Ẩm thực Sài Gòn “sắc sắc không không” thương nhớ mười hai

Mai Hoàng Minh02:19 22/07/2012

Nếu mỗi tỉnh thành chọn cho mình một ngày hội về một món ăn địa phương độc đáo, thì Sài Gòn sẽ lúng túng… và may ra chỉ có thể chọn ngày hội trà đá – một sáng chế rất Sài Gòn nhiệt đới.

Nhưng ẩm thực ở đây lại vận vào trạng thái sắc sắc không không. Bởi đến với thành phố nhập cư khổng lồ này, nhiều thế hệ lưu dân không chỉ nằm than trời trách đất như ông Vũ Bằng mà đem theo cái thương nhớ mười hai…

Món Bắc

Bộ sưu tập món Bắc ở đây đang hồi cực thịnh. Riêng món phở đầu tiên, theo nhà nghiên cứu Lý Thân, vào giữa những năm 1940 xuất hiện nguyên bản, bản sao y chang bản gốc, do những phu đồn điền bỏ sở ra Lái Thiêu mở quán. Phở đến Sài Gòn muộn hơn, khoảng năm 1950 và nhanh chóng tiếp biến để hạp với cái lưỡi xứ này.

Ông Lý Thân nhớ lại: ngay sau khi món phở ra mắt dân Sài Gòn không lâu, có một bác sĩ tên là Hồ Quang Phước, tốt nghiệp đại học L’Aurore Shanghai đã ca tụng món ăn mới mẻ này là món mỹ thực ngon bổ trong quyển sách Mạnh khoẻ trẻ trung do thực phẩm hợp thời xuất bản năm 1951. Quyển sách viết: “Phở Bắc gồm có bún bằng bột gạo trắng, giá đậu xanh, nhiều thứ rau thơm, vài lát cà chua, thịt bò nhúng tái trong nước lèo, một lát chanh, chút ít ớt đỏ…” BS Phước khen lấy khen để: “Các thứ rau thơm, cà chua, giá sống, ớt, chanh – mấy phụ liệu này giữ một địa vị lớn lao về sanh tố trong tô phở”.

Bây giờ thì phương Bắc có món gì, Sài Gòn – TP.HCM có món đó theo điệu “sáu câu”, cũng y như món phở vừa kể. Phở Bắc là hàng gánh “lọ lem” dành cho giới bình dân, vào Nam, được cải biên ăn kèm thêm nhiều thứ gia vị, phong phú hoá các thức thịt bò và đặt trong những quán ăn trung lưu của Sài Gòn thuở đó. Buổi sáng không ăn phở thì có thể ăn dĩa bánh cuốn Thanh Trì, tô bún mọc hoặc cháo lòng ở một góc vỉa hè nào đó… Cũng có thể nhâm nhi vài miếng lòng heo, chiêu ngụm rượu làng Vân chánh gốc cụ Tom (mặt hàng này cực hiếm, phải quen biết và dặn trước ở một đại lý trên đường Ba Tháng Hai).

Rồi nhiều chợ Bắc cũ mới có, mọc lên, siêu thị Hà Nội ra đời. Sài thành sắc sắc món ăn phương Bắc.

Sắc sắc món ăn phương Bắc ở TP.HCM ngày nay

Món Trung

Cộng đồng người Trung cũng sống thành nhóm nơi đây và họ cũng đem theo di sản đệ nhất khoái lạc của mình vào. Chợ Bà Hoa nổi tiếng về sản vật xứ Quảng. Những quán vệ tinh chung quanh chợ Bà Hoa chuyên trị món Quảng mà nổi tiếng nhất là món mì gốc Tàu nhưng bánh lại bằng bột gạo đúng với lịch sử thời xa vắng bột mì của nó.
Mì Quảng nhập cư với “en nờ” phiên bản. Một chị bạn vào đến thành phố, đã phải cho thêm nước lèo vào cái “uyên nguyên” của tô mì má chị dạy nấu hồi còn con gái đến giờ, chỉ vì đất Sài Gòn mạng “hoả”.

Ngay món bánh canh cá, còn gọi là cháo cá Quảng Trị cũng đề huề bán dài năm lâu đời trong một con hẻm trên đường Phạm Văn Hai.

Hủ tíu, cũng giống như bún mì Quảng, ra đời rất hoàn cảnh là không có bột mì. Nơi phát triển sớm nhất có lẽ là Mỹ Tho đại phố, và ghi dấu ấn về hủ tíu Mỹ Tho. Đến khi bột mì được nhập nhiều hơn ở bến Bình Đông, mì được phục hồi. Cặp hủ tíu – mì đã trở nên một thứ món song đôi có bề dày lịch sử. Và giờ đây nhiều người Sài Gòn lại có một chọn lựa dị thường: ăn tô hủ tíu mì.

Món Nam

Nói đến các món phía Nam, nhiều món ngon, phần lớn gốc gác ở miệt Trà Vinh, Sóc Trăng. Nổi tiếng nhất là lẩu mắm. Nước lẩu trở thành một thứ huyền thoại mà mỗi tác gia nói một phách. Nhưng nét đặc trưng của món lẩu này là bản năng sông nước của nơi sản sinh ra nó: một lượng rau tươi sống dễ nể. Thời đại xanh càng làm cho món lẩu mắm đi vào thời tân hiện đại.

Về rau, lại sản sinh ra hai phái, rau miền Tây và rau miền Đông. Rau miền Tây là những loài háo nước đối lập với rau miền Đông là các loại rau rừng. Chỉ cần vào một quán bánh canh thịt luộc Trảng Bàng nào ở TP.HCM ngày nay, là người ăn có được nhiều kiến thức mới về các loại lá rừng, các loại rau trên cạn.

Video đang HOT

Và, không thể không nói đến những món ăn của người Hoa Chợ Lớn. Đó là một bảo tàng về món Hoa mà dù là Hong Kong, Thượng Hải, theo ý kiến nhiều người đã trải nghiệm, cũng không tìm thấy được nét sơ nguyên của món Hoa từ thời nhập cư sang Việt Nam. Nhất là những món ăn của người Tiều, những người rất có ý thức truyền nghề để lưu giữ tinh hoa ẩm thực. Đến Chợ Lớn, người sành điệu thường tìm đến những quán không tên, thường lấy số đường làm tên, có bề dày mấy chục năm, để ăn những mì, những chè, những há cảo…

Ăn hương xa

Đi một vòng Sài Gòn – TP.HCM ngày nay, người ta còn có thể thử các món ăn sushi Nhật thịt chó, kim chi Hàn Quốc nướng Brazil càri Malaysia xào, hấp Singapore bánh xèo Pháp bánh xèo (pizza), mì Ý cơm gà Thượng Hải, v.v. Chỉ có hơi vô duyên là fastfood đã là cựu hiện đại của người Mỹ so với bánh mì thịt ra đời lâu lắc ở Việt Nam…

Sài Gòn – TP.HCM không có cái gì của nó, nhưng nó là bộ sưu tập lớn món gì có ở Việt Nam, ở thế giới đều có thể tìm thấy ở đây với những phiên bản khi thì tiếp biến, lúc cần thì lưu giữ nguyên gốc.

Theo vietbao

Những món ăn quen thuộc của người Sài Gòn

Trong vô vàn những món ăn đến từ mọi miền hay các quốc gia khác, người Sài Gòn vẫn để dành riêng cho mình những món ăn không bao giờ chán.

Cơm tấm

Cơm tấm trải dài khắp đất nước và khi đến Sài Gòn, trở thành nét văn hóa riêng trong ẩm thực Sài Gòn và được bán ở mọi con đường hay hẻm lớn nhỏ, từ nhà hàng đến những hàng quán tạm bợ.

Cơm tấm là sự kết hợp hài hòa giữa những hạt cơm nhỏ, màu trắng, miếng sườn (cốt lếch) nướng cháy cạnh, bì thơm giòn hay trứng chưng béo mềm, trứng ốp la béo ngậy. Các nguyên liệu trên cũng là yếu tố để người ta phân biệt hàng bán cơm tấm với các hàng quán khác.

Tại Sài Gòn có nhiều tiệm cơm tấm nổi tiếng như cơm tấm Cali, cơm tấm Ba Ghiền,cơm tấm Kiều Giang, cơm tấm Thuận Kiều... song thường mỗi người "thủ" cho mình một hàng cơm tấm riêng để thỉnh thoảng tạt vào thưởng thức.

Ốc

Người Sài Gòn cực kỳ thích ốc. Điều này được chứng minh qua những con đường ốc ở Thành Thái (Q.10), Vĩnh Khánh (Q.4), khu bờ kè...cũng như tình trạng thực khách đi ăn thường xuyên chầu chực để "săn" một chỗ ngồi ở những quán ốc được đánh giá là ngon.

Các món ốc quen thuộc của người Sài Gòn thường là ốc móng tay, óc hương, ốc nhung, sò long, sò huyết, sò điệp, hàu... song gần đây vùng đất này đã du nhập thêm một số loại vốn là đặc sản "khó săn" ngay tại địa phương như ốc giấm, ốc vú nàng, ốc ngựa...

Cũng như cơm tấm, mỗi thực khách chọn cho mình một quán ốc riêng, song mật độ ghé thăm quán ốc quen thường có sự giãn cách khá rộng, và thường xuyên được bổ sung những quán ốc khác bởi một lý do bất thành văn là "quán ốc nào thưởng thức quá 3 lần/ tháng đều mất ngon".

Hủ tíu

Sài gòn có nhiều loại hủ tíu như hủ tíu Sa Đéc, hủ tíu Mỹ Tho, hủ tíu Nam Vang, hủ tíu bò viên, hủ tíu Tàu... và một món hủ tíu ngày trước được coi như nét duyên riêng của vùng đất này: hủ tíu gõ.

Về quy tắc thông thường, mỗi tô hủ tíu bao gồm 3 phần: hủ tíu, nước dùng, thịt. Và cách nhận biết mỗi loại tùy thuộc vào màu sắc, hình dáng, vị của hủ tíu hay các phụ liệu trong phần thịt. Song quen thuộc nhất với người Sài Gòn là hủ tíu Nam Vang, được gia nhập từ Campuchia nhưng được chế biến theo phong vị Hoa.

Các quán hủ tíu Nam Vang nổi tiếng ở Sài Gòn và gần xa: Nhân Quán, Hủ tiếu Kỳ Đồng, Hủ tiếu Hồng Phát, Hủ tiếu Võ Văn Tần...

Phở

Phở tại Sài Gòn nói riêng và cả nước nói chung được chia làm 3 phong vị là phở Bắc, phở Huế (ở miền Trung) và phở Sài Gòn (ở miền Nam) và cách nhận biết thường nhờ vào mùi vị hay kích thước của cọng phở. Vì dụ, phở miền Bắc có vị mặn còn miền Nam có vị ngọt. Bánh phở ở miền Nam nhỏ hơn ở miền Bắc.

Trước đây, chỉ có phở bò chín với đầy đủ "chín-bắp-nạm-gầu", về sau, thực khách chấp nhận cả phở tái, phở gà. Thậm chí có một số quán còn thử nghiệm với phở vịt, ngan... nhưng hầu như không thành công. Các quán phở được nhiều người biết đến tại Sài Gòn như Phở Đệ Nhất, Phở 5 sao, phở 24, phở Lê, phở Hòa, phở 99...

Bún

Có thể kể hơn 20 loại bún mà người Sài Gòn có thể thưởng thức, song quen thuộc nhất phải kể đến bún bò Huế, bún mộc, bún giò, bún riêu, bún thịt nướng, bún mắm... Mỗi loại bún đều có cách chế biến riêng, nguyên liệu riêng song đều khiến người Sài Thành mê mẩn. Một trong những yếu tố không nhỏ để các món gắn với từ bún là tiện, lợi, dễ ăn, dễ tiêu.

Một số quán bún nên ghé của Sài Gòn là bún thịt nướng bà Tám, bún mọc Thanh Mai, bún bò Huế Bà Dạng, bún Tùng Lâm.

Lẩu

Là món nhiều rau, ít béo và mang tính cộng đồng cao, lẩu luôn là món được lựa chọn cho những buổi đi ăn sau giờ làm hay trong những cuộc gặp mặt bạn bè cũng như luôn có mặt trong thực đơn tiệc.

Lẩu có nhiều loại, lẩu mắm, lẩu cá (kèo, cá diêu hồng, cá lóc), lẩu hải sản, lẩu Thái, lẩu nấm, lẩu bò, lẩu dê... mỗi loại lẩu có hương, vị khác nhau song đều mang đến những trải nghiệm thú vị về cái ngọt mềm của cá/thịt, cái giòn của rau hay vị đậm đà của nước dùng.

Bánh xèo

Ở Sài Gòn thường thấy hai loại bánh xèo. Một loại được đổ bằng chảo và có bán kính hơn một gang tay (bánh xèo miền Nam), một loại được đổ bằng khuôn và có thể nằm lọt trong lòng bàn tay (bánh xèo miền Trung).

Tuy khác về kích thước, thậm chí là nguyên phụ liệu (bánh xèo miền Nam phong phú hơn), song cách thưởng thức hai loại bánh này tương tự nhau. Đó là đều cuốn chung với rau sống, bánh tráng mỏng và chấm cùng nước mắm nhạt.

Ngoài các cửa hàng, hay các hàng quán dựng tạm, một số thương hiệu để bạn thưởng thức là chuỗi cửa hàng bánh xèo Ăn Là Ghiền (ngon nhất là ở đường Sương Nguyệt Ánh), bánh xèo Mười Xiềm hay bánh xèo ở Cô Ba Vũng Tàu. Có điều giá cả các nơi này nhỉnh hơn nhiều so với các hàng quán khác, song nhờ thế, chất lượng cũng vượt trội hơn.

Thịt bò

Những món ăn từ thịt bò từ nướng, nhúng lẩu, gỏi, xào, tái... đều được nhiều người chọn cho thực đơn của mình, đông đúc nhất là tại các quán lẩu bò, bò beefsteak, bò Tùng Xẻo, bê thui. Ngoài nguyên nhân nhiều đạm, đặc trưng không có chất béo của loại thịt này luôn được các quý cô đánh giá cao trong việc giữ gìn vóc dáng. Các quán bò quen thuộc như bò Ngân Nga, Hỏa Diệm Sơn, Nam Sơn...

Chè

Từ số lượng các xe chè rong ruổi trên mọi con phố, các quán chè có tiếng hay mức độ làm ăn được của hàng loạt các loại chè ngoại (Hoa, Nhật, Mỹ, Thái, Campuchia) có thể thấy đây là món "khoái khẩu" của hầu hết người Sài Gòn từ trẻ đến già, học sinh, hay công chức.

Ngoài các loại chè đơn sắc và truyền thống như chè đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ... hay những món chè rất miền Nam như chè Bà Ba, chè chuối... đừng quên thưởng thức vị cream béo ngậy trong chè Mỹ, vị béo mềm trong chè Nhật, sầu riêng thơm lừng trong chè Thái hay cái tơi mềm của món num-à-pơi (chè bí, Campuchia).

AN HUỲNH

Theo Infonet

Bữa sáng ngon với bún bung phố Phạm Ngọc Thạch Tuy chỉ mở hàng từ 6h tới 9h sáng nhưng quán bún bung vẫn luôn là địa điểm hấp dẫn đối với không chỉ người dân xung quanh, mà cả các thực khánh yêu thích món ăn này. Mỗi bát bún đầy đủ có giá 30.000 đồng. Một bán bún đầy đủ tại quán gồm có dọc mùng, thịt chân giò, mọc viên...