Album bị in lậu: Ca sĩ “bắt cá hai tay”?

Lâu nay, chuyện ca sĩ làm album và album bị đầu nậu “luộc” đã trở thành “chuyện thường ngày ở huyện”. Một album ăn khách sau khi phát hành chính thức thì vài tiếng sau, đĩa lậu đã được bày bán nhan nhản tại các cửa hàng, với giá sỉ 2.000đ/VCD, 4.000đ/DVD. Ca sĩ đã thành danh đau khổ vì bị “luộc” album đã đành, ca sĩ mới toe cũng than là bị đầu nậu “xử”. Thật vậy không?

Gần đây nhất, ca sĩ Lý Hải đã… choáng váng vì đĩa VCD B album Trọn đời bên em 10 bị phát tán trên thị trường với giá 5.000đ trước khi đĩa chính thức được phát hành! Đây là album cuối cùng thuộc loạt phim ca nhạc Trọn đời bên em, nên Lý Hải đã rộng tay đầu tư hai tỷ đồng làm kỹ xảo hiện đại, để album thêm mới lạ, hấp dẫn. Tiếc công đầu tư lớn, Lý Hải đã nhờ cơ quan công an điều tra vụ việc nhưng hiện tại vẫn chưa có kết quả. Được biết, các đầu mối liên quan là công ty TNHH Dịch vụ Phúc Trung – đơn vị duy nhất thực hiện công đoạn hậu kỳ và công ty cổ phần in Bách Việt – chịu trách nhiệm in đĩa.

Album Trọn đời bên em 10 của Lý Hải

Tuy vậy, những người trong nghề sản xuất băng đĩa lại phản biện: trước Lý Hải, các ca sĩ ở đẳng cấp cao hơn – Quang Dũng, Mỹ Tâm… đều chọn Bách Việt để gia công đĩa mà không có vấn đề nào xảy ra. Không có lý do gì một công ty gia công đĩa có uy tín lại “liều mạng” làm chuyện này, vì đầu nậu thường mua một đĩa master của ca sĩ với giá chỉ hơn 10 triệu đồng. Cũng cần nhắc lại, các đĩa trước đó trong serie Trọn đời bên em đều đã có “tiền sử” đĩa lậu, và được đặt nghi vấn là do chính cộng sự trong êkíp của Lý Hải tiếp tay đầu nậu.

Trước đó, ca sĩ Liêu Anh Tuấn “khoe” đã đầu tư hơn 550 triệu đồng cho album Mặt nạ với sự trợ giúp của hai nhà sản xuất hàng đầu – Đức Trí, Dương Khắc Linh và ê-kíp làm việc chuyên nghiệp của công ty Music Faces. Thế nhưng, album chưa kịp phát hành chính thức thì trên mạng đã đầy rẫy bản download. Bản thân Liêu Anh Tuấn cũng than là “xui quá”, nhưng chính người của Music Faces tiết lộ, album này đã rò rỉ ngay từ khâu phòng thu.

Album Mặt nạ của Liêu Anh Tuấn

Năm vừa rồi, một hãng sản xuất rất nổi tiếng đã hợp đồng quay hình live show Câu hát tình quê của ca sĩ Bích Thảo – có khách mời là danh hài Hoài Linh, Đàm Vĩnh Hưng, Minh Thuận, Lý Hải, Chí Tài, Minh Béo, Hữu Lộc… Khi hãng đang tiến hành xin giấy phép thì trên thị trường đã có bán DVD này. Vậy là tiền quay hình, tiền tác quyền… mà hãng đầu tư xem như tiêu tan. Nguyên do được biết là ca sĩ đem master ra hải ngoại bán, rồi hàng tuồn về lại trong nước.

Tuy nhiên, một số bầu sô tại TP.HCM cho rằng, chuyện ca sĩ mới nổi có đĩa lậu bày bán khắp nơi thực ra là… niềm mong đợi của chính khổ chủ. Có giai thoại là ca sĩ mới muốn “được” đầu nậu phát tán đĩa thì ngoài chuyện cho không master, còn phải lót tay từ 3 – 5 triệu đồng. Chuyện phát tán đĩa lậu mới nhìn thì tưởng là gây thiệt hại cho ca sĩ, nhưng trên thực tế, đây là con đường “giúp” những ca sĩ mới quảng bá tên tuổi, nhằm đẩy ca khúc thành bài “hit”, được thị trường các tỉnh biết tiếng, góp phần nâng giá cát sê.

Những tên tuổi lớn như Mỹ Tâm…

Từ góc độ nhà sản xuất, nhạc sĩ Nguyễn Hà cho biết: “Nếu một ca sĩ đã có tên tuổi, chỗ đứng nhất định mà bắt tay với các đầu nậu băng đĩa lậu thì thật khó coi, đó là chưa kể thiệt hại về doanh thu bán đĩa gốc. Nhưng chỉ người trong cuộc mới rõ mình có “bắt cá hai tay” hay không. Tôi cũng nghe, có một số ca sĩ mới, muốn được người ta biết tiếng nhanh, trong lúc đầu nậu thấy dòng nhạc ca sĩ hát phù hợp với thị hiếu đám đông, nên hai bên bắt tay nhau. Thực tế, việc rò rỉ ca khúc trước lúc chính thức phát hành nhiều khi không thể kiểm soát. Vì từ lúc thu âm đến khi ra đĩa master rồi đi gia công thành nhiều bản, mỗi công đoạn đều có một số người tham gia. Tôi cũng từng chứng kiến album của một ca sĩ ngôi sao nhạc thị trường bị lộ trước lúc phát hành. Sau đó, mời công an đến lập biên bản nhưng cũng không thể tìm ra manh mối”.

Trong khi đó, nhạc sĩ Minh Khang nhận định: “Đến nay, hầu hết các hãng đã không còn bỏ tiền đầu tư album cho ca sĩ thường xuyên như trước. Ca sĩ phải tự đầu tư làm đĩa cho mình và nhờ hãng xin giấy phép phát hành. Một số coi chuyện album chính thức phát hành như cách hợp thức hóa sản phẩm và tên tuổi. Song song đó, họ ra album “loại hai”, tức là in thành phẩm với chất lượng tàm tạm, mang đi bán với giá chỉ 10.000đ – 20.000đ/album, tức là chỉ nhỉnh hơn giá đĩa lậu một chút. Ngoài ra, xu hướng phổ biến của ca sĩ trẻ bây giờ là tự tiếp thị trên mạng, để giảm thiểu chi phí. Khi nào họ “cảm thấy” được khán giả chú ý hơn thì sẽ phát hành đĩa chính thức”.

… hay Đàm Vĩnh Hưng thì rất ít xảy ra việc bị “lộ” album

Với những ca sĩ có tên tuổi, nhằm giảm thiểu nguy cơ mất bản quyền, đĩa bị phát tán, việc “chọn mặt gửi vàng” khi thực hiện album là đương nhiên. Đàm Vĩnh Hưng đã chọn Saigon Vafaco để gia công album nhạc Trịnh sắp phát hành của anh. Một số ca sĩ tên tuổi khác thì tín nhiệm công ty K&C ở khâu xin giấy phép, in bìa đĩa; Đất Việt, Bách Việt ở khâu gia công đĩa; Bến Thành phát hành… Các đơn vị trên đã có uy tín lâu năm, không có tai tiếng về chuyện đĩa bị phát tán ngoài luồng, bảo đảm được bản quyền với những đơn hàng số lượng lớn…

Với những ca sĩ trẻ, một trong những giải pháp “lợi cả đôi đường” khi phát hành album là hợp tác với một trang nhạc số để đông đảo người nghe biết đến giọng hát của mình. Ví dụ gần đây, một trang nghe nhạc trực tuyến đang quảng bá album Chỉ yêu mình anh của Ngân Khánh, Bước đôi của Hòa Mi – Đại Nhân, Anh sẽ trở về của Trương Thế Vinh… Bởi khi giọng ca còn quá mới, chuyện kiếm được lợi nhuận đáng kể từ album là điều không tưởng. Có chăng là hy vọng ở những album vol 2, 3… sau khi đã được người nghe biết đến qua mạng.