Anh tiết lộ kế hoạch xây dựng hàng loạt lò phản ứng hạt nhân mới

Thủ tướng Anh vừa công bố kế hoạch mở rộng mạng lưới điện hạt nhân trên khắp nước Anh và xứ Wales.

Nhà máy điện hạt nhân tại Anh. Ảnh: PA

Kế hoạch bao gồm cả các biện pháp cắt giảm quy định nhằm đẩy nhanh quá trình cấp phép xây dựng các lò phản ứng hạt nhân mới.

Hướng tới năng lượng sạch, an toàn và giá cả hợp lý

Chính phủ Anh cam kết tạo ra hàng nghìn việc làm có tay nghề cao bằng cách cải cách quy trình lập kế hoạch, giúp việc xây dựng các lò phản ứng hạt nhân mới trở nên dễ dàng hơn.

Các quy định được đơn giản hóa sẽ mở đường cho việc triển khai các lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR), một công nghệ chưa từng được áp dụng tại Anh trước đây. Theo chính phủ, SMR sẽ giúp cung cấp năng lượng sạch, an toàn và giá cả phải chăng hơn.

Bộ trưởng Năng lượng Ed Miliband nhấn mạnh: “Xây dựng, xây dựng và xây dựng, đó chính là sứ mệnh của nước Anh trong cuộc cách mạng năng lượng sạch. Người dân Anh đã phải chịu cảnh phụ thuộc vào thị trường năng lượng toàn cầu quá lâu. Cách duy nhất để thay đổi điều đó là xây dựng một kỷ nguyên mới của điện sạch”.

Chính phủ Anh cũng tuyên bố sẽ bãi bỏ các quy định lỗi thời và đặt ưu tiên cho tăng trưởng kinh tế thay vì nhượng bộ những nhóm phản đối địa phương, thường được gọi là NIMBYs (Not In My Backyard – “Không xây dựng gần nhà tôi”).

Thoát khỏi tình trạng tụt hậu trong cuộc đua năng lượng sạch

Theo các Bộ trưởng Anh, nước này đã bị tụt hậu trong cuộc đua năng lượng sạch và giá rẻ do nhiều năm trì hoãn và cản trở. Nhà máy điện hạt nhân gần đây nhất của Anh được xây dựng vào năm 1995, và từ đó đến nay chưa có dự án nào mới được khởi công.

Trong kế hoạch mới, các nhà máy điện hạt nhân cỡ nhỏ sẽ lần đầu tiên được đưa vào danh mục dự án quy hoạch quốc gia. Đồng thời, danh sách tám địa điểm cố định dành cho nhà máy điện hạt nhân sẽ bị bãi bỏ, tạo điều kiện linh hoạt hơn cho việc lựa chọn địa điểm xây dựng.

Ngoài ra, chính phủ sẽ dỡ bỏ giới hạn thời gian trong các quy định quy hoạch điện hạt nhân và thành lập một Tổ công tác quản lý hạt nhân nhằm đẩy nhanh quá trình cấp phép xây dựng.

Thứ trưởng Năng lượng Michael Shanks thừa nhận tác động của kế hoạch này sẽ cần thời gian để hiện thực hóa, đồng thời từ chối đưa ra mốc thời gian cụ thể về việc giá điện sẽ giảm. Trả lời Times Radio, ông nói: “Tôi rất muốn có thể bật công tắc và làm giá điện giảm ngay lập tức, nhưng điều đó là không thể”.

Thay đổi tư duy về phát triển điện hạt nhân

Thủ tướng Anh Keir Starmer phát biểu tại thủ đô London ngày 5/7/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Thủ tướng Keir Starmer nhấn mạnh rằng việc phát triển điện hạt nhân là cấp thiết để đảm bảo an ninh năng lượng của Anh: “Đã nhiều thập kỷ trôi qua mà nước Anh không xây dựng thêm một nhà máy điện hạt nhân nào. Chúng ta đã bị tụt hậu và phụ thuộc quá nhiều vào Nga. Giá điện tại Anh đã tăng vọt vì những biến động do Điện Kremlin gây ra”.

Ông tuyên bố sẽ chấm dứt tình trạng đó – thay đổi quy định để hỗ trợ những người thực sự muốn xây dựng và phát triển đất nước, đồng thời nói không với những lực lượng cản trở Anh tiếp cận nguồn năng lượng rẻ hơn, tăng trưởng kinh tế và việc làm.

Tuy nhiên, ông Shanks khẳng định rằng các cộng đồng địa phương vẫn có quyền lên tiếng trong quá trình quy hoạch, bác bỏ lo ngại rằng chính phủ sẽ bỏ qua ý kiến người dân để thúc đẩy dự án bằng mọi giá. Trả lời BBC Radio 4, ông nói: “Chúng ta cần xây dựng cơ sở hạ tầng cho tương lai, vì nhu cầu sử dụng điện sẽ tăng mạnh trong những năm tới. Tuy nhiên, cộng đồng địa phương vẫn có tiếng nói trong quá trình quy hoạch, đó là điều rất quan trọng”.

Phản ứng của ngành công nghiệp và phe đối lập

Ông Tom Greatrex, Giám đốc điều hành Hiệp hội công nghiệp hạt nhân Anh, nhận định rằng động thái này là một tín hiệu mạnh mẽ từ chính phủ: “Đây là tín hiệu rõ ràng nhất từ thủ tướng rằng điện hạt nhân đóng vai trò quan trọng trong sứ mệnh tăng trưởng và cung cấp năng lượng sạch của nước Anh. Một hệ thống quy hoạch hợp lý hơn sẽ giúp nhà đầu tư, chuỗi cung ứng và các cộng đồng có sự chắc chắn hơn, đồng thời đẩy nhanh tiến độ xây dựng các nhà máy điện hạt nhân mới”.

Trong khi đó, phe đối lập bảo thủ bày tỏ thái độ hoài nghi, chỉ trích rằng chính phủ của Công đảng đang “theo sau” đảng Bảo thủ trong việc thừa nhận lợi ích của điện hạt nhân. Đồng thời cáo buộc chính phủ hiện tại đang khiến giá điện tăng cao và làm mất đi hàng tỷ bảng Anh đầu tư vào đất nước.