Assasin’s Creed và bài học về cách sử dụng lịch sử trong game (Phần II)

Theo dõi VGT trên

Game là một trong những cách tốt nhất để thể hiện lịch sử. Bằng cách cho phép người chơi tương tác, chúng không cần phải sử dụng từ ngữ hay hình ảnh đơn thuần, chúng cho phép ta, ở một khía cạnh nào đó, sống trong môi trường đó. Assassin’s Creed đã chứng minh tương đối tốt điều đó. Series này đã rất khôn khéo khi khiến bạn cảm thấy tò mò về những khía cạnh lịch sử được đem vào game như Templars hay những nhà quí tộc Phục Hưng.

Assasins Creed và bài học về cách sử dụng lịch sử trong game (Phần II) - Hình 1

Bạn sẽ không thể biết hết ngay lập tức mà phải tìm hiểu thông qua quá trình phiêu lưu. Hầu hết thời gian trong Brotherhood, người chơi sẽ nhảy nhót qua những mái nhà, đuổi theo mục tiêu và tiêu diệt chúng. Bạn cũng có thể sử dụng quyền lực của mình để gây ảnh hưởng, xây dựng thành phố, thúc đẩy giao thương. Một cách tốt để học lịch sử.

Tuy vậy, để xây dựng một game chi tiết như vậy thì “túi tiền” luôn nằm trong danh mục “nhừng khó khăn”. Với một game có đồ họa sống động và độ chi tiết cao như Assassin’s Creed II, đội ngũ của studio lên đến con số 200 đồng thời số tiền bỏ ra vượt quá 25 triệu USD. Những tựa game dựa trên lịch sử khác cũng không hề kém cạnh. Ví dụ như Red Dead Redemption lấy bối cảnh miền tây hoang dã đã “ngốn” hết 40 triệu USD cùng 6 năm phát triển. Trước đấy, The Last Express, tựa game phiêu lưu đặt trong mốc thời gian trước thế chiến thứ nhất cũng cần đến 5 năm mới được ra mắt và vào năm 1999, Shenmue của Sega vượt kỉ lục với 60 triệu USD.

Assasins Creed và bài học về cách sử dụng lịch sử trong game (Phần II) - Hình 2

Tất nhiên, hoàn toàn có thể cho ra những sản phẩm không chú trọng tới đồ họa với chi phí thấp hơn. Channel 4 Education đã khá thành công với vài cái tên dành cho trình duyệt như 1066, Bow Street Runner và 303 Squadron. Nhưng đây chỉ là những tựa game mang tính giáo dục đơn thuần. Trong ngành công nghiệp game, đồ họa đóng một vai trò rất lớn. Như Pinchbeck từng nói: “Bạn có thể có một tựa text-game lịch sử vô cùng khổng lồ, và nó có thể rất, rất tốt nhưng bạn sẽ không thể cảm nhận được những kì quan, giống như lúc Ezio đứng trên cao và nhìn cảnh hoàng hôn bao trùm lên một Italy thời phục hưng.”

Video đang HOT

Cho dù vậy, có những ý kiến cho rằng game không cần phải bám quá sát vào lịch sử. Ví dụ như những người dân. Thị trường chính của game – Bắc Mỹ không thể có được cảm nhận trực tiếp về những gì diễn ra trong lịch sử Phương Tây, nhất là về mặt văn hóa.

Assasins Creed và bài học về cách sử dụng lịch sử trong game (Phần II) - Hình 3

Cũng như vậy, nhà phân tích game nổi tiếng Michael Pachter khi nói về sự đầu tư của Rockstar vào Read Dead Redemption cũng phát biểu: “Miền Tây sẽ không thực sự thích hợp với những người chơi game ở Châu Âu.” Tuy vậy, ý kiến này lại không đúng vì ngay cả đối với phương Tây thì những hình ảnh của Leone hay Eastwood cũng có ảnh hưởng lớn. Quan trọng hơn, gamers hiểu rằng những nền tảng xây dựng game là những thứ quen thuộc.

(Còn tiếp)

Theo gamek

Assasin's Creed và bài học về cách sử dụng lịch sử trong game (Phần I)

Series Assassin Creed đã đem lại một trải nghiệm mới cho người chơi về các tựa game dựa trên lịch sử, và cũng là một bài học dành cho các nhà làm game về việc sử dụng các yếu tố lịch sử theo cách hợp lý.

Assassin's Creed: Brotherhood hiện tại đang là cái tên mới nhất trong dòng game về sát thủ đình đám của Ubisoft. Dòng game này là sự kết hợp tốt giữa cốt truyện về một tổ chức sát thủ qua tồn tại qua hàng trăm năm ở Châu Âu với gameplay chứa đựng những yếu tố thú vị cả về hệ thống chiến đấu lẫn quá trình khám phá, tìm tòi. Phiên bản 2 đưa người chơi đến với Italy thời phục hưng, với nhiệm vụ chống lại một tổ chức KnightsTemplar (hiệp sĩ thánh chiến).

Điều thú vị của series Assassin's Creed là việc sử dụng lịch sử như một phần của game đồng thời các nhà làm game cũng tái hiện lại môi trường rất tốt, giúp cho việc truyền tải câu chuyện trở nên sinh động hơn. Sự chân thực của Jerusalem hay Rome, tuy chưa đạt đến độ hoàn hảo nhưng cũng góp phần tăng sự cảm nhận của người chơi.

Assasins Creed và bài học về cách sử dụng lịch sử trong game (Phần I) - Hình 1

Không ngạc nhiên lắm khi để có thể xây dựng những công trình, kiến trúc, các khu vực, đội ngũ nhà làm game đã phải đi thực tế đồng thời tham khảo từ hàng nghìn những bức ảnh cùng các đoạn video. Trong thời gian nghiên cứu về Florence, Corey May (đồng tác giả kịch bản) cũng tìm hiểu về tác phẩm của Machiavelli về lịch sử thành phố.

Trong một đoạn blog của mình về quá trình làm game, ông có viết: "Vasari Corridor (một địa điểm của thành phố Florence) không được đưa vào game, Uffizi cũng thế. Thực tế là chúng chưa được xây dựng vào khoảng thời gian mà game đề cập đến. Bề mặt của nhà thờ hay tháp đồng hồ của khu vực Saint Mark tại Venice không giống với những gì chúng ta thấy như bây giờ hay San Gimignano từng có nhiều tháp hơn. Đại loại như vậy"

Assasins Creed và bài học về cách sử dụng lịch sử trong game (Phần I) - Hình 2

Bên cạnh các công trình, dân chúng đóng vai trò quan trọng không kém. Một trong những điểm đáng nói đến trong gameplay của series này là khả năng trà trộn vào đám đông. Và để tăng tính sinh động, bạn sẽ có thể nhìn thấy những kẻ trộm, gái điếm hay các thương nhân bàn chuyện làm ăn. Một vài nhân vật nổi tiếng trong lịch sử cũng được nhắc đến và thậm chí tham gia vào câu chuyện. Một vài ví dụ có thể nhắc đến như Saladin, thủ lĩnh của người Do Thái trong phiên bản đầu, Leonardo da Vinci trong Assassin's Creed II còn trong Brotherhood thì là nhân vật phản diện Cesare Borgia, con trai của Giáo hoàng Alexander VI.

Với những yếu tố như vậy, những gì mà dòng Assassin's Creed đem lại cho người chơi khiến họ có thể nghĩ rằng vì sao không có nhiều tựa game như vậy về lịch sử. Trên thực tế, điều này không hề đơn giản. Các tựa game RPG thường được đặt trong bối cảnh fantasy hoặc viễn tưởng, còn đối với một vài tựa game bắn súng về đề tài thế chiến thì những gì đem lại là cảm giác chiến trường chứ không hẳn là các khía cạnh khác của lịch sử.

Assasins Creed và bài học về cách sử dụng lịch sử trong game (Phần I) - Hình 3

Chỉ có các tựa game chiến thuật là dùng nhiều yếu tố lịch sử nhất, nhưng lại bỏ qua yếu tố về xã hội. Qua một vài cái tên như dòng game Total war hay Company of heroes, chúng ta có thể biết rằng họ đánh nhau như thế nào, chứ không quan tâm về việc xã hội thời đó vận động như thế nào, con người thời đó sống như thế nào.

(Còn tiếp)

Theo gamek

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

ĐTCL mùa 13: "Hack tài nguyên" cực mạnh với đội hình Chinh Phục - Võ Sĩ Lồng SắtĐTCL mùa 13: "Hack tài nguyên" cực mạnh với đội hình Chinh Phục - Võ Sĩ Lồng Sắt
06:56:05 26/11/2024
Những nhân vật ích kỷ nhất trong Genshin Impact, chơi game đúng phong cách "một mình cân tất"Những nhân vật ích kỷ nhất trong Genshin Impact, chơi game đúng phong cách "một mình cân tất"
06:58:54 26/11/2024
Arcane 2 có thể xác lập kỷ lục vô tiền khoáng hậu trên IMDb?Arcane 2 có thể xác lập kỷ lục vô tiền khoáng hậu trên IMDb?
07:01:53 26/11/2024
Ba tựa game Soulslike nổi tiếng sale sập sàn trên Steam, xuống mức giá thấp nhất trong lịch sửBa tựa game Soulslike nổi tiếng sale sập sàn trên Steam, xuống mức giá thấp nhất trong lịch sử
08:38:05 27/11/2024
Có giá gần 2 triệu, bom tấn này bất ngờ nhận bão chỉ trích, mất 50% game thủ chỉ sau một ngàyCó giá gần 2 triệu, bom tấn này bất ngờ nhận bão chỉ trích, mất 50% game thủ chỉ sau một ngày
07:04:27 26/11/2024
Xuất hiện tựa game mobile siêu "dị", được tạo ra để thúc đẩy ham muốn hẹn hò của người chơiXuất hiện tựa game mobile siêu "dị", được tạo ra để thúc đẩy ham muốn hẹn hò của người chơi
07:07:05 26/11/2024
ĐTCL mùa 13: "Nắm trùm meta" cùng đội hình Kog'Maw - Giám SátĐTCL mùa 13: "Nắm trùm meta" cùng đội hình Kog'Maw - Giám Sát
08:30:28 27/11/2024
Game thủ Genshin Impact "vẽ đường" cho miHoYo, đưa ra giải pháp ưu việt về banner nhân vậtGame thủ Genshin Impact "vẽ đường" cho miHoYo, đưa ra giải pháp ưu việt về banner nhân vật
08:33:06 27/11/2024

Tin đang nóng

Thái Lan phát hiện 41 thi thể tại cơ sở thiền địnhThái Lan phát hiện 41 thi thể tại cơ sở thiền định
10:09:44 27/11/2024
"Tóm gọn" Song Joong Ki trốn vợ đang ở cữ để "hẹn hò" 1 ngôi sao đình đám"Tóm gọn" Song Joong Ki trốn vợ đang ở cữ để "hẹn hò" 1 ngôi sao đình đám
13:44:56 27/11/2024
Thái Trinh hiếm hoi kể về chồng kém 6 tuổi: Từng nhiều lần từ chối, mở lòng vì 1 lí do đặc biệtThái Trinh hiếm hoi kể về chồng kém 6 tuổi: Từng nhiều lần từ chối, mở lòng vì 1 lí do đặc biệt
10:25:48 27/11/2024
Làm thủ tục an táng 354 hài cốt phát hiện ở phố Tây Sơn, Hà NộiLàm thủ tục an táng 354 hài cốt phát hiện ở phố Tây Sơn, Hà Nội
11:12:57 27/11/2024
Tôn Bằng chật vật mưu sinh sau ly hôn Hằng Du Mục, nhìn cách vợ cũ "kiếm tiền như nước" mà thèmTôn Bằng chật vật mưu sinh sau ly hôn Hằng Du Mục, nhìn cách vợ cũ "kiếm tiền như nước" mà thèm
11:16:26 27/11/2024
Bị chỉ trích khi hát 'Áo mới Cà Mau', NSND Thanh Lam lên tiếngBị chỉ trích khi hát 'Áo mới Cà Mau', NSND Thanh Lam lên tiếng
09:14:12 27/11/2024
Con trai của một cặp đôi Vbiz "gây sốt" vì đẹp như soái ca ở tuổi 15Con trai của một cặp đôi Vbiz "gây sốt" vì đẹp như soái ca ở tuổi 15
12:46:20 27/11/2024
MXH dậy sóng hình ảnh nghi Sơn Tùng ngồi trà đá vỉa hè sau khi rủ 10.000 khán giả, 1 chi tiết gây tò mòMXH dậy sóng hình ảnh nghi Sơn Tùng ngồi trà đá vỉa hè sau khi rủ 10.000 khán giả, 1 chi tiết gây tò mò
13:01:20 27/11/2024

Tin mới nhất

Có hơn 2 triệu người chơi cùng lúc, bom tấn này vẫn "tạch" The Game Awards, fan bức xúc tột độ

Có hơn 2 triệu người chơi cùng lúc, bom tấn này vẫn "tạch" The Game Awards, fan bức xúc tột độ

08:40:52 27/11/2024
Tựa game đang được nhắc tới trong câu chuyện lần này là Palworld - một sản phẩm của Pocketpair và đã gây được tiếng vang cực lớn trong giai đoạn đầu năm nay.
Lộ diện gameplay của NLH hệ Hoả, fan Genshin nhìn mà chỉ biết... bức xúc

Lộ diện gameplay của NLH hệ Hoả, fan Genshin nhìn mà chỉ biết... bức xúc

08:35:25 27/11/2024
Nhà Lữ Hành (NLH) là nhân vật chính trong tựa game Genshin Impact và là cái tên được đông đảo game thủ quan tâm ở thời điểm hiện tại.
Có giá chỉ bằng 1/4 Black Myth: Wukong, tựa game Soulslike mới bất ngờ gây "bão" Steam, nhận 80% rating tích cực

Có giá chỉ bằng 1/4 Black Myth: Wukong, tựa game Soulslike mới bất ngờ gây "bão" Steam, nhận 80% rating tích cực

09:02:17 25/11/2024
Mặc dù không phải là một tựa game Soulslike, thế nhưng chắc chắn đa phần người chơi đều nhận ra Black Myth: Wukong có sự học hỏi rất lớn từ các trò chơi thuộc thể loại này.
Drama hậu Arcane 2: Fan bức xúc chất vấn dồn dập, Riot buộc phải lên tiếng thừa nhận

Drama hậu Arcane 2: Fan bức xúc chất vấn dồn dập, Riot buộc phải lên tiếng thừa nhận

08:58:12 25/11/2024
Chiều tối ngày hôm qua (23/11), Riot đã chính thức ra mắt nốt 3 tập phim cuối cùng của series Arcane và khiến làng game quốc tế bàn tán xôn xao.
Bom tấn mới của Tencent bị tố "đạo nhái" trắng trợn, sử dụng luôn hình ảnh của bom tấn khác để quảng cáo khiến cộng đồng game thủ bức xúc

Bom tấn mới của Tencent bị tố "đạo nhái" trắng trợn, sử dụng luôn hình ảnh của bom tấn khác để quảng cáo khiến cộng đồng game thủ bức xúc

08:55:11 25/11/2024
Như đã biết, thời gian qua Tencent vừa mới ra mắt Delta Force: Hawk Ops - một siêu phẩm FPS cực kỳ đặc sắc với lối chơi lôi cuốn. Tuy nhiên, trái với những gì mong đợi thì tựa game này đã gặp phải rất nhiều vấn nạn rối rắm.
Xuất hiện tựa game FPS miễn phí trên Steam siêu đỉnh, nhận tới 97% rating, chơi thử là "nghiện"

Xuất hiện tựa game FPS miễn phí trên Steam siêu đỉnh, nhận tới 97% rating, chơi thử là "nghiện"

08:00:30 25/11/2024
Steam không chỉ là nơi mang tới những tựa game bom tấn được đầu tư chất lượng, có kinh phí khổng lồ với đích đến không gì khác ngoài danh hiệu Game of the Year.
Game thủ bức xúc, chất vấn tính công bằng của The Game Awards, đưa ra dẫn chứng không thể chối cãi

Game thủ bức xúc, chất vấn tính công bằng của The Game Awards, đưa ra dẫn chứng không thể chối cãi

09:38:00 24/11/2024
Vẫn như mọi năm, giai đoạn tháng 11 luôn là lúc The Game Awards đưa ra những đề cử cho các hạng mục giải thưởng của mình.
Bom tấn giá tiền triệu mới ra mắt đã đạt đỉnh trên Steam, game thủ bất ngờ quay lưng, tẩy chay vì một lý do

Bom tấn giá tiền triệu mới ra mắt đã đạt đỉnh trên Steam, game thủ bất ngờ quay lưng, tẩy chay vì một lý do

09:31:57 24/11/2024
Được bán với mức giá lên tới 990.000 VND, thế nên không lạ khi S.T.A.L.K.E.R. 2: Heart of Chornobyl đã nhận về vô số sự chú ý của các game thủ ngay từ khi ra mắt.
ĐTCL mùa 13: Càn quét mọi đối thủ cùng Violet - Võ Sĩ Lồng Sắt sát thương cực "lỗi"

ĐTCL mùa 13: Càn quét mọi đối thủ cùng Violet - Võ Sĩ Lồng Sắt sát thương cực "lỗi"

09:29:25 24/11/2024
Sau khi ĐTCL mùa 13 cập bến máy chủ chính thức (đặc biệt là hậu phiên bản 14.23b), meta của trò chơi đang hướng tới lối chơi Fast 8 với những chủ lực 4 tiền cực khỏe.
Những đặc sắc khiến game thủ phải chơi Lục Địa Thần Hỏa ngay và luôn!!!

Những đặc sắc khiến game thủ phải chơi Lục Địa Thần Hỏa ngay và luôn!!!

11:57:51 23/11/2024
Bên cạnh đồ họa 3D anime huyền ảo, đẹp hết nấc thì lối chơi nhập vai trực tuyến đặc sắc cũng là điểm sáng khiến game thủ Việt mê quên lối về khi chính thức bước vào hành trình trải nghiệm Lục Địa Thần Hỏa.
Black Myth: Wukong lập "kỷ lục" mới, fan dở khóc dở cười, không biết nên vui hay mừng

Black Myth: Wukong lập "kỷ lục" mới, fan dở khóc dở cười, không biết nên vui hay mừng

11:55:25 23/11/2024
Các fan của Black Myth: Wukong quả thật không biết nên vui hay buồn trong trường hợp này. Các fan của Black Myth: Wukong có lẽ đang trải qua rất nhiều thái cực khác nhau trong những ngày vừa qua.
Black Myth: Wukong nhận giải thưởng game hay nhất năm, hứa hẹn tung nội dung "bất ngờ" dịp cuối năm

Black Myth: Wukong nhận giải thưởng game hay nhất năm, hứa hẹn tung nội dung "bất ngờ" dịp cuối năm

09:55:30 23/11/2024
Các fan Black Myth: Wukong có lý do để ăn mừng và háo hức trước chiến tích mới này. Đối với nhiều game thủ, Black Myth: Wukong chắc chắn là một trong những tựa game hay nhất năm 2024.

Có thể bạn quan tâm

Tháng 12 của các bà mẹ bỉm sữa: Chòm sao này thành công kêu gọi vốn từ "shark" chồng, hãy chi tiêu cho bản thân!

Tháng 12 của các bà mẹ bỉm sữa: Chòm sao này thành công kêu gọi vốn từ "shark" chồng, hãy chi tiêu cho bản thân!

Trắc nghiệm

14:53:16 27/11/2024
Dự đoán tháng cuối cùng của năm 2024 cho các bà mẹ bỉm sữa. Tuần mới 25/11 - 1/12: Cung hoàng đạo nhí này đừng bận tâm và phiền lòng vì những lời
Drama của MC Hoàng Oanh: Vì sao càng lên tiếng càng bị "ném đá"?

Drama của MC Hoàng Oanh: Vì sao càng lên tiếng càng bị "ném đá"?

Sao việt

14:36:33 27/11/2024
Công ty quản lý của Hoàng Oanh đã đưa ra bằng chứng bảo vệ nữ MC nhưng không thể làm nguôi ngoai được dư luận.
Nhan sắc của mỹ nhân này lạ lắm: Lúc được khen đẹp đến phong thần, lúc lại bị chê xấu đến cay mắt

Nhan sắc của mỹ nhân này lạ lắm: Lúc được khen đẹp đến phong thần, lúc lại bị chê xấu đến cay mắt

Hậu trường phim

14:31:06 27/11/2024
Ngoài đời nữ diễn viên được khen có khí chất yêu kiều, nhưng cứ đóng phim lại kém sắc đến mức khiến khán giả đòi bỏ xem.
Tuổi trẻ giá bao nhiêu - Tập 27: Bị lừa tiền nhà, Kiên và nhóm bạn phiêu bạt sang nhà Quân ở nhờ

Tuổi trẻ giá bao nhiêu - Tập 27: Bị lừa tiền nhà, Kiên và nhóm bạn phiêu bạt sang nhà Quân ở nhờ

Phim việt

14:26:44 27/11/2024
Kiên cùng Linh và Nga phải dọn ra khỏi ký túc xá của trường. Tuy nhiên, nhóm bạn trẻ đã không may mắn khi tiền thuê nhà bị lừa gạt và không có nơi ở.
Mỹ khẳng định sẽ thúc đẩy lệnh ngừng bắn ở Gaza

Mỹ khẳng định sẽ thúc đẩy lệnh ngừng bắn ở Gaza

Thế giới

14:01:19 27/11/2024
Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo Palestine hối thúc cộng đồng quốc tế cần có những hành động quyết đoán và thực chất để đạt được một nền hòa bình công bằng và toàn diện phù hợp với luật pháp quốc tế cũng như Sáng kiến Hòa bình Arab.
Vụ cháy lớn ở Quảng Bình: Nguyên nhân ban đầu là do chập điện

Vụ cháy lớn ở Quảng Bình: Nguyên nhân ban đầu là do chập điện

Tin nổi bật

14:00:23 27/11/2024
Thời điểm xảy ra vụ cháy, trong nhà xưởng có khoảng 1.200 tấn bột cá, 22.000 lít dầu cá, 2 giàn máy sản xuất bột cá, cùng nhiều tài sản khác.
Đến chơi nhà bạn học giàu có, tôi choáng toàn tập trước 6 thiết kế "đỉnh nóc kịch trần"

Đến chơi nhà bạn học giàu có, tôi choáng toàn tập trước 6 thiết kế "đỉnh nóc kịch trần"

Sáng tạo

13:18:59 27/11/2024
Tôi biết rằng ý tưởng thiết kế nhà cửa thì luôn phong phú và đa dạng, vì mỗi người có một cách nhìn và sáng tạo riêng. Tuy nhiên, phải đến khi sang chơi nhà của một người bạn giàu có, tôi mới thực sự mở mang về khái niệm thiết kế nhà cử...
Thành viên T-ara nhận tin dữ mẹ qua đời khi đang lưu diễn ở Việt Nam, tức tốc về Hàn Quốc chịu tang

Thành viên T-ara nhận tin dữ mẹ qua đời khi đang lưu diễn ở Việt Nam, tức tốc về Hàn Quốc chịu tang

Sao châu á

13:10:20 27/11/2024
Trong lúc đang thực hiện lịch trình cá nhân tại Việt Nam, thành viên nhóm nhạc đình đám xứ Hàn đã đón nhận tin buồn mẹ qua đời.
Phong tục lạ ở Vĩnh Phúc khiến cô dâu ngơ ngác giữa đám cưới

Phong tục lạ ở Vĩnh Phúc khiến cô dâu ngơ ngác giữa đám cưới

Netizen

13:07:08 27/11/2024
Phong tục đám cưới mỗi nơi lại có những nét riêng độc đáo. Đôi khi, tục lệ quen thuộc với nơi này lại trở nên lạ lẫm với người dân nơi khác.
Brad Pitt cân nhắc kết hôn với bạn gái mới

Brad Pitt cân nhắc kết hôn với bạn gái mới

Sao âu mỹ

12:56:43 27/11/2024
Mối quan hệ giữa Brad Pitt và bạn gái kém anh 30 tuổi được cho biết đang tiến triển tốt sau 2 năm hẹn hò. Cả hai được cho biết đã về sống cùng nhau hồi tháng 2.
Người chơi 61 tuổi lập kỷ lục tại chương trình "Ai là triệu phú" 2024

Người chơi 61 tuổi lập kỷ lục tại chương trình "Ai là triệu phú" 2024

Tv show

12:37:31 27/11/2024
Ông Phạm Cao Long - nguyên giáo viên dạy Toán tại trường THCS Bình Minh (Hải Dương), 61 tuổi - lập kỷ lục tại Ai là triệu phú năm 2024 khi trở thành người đầu tiên có cơ hội trả lời câu hỏi thứ 15.