Anh sẽ tuân thủ lệnh bắt giữ của ICC nếu Thủ tướng Israel thăm London?

Thụy Miên09:48 28/11/2024

Hôm (25.11), Ngoại trưởng Anh David Lammy xác nhận chính quyền London sẽ tuân thủ lệnh bắt giữ theo yêu cầu của Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) trong trường hợp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thăm nước này.

Thủ tướng Benjamin Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant . ẢNH: REUTERS

Trả lời giới báo chí tại cuộc họp các ngoại trưởng G7 ở Ý, ông Lammy cho hay Anh là bên ký kết Quy chế Rome về Tòa Hình sự Quốc tế, và vì thế luôn tuân thủ cam kết đối với luật quốc tế, bao gồm trường hợp của Thủ tướng Israel đương nhiệm, theo Reuters hôm 25.11.

Trước đó, ICC ngày 19.11 ban hành lệnh bắt giữ đối với Thủ tướng Benjamin Netanyahu, cựu Bộ trưởng Quốc phòng nước này Yoav Gallant và thủ lĩnh Hamas Ibrahim Al-Masri.

ICC ra lệnh bắt giữ thủ tướng Israel, lãnh đạo Hamas

Lệnh bắt giữ dựa trên các cáo buộc về tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người trong cuộc xung đột ở Dải Gaza .

Theo sau quyết định của ICC, Thủ tướng Netanyahu đối mặt nguy cơ bị bắt giữ nếu đặt chân đến 124 lãnh thổ đã ký kết Quy chế Rome, bao gồm đa số quốc gia ở châu Âu.

Một nơi ông Netanyahu vẫn có thể an toàn lui tới là Mỹ, nước không phải là thành viên của ICC, và phía lãnh đạo Israel hy vọng Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump khi quay về Nhà Trắng vào đầu năm sau sẽ ban hành lệnh cấm vận đối với các quan chức ICC đã thông qua lệnh bắt.

Trong khi đó, giới chức Israel đang trao đổi với các nước phương Tây, thúc giục họ phớt lờ lệnh bắt giữ, và Hungary đã đồng ý.

Cũng trong ngày 25.11, lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei kêu gọi ICC hãy kết án tử hình đối với các lãnh đạo Israel thay vì chỉ ra lệnh bắt.

Trong một diễn biến liên quan, Ynetnews đưa tin cựu Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant chuẩn bị đến Washington D.C (Mỹ) để gặp gỡ và trao đổi với các quan chức cấp cao ở Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao Mỹ. Đây sẽ là chuyến công tác nước ngoài đầu tiên của ông kể từ khi ICC phát lệnh bắt giữ.

Lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Netanyahu và hệ quả pháp lý

ICC đã phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh tại các vùng lãnh thổ Palestine, bao gồm cả Gaza.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (phải) và ông Yoav Gallant (trái, phía trước) dự một lễ kỷ niệm tại Mitzpe Ramon, ngày 31/10/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ngày 21/11 đã phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh tại các vùng lãnh thổ Palestine, bao gồm cả Gaza.

Lệnh bắt giữ này đánh dấu bước phát triển quan trọng trong nỗ lực buộc Israel phải chịu trách nhiệm về hành vi diệt chủng ở Gaza, hiện đã bước sang năm thứ hai, và sự leo thang bạo lực ở Bờ Tây bị chiếm đóng.

ICC cho biết, lệnh bắt giữ này liên quan đến "tội ác chống lại loài người và tội ác chiến tranh được thực hiện ít nhất từ ngày 8/10/2023 đến ngày 20/5/2024, thời điểm Văn phòng Công tố nộp đơn xin lệnh bắt giữ".

ICC cũng nhất trí bác bỏ các thách thức của Israel đối với thẩm quyền của tòa án theo Điều 18 và 19 của Quy chế Rome - hiệp ước thành lập ICC.

Về các cáo buộc, tòa án cho biết có "cơ sở hợp lý" để tin rằng ông Netanyahu và ông Gallant chịu trách nhiệm hình sự với tư cách đồng phạm trong các hành vi sau: tội ác chiến tranh sử dụng nạn đói như một phương thức chiến tranh; tội ác chống lại loài người bao gồm giết người, đàn áp và các hành vi vô nhân đạo khác.

Ngoài ra, ICC cũng phát lệnh bắt giữ thủ lĩnh cấp cao của Hamas, Mohammed Diab Ibrahim Al-Masri, còn được biết đến với tên gọi Deif. Israel tuyên bố Deif đã thiệt mạng trong một cuộc không kích tại Gaza vào tháng 7, nhưng Hamas chưa xác nhận thông tin này.

Hệ lụy pháp lý đối với thủ tướng Netanyahu và ông Gallant

Theo các chuyên gia, lệnh bắt giữ này khiến ông Netanyahu và ông Gallant bị coi là tội phạm chiến tranh, lần đầu tiên nhằm vào các nhà lãnh đạo của một quốc gia đồng minh phương Tây.

Tuyên bố của ICC đặt ra những thách thức lớn đối với cả 2 nhân vật này, vì 124 quốc gia thành viên của ICC hiện có nghĩa vụ bắt giữ và dẫn độ họ ra xét xử nếu họ đặt chân lên lãnh thổ của những quốc gia này.

Danh sách các quốc gia bao gồm một số đồng minh thân cận nhất của Israel ở phương Tây, những nước đã cung cấp vũ khí và bảo vệ ngoại giao để Israel tiến hành các hành vi bạo lực chống lại người Palestine như Anh, Canada, Úc, Đức, Pháp, Bỉ, Ý, Hà Lan và Na Uy.

Các quốc gia châu Âu khác như Tây Ban Nha, Thụy Sĩ, Đan Mạch, Croatia, Séc, Phần Lan, Hungary, Bồ Đào Nha và Ba Lan cũng thuộc diện này.

Một số quốc gia lớn khác ký Quy chế Rome bao gồm Hy Lạp, New Zealand, Hàn Quốc, Nhật Bản, Nam Phi, Nigeria, Mexico, Kenya, Colombia và Brazil.

Ngoại lệ đáng chú ý là Mỹ, quốc gia đã rút khỏi Quy chế Rome năm 2002 và không có nghĩa vụ pháp lý phải hành động chống lại ông Netanyahu và Gallant.

Tuy nhiên, ICC nhấn mạnh rằng dù các quốc gia không phải thành viên không có nghĩa vụ pháp lý, họ vẫn được "khuyến khích" thực thi các lệnh bắt giữ, vì tòa án không có cơ chế thực thi trực tiếp.

Các đồng minh của Israel sẽ chịu áp lực lớn

Giáo sư luật Gerhard Kemp nhận định quyết định của ICC là đáng chú ý trên nhiều khía cạnh và gây áp lực lớn lên các quốc gia đã ủng hộ Israel bất chấp sự chỉ trích quốc tế về hành vi diệt chủng ở Gaza.

Ông Kemp nói "Quyết định này tái khẳng định ICC có thẩm quyền xét xử các tình huống tại Palestine, bác bỏ các thách thức của Israel, đồng thời đưa ra các quan sát quan trọng về bản chất của cuộc xung đột, như việc áp dụng luật nhân đạo quốc tế. Nó cũng nhấn mạnh sức nặng của các bằng chứng".

Quan trọng hơn, ICC khẳng định rằng vị trí chính thức của một cá nhân không phải là rào cản cho việc thực thi lệnh bắt giữ hoặc xét xử tại tòa, kể cả các quan chức cấp cao như Thủ tướng Israel.

Ông Kemp nhấn mạnh, tương tự như trường hợp của ông Omar Al-Bashir (Sudan) và Tổng thống Vladimir Putin (Nga), lệnh bắt giữ này sẽ tạo ra thách thức lớn về ngoại giao và chính trị đối với các quốc gia thành viên ICC, đặc biệt là ở phương Tây như Đức và Anh, ông Kemp nhấn mạnh.

Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng các quốc gia thành viên ICC thường gặp khó khăn chính trị trong việc tuân thủ nghĩa vụ, như từng thấy ở Nam Phi và Jordan (không bắt giữ Al-Bashir) hay gần đây là Mông Cổ (không bắt giữ tổng thống Putin).

Ông dự đoán các quốc gia châu Âu và các đồng minh truyền thống của Israel sẽ sớm chịu áp lực lớn để đưa ra quan điểm liệu họ có thực thi lệnh bắt giữ này nếu có cơ hội hay không.

Trong một diễn biến liên quan, nhiều nước châu Âu lên tiếng sẽ tuân thủ phán quyết của ICC. Ngày 21/11, khi được hỏi về một lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đối với các quan chức cấp cao của Israel, Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố nước này sẽ tuân thủ mọi phán quyết của các tòa án quốc tế. Trong khi đó, Ngoại trưởng Na Uy Espen Barth Eide nêu rõ: "Điều quan trọng là ICC phải thực hiện nhiệm vụ của mình một cách thận trọng. Tôi tin tưởng rằng tòa án sẽ tiến hành vụ án dựa trên các tiêu chuẩn xét xử công bằng cao nhất".

Ngoại trưởng Thụy Điển Maria Malmer Stenergard khẳng định Thụy Điển và EU ủng hộ công việc quan trọng của tòa án và bảo vệ sự độc lập và toàn vẹn của tòa án. Bà cho biết thêm, các cơ quan thực thi pháp luật của Thụy Điển quyết định bắt giữ các đối tượng trên lãnh thổ Thụy Điển căn cứ theo phán quyết của ICC.

Còn Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan đánh giá lệnh bắt giữ của ICC là một bước đi "đầy hy vọng" và cực kỳ quan trọng trong việc đưa các nhà chức trách Israel phạm tội diệt chủng đối với người Palestine ra trước công lý.

Ngoài ra, các nước Hà Lan, Thụy Sĩ, Ireland, Italy và Tây Ban Nha đều cam kết sẽ thực hiện các cam kết và nghĩa vụ của mình liên quan đến Quy chế Rome và luật pháp quốc tế.

Phản ứng của các nước với lệnh bắt giữ đối với Thủ tướng Israel Ngày 21/11, Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đã ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant vì cáo buộc "phạm tội ác chiến tranh". Một loạt lãnh đạo các quốc gia, vùng lãnh thổ và tổ chức quốc tế đã lên tiếng về hành động trên của ICC với nhiều quan...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Đàm phán đặc biệt về Ukraine kết thúc, tình hình thế nào?09:42

Diễn biến mới vụ thủ đô Washington kiện chính quyền ông Trump09:22

Mưa lũ khiến hơn 320 người thiệt mạng ở Pakistan12:13

Ông Putin nói tiếng Anh với ông Trump ở Alaska01:33:13

Bị nhắc tắt điện thoại khi máy bay cất cánh, cô gái đánh vào mặt tiếp viên06:56

Từ Hi Thái hậu giữ nhan sắc "không tuổi" như gái 18, "tiết lộ" món ăn quái dị03:17

Israel sẽ đẩy mạnh tấn công Gaza08:18

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Ba Lan nêu lý do loại trừ khả năng đưa quân sang Ukraine để bảo đảm an ninh

06:34:55 31/08/2025

Ông Zalewski cũng lập luận rằng hỗ trợ hậu cần và cơ sở hạ tầng mà Ba Lan cung cấp thông qua các trung tâm hậu cần, căn cứ và sân bay cho các cam kết an ninh chính là trụ cột của toàn bộ kế hoạch, nếu thiếu thì sẽ không thể triển khai.

Tổng thống Trump chính thức lên tiếng về khả năng diễn ra hội nghị thượng đỉnh Nga-Ukraine

06:27:26 31/08/2025

Tuy nhiên, trong diễn biến mới nhất, Tổng thống Trump tuyên bố rằng ông tin sẽ diễn ra một cuộc gặp ba bên giữa ông, Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Thủ tướng chính phủ do Houthi lãnh đạo ở Yemen chết trong cuộc không kích của Israel

06:26:13 31/08/2025

Về phía Israel, quân đội nước này cũng xác nhận rằng ông Ahmad Ghaleb al-Rahwi đã bị tiêu diệt cùng với nhiều quan chức quân sự Houthi và các thành viên cấp cao khác trong ban lãnh đạo chính trị của nhóm này, dù không nêu tên cụ thể.

Pháp tuyên bố 'cánh cửa ngoại giao vẫn mở' trước thời hạn tái áp đặt trừng phạt Iran

06:21:24 31/08/2025

Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh cánh cửa ngoại giao vẫn mở trong vòng 30 ngày tới, nếu Tehran thực hiện ngay những bước đi cụ thể nhằm đáp ứng yêu cầu từ cộng đồng quốc tế.

Mỹ áp đặt trừng phạt, hạn chế thị thực đối với lãnh đạo Palestine trước kỳ họp Liên hợp quốc

06:09:04 31/08/2025

Động thái của Washington diễn ra trong bối cảnh Israel tiếp tục đối mặt với sức ép từ một số đồng minh phương Tây về cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Dải Gaza.

Nga bác bỏ cáo buộc cung cấp tin tình báo về phòng không của Iran cho Israel

06:06:19 31/08/2025

Nga lên án các hành động quân sự của Israel, coi đây là vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế. Tuy nhiên, một số ý kiến trên truyền thông Iran cho rằng Moskva chưa hỗ trợ đủ trong xung đột với Israel.

Hàn Quốc ban bố tình trạng thảm họa quốc gia do hạn hán

06:04:14 31/08/2025

Theo các số liệu ghi nhận, trong 6 tháng qua, lượng mưa đo được ở Gangneung chỉ bằng một nửa mức trung bình hằng năm. Trong khi đó, tính đến ngày 29/8, mực nước tại nguồn cung cấp nước sinh hoạt chính đã giảm xuống mức thấp kỷ lục: chỉ ...

Pakistan sơ tán nửa triệu người bị mắc kẹt do lũ lụt

06:00:42 31/08/2025

Phát biểu tại buổi họp báo, ông Irfan Ali Khan, người đứng đầu cơ quan quản lý thiên tai của tỉnh, cho biết thêm: Đây là chiến dịch cứu hộ lớn nhất trong lịch sử Punjab.

Cựu Chủ tịch Quốc hội Ukraine Andrii Parubii bị bắn chết ở Lviv

05:58:43 31/08/2025

Theo cảnh sát Ukraine, chính quyền nước này đã nhận được cuộc gọi khẩn cấp vào khoảng trưa sau vụ nổ súng ở quận Frankivskyi, phía Nam thành phố Lviv. Nạn nhân đã tử vong ngay tại hiện trường.

Lũ lụt và lở đất nghiêm trọng ở Ấn Độ khiến ít nhất 11 người thiệt mạng

05:56:22 31/08/2025

Cũng tại Kashmir hôm 14/8 đã chứng kiến những trận lũ lụt nghiêm trọng do mưa lớn xối xả trút xuống làng Chisoti. Ít nhất 65 người thiệt mạng và 33 người mất tích trong thảm họa này.

Indonesia: Người biểu tình đốt trụ sở hội đồng thành phố Makassar gây nhiều thương vong

05:51:16 31/08/2025

Hình ảnh từ hiện trường cho thấy trụ sở hội đồng tỉnh Nam Sulawesi và nhiều phương tiện bị thiêu rụi trong đêm. Đám cháy đã được dập tắt nhưng khói lửa dữ dội khiến tình hình thêm hỗn loạn.

Cựu Chủ tịch Quốc hội Ukraine bị bắn chết trên phố

23:17:38 30/08/2025

Cựu Chủ tịch Quốc hội Ukraine Andriy Parubiy đã bị bắn chết tại thành phố Lviv, miền tây Ukraine vào ngày 30.8 và cuộc truy lùng hung thủ đang được tiến hành.