Ảnh tuần qua: Di dời một biểu tượng của lịch sử – văn hóa?

Mai Hoàng Minh20:27 23/02/2014

Suốt tuần qua, dư luận, báo chí nhắc nhiều đến cây cầu Long Biên lịch sử của Hà Nội. Bởi đang có phương án di dời cầu cũ, xây cầu mới. Việc di dời một di tích lịch sử, một hồn văn hóa, một biểu tượng kiến trúc khiến lòng người nôn nao…

Cầu Long Biên – hồn của Hà Nội, biểu tượng lịch sử của Việt Nam – vào thời điểm mới xây dựng là một trong những cây cầu lớn nhất thế giới , một công trình quan trọng nhất của vùng Viễn Đông. (Ảnh cầu Long Biên trong bộ sưu tập của Albert Kahn, chụp năm 1915)

Người cựu chiến binh bên mộ đồng đội ở Nghĩa trang liệt sỹ Vị Xuyên – Hà Giang. Đồng đội của ông là một trong hơn 1.700 liệt sỹ đã đã hy sinh trong cuộc chiến tranh biên giới. (Ảnh: Hữu Nghị)

Khánh thànhtòa nhà trung tâm hành chính bề thế trị giá 1.400 tỷ đồng của tỉnh Bình Dương, cũng là khu chính trị – hành chính tập trung đầu tiên trên cả nước. (Ảnh: Trung Kiên)

Vị thiền sư nổi tiếng tại chùa Tiêu Sơn (Bắc Ninh) – Thiền sư Như Trí sau khi mãn duyên độ sinh, ngài nhập thất kiết già và để lại nhục thân bất hoại hay còn gọi là toàn thân xá lợi cho đời sau. Trong ảnh, thi hài thiền sư Như Trí được các đệ tử phết bên ngoài bằng một lớp bồi gồm đất tổ mối, sơn ta, mùn cưa, giấy dó (Ảnh tư liệu)

16 hộ dân người Cơ tu ở thôn Bút Tưa, xã sông Kôn, huyện Đông Giang, Quảng Nam đã đập nát hết nhà cửa, bỏ làng ra đi, bỏ lại nhiều đồ vật, vật nuôi chỉ vì trong làng có người “chết xấu”(tự tử). (Ảnh: Đông Phước Hồ)

Cổng chính trụ sở UBND huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh) được “trấn yểm” bằng một núi đá để “hóa giải” chuyện xấu. Người dân huyện Nghi Xuân muốn vào giải quyết công việc phải đi qua cổng phụ. (Ảnh: Dũng Sinh)

Vụ cháy cực lớn xảy ra tại Công ty len Hà Đông (Hà Nội), thiêu rụi cả kho hàng rộng gần 3.000m2. (Ảnh: Tiến Nguyên)

Người đàn ông làm nhà, sinh sống trên ngọn cây duốisuốt 3 năm nay để ca nghiện ma túy. (Ảnh: Công an nhân dân)

Hình ảnh Sa Pa những ngày băng tuyết khiến nhiều người ngỡ ngàng, tưởng như đang ngắm một quang cảnh làng quê Châu Âu. (Ảnh: Phạm Ngọc Triển)

Loài sen khổng lồ với đường kính lá có thể lên đến 2,5m, “chở” được người nặng 80 -90kg qua sông (Ảnh: Nguyễn Hành).

Hoàng Yến (tổng hợp)

Theo Dantri

Thổn thức trước những bộ ảnh cảm động về nghị lực của người Việt

Dưới góc nhìn của các nhiếp ảnh gia, nhiều bộ ảnh cảm động về cuộc sống khó khăn và nghị lực đặc biệt của người Việt Nam đã được truyền tải khắp thế giới, khiến hàng triệu người đã phải cảm động khi xem chúng.

Trên thế giới có hàng triệu con người nghèo khổ, hàng triệu hoàn cảnh éo le. Nhưng trong số đó, liệu có mấy ai can đảm dám vượt qua khó khăn, đối mặt với thử thách và không bao giờ buông xuôi? Chính vì thế mà những hoàn cảnh, trường hợp ấy thường là những bài học vô giá, dễ đi vào lòng người và khiến bất cứ ai được nghe, đọc hay chứng kiến qua cũng đều khó có thể nào quên.

Việt Nam từng có rất nhiều câu chuyện về gia đình, cá nhân đặc biệt, có hoàn cảnh và cuộc sống tưởng chừng như bế tắc. Nhưng đâu đó trong suy nghĩ và cách hành xử của họ không hề có chút nao núng, sẵn sàng vượt qua mọi thử thách nghiệt ngã của cuộc đời. Một vài trường hợp đã được phóng viên ghi nhận, thậm chí còn được đăng tải rộng rãi trên các tờ báo lớn. Qua những bài báo, chùm ảnh đó, hàng trăm, hàng triệu người trên thế giới đã thổn thức và nhận ra vô số giá trị to lớn như tình mẫu tử, sự dũng cảm,... ẩn chứa trong cuộc sống đời thật của những con người sống trong mảnh đất hình chữ S nhỏ bé ấy.

Cô bé Việt Nam cụt chân từng ám ảnh nhiều người Mỹ

Video đang HOT

Vào những năm 1968, chùm ảnh về cô bé người Việt bị cụt chân do bom đạn từ máy bay lính Mỹ rơi trúng, đã khiến cả thế giới cảm động, đặc biệt là người Mỹ bị ám ảnh đến cùng cực khi chứng kiến từng cảnh tượng trong bộ ảnh.

Nhân vật chính tên là Nguyễn Thị Tròn, 12 tuổi. Khi đó Tròn đi tản cư cùng bố mẹ của mình đến sống tại làng An Diên, gần căn cứ Khai Khê (thuộc huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương hiện nay). Trong ngày định mệnh, Tròn quyết định đi hái rau rừng để mang ra chợ bán. Trước khi đi, Tròn còn hứa với em trai và em gái của mình rằng sẽ mua quà sau khi bán được rau. Không ngờ lúc vào rừng, Tròn vô tình đến phải khu "Free-fire-zone" - nơi lính Mỹ thời đấy cho rằng tất cả những vật thể di chuyển qua đó đều có thể là địch và hoàn toàn có quyền khai hỏa để tiêu diệt ngay lập tức. Ngay lúc đó, đội trực thăng của Mỹ phát hiện vật thể di chuyển quanh khu vực này nên liền bắn một cách xối xả, khiến đạn găm thẳng vào chân của Tròn. Sau khi nả súng liên hồi, một lát sau đội lính Mỹ tiến đến gần khu vực kiểm tra. Đến đây, họ mới ngỡ ngàng và sững sờ bởi đây không phải là kẻ địch, mà chỉ là một cô bé bình thường. Để sửa sai kịp thời, cả đội liền đưa Tròn vào trực thăng chở đến bệnh viện ở Củ Chi cứu chữa.

Tròn thể hiện nét mặt đau đớn khi các bác sĩ tiến hành khám và đo đạc khung chân.

Tròn chăm chú nhìn chiếc chân giả của mình.

Đến bệnh viện, Tròn được các bác sĩ tại đây tận tình chăm sóc và giúp em lắp một chân giả. Sĩ quan Mỹ còn đưa khoản tiền tương đương 35 USD để bồi thường cho Tròn sau tai nạn. Nhưng đến gần 1/3 số tiền đó đã được Tròn dùng để trả cho việc truyền máu ở bệnh viện.

Về bản thân Tròn, hàng ngày em vẫn cứ tập đi trên đôi chân không vững ấy, với từng bước từng bước một. Dần dần Tròn học được cách đứng, cách đi, cách chạy và cả đạp xe trước sự ngỡ ngàng của mọi người. Đặc biệt y học và các dụng cụ y tế, kiến thức y khoa thời đó tại Việt Nam thật sự vẫn chưa được tốt, nên đối với Tròn, đó là một kỳ tích, một điều gì đó rất dịu kỳ. Hơn nữa, với một đứa trẻ như em từng chạm ngõ chết trở về, trải qua những cuộc phẫu thuật đầy đau đớn mà cuối cùng vẫn có thể tiếp tục sống một cách vui vẻ là một điều hết sức khâm phục

Để làm có thể đi lại được một cách bình thường, Tròn phải bắt đầu tập luyện

lại từ những bước đi đầu tiên

Những cú té ngã vẫn không khiến Tròn cảm thấy nản chí.

Thậm chí cô bé còn có thể đạp xe quanh làng trước sự ngỡ ngàng của nhiều người

Ngày Tròn cùng mẹ quay về nhà sau vụ tai nạn suýt chết

Tròn vẫn cứ vô tư, hồn nhiên sống, đi học, chơi đùa như chưa hề có chuyện gì xảy ra

Tròn còn mua hai con búp bê để tặng cho 2 đứa em đúng như lời hứa trước đó.

Toàn bộ quá trình đó của Tròn đã được một phóng viên người Mỹ tên Larry Burrows ghi nhận lại một cách cận cảnh và chi tiết. Bộ ảnh cảm động ấy đã được mang về Mỹ và đăng trên trang tạp chí LIFE năm 1968. Sau đó, hàng loạt những tờ báo lớn ở nhiều nước khác đã cùng đăng lại và gây xôn xao một thời. Mãi cho đến nay, câu chuyện và những bức ảnh về cô bé một chân Nguyễn Thị Tròn, thỉnh thoảng vẫn được nhắc lại như một trong những nạn nhân vô tội và nghị lực ở thời chiến.

Bài viết về vụ tai nạn và sự nghị lực của cô bé Tròn, đã được đăng trên tạp chí LIFE năm

1968 và rất nhiều trang báo khác ở khắp thế giới.

Tình mẫu tử của người mẹ điên trên cầu Long Biên

Một câu chuyện gần hơn vào năm 2007, cũng đã lấy đi không ít nước mắt của nhiều người, đặc biệt là những người phụ nữ đang làm mẹ. Bài viết và bộ ảnh mang tên "Mùi và Phả" xuất hiện lần đầu trên blog của một phóng viên tên Justin Maxon (SN 1983). Anh từng là tác giả của những câu chuyện về hoàn cảnh khó khăn, nghèo khổ cho các tờ báo uy tín thế giới như: TIME, Rolling Stone, Newsweek, Mother Jones Magazine, Fader Magazine, The New York Times, và NPR.

Justin Maxon - chủ nhân của bộ ảnh "Mùi và Phả" gây ấn tượng khắp thế giới. Cũng saubộ ảnh này, sự nghiệp chụp ảnh của Justin ngày càng thành công và được giới chuyên môn đánh giá rất cao.

Ảnh chụp lại từ bài viết và bộ ảnh của Justin.

Bài viết bắt đầu vào năm 2007, khi đó Justin chỉ là một sinh viên. Anh đến Việt Nam du lịch bằng số tiền tiết kiệm được sau khi hoàn thành một dự án chụp ảnh về những người vô gia cư ở New Orleans sau cơn bão Katrina. Vô tình một hôm lang thang quanh Hà Nội, Justin phát hiện một người phụ nữ mặc mỗi chiếc quần soọc, ôm theo đứa trẻ đứng ở cầu Long Biên. Với Justin cảnh tượng này khá là kỳ lạ, anh cho rằng: "Tôi chưa bao giờ nhìn thấy điều gì giống như thế. Đó là một điều khá lạ lẫm ở đất nước của tôi. Vì thế tôi đã tò mò và quyết định đi theo hai mẹ con họ để khám phá mối liên hệ giữa tình mẫu tử".

Sau nhiều lần cố gắng tiếp xúc, Justin mới biết được người phụ nữ ấy tên là Lê Thị Mùi (42 tuổi), và cậu bé tên là Trần Văn Phả (5 tuổi). Cả hai mẹ con đã sống trong hoàn cảnh vô gia cư liên tục 5 năm qua vì chồng đã chết, và bỏ lại gia đình sau khi mắc căn bệnh AIDS vì hút heroin. Bản thân cô lại mắc trong người căn bệnh tâm thần và bị lây nhiễm HIV. Trong cảnh túng quẫn, không tiền, không bạc nên cô Mùi đành mang theo đứa con lang thang nay đây mai đó. Dù mỗi ngày cô phải đối mặt với rất nhiều thử thách như sợ bị công an bắt, sợ không thể tồn tại và cả đứa con trai bé bỏng với tương lai tươi sáng đang dần biến mất.

Hai mẹ con cùng vui chơi, đùa nghịch ở bờ sông Hồng

Phả cọ lưng cho mẹ Mùi ở bờ sông.

Mùi và Phả chuẩn bị cho bữa ăn tối của mình

Khi Phả ngủ, mẹ Mùi vẫn cặm cụi làm việc và canh chừng con

Khó khăn cách mấy cô Mùi cũng luôn đi trước để dẫn dắt bé Phả

Justin kể, thói quen của cô Mùi vào mỗi sáng đó là dắt bé Phả đi dạo cầu Long Biên tập thể dục, còn cô thì ngồi thẫn thờ ngắm dòng sông Hồng cứ trôi. Tối đến hai mẹ con lại ngủ bụi trên một con phố gần Ga Long Biên. Sống khó khăn là thế, nhưng những lúc cô Mùi không lên cơn điên loạn thì sẽ lang thang dọc theo bờ sông tìm nhặt ống tiêm bị quăng bừa bãi. Cô bỏ hàng giờ mỗi ngày để làm những việc đó với niềm tin rằng "tôi đang giúp mọi người xung quanh bằng cách của mình".

Công việc mà theo cô là ý nghĩa và hữu ích nhất mình có thể làm cho đời vào thời điể,

đó chính là đi nhặt những vỏ tiêm quanh cầu Long Biên.

Nhìn cô Mùi và bé Phả tuy không có gì, nghèo đói, khổ sở, nhưng chẳng hiểu sao cả hai mẹ con lúc nào cũng quấn quýt lấy nhau. Cô Mùi có khi lên cơn điên loạn, nhưng vẫn nghĩ về đứa con, vẫn biết cách chăm sóc và không hại con bao giờ. Chính những điều kỳ diệu về tình mẫu tử đó, những hạnh phúc nhỏ nhoi nhưng vô tận đó đã khiến Justin cảm động và anh dành hẳn một bài viết và chùm ảnh thật đẹp về "Mùi và Phả" trên blog, cũng như các trang báo tại Mỹ. Bài viết đã được "share" đi khắp nơi, lan từ California đến tận Việt Nam. Su đó rất nhiều người ở Việt Nam lẫn nước ngoài đã đi tìm gặp "Mùi và Phả" để được giúp đỡ cho họ.

Bức ảnh chứa đựng nụ cười, ánh mắt ngập đầy niềm hạnh phúc và ấm áp tình mẫu tử của hai mẹ con Mùi - Phả đã khiến hàng triệu người xem xúc động.

"Mùi và Phả" đã được mang đi trưng bày tại triển lãm Chobi Mela ở Bangladesh, Lodz tại Ba Lan, New York, Dumbo và Slovenia. Sau đó bộ ảnh còn được trình chiếu tại Liên ha LookBetween ở Charlottesville, Ngày nhiếp ảnh ở Istanbul và Liên hoan Ảnh Bursa tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Cũng nhờ "Mùi và Phả" mà sự nghiệp chụp ảnh của Justin ngày càng phát triển, thậm chí còn thành công vang dội. Anh bắt đầu trở thành một nhiếp ảnh gia nổi tiếng, các bức ảnh của anh chụp được nhiều chuyên gia tại Mỹ đánh giá rất cao và thường xuyên nhận được các giải thưởng về nhiếp ảnh lớn của thế giới.

Vài năm sau, nhờ sự ảnh hưởng từ bài viết của Justin mà cuộc sống của "Mùi và Phả"đã cải thiện hơn. Cô đã có một người chồng thật sự yêu thương mình, và sinh một côcon gái kháu khỉnh. Đây có thể xem là một kết cục đẹp cho tình mẫu tử thiêng liêng.

Cậu bé khóc trong đau đớn vì sự nghèo của y tế xã

Tuy không phải của người nước ngoài thực hiện, nhưng bộ ảnh mang tên "Cấp cứu tuyến xã" do nhiếp ảnh gia Đoàn Kỳ Thanh thực hiện vào năm 2012 cũng đã gây được ấn tượng vô cùng sâu sắc. Bộ ảnh này khiến người xem phải suy ngẫm nhiều về cuộc sống y tế quá "nghèo nàn" trong một xã hội hiện đại như ngày nay, mà những con người ở vùng sâu vùng xa đang phải thiệt thòi chịu đựng.

Bộ ảnh được thực hiện trong một lần vô tình tác giả đang trên đường vào Huế công tác. Nhìn thấy bé Luân (12 tuổi) đang được bố hối hả chở bằng xe đạp đến trạm cấp cứu gần đó nên Kỳ Thanh đã bám theo. Như người bố kể, Luân cùng ông vào rừng làm việc thì bị một vết chém khá sâu vào chân phải. Ngay lập tức ông đã mang Luân đến trạm xá để cứu chữa. Trớ trêu sao ngay lúc đó, trạm xá đã hết chỉ khâu y tế do nằm ở nơi hẻo lánh, nghèo nàn nên đến cả thuốc tê hay thuốc mê cũng không có. Buộc lòng các y sĩ tại đây phải tiến hành khâu sống chân của Luân 12 mũi trong tình trạng hoàn toàn không có thuốc gây tê nào.

Gương mặt hoảng loạn của người bố khi bế Luân đến trạm xá để cấp cứu

. (Ảnh: trích đăng từ Xóm nhiếp ảnh)

Không có đầy đủ thiết bị y tế, nên Luân đã phải... khâu sống mà không hề được

tiem thuốc tê hay gây mê nào.

Luân nhăn nhó, quằn quại trên giường khi chịu nỗi đau quá lớn

Luân đã siết chặt lấy lưng bố để vượt qua nỗi đau này.

Ca cấp cứu cho Luân sau khi hoàn tất, mọi người mới có thời gian nhìn lại căn

phòng tồi tàn của một trạm xá thời hiện đại này

Luân được bố bế về sau khi trải qua ca cấp cứu đau đớn.

Cậu bé đã nằm trên giường nhăn nhó, ôm chặt lấy lưng bố và khóc như muốn ngất vì quá đau đớn. Chính những khoảnh khắc, hình ảnh này do Kỳ Thanh ghi nhận lại đã khiến biết bao người phải rùng mình và suy ngẫm thật nhiều về điều kiện sống hiện nay của người miền núi và vùng quê xa xôi.

Theo PLXH

Phương án nào cũng phải bảo tồn cầu Long Biên Trao đổi với báo chí mới đây, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết cầu Long Biên đã đi sâu vào tiềm thức của người dân Việt Nam nói chung và người Hà Nội nói riêng, nên Bộ GTVT rất tôn trọng ý kiến của các nhà lịch sử, nhà văn hóa cũng như người dân góp ý về phương án...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Văn Thanh rưng rưng xúc động khi bạn gái "trâm anh thế phiệt" bí mật vào thăm sau ca phẫu thuật chấn thương01:34

Vụ Vu Mông Lung qua đời lộ 3 nghi vấn đáng sợ, Dịch Dương Thiên Tỉ thành quân cờ02:33

Mẹ Vu Mông Lung được tìm thấy ở 1 nơi đặc biệt, bạn thân có động thái lạ?02:30

Cảnh tượng tan hoang chưa từng thấy sau trận giông lốc khiến 9 người chết ở Ninh Bình13:02

'Tử chiến trên không' bị Trấn Thành réo tên giữa lùm xùm, phán câu khiến CĐM sốc02:45

Đại Nghĩa gặp 'tai nạn' bất ngờ, phải dừng diễn ngay lập tức, khán giả 'sốc'02:37

Cô dâu An Giang tổ chức đám cưới giống mẹ 30 năm trước, quan khách khen nức nở00:19

Bố Vu Mông Lung lộ diện, tung ghi âm sốc, hé lộ giấc mơ điềm báo02:41

Thầy Vu Mông Lung ra mặt đòi công lý, một sao nam "giấu đầu lòi đuôi"?02:32

Đoàn Văn Hậu đeo đồng hồ tiền tỷ, bà xã Doãn Hải My khí chất ngút trời05:02

Cúc Tịnh Y tại Milan: Bê bối ảnh "thô" vạch trần sự thật "mỹ nhân 4000 năm"02:45

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Áp thuế 15% với doanh nghiệp doanh thu dưới 3 tỷ đồng từ hôm nay

15:58:13 01/10/2025

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 áp dụng thuế suất 15-17% cho doanh nghiệp nhỏ, đồng thời bổ sung ưu đãi, miễn, giảm thuế và nhiều khoản chi được trừ khi tính thu nhập chịu thuế.

Xót xa hình ảnh nhà dân ở phường Hà Giang 1 chìm trong biển nước

15:45:59 01/10/2025

Hoàn lưu bão số 10 gây mưa lớn kéo dài tại tỉnh Tuyên Quang, khiến nhiều khu vực bị ngập sâu. Tình trạng này đã làm cuộc sống của người dân bị đảo lộn nghiêm trọng.

Người đàn ông ở Hà Nội ngã giữa đường nghi do điện giật: Nạn nhân đã tử vong

15:38:20 01/10/2025

Lãnh đạo UBND phường Giảng Võ cho biết cơ quan chức năng đang tiến hành điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ người đàn ông ngã giữa phố và tử vong sau đó.

Phố vẫn như sông, người Hà Nội tính 'trăm phương nghìn kế' đến cơ quan chấm công

15:19:40 01/10/2025

Đi dép lê, lội nước, gửi xe ở xa, liều mình tăng ga phóng qua đoạn ngập... là những cách người dân ở Hà Nội đã áp dụng để đến cơ quan, sáng 1/10.

Clip lốc xoáy kinh hoàng quét qua khu dân cư ở Hưng Yên khiến 2 người tử vong

13:23:25 01/10/2025

Cơn lốc xoáy với sức gió khủng khiếp ập vào khu dân cư ở Hưng Yên đã thổi tung mọi đồ đạc. Thậm chí, ngay cả bộ bàn ghế bằng gỗ cũng bị xô lệch vì sức gió.

Nam học sinh lớp 11 ở Hải Phòng bị nhóm bạn đánh nhập viện

12:36:02 01/10/2025

Nhóm học sinh Trường THPT Phan Bội Châu (Hải Phòng) xảy ra xô xát ngoài khu vực trường học, khiến một nam sinh lớp 11 bị gãy xương, phải nhập viện điều trị.

CSGT Hà Nội dùng ô tô đặc chủng chở người dân đi qua điểm ngập

10:54:05 01/10/2025

Do một số tuyến đường ở Hà Nội vẫn bị ngập, trong sáng 1/10, CSGT đã dùng ô tô đặc chủng để đưa người dân đi qua điểm ngập.

Vì sao bão Bualoi quần thảo suốt hơn 12 tiếng kèm lốc xoáy kinh hoàng?

10:44:40 01/10/2025

Theo cơ quan khí tượng thủy văn, bão Bualoi là một trong những đợt thiên tai nghiêm trọng, khốc liệt, xảy ra gần như đồng thời các loại hình thiên tai đặc biệt nguy hiểm.

Hình ảnh 'giấc ngủ trên mái nhà' trong vùng lũ khiến triệu người xót xa

10:22:36 01/10/2025

Sau khi bão số 10 Bualoi càn quét gây thiệt hại nặng nề, nước lũ từ thượng nguồn đổ về khiến nhiều khu vực Nghệ An ngập đến nóc nhà, buộc người dân phải ngủ trên mái để tránh lũ.

Bão Bualoi vừa tan đã xuất hiện 'mầm mống' bão số 11, miền Bắc lại sắp mưa lớn

10:13:48 01/10/2025

Dải hội tụ nhiệt đới khả năng hoạt động mạnh trở lại; đề phòng xuất hiện bão hoặc áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông vào ngày 4-5/10.

Từ rốn ngập ở Nghệ An, Chủ tịch xã kêu gọi 'bà con tự cứu lấy mình trước'

09:29:16 01/10/2025

Tình hình lũ lụt nghiêm trọng đến mức hàng nghìn hộ dân phải di dời khẩn cấp. Nhiều người dân lâm vào cảnh phải ngủ trên nóc nhà để tránh nước lũ và chờ lực lượng cứu hộ.

Toàn cảnh sự tàn phá khủng khiếp của cơn bão 'dị thường' Bualoi

07:27:26 01/10/2025

Bão Bualoi được đánh giá là một cơn bão có diễn biến bất thường cả về tốc độ, cường độ lẫn thời gian quần thảo kéo dài, để lại những vết thương sâu hoắm trên nhiều vùng đất nó đi qua.