Ai đã đẩy ông Huỳnh Văn Nén tù oan 17 năm?

Đây là câu hỏi mà nhiều người đặt ra và cần phải có câu trả lời để không xảy ra những vụ án oan tương tự như thế. Xin đăng tải một vài góc nhìn để cùng làm sáng tỏ câu hỏi này.

Ông Huỳnh Văn Nén và gia đình kiện người gây án oan

Như đã đưa tin, ngày 3/12, các cơ quan tố tụng tỉnh Bình Thuận đã tổ chức xin lỗi công khai ông Huỳnh Văn Nén(Bình Thuận) và gia đình về hai vụ án oan sai (Vụ án Vườn điều, vụ án giết bà Lê Thị Bông) nhưng vẫn chưa công bố những cán bộ đã tiến hành tố tụng hai vụ án này để xử lý về trách nhiệm.

Ngày 7/12, gia đình ông Huỳnh Văn Nén đã đồng loạt ký đơn yêu cầu khởi tố những người gây oan sai cho họ. Các thành viên trong gia đình ông Nén rất bức xúc trước việc chưa xử lý nghiêm những cán bộ gây oan sai và gây ra hậu quả nặng nề về nhiều mặt.

Ông Huỳnh Văn Nén (bên trái), người chịu án Chung thân 17 năm

Gia đình ông Nén cho rằng, những người tiến hành tố tụng trong hai vụ án đã sử dụng biện pháp bất minh để buộc tội, kết án dựa trên những lời khai giả mạo, gian dối hoặc có được từ bức cung, dùng nhục hình đối với họ. Do đó, các thành viên yêu cầu khởi tố hình sự các nhân vật: Điều tra viên, Thủ trưởng cơ quan điều tra ký kết luận điều tra, Kiểm sát viên, Lãnh đạo Viện kiểm sát ký cáo trạng, Thẩm phán xét xử sơ thẩm, theo những tội danh: Lạm quyền trong khi thi hành công vụ; Truy cứu trách nhiệm hình sự người không có tội; Ra bản án trái pháp luật; Làm sai lệch hồ sơ vụ án.

Các thành viên gia đình ông Nén cũng tố cáo, đề nghị “đặc biệt” phải truy cứu trách nhiệm hình sự ông Cao Văn Hùng (nguyên Điều tra viên CA tỉnh Bình Thuận) và ông Đinh Kỳ Đáp (nguyên Phó thủ trưởng CQĐT CA tỉnh Bình Thuận) – là những người điều tra trong vụ án Vườn điều và vụ án bà Lê Thị Bông. Nội dung nêu, khi ông Nguyễn Phúc Thành gửi đơn tố cáo Nguyễn Thọ là người giết bà Bông thì đã bị ông Hùng đe dọa để rút đơn tố giác.

Vụ án oan 17 năm trời không chỉ giáng xuống đầu một mình ông Nén mà còn giáng vào những người thân trong gia đình ông, bởi những hệ lụy kinh khủng của nó.

Bên cạnh đó, chính gia đình vợ ông Nén cũng mang án oan, vụ án – Vụ án Vườn điều. (Đã được minh oan trước khi ông Nén vướng vụ giết bà Bông).

Đến ngày 3/12/2015, ông Nén mới chính thức được minh oan, được xin lỗi về vụ án oan 17 năm này.

Vì sự oan khuất này, mà gia đình ông Nén bị đẩy vào cảnh ly tán, người cha 90 tuổi lặn lội khắp nơi đi kêu oan cho con…

Ai là người phải chịu trách nhiệm về vụ án oan khuất này, chắc chắn cơ quan chức năng tới đây sẽ phải làm rõ đến cùng, để “trả lại niềm tin vào công lý của nhân dân”, đồng thời, cũng là bài học cảnh tỉnh cho những ai “cầm cán cân công lý” nhưng lại “làm bừa”. Bên cạnh đó, việc rút ra những bài học về cơ chế chính sách để giảm oan sai là không thể không có.

Để có cái nhìn xuyên suốt vấn đề, không thể không quay lại với những điểm vi phạm tố tụng mà chính Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao (VKSNDTC) đã chỉ ra để minh oan cho ông Huỳnh Văn Nén.

Nhìn lại những điểm vi phạm tố tụng trong “vụ án oan Huỳnh Văn Nén”

Ngày 24/10/20014, VKSNDTC đã ra văn bản Kháng nghị bản án Hình sự sơ thẩm 96/2000/HSST ngày 31/8/2000, bản án đã đẩy ông Nén vào tù oan. Kháng nghị do ông Nguyễn Hữu Thể, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao ký. Vậy là trước khi ông Nén được minh oan, xin lỗi hơn 1 năm, VKSNDTC đã chỉ ra hàng loạt những vi phạm tố tụng dẫn đến oan sai.

Kháng nghị viết, về thu thập chứng cứ, khám nghiệm hiện trường, cơ quan điều tra không thu giữ được một số vật chứng như: Sợi dây dù (được cho là hung khí giết người), ổ khóa nhà bà Bông và 01 chỉ vàng 24K của bà Bông. Các sợi dây thu giữ trong quá trình điều tra không liên quan đến sợi dây mà cơ quan điều tra nhận định là “hung khí” để siết cổ bà Bông. Cơ quan điều tra không lấy lời khai của chị Hồng (con của bà Bông) để làm rõ cách buộc mô tơ để thực nghiệm lại cách thức cắt, vị trí cắt…

Khi khám nghiệm hiện trường, thu được hai loại dấu chân: Tại sân gần hiên nhà chính có dấu bàn chân phải dài 23 cm, rộng 9cm, rộng gót 4,5 cm. Trên mặt ghế salon trong nhà có ba vết dấu chân kích thước: dài 22 cm, rộng bàn 8,5cm rộng gót 4cm (dấu chân phải nằm giữa ba dấu chân).

Diễn tiến tiếp, ngày 12/05/2000, Cơ quan điều tra đưa chiếc ghế salon của gia đình bà Bông đến trại tạm giam để ông Huỳnh Văn Nén đứng lên ghế, kết quả dấu chân của ông Nén thu được dài 22,5cm, rộng bàn 8,5cm, rộng gót 4cm. Theo giải thích của cơ quan điều tra tại công văn số 37/PC21 ngày 29/5/2000 thì khó tiến hành giám định so sánh giữa dấu vết bàn chân thu của ông Nén và dấu vết bàn chân thu tại hiện trường do có nhiều yếu tố tác động nên kích thước bàn chân có thể có sai lệch.

Theo nhận định của kháng nghị, bản án sơ thẩm căn cứ vào các dấu chân để lại hiện trường, kết quả so sánh kích thước dấu chân nhưng không tiến hành xác định được sự đồng nhất giữa dấu vết bàn chân để lại hiện trường và dấu vết bàn chân của ông Nén (như so sánh khoảng cách và chiều dài các ngón chân, so sánh diện tích, so sánh về các vân trong lòng bàn chân…) và giải thích “do đó có nhiều yếu tố tác động nên kích thước bàn chân có thể bị sai lệch” để xác định đó là dấu chân của ông Huỳnh Văn Nén là không có cơ sở khoa học.

Về lời khai nhận tội của ông Huỳnh Văn Nén, VKSNDTC đã chỉ ra, các lời khai nhận tội ban đầu của ông Huỳnh Văn Nén không phù hợp với hiện trường, biên bản khám nghiệm tử thi. Các lời khai nhận tội sau không thống nhất, mâu thuẫn với nhau, mâu thuẫn với lời khai của chị Lê Thị Hồng, lời khai của một số nhân chứng, như về cách thức thực hiện, ban đầu ông Nén khai với cơ quan điều tra là dùng tay bóp cổ, lời khai sau ông nén lại khai là vòng dây từ phía sau..

Ngoài ra, ngay trong các lời khai tại cơ quan điều tra của ông Nén cũng mâu thuẫn không thống nhất về vị trí, chi tiết và mâu thuẫn với những lời khai của chị Lê Thị Hồng.

Bên cạnh đó, Cơ quan điều tra cũng không làm rõ, trong lời khai “nhận tội” của ông Nén sau khi gây án đi đâu, làm gì?

Về dấu vết trên cơ thể bị hại, tại biên bản khám nghiệm tử thi, trên người bà Lê Thị Bông còn có một vết bầm xuất huyết hình chữ V (mỗi cạnh dài 5,5 cm và 4,5 cm, hai đầu cách nhau 5,5cm) dưới ngực nạn nhân. Điều này mâu thuẫn với lời khai “tự nhận tội” của ông Nén trước cơ quan điều tra là dùng dây quàng qua cổ từ phía sau.

Bản án mô tả 1 kiểu, cáo trạng mô tả một đằng về diễn biến sự việc, bản án cho rằng khi ông Nén vào bếp thì thấy bà Bông đang ngủ giường nhà dưới, còn cáo trạng thể hiện khi ông Nén vào thấy bà Bông đang giũ giường ngủ…

Điều đáng nói, VKSNDTC cũng chỉ ra rằng, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Thuận đã thay thế Cáo trạng số 84/KSĐT-TA ngày 27/7/2000 bằng Cáo trạng số 84/KSĐT-TA ngày 16/8/KSĐT-TA ngày 16/8/2000 nhưng bản án hình sự sơ thẩm số 96/HSST ngày 31/08/2000 của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận lại căn cứ vào cáo trạng số 84/KSĐT-TA ngày 27/7/2000 để xét xử, cáo trạng này không có trong hồ sơ. Trong kháng nghị minh oan cho ông Nén, VKSNDTC đã nhận định xét xử như vậy là vi phạm nghiêm trọng tố tụng. Bởi vì, xét xử dựa vào cáo trạng không có trong hồ sơ.

Ngày 2/09/2000 và ngày 6/11/2000, có đơn tố giác của ông Nguyễn Phúc Thành, cho rằng người tên là Nguyễn Thọ đã giết bà Lê Thị Bông nhưng cơ quan điều tra đã không làm rõ.

Theo trả lời của Điều tra viên Cao Văn Hùng trên báo Tuổi trẻ, khi mẹ ông Thành gửi đơn đến cơ quan điều tra, thủ trưởng cơ quan điều tra đã giao cho điều tra viên Cao Văn Hùng và một phó thủ trưởng cơ quan điều tra vào trại giam gặp ông Thành để xác minh.

“Khi đến nơi, phó thủ trưởng cùng ngồi với tôi, sau đó bỏ ra ngoài. Ông Thành trình bày tóm tắt việc được Thọ và Việt kể cho nghe đã giết bà Bông. Khi hai người bảo “tao vừa giết bà Bông”, Thành không tin, Thọ và Việt vạch chân ra chỉ vết máu ở quần.

Tôi ghi lời khai của Thành, sau đó về báo cáo với lãnh đạo. Lãnh đạo họp và đánh giá đối với tội phạm nghiêm trọng, đối mặt với án tử hình thì tâm lý phải che giấu, nhưng hai người này giết người xong lại chỉ dấu máu để làm chứng.

Vết máu đó trái với kết quả khám nghiệm tử thi là bà Bông bị chết ngạt, không có máu. Từ đó, chúng tôi đánh giá lời khai là không có cơ sở”- nguyên Điều tra viên Cao Văn Hùng nói.

Không hiểu tại sao khi có nguồn tin tố giác tội phạm khác với bản án đã tuyên, Lãnh đạo Cơ quan điều tra Công an tỉnh Bình Thuận lúc bấy giờ lại cử chính điều tra viên “mang suy đoán có tội” đi xác minh chứng cứ gỡ tội cho ông Nén, mà việc gỡ tội này sẽ bất lợi cho chính điều tra viên???

Theo Infonet