Ăn uống là ‘thủ phạm’ gây ung thư?
Hiện nay bệnh ung thư có xu hướng gia tăng nhanh ở nước ta. Bệnh đã trở thành một vấn đề lớn trong y tế cộng đồng. Có nhiều lý do giải thích về sự gia tăng của bệnh ung thư như vấn đề ô nhiễm môi trường, ô nhiễm thực phẩm…
TS. Nguyễn Văn Hiếu – Bộ môn Ung thư – Trường ĐH Y Hà Nội cho biết, những hiểu biết và quan tâm đối với ung thư của giới y khoa cũng như cộng đồng đã làm tăng thêm việc phát hiện và chẩn đoán bệnh ung thư. Vấn đề dinh dưỡng cũng là một yếu tố quan trọng liên quan chặt chẽ đến sự phát sinh và phát triển của căn bệnh ung thư.
Theo các nhà nghiên cứu ung thư học, dinh dưỡng đóng vai trò khoảng 35% trong các nguyên nhân gây bệnh ung thư (trong khi vai trò của thuốc chiếm khoảng 30%). Nhiều bệnh ung thư có liên quan đến dinh dưỡng như ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư gan, ung thư đại trực tràng, ung thư vòm mũi họng, ung thư vú, ung thư nội tiết…
Mối liên quan giữa dinh dưỡng và ung thư được thể hiện ở hai khía cạnh chính: trước hết là sự có mặt của các chất gây ung thư có trong các thực phẩm, thức ăn, đồ uống; vấn đề thứ hai có liên quan đến sinh bệnh học ung thư là sự hiện diện của các chất đóng vai trò làm giảm nguy cơ gây ung thư (vitamin, chất xơ…) đồng thời sự mất cân đối trong khẩu phần ăn cũng là một nguyên nhân sinh bệnh.
Ăn uống là một trong yếu tố quan trọng gây ung thư. Ảnh minh họa.
Các chất gây ung thư có trong thực phẩm
Nitrosamin: nitrosamine và các hợp chất N-nitroso khác, là những chất gây ung thư thực nghiệm trên động vật. Những chất này thường có mặt trong thực phẩm với 1 lượng nhỏ. Các chất nitrit và nitrat thường có tự nhiên trong các chất bảo quản thịt, cá và các thực phẩm được chế biến, trong dưa cà khú hỏng.
Video đang HOT
Tiêu thụ nhiều thức ăn có chứa nitrit và nitrat có thể gây ra ung thư thực quản, dạ dày. Những nghiên cứu đã chỉ ra rằng các loại thực phẩm ướp muối, hay ngâm muối như cá muối, có hàm lượng nitrosamine cao. Các nước thuộc khu vực Đông Nam Á thường tiêu thụ loại thực phẩm này có liên quan đến sinh bệnh ung thư vòm mũi họng. Các nhà khoa học Nhật Bản chỉ ra việc tiêu thụ nước mắm, chứa một hàm lượng nitrosamine cao, liên quan đến ung thư dạ dày. Những nhà khoa học nước ta đang nghiên cứu loại thực phẩm dưa muối, cá muối, đặc biệt là dưa muối bị khú, có hàm lượng nitrosamine cao, có thể có liên quan đến ung thư ngày càng tăng ở nước ta.
Aflatoxin: aflatoxin sinh ra từ nấm mốc Aspergillus flavus. Đây là một chất gây ra bệnh ung thư gan, bệnh phổ biến ở các nước nhiệt đới. Loại nấm mốc này thường có trong các ngũ cốc bị mốc hoặc là lạc mốc, việc tiêu thụ các thực phẩm này là một nguyên nhân gây bệnh ung thư gan.
Chất phụ gia và các chất gây nhiễm khác có trong thực phẩm: các nhà khoa học phương Tây cho thấy sử dụng một số phẩm nhuộm thực phẩm có thể gây ra ung thư, như chất paradimethyl amino benzene dùng để nhuộm bơ thành “bơ vàng” có khả năng gây ung thư gan. Tại các nước này sử dụng các phẩm nhuộm thức ăn cũng như các chất phụ gia được kiểm duyệt rất nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn thực phẩm. Việc sử dụng phẩm màu công nghiệp trong chế biến thức ăn ở nước ta còn chưa được quản lý nghiêm ngặt sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng và đây cũng là một trong những tác nhân gây ung thư. Không mua các thức ăn có màu sắc sặc sỡ hoặc nghi ngờ có sử dụng phẩm màu không cho phép. Nên dùng các màu sắc tự nhiên trong chế biến thức ăn như màu đỏ của cà chua, gấc; màu vàng của nghệ.
Nhiều nghiên cứu khác đã chỉ ra các thực phẩm có chứa các dư lượng, tàn tích của các thuốc trừ sâu, không chỉ có thể gây ra ngộ độc cấp tính mà còn khả năng gây ung thư. Do vậy, vấn đề an toàn thực phẩm, tiêu thụ rau sạch hiện nay đang được xã hội quan tâm.
Cách nấu nướng và bảo quản thực phẩm: Một số cách nấu thức ăn và bảo quản thực phẩm có thể sẽ tạo ra chất gây ung thư. Những thức ăn hun khói có thể bị nhiễm benzopyren, một chất gây ung thư thực nghiệm. Việc nướng trực tiếp thịt ở nhiệt độ cao có thể tạo ra một số sản phẩm có khả năng đột biến gen như dioxin, hydro-cacbon thơm đa vòng…
Dinh dưỡng và ung thư
Chất béo và thịt: các nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy có mối liên quan giữa bệnh ung thư đại trực tràng với chế độ ăn nhiều mỡ, thịt động vật. Chế độ ăn nhiều mỡ, thịt gây ung thư qua cơ chế làm tiết nhiều axit mật, chất ức chế quá trình biệt hóa của các tế bào niêm mạc ruột. Các nhà khoa học đã nghiên cứu mối liên quan chặt chẽ tiêu thụ chất béo với ung thư vú. Tỷ lệ tử vong do mắc ung thư vú tăng theo mức tiêu thụ mỡ.
Hoa quả và rau xanh: trong hoa quả và rau xanh chứa nhiều vitamin và chất xơ. Các chất xơ làm hạn chế sinh ung thư do chúng thúc đẩy nhanh lưu thông ống tiêu hóa, làm giảm thời gian tiếp xúc của các chất gây ung thư với niêm mạc ruột, mặt khác bản thân chất xơ có thể gắn và cố dịnh các chất gây ung thư để bài tiết theo phân ra ngoài cơ thể. Các loại vitamin A, C, E làm giảm nguy cơ ung thư biểu mô, ung thư dạ dày, ung thư thực quản, ung thư phổi… thông qua quá trình oxy hóa, chống đột biến gen. Đặc biệt các loại rau thơm và rau gia vị với các thành phần chống oxy hóa (carotene, vitamin C…) và các tinh dầu không chỉ kích thích tiêu hóa mà còn hạn chế và ngăn cản sự phát triển của tế bào ung thư.
Như vậy, ăn uống có liên quan chặt chẽ với bệnh ung thư. Việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng chống nhiễm các hóa chất gây ung thư trong thức ăn, việc thực hiện chế độ ăn cân đối hợp lý, tránh thái quá mỡ, thịt động vật, đồng thời tăng cường tiêu thụ trái cây và rau xanh không chỉ là biện pháp dự phòng bệnh ung thư mà còn có thể phòng chống được nhiều bệnh khác.
Theo Vnmedia
8 yếu tố trong nhà gây ung thư
Có những thứ mà chúng ta sử dụng hàng ngày mà không biết rằng chúng vô cùng nguy hiểm gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe gia đình bạn.
1. Formaldehyde, nitrobenzene, methylene chloride hay napthelene là những chất có thể gây ung thư bởi chúng chứa độc tố làm rối loạn hormone sinh trưởng và sinh sản, làm tổn thương não, gan, thận, chưa kể gây dị ứng... Đáng nói là chúng "rất sẵn" trong đời sống hàng ngày bởi "ẩn nấp" trong những sản phẩm gia dụng phổ biến.
2. Áo sơ mi không nhăn. Để chống nhăn cho một số loại áo sơ mi, người ta nhờ đến chất formaldehyde thường dùng để bảo quản thi thể. Tiếp xúc với chất này lâu dài, cơ thể người có thể đối diện với nguy cơ ung thư mũi, các bệnh đường hô hấp. Tốt nhất, khi mới mua về, bạn nên giặt sạch chúng trước khi mặc.
3. Nước hoa xịt phòng. Trong một nghiên cứu năm 2012, các nhà khoa học Mỹ phát hiện ra rằng phthalates, một loại chất dẻo thường được sử dụng trong các sản phẩm có hương thơm tổng hợp là "nhiên liệu" gây một số dạng ung thư vú khó điều trị. Trong nghiên cứu này, phthalates thúc đẩy các tế bào ung thư nhân lên nhanh hơn 3 lần và lan truyền nhanh gấp 2,5 lần so với các tế bào không tiếp xúc với phthalates. Giải pháp an toàn hơn là làm sạch nguồn gốc của mùi hôi, cũng có thể đổ rượu vodka vào bình xịt như một chất làm sạch không khí bởi nó không chứa chất phụ gia độc hại.
4. Sơn và vecni: Chất nguy hại nhất trong sơn là hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC). Khi sơn được bôi lên bề mặt và khô dần, các chất hữu cơ bay hơi trong sơn thoát vào không khí và có thể tồn tại trong nhiều năm. Những người làm việc, sinh sống trong một khu vực vừa mới sơn có thể hít thở các hợp chất này, sinh ra một loạt vấn đề về sức khỏe như đau đầu, chóng mặt và các triệu chứng cấp tính khác. Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ, VOC còn được biết đến như một tác nhân gây ung thư và góp phần làm suy giảm tầng ôzôn.
5. Gạo lứt. Asen từng được sử dụng như một thứ vũ khí đáng gờm thời trung cổ. Chất này cũng có thể tìm thấy trong căn phòng chứa lương thực của bạn. Đáng chú ý, khảo sát về an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng được Hiệp hội nhà tiêu dùng Mỹ từng tiết lộ, hàm lượng asen trong gạo lứt đều cao hơn so với gạo trắng.
Lời khuyên các chuyên gia đưa ra là bạn nên vo gạo thật sạch trước khi nấu; sử dụng một chiếc nồi lớn và chế biến với tỷ lệ 6 nước: 1 gạo thay vì tỷ lệ 2:1 như thông thường. Ngoài ra, bạn cũng cố gắng hạn chế tiêu thụ loại thực phẩm này. Tốt nhất không nên ăn quá hai lần trong một tháng.
6. Dung dịch khử mùi nhà vệ sinh. Nhiều sản phẩm khử mùi nhà vệ sinh khá phổ biến hóa chất có tên gọi Dichlorobenzene. Dung môi khắc nghiệt này có thể gây ra hiện tượng dậy thì sớm ở con gái, một yếu tố nguy cơ ung thư vú cần tránh. Có một cách có thể khắc phục được điều này: Đổ một nửa chai giấm trắng vào bồn vệ sinh, để qua đêm rồi dùng bàn chải cọ vào buổi sáng.
7. Lò vi sóng: Lưu ý quan trọng nhất khi sử dụng lò vi sóng là không bao giờ để thực phẩm trong hộp nhựa không chịu được nhiệt, để khi nóng lên nó bị méo hoặc chảy nhựa ra. Khi đó, hoá chất có thể ngấm vào thức ăn. Bên cạnh đó, tránh quay thực phẩm để trong vỏ hộp sữa chua hoặc bao gói sử dụng một lần.
8. Hộp xốp đựng thức ăn. Theo báo cáo từ Chương trình độc chất học quốc gia của Mỹ, styrene là một chất gây ung thư, có thể phá hủy DNA trong cơ thể người. Styrene thường dùng để sản xuất các loại hộp xốp, nhất là các loại hộp đựng thức ăn, bát, đũa, cốc dùng 1 lần...
Để bảo vệ cơ thể mình, hãy cố gắng sử dụng các vật dụng làm bằng chất liệu sứ để đựng thức ăn thay vì lạm dụng chúng. Lưu ý, tuyệt đối không đựng thức ăn nóng bằng hộp xốp bởi ở nhiệt độ cao, chất styrene trong hộp, cốc... có thể được giải phóng và gây độc.
Theo Megafun
Ăn sữa chua gây nguy cơ ung thư Sữa chua có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nếu chúng ta sử dụng không hợp lý có thể mang lại hậu quả nghiêm trọng, như gây ung thư... Sữa chua không phải ai ăn cũng tốt. Chúng ta gần như ai cũng mặc định rằng ăn sữa chua là tốt, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng đúng. Sữa chua...