Ăn trái măng cụt hôm nay nhớ chuyến du ngoạn ngày xưa

Được người bạn mời đến, hình ảnh thầy cô năm cũ, những người bạn thân yêu và vị măng cụt ngọt ngào hiện về khiến tôi náo nức.

‘ Tây Ninh nắng cháy da người’ – là câu nói quen thuộc của mọi người khi nói về nắng ở nơi đây. Vậy mà, tôi vẫn thấy man mác và dịu êm khi đi dọc theo hàng cây măng cụt ở một khu vườn thuộc ấp 6 xã Bàu Đồn (H. Gò Dầu, Tây Ninh).

Vườn măng cụt này của một người bạn. Anh trồng nhiều cây ăn trái nhưng chủ yếu là măng cụt. Anh mời tôi đến chơi không ngoài mục đích muốn tôi tận mắt chứng kiến thành quả của anh sau hàng chục năm trời vất vả.

Vườn của anh rộng, gần 4 ha trong đó anh đã dành cho măng cụt hơn một nửa diện tích.

Vườn măng cụt tơ mới 20 tuổi.

Măng cụt là một loại cây ăn trái thường có ở các nước vùng nhiệt đới. Cây cao, tán rộng.

Trong khu vườn này, măng cụt được trồng theo hàng. Mỗi hàng 10 cây cách nhau 10m. 200 cây đang mùa ra trái.

Một mình, tôi đến thăm vườn. Lặng lẽ đi. Bóng mát của cây đã làm dịu sức nóng của buổi trưa hè Tây Ninh. Những cây măng cụt đang tràn đầy sức sống, vươn lên thật mạnh mẽ dưới ánh nắng gay gắt của vùng đất miền Đông. Những kỷ niệm xưa cũ lại ùa về …

Năm ấy, tôi theo học lớp nhì (lớp 4 bây giờ) ở một trường tiểu học công lập. Đến giờ tập làm văn, cô giáo Huệ ra một đề bài, các em hãy kể lại một chuyến du ngoạn mà em đã tham gia. Chúng tôi, đứa nào cũng nghệt mặt ra. Có đứa nào được đi du ngoạn đâu để biết mà viết?

Dường như cô đoán được suy nghĩ của chúng tôi, cô hỏi: ‘Các em có thích đi du ngoạn không?’. Chúng tôi vỡ òa, ‘Thưa cô có. Tụi con thích lắm’. Thế là chẳng bao lâu sau, niềm mơ ước của chúng tôi thành sự thật. Cả lớp được cô hướng dẫn đến thăm một vườn trái cây ở Bình Nhâm thuộc quận Lái Thiêu, tỉnh Thủ Dầu Một (bây giờ là TP. Thuận An, Bình Dương).

Thu hoạch măng.

Buổi sáng hôm ấy, trời trong gió mát. Chúng tôi cùng ngồi trên một chiếc xe đi thẳng đến vườn trái cây. Những giây phút đầu tiên ở khu vườn, chúng tôi được thăm thú tự nhiên. Cô dặn, các em chỉ được xem mà không được hái bất cứ một trái gì. Bà chủ vườn tóc đã bạc da đã nhăn cười nói, ‘bà cho các con tự nhiên lượm măng cụt rụng mà ăn nhé. Muốn ăn bao nhiêu thì ăn nhưng chỉ măng cụt thôi nhé’.

Chúng tôi tản ra. Vườn rộng quá. Chúng tôi chẳng biết đi đâu và làm gì. Cô Huệ đến bên tôi: ‘Em đến cây măng cụt kia đi’. Cô đi cùng và giảng, ‘Cây này lớn lắm. Cả trăm năm rồi đó con. Con xem cho kỹ nhé…’

Kiến thức non nớt của một đứa trẻ không giúp tôi hiểu được nhiều, chỉ biết đi dưới gốc – la liệt măng cụt rụng – lượm một trái rồi bóp bể. Bên trong những múi măng cụt trắng tinh. Đưa vào miệng, vị ngọt ngọt chua chua của măng đã làm cho tôi ngất ngây. Một trái rồi một trái nữa … cứ thế chúng tôi và những đứa bạn cứ lượm mà ăn cho đến lúc no thì thôi.

Thì ra, vị ngon ngọt của măng cụt rụng đã ám ảnh tôi cả một đời người. Những năm sau đến lúc lớn khôn và cả về già tôi vẫn chưa có dịp trở lại vườn măng một lần nào. Lần này được người bạn mời đến, hình ảnh thầy cô năm cũ, những người bạn thân yêu và vị măng cụt ngọt ngào hiện về khiến tôi náo nức.

Đóng bao giao cho thương lái.

Việc đầu tiên khi đến bên gốc măng cụt – nhớ lại thuở xưa – tôi cúi xuống lượm một trái măng rụng. Cũng bẻ vỏ như ngày nào rồi cho vào miệng. Vị ngọt ngọt chua chua của măng rụng lại tái hiện với tôi. Tôi chợt rùng mình, sao mà măng rụng nó lại ngon đến thế. Thảo nào ngày xưa, tôi mê ăn đến no mới thôi.

Cây măng hôm nay không sum sê như dạo nào. Gốc măng không lớn lắm thế mà bạn tôi cho biết đã trồng gần 20 năm rồi. Trồng măng không phải là trồng cho mình mà cho con cho cháu. Anh bạn tôi nói như thế.

Măng cụt rụng lẫn trong đám lá khô.

Cây măng từ khi mới trồng cho đến lúc có trái mất 10 năm. Khi có trái, phải đợi thêm 6 – 7 năm nữa măng mới rộ, mới có nhiều mà thu hoạch. Vì thế, khi có măng để bán thì mình đã già, hưởng chỉ vài năm nữa rồi giao lại cho con cháu thôi bởi tuổi thọ của cây măng lên đến hàng trăm năm.

Thời điểm ra trái của măng giao thời giữa mùa nắng và mưa. Đang ra trái, trời đổ mưa sẽ không cho trái măng ngon và tốt. Vì thế, người trồng phải tìm ra cách cho măng ra trái trước mùa mưa.

Theo nhiều tư liệu, trái măng cụt có nhiều tác dụng chữa bệnh trong đó có ngăn ngừa ung thư, tiểu đường, làm giảm huyết áp, giảm lượng cholesterol.

Anh bạn và tôi cùng lượm một ít măng rụng. Ngồi vào bàn, ăn trái măng mà anh cắt ra mời, tôi như tìm lại được cảm giác của thời thơ ấu – cảm giác mà tôi cứ ngỡ không bao giờ tìm lại được nữa.