Áp lực 2 chiều ‘phủ bóng’ lên triển vọng ngành chế biến và sản xuất thịt

Giá lúa mỳ, ngô và khô đậu tương dự kiến sẽ tăng mạnh trong năm 2022, kéo theo chi phí nguyên vật liệu đầu vào thức ăn chăn nuôi tăng.

Trong khi đó, giá lợn hơi trong nước dự kiến giảm là những thách thức lớn đối với ngành sản xuất và chế biến thịt, khiến lợi nhuận doanh nghiệp đã và có thể sẽ tiếp tục đi xuống.

Lợi nhuận giảm mạnh

Theo Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT, ước tính quý I năm 2022, tổng doanh thu của các công ty sản xuất thịt niêm yết giảm 39,7% so với cùng kỳ năm ngoái và lợi nhuận ròng giảm 37,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đơn cử, Tập đoàn Dabaco Việt Nam (mã chứng khoán: DBC) công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý I năm nay với doanh thu thuần tăng 13,4% so với cùng kỳ năm ngoái lên 2.805,8 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế giảm 97,6% còn 8,6 tỷ đồng.

Theo lý giải của doanh nghiệp, việc đứt gãy chuỗi cung ứng bởi diễn biến phức tạp của cuộc chiến tranh Nga – Ukraine và khó khăn từ dịch bệnh đã ảnh hưởng lớn tới sản xuất và tiêu dùng.

Bên cạnh đó, chi phí thức ăn chăn nuôi tăng cao trong khi giá các sản phẩm chăn nuôi lại không tăng. Việc này dẫn tới kết quả kinh doanh của đơn vị giảm mạnh so với cùng kỳ.

Năm nay, Dabaco đặt mục tiêu doanh thu 22.559 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 918 tỷ đồng. Như vậy, kết thúc quý I, doanh thu hoàn thành 12,4% và lợi nhuận sau thuế đạt gần 1% kế hoạch năm.

Tiếp đến CTCP Nông nghiệp BaF Việt Nam (mã chứng khoán: BAF) công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý I với lãi ròng giảm gần 6% về mức 87,7 tỷ đồng. Doanh thu thuần giảm hơn 38% còn 1.539 tỷ đồng, do doanh thu bán nông sản – mảng đóng góp phần lớn tổng doanh thu giảm 46,2% so với cùng kỳ còn 1.244,6 tỷ đồng.

Theo lý giải của Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT, tổng doanh thu của CTCP Nông nghiệp BaF Việt Nam giảm chủ yếu do giá lợn hơi giảm mạnh 30,7% so với cùng kỳ trong quý I/2022. Bên cạnh đó, CTCP Nông nghiệp BaF Việt Nam chủ động cắt giảm doanh thu từ mảng kinh doanh nông sản.

Trong quý I/2022, tổng biên lợi nhuận gộp của các nhà sản xuất thịt giảm đáng kể 13,2 điểm phần trăm so với cùng kỳ trong quý I/2022, do giá nguyên vật liệu đầu vào cho thức ăn chăn nuôi cao hơn trong khi giá đầu ra thấp hơn. Ảnh minh họa: Vũ Sinh/TTXVN

Trong quý I/2022, tổng biên lợi nhuận gộp của các nhà sản xuất thịt giảm đáng kể 13,2 điểm phần trăm so với cùng kỳ trong quý I/2022, do giá nguyên vật liệu đầu vào cho thức ăn chăn nuôi cao hơn trong khi giá đầu ra thấp hơn. Giá lúa mỳ, ngô và đậu tương tăng mạnh, lần lượt tăng 46,9%, 24,8% và 6,5% so với cùng kỳ trong quý I/2022.

Áp lực cạnh tranh tăng

Theo Euromonitor, giá trị thị trường thịt các loại ước tính đạt khoảng 12,5 tỷ USD vào năm 2021; trong đó, thị trường thịt lợn chiếm 49,7%, tiếp theo là thị trường gia cầm chiếm 23,4% và thị trường thịt bò chiếm 21,7%. Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT cho rằng, thị trường thịt lợn là phân khúc tiềm năng nhất vì thịt lợn chiếm 60-65% trong “giỏ thực phẩm”.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Việt Nam sẽ vươn lên vị trí số 2 châu Á về tiêu thụ thịt lợn vào năm 2022, đạt 3,4 triệu tấn với tốc độ tăng trưởng kép là 3,1% trong giai đoạn 2022-2030.

CTCP Vissan là doanh nghiệp chế biến thịt chiếm thị phần lớn nhất, tiếp theo là CTCP cổ phần và Công ty trách nhiệm hữu hạn San Hà.

Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT cho rằng, “sân chơi” trên thị trường thịt lợn hiện nay khá chật chội với nhiều thương hiệu quen thuộc như CP Food, Vissan, Dabaco, Green Feed, Masan MeatLife và thương hiệu mới BAF.

Trong quý I/2022, giá lợn hơi được cải thiện 18,6% so với quý IV/2021, chủ yếu nhờ nhu cầu tiêu thụ thịt tăng khoảng 10% so với cùng kỳ trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán vào cuối tháng 1 và đầu tháng 2.

Tuy nhiên, giá lợn hơi có xu hướng giảm dần và đi ngang vào cuối tháng 2 do nhu cầu phục hồi chậm, trong khi nguồn cung tiếp tục phục hồi sau dịch tả lợn châu Phi. Bên cạnh đó, Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT nhận thấy rằng, nguồn cung lợn hơi vẫn ổn định trong quý I/2022.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tổng đàn lợn tăng khoảng 4,2% so với cùng kỳ trong quý I/2022. Sản lượng lợn hơi xuất chuồng trong quý I/2022 ước tính đạt 1,1 triệu tấn, tăng 4,3% so với cùng kỳ và đạt 24% kế hoạch năm 2022.

Đến cuối tháng 4, tổng đàn lợn tăng 5,5% so với cùng kỳ. Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT cho rằng, nhu cầu tiêu thụ thịt trong quý II/2022 khó có thể tăng đột biến khi các trường học bước vào kỳ nghỉ hè, trong khi các nhà hàng và bếp ăn công nghiệp vẫn tiêu thụ với mức tương đương với quý I/2022.

Bên cạnh đó, COVID-19 cũng đã thay đổi thói quen của người tiêu dùng, khiến nhiều người còn e ngại với các các hoạt động ăn uống tại chỗ. Do đó, Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT dự kiến giá lợn hơn trung bình năm 2022 sẽ giảm 5,8% so với mức 61.600 đồng/kg được ghi nhận vào năm 2021.

Giá ngũ cốc toàn cầu dự kiến sẽ tiếp tục ở mức cao, tạo áp lực lên chi phí thức ăn chăn nuôi. Chứng khoán VNDIRECT nhận thấy, giá ngũ cốc toàn cầu đã tiếp tục tăng mạnh trong tháng 2 và tháng 3/2022 trước lo ngại về nguồn cung bị gián đoạn do cuộc xung đột Nga-Ukraine đang diễn ra từ ngày 24/2/2022.

Chứng khoán VNDIRECT cho rằng, giá ngũ cốc toàn cầu tăng đột biến chủ yếu là lo ngại về vụ thu hoạch năm nay ở Ukraine khi chiến tranh diễn ra trùng thời điểm gieo hạt và các cảng của Ukraine đã bị Nga phong tỏa, dẫn đến sự gián đoạn chuỗi cung ứng ở Ukraine.

Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), năm 2022, dự trữ lúa mỳ toàn cầu được dự báo sẽ giảm 3,9% so với cùng kỳ năm 2021 do nhu cầu tăng cao, cùng với sự gián đoạn thương mại do xung đột của hai quốc gia xuất khẩu lúa mỳ lớn là Nga và Ukraine.

Ngoài ra ngày 13/5, Ấn Độ – nước sản xuất lúa mỳ lớn thứ 2 thế giới thông báo tạm thời cấm xuất khẩu lúa mỳ để đảm bảo nguồn cung lương thực trong nước. Giới phân tích cho rằng, lệnh cấm trên sẽ đẩy giá lương thực toàn cầu lên mức cao mới. Bên cạnh đó, điều này cũng làm nóng lên xu hướng bảo hộ lương thực kể từ khi cuộc xung đột Nga-Ukraine xảy ra. Do vậy, Chứng khoán VNDIRECT kỳ vọng giá lúa mỳ toàn cầu sẽ ở mức cao trong năm 2022.

Theo World Banks, giá lúa mỳ dự báo sẽ tăng 42,7% so với cùng kỳ vào năm 2022 và quay đầu giảm 16% so với cùng kỳ vào năm 2023. Cùng đó, Chứng khoán VNDIRECT nhận định, xung đột có khả năng làm gián đoạn hoạt động sản xuất nông nghiệp ở Ukraine trong mùa vụ sắp tới.

Do Ukraine là nhà xuất khẩu chính của các mặt hàng lúa mỳ, ngô và lúa mạch nên giá ngô được dự báo sẽ tiếp tục tăng trong năm 2022, trong bối cảnh lo ngại rằng suy giảm nguồn cung ngô ở Ukraine gây ảnh hưởng sản lượng ngô toàn thế giới.

World Banks dự báo giá ngô và khô đậu tương năm 2022 dự kiến sẽ lần lượt hơn 19,4% và 22,7% so với năm 2021, nhưng năm 2023 sẽ giảm 9,7% và 6,8% so với năm 2022.

Thực tế, chi phí nguyên liệu sản xuất chiếm 80-85% giá thành thức ăn chăn nuôi. Trong khi đó, chi phí thức ăn chăn nuôi hiện chiếm 65 – 70% giá thành sản xuất trong chăn nuôi. Giá ngũ cốc toàn cầu tăng sẽ có tác động tiêu cực đến chi phí sản xuất, ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận doanh nghiệp.