Ba sai lầm khiến người mắc sốt xuất huyết dễ tử vong
Sốt xuất huyết đã bước vào mùa cao điểm khi hàng chục nghìn bệnh nhân nhiễm bệnh. Đáng lưu ý, phần lớn các trường hợp bệnh diễn tiến nặng do người bệnh chủ quan, tự điều trị tại nhà.
Các biểu hiện của sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, có thể gây thành dịch. Virus Dengue xâm nhập từ người bệnh sang người lành thông qua vết muỗi đốt từ muỗi vằn truyền bệnh trong đó chủ yếu là do Aedes aegypti.
Bệnh xảy ra quanh năm nhưng thường bùng phát thành dịch lớn vào mùa mưa, nhất là vào các tháng 7, 8, 9, 10.
Theo Thiếu tá, bác sĩ Nguyễn Thị Hiệp, Khoa A4B, Viện Lâm sàng các bệnh truyền nhiễm, Bệnh viện TWQĐ 108, tùy vào giai đoạn và mức độ bệnh, những triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết sẽ khác nhau.
Bệnh nhân sốt xuất huyết. Ảnh: VietNamNet
Ở thể nhẹ, chủ yếu bệnh nhân sốt cao đột ngột 39 – 40 độ C; sốt có thể kéo dài 4 – 7 ngày và rất khó hạ sốt; đau đầu dữ dội ở vùng trán, sau nhãn cầu; đau nhức khớp và cơ; buồn nôn và nôn; có tình trạng nổi mẩn đỏ, phát ban.
Ở thể nặng, bệnh nhân có dấu hiệu xuất huyết: chấm xuất huyết ngoài da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, vết bầm tím, nôn ra máu, đi ngoài phân đen. Bệnh nhân cũng có các dấu hiệu cảnh báo như mệt mỏi, li bì, đau bụng nhiều, nôn nhiều, chân tay lạnh, người vật vã, hốt hoảng. Nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời, người bệnh có thể dẫn đến tử vong.
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Hiệp, bệnh nhân có thể xuất hiện Hội chứng sốc dengue, đây là thể bệnh nghiêm trọng nhất đối với bệnh nhân mắc sốt xuất huyết. Người bệnh xuất hiện tình trạng xuất huyết nặng và tụt huyết áp, tổn thương nhiều cơ quan: gan, thận, não; ứ dịch ở khoang màng phổi và ổ bụng nhiều. Trường hợp này nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
Những sai lầm khiến bệnh nhân trở nặng, thậm chí tử vong
Chủ quan không đi khám bệnh
Video đang HOT
Theo Thiếu tá, bác sĩ Nguyễn Thị Hiệp, sốt xuất huyết được chia thành 3 mức độ: nhẹ, có dấu hiệu cảnh báo và nặng. Mặc dù mức độ nhẹ có thể được chỉ định theo dõi tại nhà nhưng người bệnh vẫn cần đi khám để được chẩn đoán và theo dõi vì bệnh có thể tiến triển từ mức độ nhẹ sang nặng. Đối với sốt xuất huyết ở mức độ nặng có thể gây ra biến chứng nặng như xuất huyết nội tạng, tổn thương não, tổn thương gan thận, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện kịp thời.
Hết sốt là khỏi bệnh
Sự thực là sau giai đoạn sốt cao lại chính là giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh. Sau 2-7 ngày, phần lớn người bệnh đã hết sốt và cảm thấy dễ chịu hơn nhưng đây lại là giai đoạn tiểu cầu giảm nặng và thoát huyết tương. Triệu chứng bắt đầu nhận rõ như: xuất huyết dưới da, chảy máu cam… Tùy vào mức độ cũng như biến chứng của bệnh có thể dẫn đến chảy máu nội tạng, tràn dịch màng phổi, xuất huyết tiêu hóa, sốc dengue, thậm chí tử vong. Chính vì vậy, đây là giai đoạn cần được bác sĩ theo dõi sát sao và bệnh nhân cần được nghỉ ngơi tuyệt đối, hạn chế vận động nặng, đi lại nhiều.
Chỉ mắc bệnh 1 lần trong đời
Bệnh sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra với 4 týp, ký hiệu là D1, D2, D3, D4. vì vậy có thể hiểu rằng: một người có thể mắc sốt xuất huyết 4 lần trong đời với 4 týp virus khác nhau.
Cũng theo BS Hiệp, khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh sốt xuất huyết, bệnh nhân cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Trong 3-4 ngày đầu, nếu có chỉ định theo dõi tại nhà, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ việc nghỉ ngơi; Ăn thức ăn dễ tiêu hóa như cháo, súp, sữa; uống nhiều nước, có thể cho bệnh nhân uống dung dịch Oresol, nước trái cây càng tốt;duy trì 1500-2500ml nước/ngày
Người bệnh uống thuốc hạ sốt, lưu ý chỉ được hạ sốt bằng paracetamol chứ không được dùng Ibuprofen hoặc Aspirin vì có nguy cơ gây chảy máu đồng thời người bệnh phải được chườm mát.
Gia đình nên theo dõi liên tục, nếu thấy bệnh nhân có diễn biến nghiêm trọng hơn như li bì, bứt rứt, vật vã, chân tay lạnh, đau bụng, nôn nhiều thì cần phải đưa ngay đến cơ sở y tế.
Theo Bộ Y tế, từ đầu năm đến ngày 30/9, cả nước ghi nhận 49.113 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 18 trường hợp tử vong. Số ca tử vong do sốt xuất huyết tập trung tại Bình Phước, TP HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu, Phú Yên, Sóc Trăng, Tây Ninh, Bình Thuận.
Để chủ động công tác điều trị, giảm tỷ lệ tử vong do bệnh sốt xuất huyết Dengue trong tình hình dịch bệnh Covid-19 hiện nay, Bộ Y tế ngày 29/9 đã có văn bản yêu cầu ngành y tế bố trí cơ sở khám, chữa bệnh bảo đảm công tác phòng chống dịch Covid-19 và công tác khám, chữa bệnh thông thường đặc biệt là dịch bệnh sốt xuất huyết Dengue đang có chiều hướng gia tăng theo các mô hình phù hợp.
Sốt xuất huyết trở nặng vì người bệnh chỉ "chăm chăm" sàng lọc Covid-19
Bị sốt, nhiều người nghĩ ngay đến Covid-19, chỉ đi sàng lọc bệnh này, khi âm tính yên tâm về nhà.
Đến khi sốt li bì, chảy máu chân răng, hạ tiểu cầu... vào viện mới ngỡ ngàng bị sốt xuất huyết.
PGS.TS. Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, từ đầu năm 2021 đến nay, Trung tâm đã tiếp nhận và điều trị hàng trăm trường hợp sốt xuất huyết Dengue phải nhập viện, đặc biệt có nhiều trường hợp nặng trên các cơ địa đặc biệt như phụ nữ có thai, bệnh nhân có các bệnh nền như suy tim, suy thận, bệnh gan, phổi mạn tính...
Từ cuối tháng 9 bắt đầu gia tăng số bệnh nhân sốt xuất huyết phải nhập viện với các triệu chứng đặc trưng là sốt cao đột ngột, đau mỏi người, phát ban, hạ tiểu cầu... Đáng nói, rất nhiều bệnh nhân khi có triệu chứng khởi điểm sốt thì ngại đi khám vì ngại Covid-19, hoặc có đi khám thì chỉ vào sàng lọc Covid-19 rồi về nhà, khiến nhiều người diễn biến rất nặng ở thời điểm nhập viện điều trị.
PGS.TS Đỗ Duy Cường khám cho một bệnh nhân sốt xuất huyết đang nằm điều trị tại Trung tâm.
"Đặc biệt, dịch sốt xuất huyết năm nay có nhiều bệnh nhân nặng, tràn dịch ổ bụng, tiểu cầu hạ thấp kèm xuất huyết phải vào viện truyền khối tiểu cầu", PGS Cường thông tin.
Bệnh nhân N.L.A. (42 tuổi, ở Hà Tĩnh) ra Hà Nội chăm chồng đang điều trị nhiễm trùng huyết đang điều trị tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai từ ngày 21/9. Ngày 29/9, chị bắt đầu xuất hiện sốt cao, đau mỏi người, mệt nhiều kèm tiêu chảy.
Bệnh nhân được chuyển ra khám sàng lọc Covid-19 để làm xét nghiệm PCR Covid-19 và đồng thời test nhanh Dengue. Kết quả test Covid-19 âm tính, nhưng test Dengue dương tính. Bệnh nhân được chẩn đoán mắc sốt xuất huyết và nhập viện điều trị tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới cùng với chồng.
Hiện bệnh nhân vẫn sốt cao, tiểu cầu hạ thấp, ngày 4/10 xuống còn 20 G/L, men gan tăng, chảy máu chân răng.
Trường hợp thứ 2 là một bệnh nhân chạy thận chu kỳ tại Đơn nguyên Thận nhân tạo, Bệnh viện Bạch Mai. Bệnh nhân quê ở Thanh Hóa nhưng ra Hà Nội ở cùng nhà cô chú tại Xã Đàn, quận Đống Đa.
Ngày 1/10, khi đang thực hiện lọc máu chu kỳ tại Bệnh viện, bệnh nhân xuất hiện rét run kèm sốt cao nên được đưa vào Trung tâm Cấp cứu A9 và chuyển vào Trung tâm Bệnh nhiệt đới.
Kết quả test Covid-19 âm tính, nhưng xét nghiệm Dengue dương tính. Kết quả xét nghiệm máu của bệnh nhân cho thấy bạch cầu, tiểu cầu đều hạ, thiếu máu, có dịch trong ổ bụng, chuyển vào Trung tâm Bệnh nhiệt đới điều trị.
Ngoài ra, có nhiều trường hợp vào viện ở ngày thứ 4, thứ 5 sau sốt, vì lúc đầu chỉ đi test nhanh Covid-19, khi âm tính chỉ nghĩ chắc sốt virus đơn giản nên ở nhà theo dõi. Đến khi sốt cao, buồn nôn, chân tay lạnh... vào viện khám thì tiểu cầu hạ, máu cô đặc phải nhập viện điều trị.
Phân biệt Covid-19 và sốt xuất huyết như thế nào?
PGS.TS Đỗ Duy Cường cho biết, sốt xuất huyết và Covid-19 đều là các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây dịch do virus gây ra với các biểu hiện ban đầu giống nhau, có thể gây nhầm lẫn như: biểu hiện sốt, đau đầu, đau mỏi người.
Tuy nhiên, đây là hai bệnh có yếu tố dịch tễ và đường lây truyền cũng như bệnh cảnh hoàn toàn khác nhau. Covid-19 lây qua đường hô hấp do tiếp xúc giọt bắn, còn sốt xuất huyết lây qua đường máu do muỗi truyền.
Dấu hiệu Covid-19 ngoài sốt, đau đầu, đau mỏi người còn xuất hiện đau rát họng, ho, sổ mũi, chảy mũi, ngạt mũi, mất khứu giác... khi nặng hơn có thể tức ngực, khó thở.
Trong khi đó, sốt xuất huyết ngoài sốt cao, đau đầu, đau người sẽ thêm các biểu hiện da xung huyết, mặt và củng mạc mắt đỏ, nặng hơn có xuất huyết hoặc dẫn đến sốc do máu bị cô đặc. Đối với bệnh nhân mắc Covid-19 thì ngoài yếu tố dịch tễ có tiếp xúc với người mắc Covid-19 thì còn có biểu hiện viêm đường hô hấp như ho, khó thở, mất ngửi,... nặng sẽ có biểu hiện viêm phổi và suy hô hấp.
Đa số bệnh nhân sốt xuất huyết thường tự khỏi trong vòng 7 ngày, tuy nhiên khoảng 5% bệnh nhân sẽ có biểu hiện nặng như chảy máu hoặc thoát huyết tương gây sốc do giảm thể tích, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ có nguy cơ gây tử vong.
"Đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19 đang lan rộng thì các triệu chứng của sốt xuất huyết cần hết sức lưu ý vì có một số triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với Covid-19 như: sốt, đau mỏi cơ. Do đó nhân viên y tế cần khai thác yếu tố dịch tễ rất cẩn thận và kỹ càng, đồng thời yêu cầu làm xét nghiệm khẳng định, tránh bỏ sót hoặc nhầm lẫn, gây ra các hậu quả đáng tiếc", TS Cường khuyến cáo.
Triệu chứng của sốt xuất huyết là sốt cao liên tục, kéo dài 5-7 ngày, kèm theo đau đầu, đau người, có thể nổi hạch, phát ban, trên người nổi da xung huyết đỏ, mắt đỏ xung huyết.
Các trường hợp nặng có dấu hiệu cảnh báo xuất hiện ngày thứ 4, 5 như: đau bụng vùng gan, buồn nôn, tiểu ít, chân tay lạnh, có thể xuất huyết chảy máu dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng. Ở nữ giới có thể có hiện tượng rong kinh, rong huyết, nặng hơn có biểu hiện xuất huyết nội tạng như xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não, tổn thương gan, rối loạn đông máu...
Khi có một trong những biểu hiện trên, người dân nên đến các cơ sở y tế để được xét nghiệm chẩn đoán và điều trị, tuyệt đối không được tự ý theo dõi và truyền dịch tại nhà.
18 ca tử vong do sốt xuất huyết, Bộ Y tế khuyến cáo triệu chứng nguy hiểm Bộ Y tế cho biết, trong 9 tháng năm 2021 đã ghi nhận 49.113 trường hợp mắc xuất huyết Dengue tại các tỉnh, thành, trong đó có 18 ca tử vong. Bộ Y tế yêu cầu sở y tế các tỉnh, thành đảm bảo điều trị Covid-19 và hướng dẫn người dân nhận biết sớm triệu chứng bệnh sốt xuất huyết. Ảnh KHÁNH...