Ba lần bệnh nhân phi công khiến bác sĩ ‘rơi tim’

Tuần đầu tiên ở Bệnh viện Chợ Rẫy, tim bệnh nhân phi công nhiều lần dọa ngừng đập. Cứ mỗi lần nhịp tim anh ta rơi từ 100 xuống 50, tim bác sĩ cũng rơi theo.

Bác sĩ Trần Thanh Linh, Phó khoa Hồi sức Tích cực, bác sĩ điều trị trực tiếp tại Chợ Rẫy, kể về cuộc chiến gian nan đưa bệnh nhân về từ cửa tử. Hiện bệnh nhân hồi phục, sức khỏe tiến triển tốt, mọi chức năng gần như bình thường.

Để có được kết quả thần kỳ này, các bác sĩ phải trải qua những thử thách nghề chưa từng có, đưa ra những quyết định dũng cảm và đúng đắn.

“Đây là cuộc chiến sinh tử. Trong đó, chúng tôi có ba lần phải cân não để đưa ra những quyết định quan trọng, quyết định sinh mạng người bệnh”, bác sĩ Linh chia sẻ.

Lần thứ nhất là khi chuyển bệnh nhân từ bệnh viện Bệnh Nhiệt đới sang Chợ Rẫy để hồi sức, chuẩn bị ghép phổi. Nhận nhiệm vụ đặc biệt này từ Tiểu ban Điều trị, Bộ Y tế, các bác sĩ Chợ Rẫy phải họp nhiều lần lên phương án sao cho an toàn.

Bệnh nhân 91 hồi phục kỳ diệu bởi sự nỗ lực không ngừng nghỉ của ngành y tế Việt Nam, nhận định của các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy, ngày 22/6. Ảnh: Hữu Khoa

Tại khoa Hồi sức tích cực (ICU), một phòng cách ly đặc biệt được chuẩn bị sẵn, đảm bảo vô khuẩn tuyệt đối với các trang thiết bị y tế hiện đại nhất, dành riêng cho bệnh nhân.

Khi ấy, sự sống của người bệnh này phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống máy ECMO (hệ thống oxy hóa máu ngoài cơ thể, hoạt động như tim phổi nhân tạo) và máy lọc máu. Quá trình vận chuyển bệnh nhân kèm máy móc và ống nối lằng nhằng phải đảm bảo hai máy nối với người không xảy ra bất kỳ sự cố nào.

Chiều 22/5, bác sĩ Linh và hai điều dưỡng giỏi lên xe cứu thương đã trang bị đầy đủ thiết bị, thuốc đặc hiệu, sang bệnh viện Bệnh Nhiệt đới đón bệnh nhân. Quãng đường di chuyển chỉ khoảng 3 km, nhưng ai cũng thinh lặng, tập trung cao độ vào từng thông số trên màn hình monitor, theo dõi phản xạ dù nhỏ nhất của bệnh nhân. “Quá trình chuyển bệnh thực sự rất vất vả”, bác sĩ Linh kể.

Bệnh nhân hôn mê, nặng 88 kg, kèm theo hệ thống máy ECMO nặng, thiết bị cồng kềnh. Ê kíp cần sự trợ giúp của nhiều nhân viên y tế mới có thể đưa bệnh nhân lên xuống xe cứu thương. Đến khi bệnh nhân vào ICU an toàn, các dấu hiệu sinh tồn ổn định, cả ê kip thở phào nhẹ nhõm.

Tuần đầu tiên điều trị, các bác sĩ không ít phen “rớt tim” theo tình trạng bệnh nhân.

Nhiều lần mỗi ngày, nhịp tim bệnh nhân rớt liên tục từ 100 lần một phút xuống chỉ còn 50-60 lần, nguy cơ ngừng tim rất cao. “Mỗi lúc như vậy, báo động đỏ khoa ICU kích hoạt, các y bác sĩ cấp tập thực hiện mọi cách hồi sức cho bệnh nhân”, bác sĩ Linh kể.

Trước tình thế đó, các bác sĩ hội chẩn, bàn bạc rất lâu và quyết định ngừng toàn bộ thuốc an thần, thuốc giãn cơ nhằm đánh giá bệnh nhân có thể hồi tỉnh thần kinh sau hai tháng dùng an thần liều cao hay không.

Nếu để bệnh nhân tiếp tục hôn mê, khả năng hồi phục càng thấp. Còn nếu dừng trợ thuốc, cơ thể bệnh nhân quá yếu, khi tự thở, nguy cơ vỡ phổi, tràn khí màng phổi rất dễ xảy ra.

May mắn, đêm 26/5, bệnh nhân có dấu hiệu hồi tỉnh, bác sĩ Linh và hai điều dưỡng chăm sóc mừng trào nước mắt. Phần vì mừng cho bệnh nhân qua cơn mê, có cơ hội sống, phần vì quyết định cai thuốc an thần là đúng đắn.

Ê kíp gồm một bác sĩ điều trị trực tiếp cùng hai điều dưỡng phải túc trực 24/24, theo dõi chặt chẽ từng diễn biến bệnh của bệnh nhân. Ảnh: Hữu Khoa.

Lần “cân não” thứ ba là quyết định cai ECMO. Trên đà hồi phục tốt của bệnh nhân, các bác sĩ hướng tới cai ECMO để phổi vận động, phục hồi chức năng. Tuy nhiên, bác sĩ Linh nói đây không phải là y lệnh được đưa ra dễ dàng.

“Quyết định này thực sự đau đầu đối với chúng tôi. Nếu cai thất bại, việc đặt lại máy lần thứ hai là cực kỳ khó khăn. Bệnh nhân không còn mạch máu để đặt các ống mở khí quản (canuyn)”.

Vì vậy, để giảm thiểu rủi ro, các bác sĩ tiến hành điều chỉnh các thông số mỗi ngày một chút, khi bệnh nhân đáp ứng tốt mới dám ngắt máy ECMO hoàn toàn.

Ngoài ra, vì bệnh nhân mở nội khí quản hơn ba tháng nên việc vệ sinh, thay mới canuyn cũng rất quan trọng. Bệnh nhân diễn biến nặng, nhiều biến chứng, trợ thở hoàn toàn qua máy móc. Do đó, các bác sĩ phải thao tác thay rất nhanh, chuẩn xác, không được phép sai sót dù là nhỏ nhất.

May mắn là những quyết định can thiệp y khoa dũng cảm, đúng thời điểm của các bác sĩ đã kéo được bệnh nhân về từ cửa tử.

Giáo sư Nguyễn Gia Bình, Tổ trưởng Tổ Hội chẩn chuyên môn chăm sóc, điều trị bệnh nhân Covid-19 nguy kịch, đánh giá: “Trải qua 96 ngày điều trị, rất nhiều lần chúng ta hết hy vọng về bệnh nhân nhưng bằng trí tuệ tập thể, đặc biệt là sự cố gắng của đội ngũ y bác sĩ của bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM, Chợ Rẫy, không chỉ cứu sống bệnh nhân mà còn là thể hiện tính nhân văn của Việt Nam trong chăm sóc sức khỏe bệnh nhân người nước ngoài”.

Sự hồi phục của bệnh nhân phi công – “bệnh nhân 91″, 43 tuổi, được cả thế giới nhìn nhận là thần kỳ. Đây là bệnh nhân Covid-19 nặng nhất tại Việt Nam.

Bệnh nhân phi công giao tiếp với các bác sĩ, ngày 22/6. Video do bệnh viện cung cấp.