Album ‘Donda’ của Kanye West: Gây tranh cãi, điểm thấp nhưng vẫn là số 1

Kanye West vừa giành được No.1 Billboard 200 thứ 10 của mình (và là thứ 10 liên tiếp) khi album Donda đứng đầu BXH với tuần ra mắt lớn nhất năm nay cho một album: 309.000 đơn vị album tại Mỹ trong tuần kết thúc ngày 2/9, theo MRC Data.

Donda đã vượt qua hiện tượng của năm là Olivia Rodrigo với album Sour (đạt 295.000 đơn vị). Thành công của Donda chủ yếu tới từ stream với 272.000 đơn vị (tương đương 357,39 triệu lượt stream theo yêu cầu), là album có tuần stream lớn nhất năm 2021.

Âm nhạc gây tranh cãi

Kanye West hiện là 1 trong 7 nghệ sĩ duy nhất có ít nhất 10 album No.1 trong lịch sử 65 năm của Billboard 200. Đứng đầu hiện vẫn là The Beatles với 19 album. Theo sau là Jay-Z (14 lần), Bruce Springsteen (11), Barbra Streisand (11), Eminem (10), Elvis Presley (10) và giờ là West. West chỉ trượt No.1 duy nhất 1 lần trong sự nghiệp là với album đầu tay The College Dropout năm 2004 (đứng No.2).

Trên Billboard Hot 100, Donda cũng làm mưa làm gió với 23 ca khúc lọt BXH, trong đó có 2 lọt Top 10 là No.6 Hurricane và No.10 Jail.

Kanye West bốc cháy trong sự kiện trước lúc phát hành album

Donda phát hành vào Chủ nhật, ngày 29/8/2021 bởi GOOD Music và Def Jam Recordings. Điều này khá bất thường bởi các album thường ra mắt thứ Sáu – ngày bắt đầu chu kỳ mới của Billboard 200. Như vậy, con số khổng lồ 309.000 đơn vị là chỉ tính trong 5 ngày, thay vì 7 ngày như thường lệ. Hơn thế, album gồm 27 ca khúc này mới chỉ phát hành trên nền tảng stream và kỹ thuật số, trong khi bản đĩa cứng vẫn chưa rõ ngày ra mắt. Nó thậm chí chẳng tung đĩa đơn mở đường hay có một bài thuộc dạng chiều tai công chúng.

Bất chấp những thành tích ấn tượng, Donda gây ra rất nhiều phê bình trái chiều với điểm Metacritic, dựa trên 19 nguồn uy tín, chỉ là 53/100.

Phía khen ngợi cho rằng đây là tác phẩm hay nhất của West gần đây, trong đó, anh phô bày những mảng dễ tổn thương, đổ vỡ nhất mà trước đây chưa từng xuất hiện trong các bản thu. Một bức chân dung tự họa khó tha thứ nhất về anh với đầy thói hư tật xấu. Về mặt âm nhạc, Donda được đánh giá là album mạch lạc nhất nửa thập kỷ qua của West.

Kanye West gặp lại vợ cũ Kim Kardashian trên sân khấu trong một sự kiện trước lúc phát hành album

Phía chê bai lại không hiểu Donda nên xếp vào loại nào. Nó không thể là nhạc phim, không phải nhạc tiệc tùng, không đi hẳn vào thế giới nội tâm, không mang tính tâm linh như West từng làm, cũng không phải kiểu để được phát lên đài phát thanh… Tóm lại, một mớ hỗn độn dùng 1 lần và sau đó có thể dễ dàng quên đi, như những bản hạng 2 bị cắt bỏ của những album đỉnh cao trước đó. Đó là chưa nói tới việc quá dài và thiếu đồng đều.

Đặc biệt, dù album là để tỏ lòng tôn kính với mẹ mình nhưng Donda lại mang vẻ buông thả, đầu hàng và đầy những khách mời thuộc dạng thù ghét phụ nữ. Điển hình là Marilyn Manson với hàng loạt vụ kiện tấn công tình ái , kẻ bạo hành Chris Brown hay DaBaby gây tranh cãi đầu năm nay với phát ngôn về người bị HIV.

Có 1 không 2

Cuối năm 2019, West thông báo sẽ làm dự án mới mang tên Jesus Is Kings Part II để tôn vinh Chúa. Sau đó, West quyết định đổi tên thành Donda để tưởng nhớ người mẹ quá cố của mình, bà Donda West. Tuy nhiên, nhìn chung, album xoay quanh cuộc sống cá nhân của West với đầy rẫy bất ổn. Đây là câu chuyện về một người bị ngược đãi – bởi người yêu và xã hội – chỉ vì anh ta muốn sống đúng với chính mình. West thừa nhận anh cũng sai lầm nhưng không đi vào chi tiết. Thay vào đó, anh thiết lập một cuộc tranh đấu và đơn giản lặp đi lặp lại rằng Chúa sẽ sửa chữa mọi thứ.

Có rất nhiều câu hỏi về Donda lần này. Đáng nói nhất là vì sao nó có thành tích lớn như vậy dù đi ngược lại những chiến dịch quảng bá thông thường (phát hành vào thứ Sáu, đĩa đơn mời chào, rất nhiều phiên bản đĩa cứng)? Câu trả lời là Kanye West – một người đã rất nhiều lần chứng tỏ độ sáng tạo – đã đi những bước đi mới khôn ngoan.

Bìa album “Donda” là một màu đen hoàn toàn để tưởng niệm người mẹ quá cố của West

Mặc dù Donda bất ngờ được tung ra vào Chủ nhật nhưng ngay khi đó, rất khó tìm được người yêu nhạc nào – kể cả không phải fan của West – lại không biết tới album. 3 sự kiện trước album với lượng vé khổng lồ bán ra, tổ chức ngày 27/7, 5/8 và 26/8 đã khiến dân tình phát cuồng với nào West bốc cháy đi lại rồi gặp vợ cũ Kim Kardashian mặc váy cưới trên sân khấu.

Khách mời trong Donda dù toàn những tên tuổi hàng đầu làng hip-hop nhưng được giữ bí mật tới cuối cùng. Người hâm mộ phải trực tiếp nghe từng bài để biết có ai. Cùng với số lượng ca khúc lớn, đơn vị album tương đương chắc chắn sẽ lớn. Nhưng có một nhân vật không xuất hiện trong album lại cũng đóng góp không nhỏ: Drake. Một kẻ thù cân sức như Drake giúp mỗi sản phẩm của West đều được hóng dài cổ. Sẽ có bài đấu đá nào hoặc đơn giản là ai sẽ có thành tích cao hơn?

Cuối cùng, và quan trọng nhất: Đây là Kanye West. Trong khi hầu hết các ngôi sao trước đây đều chịu thất bại thương mại đáng kể khi lao vào thử nghiệm – Bob Dylan, Neil Young, Prince – thì vận may của West không có dấu hiệu lụi tàn. Những album trước của anh đều được khao khát. Và ngay cả khi âm nhạc có gây tranh cãi thì cũng chẳng sao vì West là bậc thầy đa nền tảng, đa phương tiện. Anh đã gây dựng được nền tảng văn hóa riêng, lớn hơn chỉ tư cách của một nghệ sĩ. Các nhà bình luận Billboard cho rằng, ngay cả những ngôi sao âm nhạc cùng tầm cỡ với West cũng không thể đi bước đi này như anh.

Vậy liệu có gì có thể cản bước West – người vẫn thường được ngợi ca là “thiên tài âm nhạc”? Một người ngày một đi xa dòng chính thống (như khi hát phúc âm, dòng nhạc rõ ràng không phải gu của người hâm mộ anh), đi ngược chiến lược thương mại, không ngại mời những khách mời tai tiếng nặng nề, dám thu phí nghe album trước khi phát hành, mà vẫn sáng nhất năm nay. Họa chỉ có khi internet cả thế giới mất kết nối mới cản bước được West.

“Hurricane”, đĩa đơn đầu tiên của “Donda”:

Top 10 Album trên BXH Billboard 200 cuối tuần qua

1. Donda – Kanye West
2. If I Can’t Have Love, I Want Power – Halsey
3. Sour – Olivia Rodrigo
4. Planet Her – Doja Cat
5. F*ck Love - The Kid LAROI
6. Dangerous: The Double Album – Morgan Wallen
7. Happier Than Ever - Billie Eilish
8. SoulFly – Rod Wave
9. Trip At Knight - Trippie Redd
10. We Love You Tecca 2 – Lil Tecca