Án hành chính: Nếu thẩm phán cũng sợ, dân biết kêu ai?

Thẩm phán xử án hành chính phải chịu nhiều áp lực nên cần chọn những con người bản lĩnh và phải có một cơ chế bảo hộ để họ vô tư xét xử.

Tại phiên thảo luận về Dự thảo Luật Tố tụng hành chính sửa đổi ngày 27/10 của Quốc Hội, đại biểu Chu Sơn Hà (Hà Nội) kể: “Có một vụ án mà đồng chí nằm trong Hội đồng xét xử đã quyết định là “quan thua dân”, đến khi đề bạt đồng chí này gặp rất nhiều khó khăn, cuối cùng phải chuyển công tác đến một đơn vị hành chính khác” (trích Tiền phong).

Sợ án hành chính?

Câu chuyện “sợ án hành chính” vì ngại đụng chạm không phải là câu chuyện mới. Điều này dễ khiến nhiều người dân thiếu niềm tin vào pháp luật, thậm chí còn xuất hiện quan niệm “con kiến mà kiện củ khoai”.

Một phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hành chính (Ảnh: VKS Đà Nẵng)

Người dân đi kiện, đi tìm kiếm công lý, tìm kiếm sự thật khách quan mà đến thẩm phán cũng sợ nếu phải xử cho dân thắng thì bảo sao khiếu kiện không kéo dài hết năm này sang năm khác.

Điều đặc biệt, phần lớn án hành chính lại rơi vào các vụ kiện liên quan đến quyết định về bồi thường đất, dự án…là những quyền lợi “sát sườn” của người dân. Do đó, nếu không có hướng giải quyết thấu đáo thì tình trạng người dân “ôm” đơn đi kiện khắp nơi sẽ còn tiếp diễn.

Đối với Toà án, do áp lực của tính chất án hành chính nên một số cán bộ toà được giao thụ lý vụ án chưa làm hết trách nhiệm, thậm chí tìm cách không thụ lý vụ án hoặc đẩy vụ việc sang một hướng khác để tránh phải đưa ra xét xử.

Nhiều người cho rằng án hành chính là loại án phức tạp. Thế nhưng, thực tế cho thấy các vụ án hành chính không quá phức tạp thậm chí nhiều vụ còn khá đơn giản. Song vì lý do này, lý do khác liên quan đến đối tượng bị khởi kiện mà quá trình thụ lý gặp nhiều vướng mắc, lúng túng, việc xét xử đôi khi thiếu khách quan.

Xây dựng cơ chế bảo hộ để thẩm phán vô tư xét xử

Thẩm phán “cầm cân nảy mực” trong vụ án hành chính chịu rất nhiều áp lực cho nên muốn “phụng công, thủ pháp, chí công vô tư” thì họ phải là những người có bản lĩnh và phải có cơ chế “bảo hộ” cho những thẩm phán này.

Ông Bùi Tiến Đạt, thạc sĩ luật, nghiên cứu sinh luật tại Đại học Macquarie, Australia bày tỏ: “Về nguyên tắc cần tạo cơ chế để thẩm phán thực sự độc lập, vô tư và chỉ tuân theo pháp luật, là người bảo vệ công lý. Một khi thẩm phán còn phải chị sự tác động của cơ quan hành chính thì khó mà độc lập, vô tư được”.

Với tư cách là người quản trị “Diễn đàn những người hành nghề luật”, luật sư Lê Cao, Đoàn luật sư TP. Đà Nẵng cũng có những chia sẻ đầy tâm huyết. Theo luật sư Lê Cao: Muốn Tòa án độc lập thì Tòa án phải thực sự độc lập trên cơ sở quyền lực được luật pháp quy định lẫn thực tiễn hoạt động.

Có một thực tế là ở Việt Nam nhánh quyền lực tư pháp như Tòa án mà lại được nhiều người gọi là “ngành Tòa án”, gọi thế cho thấp xuống giống như một mảng quản lý điều hành tựa các cơ quan cấp bộ của Chính phủ.

“Có rất nhiều điều đáng bàn, nhưng nhìn chung thẩm phán khó độc lập ở các loại án họ xét xử, trong đó án hành chính với đặc thù động chạm đến các anh em “đồng chí” với nhau nên sự sợ hãi có thể vì thế mà tăng lên. Chúng ta không thể phán xét toàn bộ các thẩm phán đều sợ án hành chính. Tôi biết nhiều thẩm phán dũng cảm, bản lĩnh cũng đã vượt lên các khó khăn, dám dùng quyền lực được trao để thực thi công lý”, luật sư Lê Cao chia sẻ.

Nhất Phiến

Theo_Người Đưa Tin