Ba Lan chấm dứt kiện Nga về vụ tai nạn máy bay khiến Tổng thống Lech Kaczynski thiệt mạng

Ngày 22/1, Ba Lan đã chính thức ngừng kiện Nga lên Tòa án Nhân quyền châu Âu (ECHR) liên quan đến vụ tai nạn máy bay gần Smolensk năm 2010 khiến Tổng thống nước này khi đó là ông Lech Kaczynski tử nạn.

Mảnh vỡ chiếc máy bay Tu-154 chở nguyên Tổng thống Ba Lan Lech Kaczynski. Ảnh tư liệu: Sputnik

Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, trang web của Bộ Ngoại giao Ba Lan đăng tải thông cáo của Ngoại trưởng nước này nêu rõ do tiểu ban điều tra lại vụ tai nạn hàng không đã giải thể theo quyết định của Bộ trưởng Quốc phòng ngày 18/12/2023, một bên trong thỏa thuận không còn tồn tại. Do vậy, Ngoại trưởng Ba Lan đã thông báo cho luật sư về việc chấm dứt khởi kiện Nga.

Tháng 10/2023, cựu Ngoại trưởng Ba Lan Zbigniew Rau đã ký một thỏa thuận với luật sư Ben Emmerson của công ty luật Emmerson Consulting International Ltd, và Chủ tịch lúc bấy giờ của Tiểu ban điều tra lại vụ tai nạn máy bay Antoni Macherevich, để đệ đơn kiện Nga lên ECHR. Với thỏa thuận này, Ba Lan muốn buộc LB Nga phải chịu trách nhiệm về những sai phạm liên quan đến vụ rơi máy bay Tu-154 của nước này khi hạ cánh xuống sân bay Smolensk ngày 10/4/2010 trong sương mù dày đặc, làm 96 người thiệt mạng, trong đó có Tổng thống Ba Lan Lech Kaczynski và phu nhân.

Trước đó, các chuyên gia của Ủy ban Hàng không Liên bang Nga kết luận rằng vụ tai nạn xảy ra là do hành động của phi hành đoàn, trước áp lực tâm lý, đã đưa ra quyết định sai lầm khi hạ cánh trong điều kiện thời tiết bất lợi. Trong khi đó, báo cáo của ủy ban chính phủ Ba Lan viện dẫn lỗi của phi hành đoàn và việc phi công phớt lờ tín hiệu từ hệ thống cảnh báo sớm va chạm mặt đất TAWS là nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn. Các chuyên gia Ba Lan kết luận rằng nguyên nhân của vụ tai nạn là do hạ độ cao dưới độ cao tối thiểu với tốc độ quá nhanh trong điều kiện thời tiết không cho phép tiếp xúc trực quan với mặt đất.

Tháng 10/2015, đảng Luật pháp và Công lý cánh hữu lên nắm quyền ở Ba Lan. Chính phủ mới tuyên bố rằng giới lãnh đạo tiền nhiệm chưa nghiên cứu kỹ lưỡng mọi tình tiết của thảm kịch.

Đầu tháng 3/2016, theo quyết định của người đứng đầu Bộ Quốc phòng lúc bấy giờ là ông Antoni Macherevich (2015-2018), công việc của ủy ban chính phủ về điều tra các vụ tai nạn hàng không đã được nối lại.