Ăn Tết hay Tết “ăn”?

Dân gian mình thường nhắc đến dịp nghỉ Tết âm lich bằng một từ rất dân dã: “Ăn Tết!”. Nhưng kèm theo cái Tết truyền thống trong xã hội hiện đại ngày nay cũng có lắm bi hài và người viết có cảm tưởng như chúng ta đang bị Tết… “ăn”. Và trong Tết, người phụ nữ bỗng trở thành “con mồi” truyền thống.

Khi còn nhỏ xíu, tôi cứ nhớ mãi hình ảnh bà nội tôi lưng còng như đòn gánh lúi húi bắc bếp để chuẩn bị nấu bánh tét (thứ bánh đặc trưng Nam bộ ngày Tết, chỉ khác hình dáng bánh chưng ngoài Bắc). Mọi công đoạn nấu bánh gần như bà nội tôi lo hết, việc canh lửa canh nồi thì đám cháu chắt gọi là coi để mà coi. Gà gáy khuya thì chỉ còn lại những người phụ nữ trong nhà tỉ mẩn lùa than, thêm củi để nồi bánh tét đều lửa.

Ba tôi, một người đàn ông “của xã hội” khi ông luôn đi sớm về khuya vì tính chất công việc. Hình như hơn 10 năm nay ông không có bữa giao thừa nào tại nhà trừ một lần bất ngờ đổ bệnh, cũng là vì công việc. Con gà, tô cháo, mâm cúng rước ông bà một tay mẹ tôi lo hết vì lúc ấy thằng con trai là tôi đây đang bận đi dạo phố phường bên lũ bạn hoặc sánh bước cùng một cô gái mình thầm thương đi hái lộc. Khoảnh khắc giao thừa là khoảng khắc tôi bưng tô (bát) cháo lên ăn sảng khoái, nghe trên tivi lời chúc Tết năm sau giống nhau năm trước, rồi yên tâm đi ngủ để sáng mồng Một vui vẻ đến tìm. Tất cả mọi công việc, mẹ tôi là người chu tất. Âm thầm và đều đặn, như mọi năm…

Năm nào cũng như năm nào. Tết truyền thống gắn với những truyền thống. Cây niêu giờ vắng bóng, câu đối đỏ dần ít đi, tràng pháo thì bị cấm nhưng bánh chưng xanh vẫn còn và thịt mỡ, dưa hành vẫn hiện diện ở mỗi nhà. Trong cái Tết truyền thống của người Việt, sự mắc định về việc dựng cây niêu, đốt tràng pháo, viết câu đối thường do người đàn ông thực hiện. Nấu nồi bánh chưng, kho mớ thịt mỡ, ngâm hũ dưa hành là chuyện của đàn bà.

Bỗng dưng ngẫm phận đàn bà thấy buồn quá (dù Mai Cồ tôi là đàn ông chính hiệu)!

Cuộc sống như một vòng bánh xe, càng hiện đại càng lăn nhanh. Bánh chưng, dưa hành, thịt mỡ đều có thể mua sau khi được chế biến nên người phụ nữ cũng đỡ vất vả hơn. Nhưng cái sự vất vả đó đâu chỉ nằm ở khâu chuẩn bị mà còn ở khâu phục vụ. Họ hàng, bạn bè, đồng nghiệp của chồng, con đến chơi nhà thì y như rằng chỉ có người phụ nữ lại bày biện, chăm nom, tiếp đãi và dọn dẹp. Sau một trận say của đức ông chồng hay cậu con quý tử, người phụ nữ đâu đã được nghỉ ngơi mà còn phải tất bật xoa dầu cho chồng, đắp chăn cho con kẻo trận gió độc nào đấy làm người say nhập viện.

Cái gánh nặng trách nhiệm đó mấy ai thấu hiểu?

Lỉnh kỉnh đồ đạc cùng chồng con về quê nội chúc Tết cũng là một thứ mệt mỏi của người phụ nữ Việt Nam, tôi nghĩ vậy. Cả năm chỉ có một cái Tết! Đó là thứ lý do thô thiển để yêu cầu người phụ nữ phải thể này thế nọ như họ phải luôn thế nọ, thế kia để phục vụ các quý ông. Tin tôi đi, có những cô, những chị của tôi chỉ mong ngày Tết được rảnh rang để… ngủ. Họ mất ngủ cả năm vì chồng con đấy các bạn ạ! Và nhiều khi giấc ngủ “cho đã” cũng chỉ là thứ để mơ ước vì đám đàn ông lười biếng chúng tôi hay những phụ nữ đã “quen” với truyền thống hầu hạ muốn thế…

“Ăn Tết!” là một câu cửa miệng nhưng tại sao lại là “Ăn Tết!” mà không là nghỉ Tết? Hay cái Tết bây giờ đang “ăn” chúng ta bằng những cách hành xử lỗi thời khi để những điều được cho là truyền thống đè nặng lên suy nghĩ và cách hành xử của mình.

Mà ở đó, phụ nữ là người chịu thiệt…

Theo NTD