Áp lực đang đẩy Bulgaria quay trở lại ‘quỹ đạo’ năng lượng của Nga
Chính phủ tạm quyền hiện tại của Bulgaria có thể quay lại mua khí đốt từ tập đoàn độc quyền xuất khẩu Gazprom của Nga.
Không mất nhiều thời gian để Bulgaria bắt đầu quay trở lại quỹ đạo của Nga, đặc biệt là khi nói đến vấn đề nan giải phụ thuộc vào khí đốt.
Chính phủ tạm quyền vừa lên điều hành Bulgaria trong tháng này đã phá đi tín hiệu sẽ quay lại với nguồn cung cấp năng lượng từ công ty độc quyền xuất khẩu Gazprom sau những nỗ lực của chính phủ tiền nhiệm để thoát khỏi sự phụ thuộc vào Nga, cũng nhưnối lại cách tiếp cận thân thiện truyền thống của quốc gia Balkan này với Điện Kremlin.
Đó là một bước ngoặt đáng kể so với chính sách của chính phủ tồn tại chỉ trong thời gian ngắn của Thủ tướng Kiril Petkov, người đã thất bại sau cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm vào cuối tháng 6. Ông Petkov đã có lập trường đối đầu với Nga sau khi nước này mở chiến dịch quân sự tại Ukraine. Ông trục xuất 70 nhà ngoại giao và nghi phạm gián điệp Nga, đồng thời đẩy nhanh theo đuổi các nguồn cung cấp năng lượng thay thế, bao gồm cả khí đốt từ một đường ống chạy qua biên giới phía nam với Hy Lạp.
Tuy nhiên, chính quyền lâm thời mới do Tổng thống Rumen Radev bổ nhiệm đang tận dụng khoảng thời gian trước cuộc tổng tuyển cử vào ngày 2/10 để hàn gắn với Nga. Ông Radev, vốn là cựu phi công máy bay phản lực MiG-29, cựu tư lệnh không quân Bulgaria, bị nhiều đối thủ chính trị cáo buộc là thân Nga.
Cựu Thủ tướng Kiril Petkov đã theo đuổi chính sách ngắt phụ thuộc vào năng lượng Nga. Ảnh: AFP/Getty Images
Ông lên án cuộc xung đột nhưng phản đối sự hỗ trợ quân sự của Bulgaria cho Ukraine. Năm ngoái, ông từng mô tả Crimea là “của Nga” và bị Mỹ phản đối.
Chính quyền lâm thời của Thủ tướng Galab Donev đã từng bỏ qua ý tưởng nối lại hoạt động nhập khẩu khí đốt của Nga lúc mới lên nắm quyền, nhưng vấn đề đã trở nên nghiêm trọng trong tuần này khi Bộ trưởng Năng lượng Rossen Hristov cho biết Sofia không có lựa chọn nào khác ngoài việc khởi động lại các cuộc đàm phán với Gazprom. Vào tháng 4, cùng với Ba Lan, Bulgaria là một trong những quốc gia đầu tiên bị Gazprom cắt khí đốt do Sofia từ chối thanh toán bằng đồng rúp. Kể từ đó, Gazprom đã đóng cửa và chuyển dòng khí đốt đến một số quốc gia khác.
Video đang HOT
Sofia có thể đàm phán với Gazprom để nối lại nguồn cung khí đốt. Ảnh: Getty Images
Bộ trưởng Hristov nói với các nhà báo ở Sofia: “Các cuộc đàm phán với Gazprom để tiếp tục nguồn cung cấp là điều không thể tránh khỏi”. Ông cáo buộc nội các cũ của cựu Thủ tướng Petkov làm xấu đi mối quan hệ với Moskva và khiến các cuộc đàm phán trong tương lai trở nên “rất khó khăn”.
“Đừng nghĩ rằng tất cả những gì cần làm là gọi cho Gazprom và dòng chảy khí đốt sẽ mở lại”, ông nói thêm.
Trước đó, Bộ trưởng Hristov đã nhấn mạnh rằng nội các mới không có ý định ký bất kỳ hợp đồng dài hạn nào, nhưng ông không loại trừ việc mua khí đốt từ Gazprom. “Chúng tôi đang xem xét các nguồn thay thế là một ưu tiên, nhưng nếu những nguồn cung cấp đó cũng không đủ, tôi sẽ không phải là Bộ trưởng để người dân trải qua mùa đông trong giá lạnh.”
Tuyên bố của ông Hristov được đưa ra một ngày sau khi Đại sứ Nga tại Bulgaria, Eleonora Mitrofanova nói rằng việc thanh toán cho nguồn cung cấp khí đốt chỉ bằng đồng rúp và bà không mong đợi sẽ có bất kỳ vấn đề nào trong việc tiếp tục giao hàng tới Bulgaria nếu họ thể hiện “ý chí chính trị” cần thiết.
Nga ngắt khí đốt, các ngành công nghiệp cốt lõi châu Ẩu bị tổn hại ra sao
Giá khí đốt tăng vọt 24% ngay sau khi Ba Lan, Bulgaria bị khoá van, các nhà sản xuất hoá chất, phân bón, kim loại của châu Âu sẽ hứng tổn thất nặng nề nhất.
Gazprom đã ngắt khí đốt cung cấp cho Ba Lan, Bulgaria và cảnh báo sắp tới sẽ thêm các quốc gia khác. Ảnh: TASS
Hãng tin Bloomberg cho rằng mất nguồn cung khí đốt từ Nga sẽ gây thêm "nỗi đau" cho các ngành công nghiệp quan trọng của châu Âu và làm trầm trọng thêm triển vọng kinh tế vốn đã ảm đạm.
Tập đoàn Gazprom của Nga ngày 27/4 đã tạm dừng các dòng khí đốt đến Ba Lan và Bulgaria, đồng thời cho biết sẽ khoá van cho đến khi các nước đồng ý thanh toán bằng đồng rúp (ruble). Động thái này đã khiến phần còn lại của châu Âu - đặc biệt là Đức - lo lắng họ sẽ là mục tiêu tiếp theo.
Nền kinh tế lớn nhất châu Âu sẽ không thể giải quyết được bất kỳ sự ngừng trệ nào đối với nguồn cung khí đốt từ Nga và thiệt hại về kinh tế sẽ rất "kịch tính". Đó là bình luận của đại diện tập đoàn năng lượng Đức Uniper SE vào cùng ngày 27/4.
Ngay cả khi Nga không mở rộng lệnh ngắt nguồn cung năng lượng sang các quốc gia khác, thì "đám cháy" đã lan tràn khắp lục địa. Giá xăng ở châu Âu đã tăng tới 24% trong ngày 27/4, gây thêm áp lực lên chi phí vào thời điểm lạm phát đang gia tăng và sự phục hồi sau đại dịch COVID-19 đang bị đe dọa.
Bản đồ khí đốt Nga toả khắp châu Âu, với mức nhập khẩu khí đốt từ Nga giảm dần theo sắc độ màu vàng. Nguồn: Bloomberg
Châu Âu vốn đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ ảnh hưởng của cuộc chiến ở Ukraine. Đầu tháng này, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã cắt giảm dự báo tăng trưởng khu vực đồng euro năm 2022 xuống 1,1 điểm phần trăm, còn 2,8%.
Dưới đây là một số công ty trụ cột của các ngành công nghiệp châu Âu chịu ảnh hưởng nhất cũng như tác động đến các doanh nghiệp khác và người tiêu dùng - theo đánh giá của Bloomberg.
BASF SE (Đức) - ngành hoá chất
Người khổng lồ hóa chất của Đức dựa vào nguồn khí đốt của Nga để sản xuất các hợp chất khối xây dựng cho ngành công nghiệp ô tô, dược phẩm và nông nghiệp của cường quốc này. Cho đến nay, BASF SE đang vượt qua cuộc khủng hoảng bằng cách tăng giá, nhưng sự gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt lớn có thể khiến họ phải ngừng sản xuất các hóa chất tiên tiến hơn, như bọt polyurethane cho các tấm nhựa, vô lăng và ghế ngồi trên các xe hơi do BMW, Mercedes-Benz và Volkswagen sản xuất.
YARA International ASA (Na Uy) - phân bón
Nhà sản xuất phân bón Na Uy đã cắt giảm sản lượng amoniac và urê tại các cơ sở ở châu Âu xuống dưới một nửa công suất, và các nhà sản xuất khác trong ngành cũng thực hiện các bước tương tự. Khí đốt tự nhiên được sử dụng làm nguyên liệu cho phân bón nitơ, thường chiếm khoảng 80% chi phí của nhà sản xuất.
Hầu như mọi loại cây trồng chính trên thế giới đều phụ thuộc vào các nguyên liệu đầu vào như nitơ, và nếu không có nguồn cung cấp ổn định, người nông dân sẽ gặp khó khăn hơn khi trồng mọi thứ từ cà phê đến gạo và đậu nành. Sự thiếu hụt trong ngành phân bón đã khiến giá lương thực tăng vọt. Chỉ số lương thực của Liên hợp quốc đã tăng 20% trong năm nay lên mức cao kỷ lục.
Aluminium Dunkerque Industries France (Pháp) - luyện nhôm
Nhà máy luyện nhôm lớn nhất châu Âu đã lên kế hoạch tăng cường sản lượng bị cắt giảm sau khi viện trợ của chính phủ Pháp giúp bù đắp phần lớn sự tăng vọt của giá năng lượng. Nhưng công ty đã phải đóng băng ý tưởng đó sau khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine, và tình trạng giá tăng vọt còn làm mờ triển vọng thêm nữa.
Một số nhà máy luyện nhôm và nhà máy thép sử dụng lò điện hồ quang - một trong những ngành sử dụng nhiều năng lượng nhất - đã buộc phải cắt giảm sản lượng hoặc hoạt động không liên tục để tránh những thời điểm chi phí điện đắt nhất trong ngày.
Tập đoàn nhôm Trimet Aluminium của Đức cho biết, hoạt động sản xuất kim loại đã không còn đảm bảo tính kinh tế. Công ty này đã cắt giảm 1/3 sản lượng vào tháng 10 năm ngoái tại 3 trong số 5 lò luyện ở Đức. Sau đó vào tháng trước, họ phải giảm một nửa sản lượng tại một nhà máy ở Essen, một lần nữa do áp lực chi phí.
Acerinox (Tây Ban Nha) - sản xuất thép
Các nhà sản xuất thép trên khắp châu Âu đã cắt giảm sản lượng trước đợt tăng giá gần đây nhất. Acerinox phải đình chỉ hoạt động tại một số cơ sở trên khắp Tây Ban Nha từ hơn một tháng trước. Công ty đã phải cho 1.800 nhân viên tạm nghỉ làm không lương.
Giá khí đốt ở châu Âu tăng vọt sau khi nguồn cung bị gián đoạn Hôm 27/4, giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu đã tăng vọt sau khi Nga tuyên bố ngắt nguồn cung khí đốt đến Ba Lan và Bulgaria, do các quốc gia này từ chối thanh toán bằng đồng rúp. Ảnh minh hoạ: Getty Images Đài RT (Nga) dẫn nguồn dữ liệu từ sàn giao dịch ICE của London cho biết, vào sáng...