Ảnh cực hiếm: Cuộc sống thôn dã ở ngoại ô TP. HCM năm 1991

Theo dõi VGT trên

Khám phá cuộc sống mộc mạc, gần gũi với thiên nhiên của cư dân vùng nông thôn TP. HCM năm 1991 được ghi lại qua ống kính nữ phóng viên Pháp Jean- Claude Labbe.

Ảnh cực hiếm: Cuộc sống thôn dã ở ngoại ô TP. HCM năm 1991 - Hình 1

Khung cảnh đậm chất thôn quê ở một khu dân cư nằm bên kênh rạch ở vùng ven TP. HCM năm 1991. Ảnh: Jean-Claude Labbe / Gamma-Rapho via Getty Images.

Ảnh cực hiếm: Cuộc sống thôn dã ở ngoại ô TP. HCM năm 1991 - Hình 2

Thôn nữ gánh nước. Năm 1991, nhiều vùng nông thôn ngoại vi TP HCM chưa có nước máy, người dân phải lấy nước từ giếng công cộng để dùng trong sinh hoạt.

Ảnh cực hiếm: Cuộc sống thôn dã ở ngoại ô TP. HCM năm 1991 - Hình 3

Cậu bé ngồi trên thuyền, cạnh đó là những con trâu đang đầm mình dưới nước.

Ảnh cực hiếm: Cuộc sống thôn dã ở ngoại ô TP. HCM năm 1991 - Hình 4

Trẻ em tắm sông ở vùng nông thôn TP HCM.

Ảnh cực hiếm: Cuộc sống thôn dã ở ngoại ô TP. HCM năm 1991 - Hình 5

Những người phụ nữ bắt cá trên sông.

Ảnh cực hiếm: Cuộc sống thôn dã ở ngoại ô TP. HCM năm 1991 - Hình 6

Video đang HOT

Người chủ nhiệm cao tuổi của một một hợp tác xã đang cho đàn cá chép vàng của mình ăn.

Ảnh cực hiếm: Cuộc sống thôn dã ở ngoại ô TP. HCM năm 1991 - Hình 7

Con thuyền chở đầy vại gốm, thường được dùng để chứa nước mưa ở vùng quê.

Theo chân cô gái Siberia trải nghiệm cuộc sống ở nơi lạnh nhất Trái đất

Một phụ nữ Siberia chuyên sáng tạo nội dung trên YouTube đã ghi lại những hình ảnh cuộc sống ấn tượng ở thành phố lạnh nhất Trái đất, nơi nhiệt độ có thể xuống tới -71 độ C.

Theo chân cô gái Siberia trải nghiệm cuộc sống ở nơi lạnh nhất Trái đất - Hình 1

Trang phục cơ bản mà Dayana mặc để chuẩn bị ra ngoài.

Theo tờ Dailymail, YouTuber tên là Kiun B. lớn lên ở Yakutia (Nga). Nước cộng hòa ở đông bắc nước Nga này còn được gọi là Sakha hoặc Yakutiya. Trên kênh YouTube của mình, Kin đăng nhiều video nói về cuộc sống của người dân quê hương trong điều kiện khắc nghiệt của mùa đông.

Mặc quần áo

Theo chân cô gái Siberia trải nghiệm cuộc sống ở nơi lạnh nhất Trái đất - Hình 2

Kiun B sinh ra ở Yakutia.

Kiun giải thích trong một đoạn video gần đây mà Dayana, em gái cô, là người xuất hiện trong clip: "Nhất thiết phải mặc nhiều lớp quần áo, lưu ý là đầu gối đặc biệt dễ bị đóng băng trong thời tiết cực kỳ lạnh".

Dayana đã mô tả cách mặc quần áo sao cho đủ ấm để chống chọi với giá lạnh. Đầu tiên là áo cao cổ và quần bó sát. Sau đó, cô mặc thêm một chiếc áo nỉ lông cừu có khóa kéo và quần có lớp lót. Để giữ ấm cho đôi bàn chân, cô đã chọn những đôi bốt truyền thống của người Yakutia được làm từ da tuần lộc.

Theo chân cô gái Siberia trải nghiệm cuộc sống ở nơi lạnh nhất Trái đất - Hình 3

Người dân tại bến xe bus.

Kiun nói: "Phụ nữ ở Yakutia thường có hai kiểu mặc. Một kiểu nữ tính với áo khoác làm từ lông chồn hoặc cáo. Một kiểu thì giản dị hơn với áo phao, giúp bạn giữ ấm rất tốt, lại rẻ hơn áo khoác lông thú".

Kiun cho biết những chiếc áo dệt kim không đủ ấm cho mùa đông ở Yakutia. Một thứ không thể thiếu nữa là mũ lông cáo Bắc Cực. Tiếp đó là găng tay.

Cô nói thêm: "Ngoài việc che đầu, mọi người còn đeo găng tay và che kín mặt. Nếu không, các bộ phận hở có thể bị bỏng lạnh".

Không thể ở ngoài trời quá 20 phút

Theo chân cô gái Siberia trải nghiệm cuộc sống ở nơi lạnh nhất Trái đất - Hình 4

Khu chợ ngoài trở ở Yakutia.

Sau khi mặc quần áo đủ ấm, Dayana đến khu chợ ngoài trời ở địa phương. Tại đây, những người bán hàng cũng mặc trang phục ấm áp nhất để làm việc suốt cả ngày.

Nhiệt độ ở Yakutia thường khoảng -50 độ C vào tháng 1, nhưng có thể xuống -71 độ C vào một ngày đặc biệt lạnh. Khi trời lạnh thế này, tốt nhất là không nên đeo kính bên ngoài vì kim loại ở kính sẽ đóng băng và dính vào mặt, khiến khó có thể tháo kính ra mà không làm rách má.

Theo chân cô gái Siberia trải nghiệm cuộc sống ở nơi lạnh nhất Trái đất - Hình 5

Yakutia là nơi lạnh nhất thế giới.

Kiun cho biết hầu hết mọi người không thể ở bên ngoài quá lâu vì thời tiết mùa đông khắc nghiệt. Cô nói: "Ở ngoài trời từ 5 đến 10 phút là có thể đủ khiến bạn mệt mỏi, đau nhói ở mặt và đau nhức các ngón tay, ngón chân. 20 phút là thời điểm mà ngay cả những người dân Yakutsk khỏe nhất cũng nghĩ rằng đã đến lúc vào nhà.

Mọi người thường di chuyển đến nơi làm việc và trường học bằng xe buýt. Còn những người có ô tô phải để xe trong ga ra có hệ thống sưởi và phải quấn chăn quanh bình ắc quy.

Bữa ăn ở nơi lạnh giá

Theo chân cô gái Siberia trải nghiệm cuộc sống ở nơi lạnh nhất Trái đất - Hình 6

Món cá sông Bắc Cực đông lạnh.

Trong một video khác, Kiun đã ghi lại một bữa ăn điển hình tại nhà hàng Yakutia truyền thống Chochur Muran.

Cô nói: "Đồ ăn Yakutia được làm từ sữa, thịt, cá và quả mọng. Thịt và cá thường được ăn sống ở trạng thái đông lạnh mềm". Gần như không thể trồng trái cây và rau quả ở Yakutia.

Một trong những món ăn Yakutia nổi tiếng nhất là món stroganina - cá sông Bắc Cực đông lạnh được thái lát dài và mỏng. Cá rất mềm, tươi, lạnh và rất bổ dưỡng.

Theo chân cô gái Siberia trải nghiệm cuộc sống ở nơi lạnh nhất Trái đất - Hình 7

Yakusk, thủ đô của Yakutia.

Một món ngon khác của Yakutia là thịt và gan ngựa sống đông lạnh. Kiun nói: "Lịch sử của ngựa Yakutia không thể tách rời lịch sử của người Yakutia. Trong tất cả các loại thịt, chỉ có thịt ngựa là thích hợp để ăn sống. Đây là một món ăn quan trọng giúp tổ tiên tôi tồn tại trong những điều kiện khắc nghiệt này".

Một trong những món ăn Yakutia yêu thích của Kian là cá diếc chiên, và phần ngon nhất là trứng cá.

Đối với đồ tráng miệng, người Yakutia ăn Kyercheh, món được làm từ kem và lingonberry (một loại quả mọng đỏ) được thu hoạch vào mùa hè ngắn ngủi. Trong khi đó, thức uống truyền thống là Kumis, sữa ngựa cái lên men, có vị chua độc đáo và thoảng mùi cồn.

Thu hoạch băng

Theo chân cô gái Siberia trải nghiệm cuộc sống ở nơi lạnh nhất Trái đất - Hình 8

Người dân nông thôn thu hoạch băng để lấy nước uống.

Video gần đây nhất của YouTuber ghi lại hình ảnh một cư dân làng Yakut ở vùng nông thôn đi thu hoạch băng để lấy nước uống cho cả mùa đông.

Các khu vực nông thôn không có các cơ sở xử lý nước vì lớp băng vĩnh cửu rất dày và các đường ống bị đóng băng trong mùa đông.

Tập quán thu hoạch băng ở Yakutia có từ rất lâu đời và đã được truyền qua nhiều thế hệ. Thu hoạch băng có thể là một công việc mệt mỏi vì lớp băng dày tới 50cm. Để khai thác băng, người ta bắn cây lao móc vào một khối băng dài và kéo nó ra khỏi hồ đóng băng rồi đẩy lên một chiếc máy kéo.

Cũng giống như sa mạc, nước uống ở ngôi làng Yakut rất quý giá.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Báo nước ngoài hết lời khen 'vịnh Hạ Long trên cạn' của Việt NamBáo nước ngoài hết lời khen 'vịnh Hạ Long trên cạn' của Việt Nam
08:13:52 20/02/2025
Tôi thấy toàn khách Tây ở Phú QuốcTôi thấy toàn khách Tây ở Phú Quốc
07:41:03 20/02/2025
Triều Tiên qua lời kể du khách MỹTriều Tiên qua lời kể du khách Mỹ
06:15:40 21/02/2025
Ngắm hoa gạo nở đỏ rực bên bờ sông Nho QuếNgắm hoa gạo nở đỏ rực bên bờ sông Nho Quế
08:15:50 20/02/2025
Bí ẩn nhà thờ hình con gà giữa rừng núi hoang sơ, trở thành điểm hút khách vì kỳ lạBí ẩn nhà thờ hình con gà giữa rừng núi hoang sơ, trở thành điểm hút khách vì kỳ lạ
07:42:54 20/02/2025
Khám phá các địa điểm du lịch tâm linh ở Tuyên QuangKhám phá các địa điểm du lịch tâm linh ở Tuyên Quang
07:55:27 20/02/2025
Hoa cà phê nhuộm trắng nương rẫy Tây NguyênHoa cà phê nhuộm trắng nương rẫy Tây Nguyên
08:24:37 20/02/2025
TP. Hồ Chí Minh là điểm đến xu hướng hàng đầu thế giới năm 2025TP. Hồ Chí Minh là điểm đến xu hướng hàng đầu thế giới năm 2025
08:26:44 20/02/2025

Tin đang nóng

Hoa hậu Việt Nam nghi sắp làm phu nhân hào môn lộ hint rời Sen Vàng?Hoa hậu Việt Nam nghi sắp làm phu nhân hào môn lộ hint rời Sen Vàng?
18:22:35 21/02/2025
Lúc hấp hối, anh trai chồng chỉ vào đứa nhỏ đứng ở góc nhà và nói sự thật khiến tôi suy sụpLúc hấp hối, anh trai chồng chỉ vào đứa nhỏ đứng ở góc nhà và nói sự thật khiến tôi suy sụp
17:34:58 21/02/2025
Sao Việt 21/2: Khánh Thi cùng con gái hóa trang thành "cô bé Masha"Sao Việt 21/2: Khánh Thi cùng con gái hóa trang thành "cô bé Masha"
17:16:27 21/02/2025
Bức ảnh thân mật giữa đêm của Xoài Non và Gil LêBức ảnh thân mật giữa đêm của Xoài Non và Gil Lê
19:33:40 21/02/2025
Từ Hy Viên qua đời vẫn không yên: Chồng Hàn "nổi dậy" chống đối gia đình vợTừ Hy Viên qua đời vẫn không yên: Chồng Hàn "nổi dậy" chống đối gia đình vợ
17:13:54 21/02/2025
Sốc: "Bà cả Penthouse" Lee Ji Ah tuyên bố cắt đứt quan hệ với bố mẹSốc: "Bà cả Penthouse" Lee Ji Ah tuyên bố cắt đứt quan hệ với bố mẹ
17:11:22 21/02/2025
Quý Bình yêu vợ hơn tuổi say đắm, nhắn nhủ cùng nhau "qua bao đắng cay, tay vẫn ghì chặt tay"Quý Bình yêu vợ hơn tuổi say đắm, nhắn nhủ cùng nhau "qua bao đắng cay, tay vẫn ghì chặt tay"
19:27:16 21/02/2025
Vợ cũ sao Vbiz gây phẫn nộ vì nghi móc mỉa Hoa hậu Khánh Vân, Vũ Cát Tường và vợ "ngồi không cũng dính đạn"Vợ cũ sao Vbiz gây phẫn nộ vì nghi móc mỉa Hoa hậu Khánh Vân, Vũ Cát Tường và vợ "ngồi không cũng dính đạn"
19:47:17 21/02/2025

Tin mới nhất

Khu du lịch sinh thái Phượng Hoàng - bức tranh thiên nhiên hoang sơ giữa lòng Thái Nguyên

Khu du lịch sinh thái Phượng Hoàng - bức tranh thiên nhiên hoang sơ giữa lòng Thái Nguyên

06:48:15 21/02/2025
Với hang động kỳ bí, dòng suối mát lành và hệ sinh thái phong phú, khu du lịch sinh thái Phượng Hoàng mang đến cho du khách những trải nghiệm hòa mình vào thiên nhiên một cách trọn vẹn.
Thấy gì từ những 'cơn sốt' hoa mận của Mộc Châu?

Thấy gì từ những 'cơn sốt' hoa mận của Mộc Châu?

06:46:21 21/02/2025
Mộc Châu thu 1.200 tỷ đồng nhờ cơn sốt mùa hoa mận. Hà Giang thăng hoa cùng tam giác mạch. Măng Đen hút khách nhờ hoa mai anh đào... Những mùa hoa đang biến nhiều địa phương thành điểm đến hấp dẫn
Mở tour tới thành phố khó tiếp cận của quốc gia 'bí ẩn nhất thế giới'

Mở tour tới thành phố khó tiếp cận của quốc gia 'bí ẩn nhất thế giới'

06:42:00 21/02/2025
Trong tuần cuối của tháng 2, một công ty lữ hành Trung Quốc sẽ chính thức mở đăng ký trực tuyến cho du khách tới thăm thành phố biên giới đặc biệt khó tiếp cận của Triều Tiên.
Nhóm khách ASEAN đầu tiên đến Tây Song Bản Nạp không cần thị thực

Nhóm khách ASEAN đầu tiên đến Tây Song Bản Nạp không cần thị thực

06:39:17 21/02/2025
15 khách Lào và Thái Lan là những người đầu tiên đặt chân đến trung tâm du lịch của tỉnh Vân Nam, Trung Quốc theo chính sách miễn thị thực mới vừa được công bố ngày 10/2.
Thủ đô Hà Nội nằm trong top 25 điểm đến được yêu thích nhất mọi thời đại

Thủ đô Hà Nội nằm trong top 25 điểm đến được yêu thích nhất mọi thời đại

06:36:42 21/02/2025
Nền tảng du lịch trực tuyến hàng đầu thế giới Tripadvisor vừa vinh danh Thủ đô Hà Nội ở nhiều hạng mục đặc biệt, trong đó có Điểm đến được yêu thích nhất mọi thời đại.
Lý do khiến Nhật Bản trở thành điểm đến du lịch số 1 của khách du lịch Trung Quốc

Lý do khiến Nhật Bản trở thành điểm đến du lịch số 1 của khách du lịch Trung Quốc

06:34:33 21/02/2025
Đồng Yen suy yếu, nền ẩm thực đặc sắc, thiên đường mua sắm... có phải là lý do khiến khách Trung Quốc lựa chọn du lịch Nhật Bản?
Trải nghiệm du lịch Đài Loan từ độ cao nghìn mét trên mực nước biển

Trải nghiệm du lịch Đài Loan từ độ cao nghìn mét trên mực nước biển

06:31:26 21/02/2025
Trải nghiệm ngắm sao, săn dải Ngân hà, nghỉ dưỡng trên núi cao với thiên nhiên như ở châu Âu... là một số trong những điểm nhấn cho du khách khi chọn du lịch vùng núi tại Đài Loan (Trung Quốc).
Tìm kiếm về du lịch Việt Nam tăng vọt, Hà Nội lọt top yêu thích nhất mọi thời đại

Tìm kiếm về du lịch Việt Nam tăng vọt, Hà Nội lọt top yêu thích nhất mọi thời đại

06:28:55 21/02/2025
Với tài nguyên du lịch phong phú, chính sách thị thực thông thoáng và những thương hiệu nổi bật, Việt Nam ngày càng có sức hút trên bản đồ du lịch thế giới.
Thủ đô Hà Nội được vinh danh ở 3 hạng mục hàng đầu thế giới năm 2025

Thủ đô Hà Nội được vinh danh ở 3 hạng mục hàng đầu thế giới năm 2025

06:24:43 21/02/2025
Giải thưởng Traverler s Choice Awards Best of the Best Destinations của nền tảng du lịch trực tuyến Tripadvisor đã vinh danh thủ đô Hà Nội ở 3 hạng mục hàng đầu thế giới năm 2025.
Du khách trải nghiệm không gian Thiền viện Trúc Lâm Chính Pháp

Du khách trải nghiệm không gian Thiền viện Trúc Lâm Chính Pháp

06:22:37 21/02/2025
Thiền viện Trúc Lâm Tuyên Quang (chân núi Dùm, xã Tràng Đà, TP Tuyên Quang) là một điểm đến lý tưởng cho những du khách yêu thích du lịch tâm linh.
Mùa rêu xanh trên ghềnh đá Nam Ô tại thành phố Đà Nẵng

Mùa rêu xanh trên ghềnh đá Nam Ô tại thành phố Đà Nẵng

06:20:05 21/02/2025
Những ngày này, rêu mọc trên ghềnh đá Nam Ô, phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng, tạo thành một mảng xanh mướt dọc bãi biển thu hút rất đông người dân, du khách đến tham quan, chụp ảnh.
TP.HCM được vinh danh là điểm đến hàng đầu thế giới năm 2025

TP.HCM được vinh danh là điểm đến hàng đầu thế giới năm 2025

06:17:56 21/02/2025
Thông tin được công bố trên nền tảng du lịch trực tuyến Tripadvisor trong khuôn khổ giải thưởng Travelers Choice Awards Best of the Best Destinations. Giải thưởng danh giá này nhằm tôn vinh những điểm đến chất lượng

Có thể bạn quan tâm

Xét xử lưu động vụ 'thổi' đất đấu giá 30 tỷ đồng/m2 ở Hà Nội

Xét xử lưu động vụ 'thổi' đất đấu giá 30 tỷ đồng/m2 ở Hà Nội

Pháp luật

00:32:07 22/02/2025
TAND TP Hà Nội vừa ra quyết định sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm 6 bị cáo trong vụ thổi đất đấu giá lên tới 30 tỷ đồng/m2 xảy ra cách đây 3 tháng ở huyện Sóc Sơn.
Tai nạn hy hữu, người đàn ông tử vong do lốp ô tô văng trúng

Tai nạn hy hữu, người đàn ông tử vong do lốp ô tô văng trúng

Tin nổi bật

00:25:59 22/02/2025
Trong lúc làm nhiệm vụ cắt cỏ ven quốc lộ 2, anh M. không may bị cặp lốp ô tô xe đầu kéo văng trúng người dẫn tới tử vong.
Georgia từng được đề nghị trở thành "mặt trận thứ 2" chống Nga

Georgia từng được đề nghị trở thành "mặt trận thứ 2" chống Nga

Thế giới

00:19:40 22/02/2025
Quốc gia Liên Xô cũ Georgia từng nhận được đề nghị từ phương Tây về việc mở mặt trận thứ 2 chống Nga, theo lãnh đạo đảng cầm quyền nước này.
Sáp thơm gây ô nhiễm không khí ngang với động cơ ô tô

Sáp thơm gây ô nhiễm không khí ngang với động cơ ô tô

Lạ vui

00:13:14 22/02/2025
Nghiên cứu mới phát hiện ra rằng sáp thơm và các sản phẩm tạo mùi thơm hóa học có thể gây ra mức độ ô nhiễm không khí trong nhà ngang ngửa với động cơ diesel hay bếp gas.
Hơn 20 năm qua, vợ biết tôi không yêu nhưng vẫn không chấp nhận ly hôn

Hơn 20 năm qua, vợ biết tôi không yêu nhưng vẫn không chấp nhận ly hôn

Góc tâm tình

00:10:12 22/02/2025
Tôi lớn tuổi rồi, muốn một lần được sống vui vẻ, thoải mái. Tôi nhận lỗi về mình, đưa ra nhiều điều kiện để bù đắp nhưng vợ nhất quyết không ly hôn.
HLV Mai Đức Chung trở lại ĐT nữ Việt Nam ở tuổi 75, đứng số 1 thế giới

HLV Mai Đức Chung trở lại ĐT nữ Việt Nam ở tuổi 75, đứng số 1 thế giới

Sao thể thao

23:58:31 21/02/2025
Ở tuổi 75, HLV Mai Đức Chung quay trở lại ĐT nữ Việt Nam. Ông khẳng định mình không vì địa vị hay tiền bạc mà tái xuất với nghề huấn luyện. Đáng chú ý, với mốc tuổi kể trên, ông Chung cũng trở thành HLV đương nhiệm cao tuổi nhất thế giớ...
Với 10 năm nội trợ, xin khẳng định: 5 mẹo này sẽ giúp bạn tiết kiệm cả sức lẫn tiền

Với 10 năm nội trợ, xin khẳng định: 5 mẹo này sẽ giúp bạn tiết kiệm cả sức lẫn tiền

Netizen

23:57:01 21/02/2025
Dầu mỡ bám trên bếp gas hoàn toàn có thể xử lý dễ dàng bằng xà phòng. Bạn chỉ cần làm ẩm bề mặt bếp bằng một ít nước, sau đó thoa xà phòng lên và tạo bọt, để yên trong khoảng 5 phút.
6 thói xấu khiến ngôi nhà giống "bãi rác", giàu đến mấy cũng vẫn có cảm giác "rẻ tiền"

6 thói xấu khiến ngôi nhà giống "bãi rác", giàu đến mấy cũng vẫn có cảm giác "rẻ tiền"

Sáng tạo

23:54:57 21/02/2025
Bức ảnh tưởng bình thường nhưng khi phơi bày sự thật thì ai cũng rùng mình Dù giàu đến đâu cũng đừng rước 7 thứ này về nhà, tỉ lệ hối hận là 100% Đây là 9 mẹo tiết kiệm giúp mẹ 2 con ở Hà Nội không bao giờ cạn ví ngay cả khi đã cuối thá...
Phim của Song Hye Kyo bùng nổ MXH Việt, gây tranh cãi gay gắt vẫn càn quét phòng vé

Phim của Song Hye Kyo bùng nổ MXH Việt, gây tranh cãi gay gắt vẫn càn quét phòng vé

Hậu trường phim

23:38:49 21/02/2025
Ngay ngày khởi chiếu chính thức đầu tiên (ngày 21/2), Dark Nuns đã vươn lên đứng thứ 2 phòng vé Việt, chỉ xếp sau Nhà Gia Tiên.
Phim Trung Quốc nhồi nhét cảnh quấy rối phụ nữ, bị chỉ trích khắp MXH: Nữ chính 6 lần gặp biến thái gây phẫn nộ

Phim Trung Quốc nhồi nhét cảnh quấy rối phụ nữ, bị chỉ trích khắp MXH: Nữ chính 6 lần gặp biến thái gây phẫn nộ

Phim châu á

23:34:06 21/02/2025
Được kỳ vọng rất nhiều trước khi lên sóng, thế nhưng lúc này chất lượng nội dung của phim ngôn tình Khó Dỗ Dành lại đang gây tranh cãi khắp MXH.
Sốc với ngoại hình nặng 100kg của Hoa hậu đáng thương nhất showbiz

Sốc với ngoại hình nặng 100kg của Hoa hậu đáng thương nhất showbiz

Sao châu á

23:25:07 21/02/2025
Khán giả bất ngờ khi thấy thân hình quá khổ của Hoa hậu Hong Kong 1996, đồng thời nghe cô chia sẻ về những năm tháng trốn tránh mọi người.