Axie Infinity có phải game đa cấp?

Tựa game đến từ Việt Nam đang trở thành tâm điểm tranh luận của người chơi khi bị cho là có yếu tố đa cấp hoặc theo kịch bản Ponzi, tức lấy tiền người sau trả cho người trước.

Đa cấp là một từ khóa khá nhạy cảm với người Việt. Sự nở rộ các mô hình kinh doanh đa cấp thời gian qua khiến người ta càng thận trọng hơn với Axie Infinity, một game blockchain kiếm tiền của người Việt.

Lý do là phương thức kiếm tiền của Axie Infinity dựa vào việc người chơi vào sau mua lại thú cưng của người vào trước theo một tỷ giá do thị trường quy định, cộng thêm khoản phí giao dịch mạng lưới. Nhà phát triển của game sẽ nhận được hoa hồng 4,25% dựa trên mỗi giao dịch như vậy.

Phương thức này bị cho là lừa đảo, đa cấp, sẽ sụp đổ khi không còn người vào sau để nuôi người vào trước. Vậy vấn đề ở đây là gì?

Đầu tư vào Axie Infinity rất đắt đỏ

Các ý kiến tập trung vào việc đầu tư vào Axie Infinity ở thời điểm này là rất đắt đỏ, hiện đã lên tới 2.000 USD để cho rằng trò chơi này là đa cấp.

Vấn đề ở đây nằm ở chỗ, Axie Infinity là game blockchain được xây dựng dựa trên mạng lưới Ethereum. Để dễ hình dung, trò chơi này giống như chiếc ô tô chạy trên đường quốc lộ Ethereum.

Tuy nhiên, đường quốc lộ Ethereum lại nổi tiếng với mức phí đắt đỏ (gọi là phí gas). Cộng thêm giá trị của đồng Ethereum đã tăng gấp 5 lần so với hồi cuối năm 2019, mua thú cưng trong Axie Infinity hiện giờ là rất đắt.

Đầu tư vào Axie Infinity lúc này là rất đắt đỏ, do giá trị của đồng Ethereum đang tăng trở lại.

Nếu bắt đầu chơi Axie Infinity từ cuối năm 2020, người chơi có thể chỉ mất 6 – 9 USD cho mỗi thú cưng, cộng thêm một khoản phí 3 – 4 USD cho mỗi giao dịch. Khoản phí này là không đắt nếu so với việc bỏ tiền mua game hoặc trả phí chơi game online hàng tháng.

Điều quan trọng hơn, nhà phát triển của Axie Infinity không thao túng được giá trị của đồng Ethereum (vốn hóa cao thứ hai thị trường tiền ảo), nên quyết định hoàn toàn nằm ở người chơi nên vào lúc Ethereum giá thấp và thoát ra lúc giá cao.

Axie Infinity là game đa cấp?

“Theo mình thấy nó là một hình thức đa cấp biến tướng theo thời đại số công nghệ 4.0, bởi ai chơi cũng có tiền thì tiền đâu ra để trả cho người chơi? Game mà không còn ai chơi nữa hoặc người chơi giảm số lượng thì sao? Bạn nào vào sau liệu có rút chân ra kịp?”, bạn Nguyễn Bảo Linh đặt câu hỏi.

Các ý kiến khác cũng cho rằng Axie Infinity không tạo ra của cải cho xã hội mà chỉ là chuyển tiền từ người này sang người kia, vì thế được coi là đa cấp.

Đa cấp là một hình thức kinh doanh mà người ở dưới trả tiền cho đại lý ở trên để đổi lấy hàng hóa. Càng ở trên cao, đại lý càng được hưởng lợi mà không phải làm gì nhờ được nhận hoa hồng và tiền thưởng của hệ thống.

Tóm lại, đa cấp là khi người ta không phải làm gì vẫn có tiền. Điều này có đúng với Axie Infinity?

Gameplay của Axie Infinity là phải chơi (và thắng) mới có phần thưởng chứ không phải mua đi bán lại kiếm lời.

Theo cơ chế gameplay, tất cả mọi người chơi đều phải thực hiện một loạt các công việc khác nhau mỗi ngày để chăm sóc và tiến hóa thú cưng. Người chơi sau khi đã bán thú cưng của mình cho người khác vẫn phải tiếp tục chơi như bình thường. Nếu không chơi, thú cưng còn lại của họ sẽ không thể tự sinh sản và yếu dần theo thời gian.

Vậy người mới bắt đầu chơi, sau khi đã mua thú cưng có thể giàu lên nhờ mua đi bán lại cho người khác hòng kiếm lời như lan đột biến? Điều này là không thể. Họ sẽ vẫn phải tiếp tục cày cuốc, chăm sóc, phối giống để tạo ra các thế hệ thú cưng mới mạnh mẽ hơn.

Như vậy điều này là hoàn toàn trái ngược với đa cấp khi hàng hóa (tức các thú cưng) được tạo ra, tiếp tục sinh sôi và được sử dụng trong trò chơi. Người bán đi thú cưng không được hưởng lợi gì sau lần giao dịch đầu tiên.

Tương tự với kịch bản Ponzi. Người chơi không hề được hứa hẹn trả lãi khủng khi tham gia và người vào sau cũng không được đảm bảo sẽ được trả lãi, do đó không thể coi Axie Infinity là mô hình Ponzi.

Axie Infinity là gì?

Bỏ qua yếu tố chơi game kiếm tiền, Axie Infinity là một game nhập vai chiến đấu theo lượt thuần túy. Người chơi sẽ phải cày cuốc gia tăng sức mạnh cho nhân vật và thi đấu với người chơi khác để giành phần thưởng in-game.

Khi người chơi mới không tham gia nữa, liệu trò chơi có sụp đổ? Điều này phụ thuộc vào độ hấp dẫn của trò chơi chứ không phải việc nó có kiếm ra tiền hay không, tương tự như hàng chục năm qua vẫn có người bỏ tiền thật vào các game rất cổ như Võ Lâm Truyền Kỳ, Con Đường Tơ Lụa, Thế Giới Hoàn Mỹ hay World of Warcraft. Thứ họ thu lại được là sự giải trí sau những giờ phút làm việc căng thẳng.

Việc buôn bán vật phẩm ảo trong game online bằng tiền thật đã có từ rất lâu.

Và ngay cả với những game thuần túy nói trên, người chơi vẫn có thể vừa kiếm được tiền vừa giải trí. Khác biệt có chăng ở đây là, một game kiếm tiền dựa trên trào lưu tiền số, NFT đang lên còn một bên kiếm tiền dựa vào sự thừa nhận giá trị vật phẩm ảo của cộng đồng game đó.

Vì thế, nếu coi Axie Infinity là game đa cấp thì gần như mọi game online hiện nay đều là đa cấp, khi người chơi bỏ tiền nạp thẻ chắc chắn sẽ mất sạch tiền nếu không còn ai chơi nữa.