Afghanistan mười năm sau khi Taliban bị lật đổ

Đã mười năm kể từ khi Taliban bị đánh bật ra khỏi thủ đô Kabul và chế độ Hồi giáo hà khắc nhất thế giới bị lật đổ, Afghanistan vẫn chưa thoát khỏi tình trạng bạo lực tràn lan. An ninh ở đất nước Nam Á này vẫn bất ổn và tương lai mờ mịt.

Cảnh sát Afghanistan ngăn chặn biểu tình ở Kabul

Ngày 7-10-2001, gần một tháng sau tấn thảm kịch khủng bố kinh hoàng vào nước Mỹ, Afghanistan bị coi là mục tiêu tấn công của Hoa Kỳ và các đồng minh quân sự thuộc NATO vì đã chứa chấp Bin Laden và các phần tử Al-Qaeda. Chế độ Hồi giáo cực đoan Taliban bị lật đổ bằng một cuộc chiến tranh xâm lược từ nước ngoài.

Tiếp theo là một chính quyền Afghanistan được bầu dưới họng súng của quân Mỹ và NATO. Chán ngán với một chế độ cực đoan, tàn bạo, nền kinh tế kiệt quệ, nghèo khổ và đất nước bị cô lập, người dân Afghanistan đã hồ hởi trước sự sụp đổ nhanh chóng của Taliban và hy vọng chính quyền mới sẽ đem lại hòa bình và phát triển. Tuy nhiên, mười năm sau, cho dù ở thủ đô Kabul đã xuất hiện những tòa nhà cao tầng hiện đại, song đại đa số dân chúng Afghanistan lại coi 140.000 binh sĩ NATO – dưới sự chỉ huy của Mỹ – là lực lượng chiếm đóng vì đã không thực hiện được những lời hứa mang lại hòa bình và phồn vinh cho đất nước này.

Một sự kiện gần đây thể hiện rõ nhất cho tình trạng mất an ninh nghiêm trọng ở Afghanistan là Chủ tịch Hội đồng Hòa bình của Afghanistan, Burhanuddin Rabbani đã thiệt mạng trong một vụ đánh bom khủng bố nhằm vào nhà riêng của ông ở thủ đô Kabul tối 20-9-2011. Vụ việc này như một gáo nước lạnh dội vào những hy vọng hòa giải của ông Karzai với Taliban. Nhiều vụ tấn công, đánh bom và bạo lực khác do Taliban gây ra đang đe dọa sự tồn vong của chính phủ Karzai và an ninh của chính “lực lượng an ninh quốc tế” (ISAF).

Sự trỗi dậy của Taliban một phần do chính quyền Karzai không làm tốt nhiệm vụ, mặt khác cũng có yếu tố binh lính nước ngoài chiếm đóng lâu quá gây nên sự phản kháng của dân chúng. Trong thời gian qua, Mỹ và chính quyền Karzai đã thử thay đổi chiến lược là mở lối thoát cho tình trạng bế tắc vì bạo lực bằng cách đưa ra đề nghị thương lượng hòa bình với Taliban. Nhưng những vụ bạo lực vẫn không chấm dứt, hơn thế lại gia tăng nghiêm trọng. Chiến lược này của NATO và chính quyền Karzai đã thất bại. Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai đầu tháng 10 này đã quyết định ngừng mọi cuộc đàm phán với Taliban. Ông Hamid Karzai cũng đã phải tìm kiếm sự ủng hộ của các nước láng giềng như Pakistan và Ấn Độ để vãn hồi sự ổn định tại Afghanistan. Theo ông Karzai, “mọi thành trì và thiên đường an toàn cho các lực lượng đối lập này đều nằm ở Pakistan”.

Mỹ và NATO dự định từ nay đến 2014 sẽ rút toàn bộ binh lính ra khỏi Afghanistan nhưng đang lâm vào thế tiến thoái lưỡng nan. Triển vọng hòa bình ở Afghanistan ngày càng xa vời.

Theo CATP