Ai chơi theo quy hoạch của VFF?
VFF đưa ra quy hoạch số lượng đội bóng tham gia các giải vô địch Việt Nam với mục tiêu phát triển thêm số đội hạng Nhất để thoát mô hình “siêu mẫu”.
Các chuyên gia cho rằng phá vỡ mô hình “siêu mẫu” là điều tất yếu nhưng với quy hoạch để có nhiều đội hạng Nhất và quy hoạch những đội chuyên nghiệp không đủ tiêu chuẩn thì cái nào tốt hơn.
Giải hạng Nhất quốc gia mùa này vẫn chưa khởi tranh và các đội bóng mới chỉ biết có một suất xuống hạng Nhì trong khi vé lên V-League vẫn còn bỏ ngỏ. Điều lệ giải có từ trước khi bóng lăn nhưng ban tổ chức vẫn có quyền thay đổi. Như ở hạng Nhì sẵn sàng tăng lên ba đội chơi hạng Nhất, dù ban đầu chỉ tính có một đội như năm ngoái.
Lý thuyết VFF quy hoạch ba giải V-League, hạng Nhất và hạng Nhì đều có mỗi giải 14 đội tham dự ngay từ mùa 2021 nhưng thực tế không đơn giản. Đặc biệt ở các CLB trong nhóm lưng chừng không thể lên cũng không muốn rớt hạng.
Thách thức lớn nhất cho các nhà làm giải là tình trạng rất nhiều CLB gặp khó khăn, thường rơi vào hạng Nhất từng bỏ giải hoặc không có khao khát lên chơi V-League. Từng có Bình Định, Đồng Nai, Lâm Đồng, Kiên Giang… bỏ giải hoặc giải thể. Hay như Cà Mau muốn rớt hạng Nhì thì đã rớt. Giải pháp duy nhất của VFF là… chấp nhận cho họ dừng cuộc chơi và phạt rơi xuống hạng Ba theo đúng quy chế (và cũng đúng với mong muốn lẫn thực lực của các đội lên đá thì hoành tráng nhưng cần duy trì thì hết tiền).
Cần Thơ từng đá chuyên nghiệp mà nợ lương cầu thủ, còn HLV thì cứ mặc sức mua cầu thủ giá cao. Đội xuống hạng rồi giải tán mà vẫn còn nợ. Ảnh: XUÂN HUY
Nguyên do các CLB thiếu kinh phí theo quy định ở giải hạng Nhất mỗi mùa phải có tối thiểu 21 tỉ đồng (V-League ít nhất có 35 tỉ đồng). Nó dẫn đến sự tham gia thất thường tại hạng Nhất khi có mùa chỉ còn bảy đội, có lúc lên tám, 10. Hay hiếm hoi như mùa này là 12 đội bóng và bất ngờ điểm mặt có ba anh rất muốn lên.
VFF dù rất muốn giải xôm tụ nhưng không có phương án giúp đỡ các đội bóng cần tồn tại vì đơn giản mọi thứ phải lệ thuộc vào nguồn ngân sách của địa phương hoặc sự chống lưng của doanh nghiệp. Vấn đề cốt lõi này kéo theo nhiều đội bóng dở khóc dở cười khi đang đá thì doanh nghiệp hờn dỗi rút ra bởi dự án hay quyền lợi bị ảnh hưởng.
Cũng cần biết là VFF mới chỉ công nhận 12 đội hạng Nhất và 14 đội V-League là những CLB chuyên nghiệp với quy chế cấp phép lý thuyết thì chặt chẽ nhưng lại rất “thông cảm”. Như hồi Cần Thơ đá chuyên nghiệp mà nợ chồng chất và thiếu lương cầu thủ, hay Kiên Giang ăn đong từng bữa gom góp cầu thủ từ khắp nơi. Gần nhất là sự chặt chẽ trong quy chế và điều kiện chuẩn chuyên nghiệp nhưng xem mặt sân Vinh thì lại thua cả sân phong trào.
Có năm tiêu chí để cấp phép CLB chuyên nghiệp là điều kiện thể thao, nhân sự và hành chính, pháp lý nhưng gặp rắc rối nhiều nhất ở tiêu chí cơ sở vật chất và tài chính – tiêu chí hay được thông cảm cho qua nhất.
Nhìn vào 12 đội hạng Nhất hiện tại, người ta đếm không hết số ngón của một bàn tay có nội lực và khát vọng lên V-League, còn lại chỉ duy trì… cho vui hoặc đối diện nguy cơ mất tên bất cứ lúc nào.
Trong khi đó, quy hoạch của VFF ở giải hạng Nhì có ba đội lên hạng Nhất mùa sau “vô tình” mở cửa rất rộng cho tân binh CAND hay Phù Đổng. Những đội có “ông chủ” và có “thân thế” đứng sau.
Đó là chưa kể hạng Nhì lên ba đội nhưng ở giải hạng Ba hiện chỉ có chín đội và có đội tồn tại nhờ… năn nỉ.
Hy vọng với ý tưởng tốt nhằm tạo sự phát triển, những nhà bóng đá cũng bàn đến khía cạnh khác đó là siết đầu vào qua chuẩn hóa về chất chuyên nghiệp thực thụ cả về chuyên môn lẫn tiềm lực tài chính, còn ai chưa đủ hoặc muốn chơi phong trào thì xin mời cứ ở phần đế phong trào. Bởi đâu nhất thiết cứ phải 14 đội chuyên nghiệp rồi làm khổ hạng Nhất, hạng Nhì… phải chạy theo, còn phong trào thì đếm trên đầu ngón tay.
Mặt trái của quy hoạch và khó khăn mùa dịch COVID-19
VFF cho biết các CLB đồng thuận cao về phương án quy hoạch tạo điều kiện cho các địa phương phát triển phong trào và nâng cao tính cạnh tranh, tạo nguồn nhân lực cho đội tuyển quốc gia. Cả ba giải V-League, hạng Nhất và hạng Nhì đều có mỗi giải 14 đội là đúng với lộ trình quy hoạch từ năm 2021 dù mùa này vẫn chưa có quyết định sẽ chơi kiểu gì, do ảnh hưởng của COVID-19. Việc tăng số lượng CLB tham dự giải giúp họ tăng cường cọ xát nhưng khả năng tăng chất lượng giải đấu thì chưa vì thực tế có những đội bóng chỉ góp mặt cho đủ tụ.
CÔNG TUẤN
Bóng đá Việt Nam: Từ 'tháp ngược' chuyển sang 'nhà ống'
Kể từ năm sau, 3 giải đấu cao nhất của bóng đá nước nhà bao gồm V-League, hạng Nhất, hạng Nhì sẽ đều có 14 CLB tham dự.
Chủ tịch VFF Lê Khánh Hải vừa ký quyết định về việc quy hoạch số lượng đội tham dự giải bóng đá quốc gia giai đoạn 2021-2023 với nội dung cơ bản như thế.
Nhìn từ thay đổi của VFF có thể thấy rằng chúng ta đang từng bước xóa bỏ quy trình "tháp ngược" đã tồn tại nhiều năm. Thay đổi này được kỳ vọng sẽ tạo ra tính ổn định, sự phát triển tốt cũng như có hệ thống lớp lang để kế thừa.
Như thế, ở mùa bóng 2020 này, đội đứng cuối cùng của giải hạng Nhất sẽ phải xuống chơi ở hạng Nhì 2021. 3 đội có thành tích tốt nhất ở giải hạng Nhì 2020 sẽ lên chơi ở giải hạng Nhất vào năm sau.
Việc nâng số lượng các đội ở hạng Nhất lên 14 đã xóa bỏ điểm nghịch lý vốn đã tồn tại nhiều năm qua. Nếu như V-League đã "quy hoạch" đủ 14 CLB từ mùa giải 2015 thì con số các đội tham dự giải hạng Nhất cứ trồi sụt xuống lên một cách thất thường.
10 đội bóng ở năm 2016 đã giảm xuống 7 ở năm tiếp theo, đến mùa gần nhất 2019 vọt lên 12 đội, trong khi hạng Nhì là 14 CLB. Việc số lượng CLB không cân bằng giữa những hạng đấu đã làm mất đi tính cân xứng.
Lý do là bởi mô hình "tháp ngược" không vững chân đế sẽ chẳng có được nền tảng vững chắc cho sự phát triển của bóng đá nước nhà, mà một trong những yếu tố cơ bản nhất để định danh sự phát triển của nền bóng đá quốc gia hay ĐTQG có được bền vững hay không nằm vào quy mô, chất lượng của các giải đấu trong nước.
Vì thế, khi giải hạng Nhất, hạng Nhì được nâng lên con số 14 sẽ tạo ra sự cân bằng trong quá trình tổ chức thi đấu. Tính cạnh tranh, cống hiến và chất lượng nâng dần lên cũng từ các làm mới này mà ra.
Lâu nay, giải hạng Nhất vốn được coi là cảnh "chợ chiều" huống hồ gì các hạng đấu thấp hơn không tránh khỏi hắt hiu, đá theo kiểu phong trào cho vui. Kinh phí hoạt động, mô hình quản lý, sự đầu tư cho các giải đấu thấp hơn V-League không thể kéo lên được nếu chẳng có sự chuyển biến, cạnh tranh hay đột phá.
Từ mùa giải 2021, số lượng đội bóng ở 3 giải đấu của bóng đá Việt Nam sẽ đều có 14 CLB tham dự. Ảnh: VPF
Khi không thể kéo được các ông bầu đầu tư vào các giải đấu thì gần như đội bóng chỉ trông chờ vào ngân sách nhiều ít từ mỗi địa phương mà thôi.
Một khi số lượng các đội tham dự những hạng đấu có tính cân bằng sẽ tạo thêm điều kiện để cầu thủ trẻ được ra sân nhiều hơn, bởi lâu nay, nhìn vào sân chơi hạng Nhất hay thấp hơn, nhiều người nói vui nơi những "ông già" chơi bóng.
Ra sân nhiều, chơi bóng nhiều, hẳn nhiên là cơ hội cho lớp cầu thủ trẻ hay những cầu thủ đang trên quá trình phát triển để bật vọt lên giải chuyên nghiệp. Như thế, tính cạnh tranh cao, khoảng cách dần rút lại. Dĩ nhiên, nếu mọi thứ tốt hơn như thế, sức hút sẽ được tạo ra và tạo tiền đề cho các nhà đầu tư vào bóng đá ngày càng nhiều hơn.
VFF cho rằng đây là thời điểm phù hợp để đưa ra quyết định về mô hình, số lượng cũng như phương thức tổ chức các các giải đấu trong nước. Phù hợp, bởi ngoài V-League, các hạng đấu còn lại đều không dùng ngoại binh.
Thêm vào đó, khi công tác đào tạo trẻ ngày càng có nhiều lứa cầu thủ kế cận sẽ là nguồn nhân lực dồi dào ở mỗi địa phương. Bây giờ, các lò đào tạo cũng muốn trực tiếp tham gia vào cuộc chơi chứ không chỉ là đào tạo rồi chỉ bán cầu thủ ra lò như lâu nay. Rõ ràng, số lượng đội bóng tăng lên thì cơ hội để các lứa cầu thủ được tham gia và thi đấu sẽ rộng mở hơn.
Hơn 20 năm đi theo con đường bóng đá chuyên nghiệp, chúng ta mới chỉ "vừa chạy xếp hàng". Lâu nay, tính ổn định, cái gốc của nền bóng đá chưa được coi trọng. Hay nói cách khác, sự cân đối, hài hòa, bài bản chỉ ở mức tương đối.
Cho nên, từ quyết định nâng cấp số lượng các đội bóng, hy vọng sẽ nâng tầm được chất lượng. Từ mô hình "tháp ngược" chông chênh sang mẫu "nhà ống" vừa vặn cũng đã được nhìn nhận như bước chuyển mình đáng kể.
Còn câu chuyện phát triển mang tính bền vững theo đúng hình tháp như các quốc gia khác sẽ cần có thêm nhiều giai đoạn cùng chất liệu nữa. Thôi thì, chờ thêm thời gian.
Trần Tuấn
Cầu thủ dính nghi án tiêu cực vẫn được đăng ký đá giải hạng Nhất Dù dính vào nghi án tiêu cực của đội bóng Đồng Tháp, tiền vệ Huỳnh Văn Tiến vẫn được đội bóng miền Tây đăng ký tham dự giải hạng Nhất QG 2020. Mới đây, CLB Đồng Tháp đã công bố danh sách đăng ký tham dư giải hạng Nhất QG 2020. Đáng chú ý trong danh sách này vẫn có tên cầu thủ...