Ăn thịt lợn chết, một người nhập viện vì nhiễm liên cầu lợn

Theo dõi VGT trên

Tự làm thịt một con lợn chết, rồi sử dụng thịt, lòng, tiết canh của con lợn này, một người nhập viện với các triệu chứng nhiễm liên cầu lợn.

Ăn thịt lợn chết, một người nhập viện vì nhiễm liên cầu lợn - Hình 1

Bệnh nhân Y K.N đang điều trị tại bệnh viện – Ảnh: Kim Oanh

Ngày 14.8, bác sĩ Phạm Văn Lào, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Đắk Lắk, cho biết đơn vị này vừa nhận thông tin về ca nhiễm bệnh liên cầu lợn trên địa bàn; bệnh nhân là Y.K.N (39 tuổi, trú xã Krông Nô, H.Lắk, Đắk Lắk).

Theo ông Lào, người bệnh trước đó đã sử dụng thịt lợn chết nhưng có thể sản phẩm không được chế biến kỹ, hoặc ăn uống không hợp vệ sinh nên nhiễm bệnh.

“Ngay sau khi nhận thông tin ca bệnh, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh đã chỉ đạo Trung tâm Y tế H.Lắk tiếp tục theo dõi tình trạng sức khỏe những người trong gia đình anh Y.K.N, tổ chức xử lý môi trường, phun thuốc tiêu độc, khử trùng tại khu vực nhà bệnh nhân”, ông Lào cho biết thêm.

Theo thông tin của Khoa Truyền nhiễm BVĐK vùng Tây Nguyên, bệnh nhân Y.K.N nhập viện ngày 7.8 trong tình trạng nhiễm trùng, nhiễm độc nặng, hội chứng viêm màng não.

Trước đó, ngày 5.8, khi đang ở nhà thì bệnh nhân các triệu chứng sốt, đau đầu, đau tức vùng thượng vị, nôn ói và tự mua thuốc về uống nhưng không khỏi.

Tại BVĐK vùng Tây Nguyên, bệnh nhân Y.K.N được các bác sĩ chọc dò tủy sống, điều trị theo hướng viêm màng não mủ, theo dõi nhiễm liên cầu lợn. Kết quả xét nghiệm bệnh nhân dương tính với vi khuẩn Streptococus sius (vi khuẩn gây bệnh liên cầu lợn).

Bệnh nhân được điều trị tích cực và đã qua cơn nguy kịch, đang hồi phục dần sức khỏe.

Theo người nhà bệnh nhân, trước khi bị bệnh, anh Y.K.N đã tự làm thịt một con lợn chết và sử dụng thịt, lòng, tiết canh của con lợn này.

Video đang HOT

Theo Thanh niên

Những bộ phận của lợn thận trọng khi ăn kẻo 'hối không kịp'

Thịt lợn là thực phẩm rất giàu dinh dưỡng, nhưng có những bộ phận của lợn khi ăn cần cân nhắc bởi chúng có thể gây hại cho sức khỏe, thậm chí mất mạng.

Những bộ phận của lợn thận trọng khi ăn kẻo hối không kịp - Hình 1


Ảnh minh họa: Internet

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Khoa Công nghệ Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng thịt lợn rất nhiều dinh dưỡng, nhiều đạm, tốt cho sức khỏe nhưng không nên ăn nhiều những bộ phận sau.


Lòng lợn


Ăn lòng lợn là sở thích của nhiều người. Tuy nhiên, món ăn khoái khẩu này lại tiềm ẩn nhiều nguy hiểm khủng khiếp đe dọa sức khỏe.


Chỉ có điều khi ăn món này có thể chúng ta quên mất một điều rằng, lòng lợn (ruột già) là nơi chứa chất cặn bã của thức ăn sau tiêu hóa thải ra (mà ta gọi là phân). Lòng lợn là nơi các vi sinh vật sinh sống nhiều hơn, chắc chắn sẽ tồn tại nhiều kí sinh trùng, nhiều vi khuẩn gây bệnh... Ngoài ra, lòng lợn còn chứa lượng cholesterol có hại cho cơ thể nên cần hạn chế ăn món này.


Thịt cổ lợn


Thông thường, khi lợn bị giết, người ta sẽ chọc tiết ở vùng cổ và có rất nhiều máu tích tụ lại ở vùng này. Lợn cũng thường được tiêm thuốc thường xuyên hơn vào vùng cổ.


Ngoài ra, ở cổ lợn, sẽ có một số lượng lớn các hạch bạch huyết và các tuyến trao đổi chất, đồng thời là nơi trú ngụ của rất nhiều virus, chất độc và các chất có hại của vi khuẩn, vì vậy khi mua thịt lợn, bạn phải tránh mua phần thịt cổ.

Những bộ phận của lợn thận trọng khi ăn kẻo hối không kịp - Hình 2

Gan là cơ quan giải độc của cơ thể, một nơi chứa nhiều độc tố và hàm lượng kim loại cực kỳ cao. Bên cạnh đó, lợn công nghiệp chứa nhiều thuốc thú y và thuốc tăng trưởng trong thức ăn chăn nuôi. Bên cạnh đó, cholesterol có trong gan lợn rất lớn, vì vậy mọi người cần cân nhắc khi ăn bộ phận này. Ảnh minh họa: Internet

Phổi lợn


Phổi là một trong những bộ phận độc hại nhất của con lợn, rất nhiều độc tố được tìm thấy tại đây. Lợn thường có thói ăn ăn uống sát đất nên chúng dễ dàng hút theo cả bụi bẩn, kim loại nặng vào. Bên cạnh đó, là cơ quan hô hấp của cơ thể nên chúng chứa rất nhiều vi khuẩn, vi rut, ký sinh trùng.


Mặc dù người ta nói rằng nếu muốn ăn phổi lợn, phải lựa phổi có màu hồng, sáng thì đó là con lợn khỏe mạnh. Nếu phổi có màu nâu xanh, xám, có mùi hôi, nốt sần sùi thì đó là con lợn bị bệnh, tuyệt đối không thể ăn. Tuy nhiên, dù là lợn có khỏe mạnh hay không thì đây vẫn là bộ phận được khuyến cáo không nên ăn.


Tiết lợn


Trong những thực phẩm có tác dụng bổ sung sắt và bổ máu thì tiết lợn đứng đầu bảng lựa chọn. Chỉ cần con lợn khỏe mạnh, sản phẩm từ tiết được chế biến an toàn là có thể dùng được.


Nhưng nếu như bạn không cẩn thận mà mua phải lợn chết, lợn bệnh hoặc tiết lợn không còn tươi mới thì đó lại là một vấn đề khác.


Tiết của lợn nếu đã được nấu chín thì không sao nhưng khi ăn sống thì rất có hại, liên cầu khuẩn từ thức ăn sẽ xâm nhập vào cơ thể người và gây nhiều bệnh cực kỳ nguy hiểm, thậm chí tử vong.

Những bộ phận của lợn thận trọng khi ăn kẻo hối không kịp - Hình 3

Tiết của lợn nếu đã được nấu chín thì không sao nhưng khi ăn sống thì rất có hại, liên cầu khuẩn từ thức ăn sẽ xâm nhập vào cơ thể người và gây nhiều bệnh cực kỳ nguy hiểm, thậm chí tử vong. Ảnh minh họa: Internet

Thịt có hạch


Những mảng thịt có nổi hạch bạch huyết này cực kỳ độc hại, chúng chứa nhiều hóc môn và lượng lớn chất độc bên trong. Khi mua thịt lợn, phải đặc biệt chú ý đến phần thịt dưới da xem chúng có những hột sần sùi không, nhất là phần thịt ở vùng cổ.


Gan lợn


Gan lợn chứa nhiều các chất dinh dưỡng như cholesterol và kim loại nặng. Tuy nhiên, nếu thấy bộ phận này giàu dưỡng chất như thế mà ăn thường xuyên thì quả là một sai lầm cực lớn. Vì không chỉ riêng gan lợn mà hầu hết các loại gan động vật đều không nên ăn nhiều. Lí do là bởi gan chịu trách nhiệm thải độc cho cơ thể, do đó nó thường xuyên phải tiếp xúc với các chất độc hại. Nó không chỉ là chất độc hay vi khuẩn thông thường mà còn có thể là kim loại nặng, về lâu dài dễ tăng nguy cơ ung thư nội tạng. Nếu ăn gan, những người già yếu hay mắc bệnh tim mạch sẽ dễ dàng nạp thêm chất độc hại vào cơ thể.

Những bộ phận của lợn thận trọng khi ăn kẻo hối không kịp - Hình 4

Ăn lòng lợn là sở thích của nhiều người. Tuy nhiên, món ăn khoái khẩu này lại tiềm ẩn nhiều nguy hiểm khủng khiếp đe dọa sức khỏe. Ảnh minh họa: Internet

Óc lợn


Nhiều mẹ thường có quan niệm "ăn gì bổ nấy" nên thường mua óc lợn ép con ăn, nhưng kỳ thực óc lợn không hề có tác dụng hỗ trợ phát triển trí não như đồn đại. Trái lại ăn nhiều óc lợn còn khiến cho trẻ đối mặt với nguy cơ béo phì, rối loạn mỡ máu, tim mạch...


Óc lợn rất giàu dưỡng chất. Các chỉ số thống kê cho thấy, cứ 100g óc lợn có tới 2500mg cholesterol, tức là gấp 8 lần nhu cầu cholesterol của một người một ngày. Chất đạm trong óc lợn chỉ có 9g/100g, thấp hơn rất nhiều so với các phần khác như thịt nạc.


Tuy nhiên, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội) nhấn mạnh, óc lợn cũng chứa hàm lượng cholesterol cực cao, dễ gây béo phì.


BS Ngô Thị Phi Yến (Trung tâm Dinh dưỡng) cũng cho rằng khác với suy nghĩ của nhiều người, óc lợn không hẳn tốt cho trí não tăng cường sự thông minh của trẻ mà ngược lại còn có thể gây hại, nếu trẻ ăn quá nhiều và thường xuyên. Vì chứa ít chất sắt nên nếu trẻ chỉ ăn đơn thuần trong thời gian dài sẽ dễ bị thiếu máu, thiếu sắt. Tương tự, óc lợn không chứa vitamin A nên nếu không kết hợp với thực phẩm khác thì trẻ rất dễ bị nhiễm trùng và chậm tăng trưởng...

HÒA THUẬN (TỔNG HỢP)

Theo Tiền phong

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Phát hiện phương pháp điều trị đầy hứa hẹn cho ung thư gan ác tínhPhát hiện phương pháp điều trị đầy hứa hẹn cho ung thư gan ác tính
10:05:23 11/03/2025
Viêm tuyến giáp Hashimoto có biểu hiện như thế nào?Viêm tuyến giáp Hashimoto có biểu hiện như thế nào?
11:59:17 11/03/2025
Khoa học cảnh báo: Mất ngủ, dễ mắc 3 bệnh phổ biến nàyKhoa học cảnh báo: Mất ngủ, dễ mắc 3 bệnh phổ biến này
18:01:22 09/03/2025
Gia tăng các ca cấp cứu tại các bệnh viện trong tỉnhGia tăng các ca cấp cứu tại các bệnh viện trong tỉnh
09:44:36 10/03/2025
Loại rau gia vị ai cũng từng ăn, là 'khắc tinh' của sỏi thận lại siêu bổ dưỡngLoại rau gia vị ai cũng từng ăn, là 'khắc tinh' của sỏi thận lại siêu bổ dưỡng
09:35:40 10/03/2025
Nữ sinh 15 tuổi thủng tá tràng sau cơn đau dữ dội vùng thượng vịNữ sinh 15 tuổi thủng tá tràng sau cơn đau dữ dội vùng thượng vị
21:16:56 09/03/2025
U40 gặp dấu hiệu này chứng tỏ xương đang lão hóa nhanh, dễ mắc bệnhU40 gặp dấu hiệu này chứng tỏ xương đang lão hóa nhanh, dễ mắc bệnh
10:01:38 11/03/2025
7 điều không nên khi uống trà xanh7 điều không nên khi uống trà xanh
09:30:38 10/03/2025

Tin đang nóng

Drama dồn dập: "Ông hoàng" Châu Kiệt Luân đánh bài thua hơn 3.500 tỷ, phải thế chấp 3 biệt thự và 1 máy bay riêng?Drama dồn dập: "Ông hoàng" Châu Kiệt Luân đánh bài thua hơn 3.500 tỷ, phải thế chấp 3 biệt thự và 1 máy bay riêng?
13:04:40 11/03/2025
Hình ảnh Quý Bình thời điểm điều trị u não lần đầu được công bố, còn nói 1 câu gây nghẹn ngàoHình ảnh Quý Bình thời điểm điều trị u não lần đầu được công bố, còn nói 1 câu gây nghẹn ngào
12:58:17 11/03/2025
Lý do nghệ sĩ Quý Bình không có vợ kề cận chăm sóc ngày cuối đờiLý do nghệ sĩ Quý Bình không có vợ kề cận chăm sóc ngày cuối đời
14:36:30 11/03/2025
Lê Phương gây hoang mang khi đăng status sau tang lễ Quý Bình, nhiều nghệ sĩ vào bình luận ẩn ýLê Phương gây hoang mang khi đăng status sau tang lễ Quý Bình, nhiều nghệ sĩ vào bình luận ẩn ý
16:10:04 11/03/2025
1 triệu người Việt sững người xem clip bố lạnh lùng với con gái ở tòa: "Nếu chọn mẹ thì bố con mình cắt luôn từ đây", đau lòng với phản ứng của bé gái1 triệu người Việt sững người xem clip bố lạnh lùng với con gái ở tòa: "Nếu chọn mẹ thì bố con mình cắt luôn từ đây", đau lòng với phản ứng của bé gái
15:28:25 11/03/2025
HOT: "Tóm dính" Thùy Tiên mệt mỏi giữa sân bay, phản ứng thế nào khi bất ngờ bị hỏi chuyện quảng cáo kẹo rau?HOT: "Tóm dính" Thùy Tiên mệt mỏi giữa sân bay, phản ứng thế nào khi bất ngờ bị hỏi chuyện quảng cáo kẹo rau?
13:56:41 11/03/2025
Phóng to hết cỡ bức ảnh chồng và con gái trong phòng ngủ, vợ đau lòng nhìn thứ anh cầm trên tayPhóng to hết cỡ bức ảnh chồng và con gái trong phòng ngủ, vợ đau lòng nhìn thứ anh cầm trên tay
14:24:33 11/03/2025
NÓNG: Lộ ảnh Kim Soo Hyun hôn má Kim Sae Ron và tin nhắn van xin thống khổ gây sốc của cố diễn viênNÓNG: Lộ ảnh Kim Soo Hyun hôn má Kim Sae Ron và tin nhắn van xin thống khổ gây sốc của cố diễn viên
17:01:24 11/03/2025

Tin mới nhất

Chảy máu vùng miệng không ngừng, cô gái trẻ được chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối

Chảy máu vùng miệng không ngừng, cô gái trẻ được chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối

17:05:30 11/03/2025
Nếu bệnh nhân được khám sức khỏe định kỳ từ sớm, các bệnh lý này có thể đã được phát hiện và điều trị kịp thời, tránh được tình trạng tiến triển nặng nề như hiện tại.
8 loại thực phẩm giàu chất xơ từ tự nhiên

8 loại thực phẩm giàu chất xơ từ tự nhiên

17:04:51 11/03/2025
Cùng với chất xơ, chất chống oxy hóa, một trong những lợi ích khác của quả mọng là chúng có hàm lượng calo thấp, giúp duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh.
Tiếp sức người mắc bệnh hiếm

Tiếp sức người mắc bệnh hiếm

17:03:28 11/03/2025
Bên cạnh đó, một số chuyên gia cho rằng, giải pháp căn cơ để tăng cường khả năng tiếp cận thuốc cho người bệnh hiếm là xem xét đưa thuốc hiếm vào Việt Nam và thực hiện xã hội hóa chi phí thuốc.
Ngộ độc thực phẩm, xử trí thế nào?

Ngộ độc thực phẩm, xử trí thế nào?

17:03:11 11/03/2025
Khi bị ngộ độc, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh diễn biến nặng và có thể để lại biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng huyết, suy cơ quan, loạn điện giải, nghiêm trọng là ảnh hưởng tới tính mạng.
Ăn nhiều loại rau này sẽ hỗ trợ phòng ung thư

Ăn nhiều loại rau này sẽ hỗ trợ phòng ung thư

16:47:42 11/03/2025
Trong thời đại ngày càng nhiều người mắc bệnh ung thư, phương pháp phòng chống căn bệnh quái ác này càng được quan tâm.
Cách sử dụng mướp đắng khi bị bệnh đái tháo đường

Cách sử dụng mướp đắng khi bị bệnh đái tháo đường

16:44:17 11/03/2025
Một nghiên cứu khác được đăng trên tạp chí Journal of Medicinal Food cũng cho thấy rằng mướp đắng có thể giúp giảm lượng đường trong máu sau bữa ăn. Các hợp chất trong mướp đắng hoạt động giống như insulin và giúp hạ lượng đường trong m...
Ăn cá bổ dưỡng nhưng tránh 4 loại có thể gây ung thư

Ăn cá bổ dưỡng nhưng tránh 4 loại có thể gây ung thư

12:22:10 11/03/2025
Ngoài ra, cá nướng thường được chiên hoặc áp chảo, chất dinh dưỡng trong cá sẽ bị phá hủy ở nhiệt độ cao, làm giảm đáng kể giá trị dinh dưỡng của cá. Do đó, nên giảm tần suất ăn cá nướng và lựa chọn phương pháp nấu ăn lành mạnh hơn.
Những thuốc nào cần uống sau khi bị đột quỵ?

Những thuốc nào cần uống sau khi bị đột quỵ?

12:02:58 11/03/2025
Người bệnh có thể phải dùng aspirin hoặc các loại thuốc chống tiểu cầu khác trong suốt quãng đời còn lại, nếu bị đột quỵ do thiếu máu cục bộ hoặc TIA.
Nguyên nhân khiến da thường xuyên bị khô, ngứa

Nguyên nhân khiến da thường xuyên bị khô, ngứa

11:49:06 11/03/2025
Tình trạng da khô ngứa, kích ứng có thể xảy ra nhiều hơn ở những người bị viêm da dị ứng, bệnh vẩy nến, thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại, tắm nước quá nóng.
Hà Nội: Bé 4 tuổi thoát nguy cơ thủng thực quản do nuốt phải pin cúc áo

Hà Nội: Bé 4 tuổi thoát nguy cơ thủng thực quản do nuốt phải pin cúc áo

09:40:22 11/03/2025
Pin cúc áo không chỉ là một dị vật thông thường mà còn có thể gây tổn thương nặng nề chỉ trong vài giờ đầu. Do có tính chất ăn mòn kèm cơ chế dòng điện, nên sẽ gây bỏng loét dẫn tới thủng rất sớm, đặc biệt pin to mắc ở thực quản như của...
Vì sao hoa cúc và kỷ tử là thuốc quý của phụ nữ?

Vì sao hoa cúc và kỷ tử là thuốc quý của phụ nữ?

09:18:11 11/03/2025
Hoa cúc và câu kỷ tử, thêm vào sáu vị thuốc trong Lục Vị Địa Hoàng Hoàn, bao gồm thục địa hoàng, hoài sơn, sơn thù, mẫu đơn bì, phục linh, trạch tả sẽ phát huy tối đa công dụng dưỡng gan sáng mắt.
8 thói quen sau bữa tối giúp tiêu hóa nhanh hơn

8 thói quen sau bữa tối giúp tiêu hóa nhanh hơn

09:08:56 11/03/2025
Uống các loại trà thảo mộc như bạc hà, gừng hoặc hoa cúc có tác dụng làm dịu đường tiêu hóa, ngăn ngừa đầy hơi và làm giảm đau dạ dày, giúp tiêu hóa dễ dàng hơn và cải thiện hiệu quả.

Có thể bạn quan tâm

Thời kỳ khủng hoảng nhất của Sulli có liên quan gì đến Kim Soo Hyun?

Thời kỳ khủng hoảng nhất của Sulli có liên quan gì đến Kim Soo Hyun?

Nhạc quốc tế

17:44:42 11/03/2025
Nhiều fan Sulli xót xa khi nhìn lại quãng thời gian khủng hoảng nhất của nữ thần tượng. Năm 2016 - 2017, làn sóng tẩy chay, bạo lực mạng Sulli lên đến đỉnh điểm.
Dân mạng soi được điểm thay đổi bất thường của Kim Sae Ron từ 2015, nghi dấu hiệu Kim Soo Hyun thao túng tâm lý

Dân mạng soi được điểm thay đổi bất thường của Kim Sae Ron từ 2015, nghi dấu hiệu Kim Soo Hyun thao túng tâm lý

Sao châu á

17:41:44 11/03/2025
Kim Soo Hyun bị chỉ trích sau khi vướng tin hẹn hò Kim Sae Ron vào thời điểm nữ diễn viên còn ở độ tuổi vị thành niên.
Tử vi 12 cung hoàng đạo ngày 11/3 - tử vi 12 chòm sao hôm nay chi tiết

Tử vi 12 cung hoàng đạo ngày 11/3 - tử vi 12 chòm sao hôm nay chi tiết

Trắc nghiệm

17:33:05 11/03/2025
Tử vi 12 cung hoàng đạo hôm nay 11/3 sẽ có những điều bất ngờ gì? Tham khảo tử vi vui về cuộc sống, sự nghiệp và tình yêu của 12 chòm sao ngày mới
Tiểu thư Doãn Hải My đang ngồi make-up, Đoàn Văn Hậu ghé lại hôn cực ngọt, gương mặt kém sắc gây chú ý

Tiểu thư Doãn Hải My đang ngồi make-up, Đoàn Văn Hậu ghé lại hôn cực ngọt, gương mặt kém sắc gây chú ý

Sao thể thao

17:04:49 11/03/2025
Gương mặt Văn Hậu khiến fan có phần bất ngờ vì anh chàng ít khi thể hiện tình cảm với bà xã trước ống kính thế này. Hơn nữa, sau một thời gian vắng bóng trên sân cỏ, Văn Hậu mang diện mạo kém sắc,
Lê Phương và vợ doanh nhân của cố nghệ sĩ Quý Bình có mối quan hệ thế nào?

Lê Phương và vợ doanh nhân của cố nghệ sĩ Quý Bình có mối quan hệ thế nào?

Sao việt

16:49:19 11/03/2025
Giữa lúc nữ diễn viên vẫn im lặng không giải thích, thì cư dân mạng tò mò mối quan hệ thật của Lê Phương và doanh nhân Ngọc Tiền - vợ diẽn viên Quý Bình.
Mỹ định hình lại trật tự toàn cầu nhưng không theo cách thế giới mong đợi

Mỹ định hình lại trật tự toàn cầu nhưng không theo cách thế giới mong đợi

Thế giới

16:42:43 11/03/2025
Theo tầm nhìn này, Mỹ sẽ cắt giảm các khoản chi tiêu nước ngoài không hiệu quả và tập trung vào những lợi thế tự nhiên: tài nguyên phong phú, nền công nghiệp tiên tiến và thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới.
Cha tôi, người ở lại - Tập 11: Ông nội Việt xuất hiện

Cha tôi, người ở lại - Tập 11: Ông nội Việt xuất hiện

Phim việt

16:18:07 11/03/2025
Trích đoạn tập 11 Cha tôi, người ở lại đã hé lộ nhân vật mới - ông nội của Việt - người yêu cầu bố Việt đưa cháu đích tôn của ông về.
Kim Soo Hyun gây phẫn nộ vì phát ngôn thiếu tôn trọng Sulli, EQ thấp chạm đáy là có thật

Kim Soo Hyun gây phẫn nộ vì phát ngôn thiếu tôn trọng Sulli, EQ thấp chạm đáy là có thật

Hậu trường phim

16:13:13 11/03/2025
Nghi vấn về việc hai người hẹn hò từ năm Kim Sae Ron mới 15 tuổi kéo theo đó là hàng loạt những phát ngôn kém duyên của Kim Soo Hyun trong quá khứ cũng được đào lại.