“Bà Tưng” vào đề thi: Ý kiến chuyên gia

Đề thi học sinh giỏi môn Văn TP.Hải Phòng yêu cầu học sinh viết về câu nói “Tôi mơ ước có nhiều đại gia…” của “Bà Tưng” và “Yêu không có tiền thì cạp đất mà ăn à?” của người mẫu Ngọc Trinh. Chúng tôi hỏi ý kiến một số chuyên gia về đề thi lạ này.

Đề thi có sáng tạo

Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý Giáo dục Hà Nội cho biết, nguyên tắc của đề Văn mởbao giờ cũng kiểm tra hai nội dung, khả năng lập luận của học sinh xem có chặt chẽ không, có rõ không, có thuyết phục không; đề thi phải kích thích được học sinh sáng tạo, đưa ra nhận xét mới, đánh giá mới. Đề thi học sinh giỏi, người ra đề tập trung vào hai yếu tố đó.

“Tuy nhiên tôi cho rằng đề thi này không có hại, hay ảnh hưởng gì. Đề thi hay phải kích thích cho học sinh sáng tạo, thể hiện quan điểm mới”, Tiến sĩ Lâm nói.

Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý Giáo dục Hà Nội.

Tiến sĩ Lâm cho hay, trong năm gần đây người ra đề thường có nhiều đổi mới, nhất là trong việc ra đề thi hướng mở. Nếu đi thi có hướng mới như đề thi nêu trên thì học sinh phải thật sự giỏi mới có thể thoát ra khỏi khuôn mẫu, thể hiện sáng tạo quan điểm cá nhân. Còn đối với học sinh bình thường khi gặp đề thi hướng mới thường sẽ nặng về việc phê phán những hiện tượng xã hội này là chính. Do đó, những học sinh này không thể hiện được hết quan điểm sự sáng tạo của bản thân.

Ngày 8/10, trên mạng xã hội lan truyền đề thi chọn học sinh giỏi môn Ngữ Văn, lớp 12 của Sở GD-ĐT Hải Phòng, trong đề có câu hỏi 3 điểm: Người mẫu Ngọc Trinh từng trả lời phỏng vấn rằng: “Yêu không có tiền thì cạp đất mà ăn à?”. Mới đây cô gái trẻ Lê Thị Huyền Anh (biệt danh “Bà Tưng”) khi trả lời một trang mạng xã hội, cũng thẳng thắn: “Tôi mơ ước có nhiều đại gia, nhiều người giàu quan tâm đến mình, cho tôi thật nhiều tiền”. Từ những hiện tượng trên, anh/chị hãy viết một bài văn (tối đa 800 từ) về chủ đề: “Tiến bộ xã hội và ước mơ đại gia của cô gái trẻ.

Có hai thứ quyền mà học sinh cũng cần phân biệt rõ, thứ nhất nhân vật “Bà Tưng”, Ngọc Trinh đã được đưa lên báo chí, thứ hai quyền phán xét là của người đọc. Như vậy, nếu học sinh biết viết lách biết nêu ra vấn đề thì sẽ làm tốt bài thi. Sở giáo dục họ cũng tuyển được người tài. Như vậy ở một mức độ nào đó đề thi này chưa ảnh hưởng gì nhiều.

Hướng ra đề mở các trường đã làm tốt hai năm nay rồi, kể cả ở đại học và phổ thông trung học. Vấn đề ở chỗ là người ra đề mở phải gắn với hiện tượng nào cho phù hợp học sinh. Ví dụ như vừa rồi, trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, người ta đưa gương của học sinh Nguyễn Văn Nam quê ở Nghệ An đã dũng cảm cứu 5 em nhỏ khỏi đuối nước và tử nạn. Như vậy, đề thi sẽ kích thích học sinh phải có hướng nhìn mới, phải biết hy sinh cho cộng đồng. Đề bài đó nó hay ở chỗ học sinh sau khi làm xong bài rồi nhưng vẫn cảm thấy được giáo dục, cảm động trước hành động của em Nam. Qua đó, học sinh học được bài học về tính nhân văn, tình cảm của con người trong lúc hoạn nạn.

Theo Tiến sĩ Lâm, những năm trước, người ra đề thi còn rập khuôn, ít sáng tạo. Còn bây giờ hướng ra đề càng mở, càng rộng bao nhiêu thì càng tốt bởi học sinh giỏi sẽ không bị hạn chế sự sáng tạo, thể hiện quan điểm. Chứ không như kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, người ra đề còn phải nhìn cả các em kém để họ ra các đề cho phù hợp khả năng của học sinh.

Đề thi phản cảm!

Nhận định về đi trên, tuy nhiên không phải ai cũng cho rằng đề thi sáng tạo. Phó GS-TS Nguyễn Thị Minh Thái, giảng viên khoa Báo chí và truyền thông trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn cho rằng đề thi học sinh giỏi có nội dung hai nhân vật “Bà Tưng”, Ngọc Trinh phản cảm, chưa phù hợp. Hai nhân vật này vốn có những phát ngôn gây tranh cãi về đạo đức, tư tưởng còn lệch lạc thì không nên đưa vào nội dung đề thi học sinh giỏi. Đặc biệt, hai nhân vật này đã từng bị truyền thông và dư luận xã hội lên án rất gay gắt.

Đề thi học sinh giỏi lớp 12 ở Tp. Hải Phòng

“Nếu như với đề thi này thì người ra đề phải hỏi các em học sinh theo hướng phê phán hai hiện tượng trên chứ không thể hỏi về nội dung “Tiến bộ xã hội và ước mơ đại gia của cô gái trẻ”. Người ra đề hoàn toàn có thể lấy các nhân vật tích cực trong xã hội như trường hợp của em Nguyễn Văn Nam quê ở Nghệ An, xả thân cứu 5 em nhỏ”, Phó GS-TS Thái nói.

Theo Tiến sĩ Thái, đề thi ra theo hướng mở để kích thích tinh thần sáng tạo của học sinh là một hướng tốt. Tuy nhiên khi ra đề cũng cần phải có tính toán khoa học, chọn nội dung hiện tượng cho phù hợp để vừa kích thích được các em sáng tạo vừa có tính giáo dục các em.

Một điểm khác nữa là người ra đề phải xác định rõ là học sinh khi làm đề này phải thể hiện được tính khuynh hướng phê phán chứ hỏi về tiến bộ xã hội đối với học sinh thì không ổn.

“Tất nhiền là người mẫu cũng trở thành thần tượng của một nhóm thanh niên trong xã hội nhưng người ra đề phải cũng phải xác định rất rõ tính khuynh hướng trong xã hội là gì. Nếu đặt địa vị tôi là cha mẹ các em khi xem đề thi này tôi sẽ không làm hoặc có làm thì sẽ nhận xét theo hướng phê phán”, Tiến sĩ Thái chia sẻ.

Tiến sĩ Thái cho rằng, tính định hướng trong đề cũng phải được xác định rõ trong đề thi để các em học sinh hiểu, nếu không các em sẽ học đòi theo theo hai nhân vật này. Như vậy đề thi sẽ chưa thực sự tốt việc kiểm tra kiến thức học sinh cũng như giáo dục các em học sinh.

Theo Dantri