ADB giữ nguyên dự báo tăng trưởng cho khu vực châu Á đang phát triển
Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) ngày 25/9 dự báo khu vực châu Á đang phát triển có thể đạt mức tăng trưởng 5% trong năm nay, nhờ hoạt động tiêu dùng mạnh mẽ và nhu cầu cao đối với các mặt hàng công nghệ xuất khẩu.
ADB cũng dự đoán Trung Quốc sẽ công bố thêm các biện pháp hỗ trợ kinh tế.
Trụ sở Ngân hàng châu Á ADB tại Manila, Philippines. Ảnh: reuters.com
Trong bản cập nhật báo cáo Triển vọng Phát triển châu Á, ADB đã giữ nguyên hầu hết các dự báo tăng trưởng cho các nền kinh tế trong khu vực so với báo cáo tháng Bảy. Ngân hàng này cũng giữ dự báo tăng trưởng đối với khu vực châu Á đang phát triển ở mức 5% trong năm nay và 4,9% trong năm sau.
Bên cạnh đó, ADB đã hạ dự báo lạm phát cho khu vực châu Á đang phát triển, bao gồm 46 quốc gia ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, xuống còn 2,8% trong năm nay và 2,9% trong năm 2025, từ các mức dự báo tương ứng trước đó là 2,9% và 3,0%.
Ngân hàng có trụ sở tại Manila này cũng nhấn mạnh một số nguy cơ đối với dự báo tăng trưởng nói trên, trong đó có chủ nghĩa bảo hộ gia tăng, căng thẳng địa chính trị leo thang, các điều kiện thời tiết tiêu cực và sự suy yếu của thị trường bất động sản Trung Quốc.
Video đang HOT
Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đang phải đối mặt với áp lực từ tình trạng giảm phát và đang gặp khó khăn trong việc thúc đẩy tăng trưởng, dù đã có một loạt các biện pháp chính sách nhằm kích thích hoạt động chi tiêu trong nước.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC tức ngân hàng trung ương) ngày 24/9 đã công bố các biện pháp kích thích t.iền tệ lớn và hỗ trợ thị trường bất động sản, trong bối cảnh giới chức nước này đang tìm cách khôi phục lại niềm tin vào nền kinh tế.
Phát biểu tại một buổi họp báo, Chuyên gia kinh tế trưởng của ADB Albert Park cho biết những biện pháp của Chính phủ Trung Quốc có đem lại hiệu quả hay không cần có thời gian vì nhiều vấn đề cơ cấu vẫn tồn tại dai dẳng trong lĩnh vực bất động sản nước này. Theo ông, Chính phủ Trung Quốc có thể sẽ cần nhiều nỗ lực và hành động hơn nữa, với chính sách chủ động hơn, để làm dịu những lo ngại của người tiêu dùng và nhà đầu tư. Ông Park cũng cho biết ADB không quá lo ngại về tình trạng giảm phát ở Trung Quốc, vì ngân hàng này nhận thấy rằng giá cả đang phục hồi.
Tuần trước, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã khởi động chu kỳ nới lỏng t.iền tệ của mình với một đợt giảm mạnh lãi suất 0,5 điểm phần trăm. Theo chuyên gia kinh tế trưởng của ADB, với động thái trên của Fed, các ngân hàng trung ương sẽ có nhiều dư địa hơn để nới lỏng chính sách, và ADB dự đoán nhiều ngân hàng trung ương sẽ đi theo xu hướng này.
ADB giữ nguyên dự báo tăng trưởng năm 2024 đối với Trung Quốc ở mức 4,8%, thấp hơn mục tiêu tăng trưởng chính thức khoảng 5% mà chính phủ nước này đặt ra. Dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm 2025 cũng được duy trì ở mức 4,5%. Giải thích cho quyết định này, ông Park cho biết ADB giữ nguyên dự báo tăng trưởng của Trung Quốc bất chấp sự suy yếu kéo dài trong lĩnh vực bất động sản vì cho rằng việc chính phủ nước này nới lỏng tài khóa và t.iền tệ hơn nữa sẽ hỗ trợ nền kinh tế.
Châu Á đối phó với "điểm nghẽn" lương thực
Sự gián đoạn thương mại toàn cầu làm trì hoãn các chuyến hàng và tăng giá nhập khẩu trên khắp thế giới đang làm ảnh hưởng tới giá lương thực thực phẩm, đặc biệt là tại châu Á, châu lục đông dân nhất và nhập khẩu khối lượng lương thực lớn nhất thế giới.
Trong những năm gần đây, an ninh lương thực toàn cầu phải hứng chịu những cuộc khủng hoảng chồng chéo do xung đột, căng thẳng địa chính trị, biến đổi khí hậu và đại dịch COVID-19, dẫn đến tình trạng gián đoạn nguồn cung lương thực nghiêm trọng.
Phần lớn lương thực được tiêu thụ trên thế giới đều thông qua nhập khẩu.
Những sự gián đoạn này càng trở nên trầm trọng hơn bởi một số "điểm nghẽn lương thực" xuất hiện trong năm qua. Thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen giữa Nga và Ukraine bị dừng lại vô thời hạn. Tại Biển Đỏ, nơi các chiến binh Houthi ở Yemen tấn công các tàu buôn và gây ra tình trạng bất ổn trong các chuyến hàng thực phẩm qua kênh đào Suez khiến nhiều chủ tàu phải đổi sang tuyến đường xuống cực nam châu Phi xa hơn và nguy hiểm không kém đó nạn cướp biển.
Cùng lúc đó, lưu lượng vận chuyển qua Kênh đào Panama bị giảm do hạn hán. Các hệ thống giao thông đường sông như sông Mississippi (bắc Mỹ) và sông Rhine (châu Âu) cũng đang giảm sức chuyên chở do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan. Tất cả những yếu tố này khiến chi phí vận tải tăng lên chóng mặt, đặc biệt gây sức ép lên những mặt hàng thiết yếu nhất như lương thực, thực phẩm.
Hệ thống lương thực toàn cầu ngày càng không đồng đều. Phần lớn lượng lương thực đang được tiêu thụ trên thế giới được sản xuất tại một số khu vực nhất định có năng suất cao được gọi là "rổ bánh mì" rồi chuyển đến các khu vực thiếu lương thực để tiêu thụ nên nó bị ảnh hưởng rất nhiều bởi quá trình vận chuyển. Sự phụ thuộc vào các tuyến đường vận chuyển cụ thể càng tăng thêm áp lực lên an ninh lương thực toàn cầu. Tháng 12/2023, Mỹ đã đưa ra đề xuất về một lực lượng đặc nhiệm chống lại các cuộc tấn công của Houthi ở Biển Đỏ nhưng nó vẫn chưa thu được hiệu quả vì rõ ràng kênh Suez không phải điểm nghẽn duy nhất. Sự gián đoạn liên tục của chuỗi cung ứng bao gồm cả phân bón cũng làm căng thẳng tình hình từ khâu sản xuất.
Lương thực là một mặt hàng nhạy cảm với thời gian. Thời gian kéo dài tác động đến khả năng cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp, bao gồm lịch trình giao hàng cũng như sự sẵn có và giá cả của mặt hàng theo mùa vụ. Thời gian vận chuyển dài hơn cũng khiến thực phẩm dễ hư hỏng hoặc gặp rủi ro, trong khi sự gián đoạn vận chuyển như thay đổi lịch trình gây căng thẳng cho các lĩnh vực xử lý hàng hóa bao gồm cả vận tải, lưu trữ, đóng gói và phân phối. Những "điểm nghẽn" này vừa phá hủy sản phẩm vừa làm tăng giá thành lên nhiều lần.
Những "điểm nghẽn" làm hiện ra các thách thức với cả các nước xuất khẩu và nhập khẩu thực phẩm. Các nước xuất khẩu có thể phải đối mặt với áp lực biên lợi nhuận khi chi phí tăng làm giảm giá trị cho nhà sản xuất trong khi các nước nhập khẩu phải vật lộn với chi phí tăng cao, dẫn đến giá thực phẩm cao hơn, biến động giá lớn hơn và mô hình tiêu dùng thay đổi gây nên những hệ lụy khác.
Đông Nam Á, Đông Á và Nam Á nói chung là khu vực đông dân nhất thế giới, đang tăng trưởng kinh tế nhanh với nhu cầu tăng đột biến rất dễ nhạy cảm với những biến cố về giá lương thực. Khu vực này còn phải đối mặt với tình trạng dễ bị tổn thương ngày càng cao do phụ thuộc vào thị trường châu Âu, châu Mỹ và Biển Đen về các sản phẩm nông nghiệp và phân bón quan trọng.
Ở các quốc gia đang phải vật lộn với các cuộc khủng hoảng như thời tiết khắc nghiệt (Pakistan, Ấn Độ), xung đột (Bangladesh, Afghanistan), bất ổn kinh tế (Sri Lanka) và bất ổn chính trị (Myanmar), lạm phát giá lương thực làm trầm trọng thêm tình trạng nghèo đói, làm chậm tăng trưởng kinh tế xã hội. Các hộ gia đình có thu nhập thấp và nghèo đói sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất cũng có thể phải đối mặt với nguy cơ thiếu ăn, gây suy dinh dưỡng cao hơn, đe dọa đảo ngược tiến trình phát triển hàng thập kỷ trước đó. Yếu tố vụ mùa khiến cho khó có thể có biện pháp ứng phó ngay lập tức cho sự gián đoạn thương mại và lạm phát giá lương thực.
Trong bối cảnh các cuộc khủng hoảng tái diễn, thậm chí có nguy cơ kéo dài, việc cải cách khẩn cấp hệ thống lương thực là rất cần thiết. Các chính phủ và các nhà hoạch định chính sách đã vào đang phải ưu tiên dành nhiều nguồn lực để giải quyết các vấn đề an ninh lương thực và giảm thiểu tác động tới tương lai.
Đối với nhiều quốc gia đông dân ở châu Á, việc tăng dự trữ quốc gia là bắt buộc. Ấn Độ, Thái Lan và cả Việt Nam đều đã đưa ra quy định mới về dự trữ bắt buộc và thậm chí là hạn chế xuất khẩu để bảo vệ nhu cầu nội địa. Việc này dồn sức ép lên các quốc gia nhập khẩu ròng lương thực. Một trong những cách ứng phó hiệu quả nhất của các quốc gia nhập khẩu là phải đa dạng hóa nguồn cung để giảm thiểu sự gián đoạn chuỗi cung ứng.
Một ví dụ điển hình là Singapore, mặc dù nhập khẩu hơn 90% lương thực nhưng đã giảm được nguy cơ bị tổn thương trước những biến động về giá lương thực và nguồn cung thông qua liên hệ với hơn 180 quốc gia và khu vực trở thành cung ứng trên toàn thế giới. Chiến lược này đã giúp người dân Singapore được hưởng chi phí thực phẩm có giá cả phải chăng thứ hai trên thế giới, chỉ sau Australia, một quốc gia xuất khẩu ròng về lương thực.
Để ứng phó với những "điểm nghẽn", các chính phủ cũng phải thực hiện các kế hoạch hành động sớm và củng cố mạng lưới an sinh xã hội để giảm bớt gánh nặng của cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt. Các sáng kiến như cứu trợ lương thực, hỗ trợ t.iền mặt và chương trình phiếu thực phẩm cho các hộ gia đình có thu nhập thấp giúp giảm bớt gánh nặng dù không thực sự bền vững. Các khoản trợ cấp bằng thuế tuy có hiệu quả hơn nhưng lại ảnh hưởng tới nguồn thu ngân sách nhà nước trong bối cảnh khó khăn chung. Nhưng đây vẫn là những biện pháp tức thời đang được áp dụng tại nhiều nơi.
Theo một tính toán, các hộ gia đình có thu nhập thấp ở Indonesia thậm chí phải chi tới 64% cho thực phẩm hàng tháng. Việc giải quyết lạm phát giá thực phẩm là rất quan trọng để bảo vệ các hộ gia đình này khỏi tình trạng suy dinh dưỡng hoặc thiếu đói.
Thấy gì từ việc công nhận nhà nước Palestine? Ireland, Tây Ban Nha và Na Uy đã công bố ý định công nhận Nhà nước Palestine vào tuần này. Thủ tướng Ireland hy vọng thuyết phục được các nước châu Âu khác làm điều tương tự. Liệu quyết định này có thể thay đổi điều gì trên trường quốc tế trong bối cảnh hiện chỉ còn những quốc gia phương Tây, đặc...