Asen – chất độc đoạt mạng hai hoàng đế

Asen hay thạch tín là chất độc đã gây ra cái chết cho nhiều người nổi tiếng trong lịch sử, trong đó có vua Quang Tự của Trung Quốc và hoàng đế Pháp Napoleon.

Hoàng đế Pháp Napoléon Bonaparte. Ảnh: Wiki

Asen vô cơ, hay còn gọi là thạch tín, là một loại á kim có độc tính rất cao, có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng dẫn đến tử vong cho con người khi hấp thụ liều lượng lớn. Trong lịch sử, nhiều người nổi tiếng, kể cả các hoàng đế, được cho là đã thiệt mạng khi bị đầu độc hoặc hấp thụ thạch tín liều lượng lớn.

Hoàng đế Pháp Napoléon Bonaparte

Sau thảm bại ở Waterloo năm 1815, Hoàng đế Pháp Napoléon Bonaparte bị buộc thoái vị và chịu án đi đày trên hòn đảo St. Helena phía nam Đại Tây Dương. Ông qua đời vào năm 1821.

Kết quả khám nghiệm tử thi chỉ ra rằng nguyên nhân cái chết là ung thư dạ dày. Tuy nhiên, Franois Carlo Antommarchi, bác sĩ riêng của Napoléon và là người chỉ đạo cuộc khám nghiệm, đã không ký vào báo cáo chính thức.

Năm 1955, nhật ký của người hầu của Napoléon, Louis Marchand, xuất hiện trên báo chí. Bản mô tả của ông này về Napoléon những tháng trước khi mất khiến cho chuyên gia Thụy Điển Sten Forshufvud đề xuất những nguyên nhân khác cho cái chết, bao gồm khả năng Napoléon đã bị đầu độc từ từ bằng thạch tín.

Ông Forshufvud nhấn mạnh trong một cuốn sách năm 1978 rằng thi thể của hoàng đế được bảo quản tốt một cách đáng ngạc nhiên khi được di chuyển vào năm 1840. Thạch tín là một chất có tính bảo quản mạnh, và điều này củng cố giả thiết ông bị đầu độc. Có giả thiết cho rằng Hoàng đế bị đầu độc bởi bá tước Charles de Montholon, một người thân của Napoleon, có thể do ganh tị, mua chuộc, thậm chí vì lý do chính trị.

Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2008 phân tích các mẫu tóc Napoléon từ nhiều thời điểm trong cuộc đời ông, cũng như mẫu từ gia đình và những người cùng thời với ông, cho thấy tất cả các mẫu đều có nồng độ thạch tín rất cao.

Theo các nhà nghiên cứu này, cơ thể Napoléon đã bị nhiễm độc thạch tín nặng khi còn là một cậu bé, và nồng độ thạch tín cao trong tóc không phải do sự đầu độc có chủ ý nào, vì người ta có thể phơi nhiễm liên tục thạch tín từ các loại keo và chất nhuộm, dẫn đến tử vong.

Hoàng đế Quang Tự

Hoàng đến Quang Tự của của triều nhà Thanh Trung Quốc. Ảnh: alphahistory

Hoàng đế Quang Tự (1871 – 1908) của triều đại nhà Thanh Trung Quốc qua đời vào ngày 14/11/1908, chỉ một ngày trước khi Từ Hy Thái hậu từ trần.

Có nhiều giả thuyết xoay quanh cái chết của ông. Nhiều người tin rằng ông bị Từ Hy Thái hậu (người có sức khỏe rất yếu vào thời điểm đó) ám sát vì bà sợ Hoàng đế Quang Tự sẽ đảo ngược chính sách của mình sau khi bà qua đời. Việc Thái hậu qua đời ngay sau khi nhà vua băng hà càng củng cố giả thiết này.

Một giả thiết khác là Hoàng đế Quang Tự bị đầu độc bởi đại thần Viên Thế Khải, người lo sợ bị nhà vua thanh trừng. Cũng có ý kiến cho rằng Lý Liên Anh, thái giám tâm phúc của Từ Hy Thái hậu là kẻ ám sát Hoàng đế hoặc đã thực hiện âm mưu này cùng với Viên Thế Khải. Tuy nhiên, không có nguồn đáng tin cậy chứng minh ai là hung thủ ám sát vua Quang tự.

Ghi chép từ thái y của Hoàng đế Quang Tự cho thấy ông bị đau bụng dữ dội và khuôn mặt tái xanh – triệu chứng điển hình của ngộ độc thạch tín. Ngày 4/11/2008, kết quả xét nghiệm pháp y cho thấy mức độ thạch tín trong hài cốt của Hoàng đế Quang Tự cao hơn 2.000 lần so với người bình thường.

Những người nổi tiếng

Không chỉ có các vị vua, các nhà thám hiểm và hoạt động nổi tiếng cũng là nạn nhân của thạch tín.

Nhà thám hiểm người Mỹ Charles Francis Hall. Ảnh: CBC

Nhà thám hiểm người Mỹ Charles Francis Hall (1821-1871) bất ngờ qua đời trong chuyến thám hiểm Bắc Cực thứ ba của ông trên tàu Polaris. Ông bị ốm nặng, nôn mửa và mê sảng trong một tuần sau khi uống một tách cà phê.

Ông cáo buộc một số người thuộc công ty tàu, kể cả bác sĩ của tàu, Emil Bessels – người mà ông có bất hòa, đã đầu độc ông. Ngay sau đó, Hall một lần nữa gặp các triệu chứng nói trên và cuối cùng qua đời. Sau khi đoàn thám hiểm trở về, một cuộc điều tra của hải quân Mỹ cho kết quả rằng Hall chết vì chứng ngập máu.

Tuy nhiên, vào năm 1968, người viết tiểu sử Chauncey C. Loomis Hall, giáo sư tại Đại học Dartmouth, Mỹ đã đến Greenland để khai quật thi thể Hall. Do đất đóng băng, thi thể, quần áo và quan tài của ông Hall đều được bảo quản khá tốt. Xét nghiệm mẫu xương, móng tay và tóc cho thấy ông Hall chết vì ngộ độc liều lớn thạch tín trong hai tuần cuối đời.

Nhà hoạt động Munir Said Thalib. Ảnh: omahmunir.com

Munir Said Thalib, nhà hoạt động nhân quyền tại Indonesia, bị đầu độc bằng thạch tín trên một chuyến bay của hãng hàng không nhà nước Indonesia có tên là Garuda, khởi hành từ Jakarta đến Amsterdam ngày 7/9/2004. Kết quả khám nghiệm tử thi và lời kể nhân chứng cho thấy ông đã chết hai giờ trước khi hạ cánh tại Schiphol, Amsterdam. Ông bị đầu độc trong lúc quá cảnh ở Singapore hoặc vào gần thời điểm đó.

Munir bị tiêu chảy và nôn mửa ngay sau khi chuyến bay cất cánh từ Singapore đến Amsterdam. Phi hành đoàn thông báo cho phi công rằng một hành khách bị ốm, và một bác sĩ tình cờ có mặt trên chuyến bay được yêu cầu trợ giúp y tế. Tuy nhiên, Munir không qua khỏi.

Viện Pháp y Hà Lan tháng 11/2004 tiết lộ rằng thi thể của Munir chứa mức độ thạch tín nhiều gấp ba lần so với liều gây chết người. Kết quả này sau đó được xác nhận bởi cảnh sát Indonesia.

Pollycarpus Budihari Priyanto là nghi phạm chính của vụ việc. Y được cho là đã bỏ thạch tín vào cốc nước cam của Munir, theo yêu cầu từ giám đốc điều hành hãng Garuda vào thời điểm đó, Indra Setiawan.

Tháng 12/2005, Pollycarpus Budihari Priyanto bị kết tội giết Munir và bị kết án 14 năm tù giam. Tháng 10/2007, Indra Setiawan và cấp phó của ông, Rohainil Aini bị kết tội và bỏ tù vì có liên quan đến vụ ám sát Munir. Năm 2007, tòa án ở Jakarta cho rằng hãng Garuda đã tắc trách khi không cho máy bay hạ cánh khẩn cấp để cấp cứu Munir và bị yêu cầu bồi thường tiền cho vợ góa của Munir.

Phương Vũ

Theo VNE