ASEAN đặt ưu tiên về môi trường và khí hậu

Theo phóng viên TTXVN tại Kuala Lumpur , ngày 3/9, các nhà lãnh đạo và Bộ trưởng Môi trường Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã tổ chức một loạt cuộc họp quan trọng tại Langkawi , Malaysia, bao gồm Hội nghị Bộ trưởng Môi trường ASEAN lần thứ 18 (AMME-18) và kỳ họp lần thứ 20 của Hội nghị các bên tham gia Hiệp định ASEAN về chống ô nhiễm khói mù xuyên biên giới (AATHP).

Các cuộc họp này tái khẳng định cam kết của khu vực trong việc thúc đẩy hợp tác và hành động chung hướng tới một tương lai bền vững, hòa nhập và kiên cường.

Toàn cảnh Hội nghị AMME-18 ngày 3/9/2025.

Phát biểu khai mạc AMME-18, quyền Bộ trưởng Tài nguyên và Bền vững Môi trường Malaysia, ông Johari Abdul Ghani , đã nêu bật 3 ưu tiên chính, bao gồm tăng cường hợp tác khu vực, xây dựng lập trường chung cho Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc lần thứ 30 (COP30) và đẩy mạnh việc thực thi các thỏa thuận môi trường quốc tế. Nhấn mạnh về sự cần thiết phải có một lập trường thống nhất, quyền Bộ trưởng Johari kêu gọi các nước thành viên đoàn kết để có thể gây ảnh hưởng hiệu quả đến các cuộc thảo luận khí hậu toàn cầu. Theo ông, ASEAN có thể và nên có một lập trường mạnh mẽ hơn về các vấn đề như tài chính khí hậu, thích ứng, tổn thất và thiệt hại, chuyển đổi công bằng và Mục tiêu toàn cầu về thích ứng.

Tại cuộc họp về chống ô nhiễm khói mù xuyên biên giới, Tổng thư ký ASEAN , Tiến sĩ Kao Kim Hourn , đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục nỗ lực giải quyết vấn đề này, vốn đã gây ra những tổn thất đáng kể về kinh tế, xã hội và môi trường trong khu vực. Ông nhắc lại rằng AATHP – được ký kết 23 năm trước – vẫn là khuôn khổ chính sách nền tảng của khu vực. Tổng thư ký Kao Kim Hourn đã vạch ra 3 phương pháp tiếp cận chủ chốt, đó là thúc đẩy thực hiện các chính sách hiện có, tăng cường sự tham gia của các bên liên quan và mở rộng các sáng kiến truyền thông, giáo dục và nâng cao nhận thức cộng đồng. Ông kêu gọi một “phương pháp tiếp cận toàn xã hội” và trao quyền cho thế hệ trẻ ASEAN, đồng thời cảnh báo ô nhiễm khói xuyên biên giới vẫn là một thách thức dai dẳng và có khả năng sẽ gia tăng do biến đổi khí hậu và sự phát triển kinh tế-xã hội của khu vực.

Trưởng đoàn Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành dự Hội nghị AMME-18 ở Langkawi (Malaysia).

Trong bài phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành đã nêu bật những thành tựu của Việt Nam trong công tác bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, với nhiều chỉ số cho thấy sự cải thiện rõ rệt. Việt Nam hiện xếp hạng 51 trên 165 quốc gia và vùng lãnh thổ về phát triển bền vững. Việt Nam đã chủ động đề xuất và tham gia nhiều sáng kiến môi trường của ASEAN, bao gồm việc đóng góp 12 Vườn Di sản ASEAN, thuộc nhóm cao nhất trong khu vực, và tích cực thúc đẩy đối thoại về chuyển đổi năng lượng, thị trường carbon và kinh tế tuần hoàn.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiên tai, mất đa dạng sinh học và ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng, lãnh đạo ngành môi trường Việt Nam đã gửi thông điệp mạnh mẽ đến các quốc gia thành viên ASEAN khi kêu gọi khối cùng nhau hành động mạnh mẽ và thực chất hơn. Cụ thể, các nước cần tăng cường các cơ chế hợp tác khu vực, gắn kết các chiến lược quốc gia với các khuôn khổ chung của ASEAN; huy động tài chính xanh ở quy mô lớn, phát triển thị trường carbon khu vực và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn và năng lượng sạch; đề xuất các sáng kiến chung về phục hồi hệ sinh thái, bảo tồn rừng và biển, bảo vệ các loài có nguy cơ tuyệt chủng.

Tại AMME-18, các đại biểu đã thông qua 6 Công viên Di sản ASEAN mới, nâng tổng số công viên trong diện bảo tồn của khối lên 69. Đặc biệt, Việt Nam có 3 vườn quốc gia được công nhận trong sự kiện lần này, đó là Vườn quốc gia Pù Mát (Nghệ An), Khu bảo tồn Văn hóa và Thiên nhiên Đồng Nai, và Vườn quốc gia Xuân Thủy (Ninh Bình).

Trưởng đoàn Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành (thứ 5, từ trái sang) chụp ảnh chung cùng các đại biểu tại Hội nghị AMME-1 ở Langkawi (Malaysia).

Các cuộc họp cũng ghi nhận tiến độ trong việc phát triển Kế hoạch chiến lược ASEAN về môi trường sau năm 2025 (ASPEN) và Kế hoạch hành động chiến lược về biến đổi khí hậu ASEAN (ACCSAP). Hai kế hoạch này sẽ đóng vai trò là kim chỉ nam cho các chính sách và giám sát các nỗ lực hợp tác của ASEAN về môi trường và biến đổi khí hậu trong tương lai.

Liên quan tới các cuộc đối thoại đang diễn ra với các đối tác như Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU), các đại biểu đã hoan nghênh Tuyên bố chung về quan hệ đối tác cùng có lợi ASEAN-Nhật Bản về môi trường và biến đổi khí hậu, cũng như Chương trình làm việc ASEAN-EU về môi trường và biến đổi khí hậu 2025-2026.

Bên cạnh đó, các bên đã đạt được đồng thuận về việc tổ chức kỳ họp 21 của Hội nghị các bên tham gia AATHP tại Việt Nam vào năm 2026 và kỳ họp 22 tại Myanmar vào năm 2027. Những quyết định này thể hiện cam kết liên tục và mạnh mẽ của các quốc gia ASEAN trong việc hợp tác, chia sẻ và cùng nhau giải quyết các thách thức môi trường, hướng tới một tầm nhìn chung về một Cộng đồng ASEAN bền vững.