo lực, ông phải tạm từ bỏ ý nghĩ rằng nơi đây đã xảy ra những sự việc kinh khủng và sẽ làm đảo lộn hoàn toàn cuộc đời của người liên quan. Khi ấy, Richard tạm tắt cảm xúc để tập trung vào vết thương và dấu máu,… những thứ thuần túy mang tính chất khoa học và y tế. Cũng chính nhờ thái độ “dửng dưng” này, Richard tìm thấy niềm đam mê lâu dài và hướng đi trong sự nghiệp.

Ngoài thái độ “dửng dưng” khoa học, Richard nói còn có khả năng chuyển đổi giữa nhà xác và tổ ấm, từ điều tra viên khách quan sang người chồng và người cha yêu thương vợ con. Dù vậy, khi ở nhà, đôi lúc Richard vẫn nhớ nghề khi ở nhà và có lần đã thực hiện thí nghiệm về vết thương do dao đâm lên những miếng thịt bò trên chảo.

Những năm cuối cùng của thập niên 1980, nước Anh xảy ra một loạt các vụ thảm họa gây thương vong lớn, như vụ đâm tàu hỏa tại ga Clapham Junction ở London vào năm 1988 khiến 35 người chết, vụ va chạm tàu trên sông Thames vào năm 1989 khiến 51 người chết,… Là bác sĩ pháp y lành nghề, Richard đã tham gia vào giai đoạn cấp cứu hoặc điều tra của rất nhiều trong số những sự kiện này.

Nhưng công việc của Richard không phải lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió. Richard thường phải đối diện với câu hỏi chất vấn của luật sư bào chữa cũng như ánh mắt soi mói và ngờ vực của công chúng, đặc biệt là trong vụ án được nhiều người chú ý. Một lần, khi bản nháp của biên bản giải phẫu bị rò rỉ, Richard đã bị công tố viên “vặn” trước tòa về từng dấu chấm câu hoặc từ ngữ bị sửa đổi so với biên bản chính thức.

Tuy vậy, theo Richard, khó khăn nhất trong công việc có lẽ là khi phải đối diện với nỗi đau và cú sốc của thân nhân người chết, với những câu hỏi không có câu trả lời. Dù vậy, Richard cho biết nếu được thân nhân hỏi “nạn nhân có đau đớn trước khi chết không?”, ông vẫn sẽ trả lời thành thật là không biết và giải thích cho họ hiểu, thay vì nói qua loa để xoa dịu.

Dù Richard tự hào với khả năng bỏ công việc ở cửa trước khi vào nhà, đời sống hôn nhân của ông vẫn bắt đầu có dấu hiệu rạn nứt và cuối cùng sụp đổ vào năm 2007. Richard kể khi ấy không nhận ra tuy ngăn được cảm xúc xấu trong công việc, ông cũng đồng thời chặn cả những cảm xúc tốt đẹp khác.

Không chỉ vậy, khả năng ngăn chặn tác động tiêu cực mà Richard thường lấy làm tự hào có vẻ cũng không phải bất khả xâm phạm. Richard kể sau hàng chục năm trong nghề, năm 2016, ông bị chẩn đoán rối loạn stress sau sang chấn, trong đầu thỉnh thoảng lởn vởn ý nghĩ tự sát. Có lần nhìn thấy đá nổi trong cốc, ông lại bị gợi nhớ ký ức khi tới giúp đỡ sau vụ đánh bom ở Bali (Indonesia) làm chết hơn 200 người vào năm 2002. Richard kể vì khi ấy không có tủ đông, nhà chức trách đã phải đặt thi thể người chết dưới những túi đá đang chảy.

Hiện trường vụ đánh bom khủng bố ở Bali, Indonesia. Ảnh: Courier Mail.

Richard cho rằng nguyên nhân ông bị bệnh không phải do một sự kiện cá biệt trong quá trình làm việc mà là do sự căng thẳng tích lũy từ từ trong 30 năm đương đầu với bạo lực và thế giới của người chết, cũng như do tổn thương tinh thần bị dồn nén khi giải phẫu qua 23.000 thi thể.

“Ban đầu tôi không nhận ra vì tự cho rằng mình đủ khả năng làm việc mà không bị ảnh hưởng”, Richard thừa nhận. “Nhưng căn bệnh như con cá nhỏ gặm nhấm khiến tôi không để ý tới từng miếng cắn bé tí. Chỉ khi nhìn lại, tôi mới nhận ra mình thật sự đã bị công việc tác động”.

May mắn thay, nhờ tư vấn tâm lý và thuốc thang, cũng như tình yêu với công việc, sau hai năm, Richard nói đã có thể khôi phục niềm nhiệt tình với những bí ẩn của cơ thể con người. Với người trong c ảnh ngộ tương tự, Richard khuyên họ tìm kiếm sự giúp đỡ, điều trị và sẽ trở lại cuộc sống bình thường.

Hiện, Richard đã nghỉ hưu nhưng vẫn tiếp tục nhận việc tự do. Bất chấp những gì từng trải qua và cái giá phải trả, Richard vẫn nói không tưởng tượng được sẽ làm công việc gì khác ngoài bác sĩ pháp y, đồng thời khuyến khích người khác theo đuổi công việc này nếu thấy phù hợp với bản thân.

Quốc Đạt (Theo The Guardian, GQ, Express)

Theo vnexpress.net