8/10 người đột quỵ đều bị tăng huyết áp, bác sĩ chỉ cách kiểm soát huyết áp vào mùa Đông
Bệnh tăng huyết áp có mối quan hệ mật thiết với nguy cơ đột quỵ và suy tim. Vào mùa Đông, tăng huyết áp dễ xảy ra do nhiệt độ thấp, dung lượng máu tăng. Cứ 10 người bị đột quỵ lần đầu thì có đến 8 người bị tăng huyết áp.
Bệnh tăng huyết áp thường gặp ở tuổi trung niên, tuy nhiên ngày nay căn bệnh này trở nên phổ biến và ngày càng trẻ hóa.
Tăng huyết áp dễ xảy ra vào mùa lạnh, khi nhiệt độ xuống thấp, cơ thể sinh ra phản ứng giảm bớt sự tỏa nhiệt, cho nên các mao mạch sẽ co lại khiến lực cản huyết quản điều tiết bên ngoài tăng lên. Cũng do nhiệt độ thấp nen mồ hôi ra ít, dung lượng máu trong cơ thể cũng tăng.
Khi mạch máu bị co lại dẫn đến huyết áp tăng, co thắt các mạch vành. Tuy nhiên đa số những người bị tăng huyết áp đều không nhận ra các triệu chứng do chúng diễn biến âm thầm. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến nhiều người bị đau tức ngực khi cơ thể không được giữ ấm, đối với sức khỏe người cao tuổi vào mùa đông cần giữ ấm mọi bộ phận trên cơ thể, nếu không sẽ dễ bị tê bì tay chân, huyết áp tăng, đau tức ngực.
1. Huyết áp tăng là bao nhiêu?
Huyết áp mục tiêu (huyết áp chuẩn nhất) là 120/80mmHg. Tăng huyết áp là trường hợp khi huyết áp tâm thu từ 140mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 90mmHg trở lên.
Ở người cao tuổi có thể gặp hình thái tăng huyết áp tâm thu đơn độc, nghĩa là huyết tâm thu lớn hơn hoặc bằng 140mmHg nhưng huyết áp tâm trương vẫn nhỏ hơn 90mmHg.
Mặc dù huyết áp có thể lên xuống trong những điều kiện khách quan hoặc do bệnh lý, tuy nhiên để xác định một người có bị tăng huyết áp hay không không phụ thuộc vào kết quả của một lần đo, mà cần đo nhiều lần trong ngày. Do vậy trước khi kiểm tra huyết áp, bạn cần tuân thủ những yêu cầu như không hút thuốc, không uống cà phê trong 30 phút trước khi khám, đồng thời giữ tinh thần thoải mái trước khi vào đo.
Huyết áp mục tiêu (huyết áp chuẩn nhất) là 120/80mmHg (Ảnh: Internet)
2. Các thời điểm huyết áp tăng trong ngày
Thông thường, huyết áp của con người tăng vào 9h sáng và 18h tối. Mặc dù huyết áp tăng cao hay xuống thấp đều phụ thuộc vào tinh thần, thể trạng. Thông thường khi ngủ, huyết áp của người hạ xuống thấp nhất, sáng sớm tăng cao và đạt đỉnh vào lúc 9h.
Tăng huyết áp là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới, mỗi năm cướp đi sinh mạng của 7 triệu người, những người bị tăng huyết áp thường phải đối diện với nguy cơ mắc bệnh tim mạch, nhồi máu cơ tim và phổ biến nhất là đột quỵ.
Video đang HOT
3. Cứ 10 người bị đột quỵ thì có 8 người mắc bệnh tăng huyết áp
Theo nghiên cứu tại Viện Tim mạch Việt Nam, 8/10 người bị đột quỵ lần đầu đều bị tăng huyết áp. Như vậy có thể thấy, tăng huyết áp có mối quan hệ mật thiết với đột quỵ – căn bệnh cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người mỗi ngày, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi, cao điểm mùa hè hoặc cao điểm mùa lạnh.
Không chỉ gây ra đột quỵ, tăng huyết áp còn gây nhồi máu cơ tim, suy tim, xơ vữa động mạch, suy thận…Tuy nhiên, căn bệnh này diễn tiến thầm lặng, ít người có biểu hiện rõ nhưng biến chứng để lại rất nặng nề.
Theo thống kê của WHO, có tới 60% người bị tăng huyết áp chưa được phát hiện và điều trị, cho nên những người này thường chủ quan, mắc bệnh mà không biết.
Theo nghiên cứu tại Viện Tim mạch Việt Nam, 8/10 người bị đột quỵ lần đầu đều bị tăng huyết áp (Ảnh: Internet)
4. Các biểu hiện của tăng huyết áp
Đa phần người bị tăng huyết áp đều không cảm nhận được các triệu chứng trong thời gian đầu. Tuy nhiên một số biểu hiện thường gặp có thể như: nhức đầu, chóng măt, ù tai, mất ngủ nhẹ, hoa mắt, hoa mắt khi đổi tư thế hoặc ngồi im một chỗ.
Tăng huyết áp nguy hiểm, cho nên các chuyên gia tim mạch luôn khuyên mọi người cần kiểm soát ngay cả khi không có triệu chứng. Nếu phòng ngừa và điều trị tốt có thể giảm đáng kể rủi ro biến chứng tim mạch. Khoa học đã chứng minh, nếu giảm 2mmHg huyết áp sẽ giúp giảm 7% nguy cơ tử vong do bệnh mạch vành, đồng thời giảm 10% nguy cơ tử vong do đột quỵ…
Đa phần người bị tăng huyết áp đều không cảm nhận được các triệu chứng trong thời gian đầu (Ảnh: Internet)
5. Cách kiểm soát huyết áp trong mùa đông
Mùa Đông là thời điểm dễ gia tăng nguy cơ rối loạn huyết áp, tăng huyết áp đột ngột, do vậy cần thực hiện các biện pháp sau để kiểm soát huyết áp vào mùa Đông như sau:
- Mặc ấm, giữ ấm các bộ phận trên cơ thể đặc biệt là đầu, cổ, bàn chân
- Hạn chế ra đường khi trời quá lạnh
- Làm việc tại những nơi kín gió, nếu làm việc ngoài trời cần giữ ấm đầu cổ và uống nhiều nước ấm
- Đảm bảo không gian sống thông thoáng nhưng tránh gió lùa
- Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể dẫn đến tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim
- Không nên thức dậy quá sớm hoặc ra đường vào đêm muộn. Khi thức dậy sớm, cơ thể thường kém đáp ứng với sự thay đổi bên ngoài, mạch máu kém đàn hồi, khí huyết kém lưu thông. Nếu dậy sớm, cần mặc ấm và ngồi trên giường 3-5 phút trước khi vận động.
Chế độ ăn uống hợp lý cũng giúp kiểm soát huyết áp rất tốt, cụ thể:
- Kiểm soát chế độ ăn bằng cách ăn nhạt, trong ngưỡng 5g muối/ngày với người trưởng thành.
- Ăn thực phẩm giàu dinh dưỡng như thịt nạc, gà, cá, sữa, ăn nhiều các loại hạt và đậu
- Ăn nhiều rau xanh và hoa quả, đặc biệt là các loại trái cây có múi
- Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm nhiều cholesterol và các loại nội tạng
- Hạn chế ăn thực phẩm lên men hoặc nhiều muối
- Không ăn quá nhiều chất đường, chất béo, đồ ngọt… vì chất này sẽ khiến khả năng hấp thụ và trữ nước trong cơ thể tăng, làm cho dung lượng máu trong cơ thể tăng theo.
Ngay cả người khỏe mạnh cũng nên vận động trong mùa đông, việc vận động nhẹ nhàng sẽ giúp máu được lưu thông tốt hơn, tim hoạt động tốt hơn, tăng cường trao đổi chất. Đối với người bị vấn đề về huyết áp và có nguy cơ cao bị tăng huyết áp cần lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng phù hợp với thể trạng. Theo dõi các chỉ số huyết áp thường xuyên để dự phòng những bất thường có thể xảy ra.
Phòng tránh huyết áp tăng trong thời tiết lạnh giá
Theo WHO, tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới, trung bình mỗi năm lấy đi sinh mạng của hơn 7 triệu người.
Ảnh minh họa
Mùa đông thường nhiệt độ rất thấp, mà cơ thể vì muốn duy trì thân nhiệt ổn định, giảm bớt sự tỏa nhiệt nên các mao mạch sẽ co lại, khiến lực cản huyết quản điều tiết bên ngoài tăng lên.
Đồng thời, thời tiết lạnh nên ra rất ít mồ hôi, khiến dung lượng máu cũng tăng. Tình trạng co mạch làm lượng máu trở về tim tăng dẫn đến huyết áp tăng, co thắt các mạch vành.
Đây là nguyên nhân chính khiến nhiều bệnh nhân có triệu chứng đau tức ngực khi không giữ ấm cơ thể, giữ ấm tay chân. Kể cả những người trẻ tuổi, trong những ngày giá rét, nếu không giữ ấm, sẽ bị tê bì tay chân, đau tức ngực, huyết áp tăng...
Tăng huyết áp ít có những biểu hiện rõ ràng nhưng những biến chứng mà nó đem lại thì rất nặng nề. Hiện nay, bệnh tăng huyết áp đang phổ biến trong cộng đồng nhưng, có nhiều người mắc bệnh mà không biết, tỷ lệ điều trị cũng rất thấp. Theo thống kê, hiện có gần 60% người bị tăng huyết áp chưa được phát hiện và điều trị.
Nhiều người khi đi khám phát hiện tăng huyết áp nhưng trước đó không hề nhận thấy dấu hiệu nào. Một số người thì có các triệu chứng như nhức đầu, chóng mặt, ù tai, mất ngủ mức độ nhẹ, hoa mắt...
Tuy nhiên, tùy tường trường hợp mà cơn tăng huyết áp có triệu chứng nặng hơn: có thể đau vùng tim, giảm thị lực, người bệnh thở gấp, mặt đỏ bừng hoặc tái xanh, nôn ói, hồi hộp, hốt hoảng. Dưới đây là các cách phòng tránh bệnh tăng huyết áp trong những ngày nhiệt độ xuống thấp:
Khi trời lạnh, người mắc bệnh tăng huyết áp cần phải mặc ấm, nhất là giữ ấm đầu, cổ, bàn chân, hạn chế ra ngoài khi thời tiết quá lạnh. Mặc đủ ấm ngay cả khi ở nhà và khi ra ngoài. Tạo môi trường ấm áp khi làm việc, tập luyện và nghỉ ngơi. Phòng ở phải đảm bảo thông thoáng nhưng ấm, tránh bị gió lùa. Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột, cơ thể không thích ứng kịp dẫn đến tai biến mạch não, nhồi máu cơ tim,...
Mọi người không nên thức dậy quá sớm. Bởi sau một đêm nằm tĩnh trên giường, cơ thể thường kém đáp ứng với sự thay đổi bên ngoài, các mạch máu kém đàn hồi hơn và khí huyết lưu thông kém hơn. Nếu dậy quá sớm bước ra ngoài gặp gió lạnh sáng sớm cũng có thể khiến huyết áp tăng cao, dẫn đến đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim vào buổi sáng. Tình trạng này đã xảy ra nhiều ở người cao tuổi hoặc ở người có thói quen tập thể dục sáng sớm.
Người bệnh tăng huyết áp cần kiểm soát chế độ ăn, đặc biệt là cần ăn nhạt. Chỉ nên ăn dưới 5g muối/ngày với người trưởng thành. Người đã bị tăng huyết áp thì ăn càng nhạt càng tốt. Nên ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng như thịt nạc, gà, cá, sữa và chế phẩm từ đậu.
Ăn nhiều rau xanh, quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt, ăn nhiều cam, quýt, bưởi dưa hấu là những thực phẩm giàu kali giúp lợi tiểu. Hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất béo giàu cholesterol (các loại nội tạng: tim, gan, óc, thận). Những thực phẩm có nhiều muối như dưa muối, thực phẩm chế biến sẵn không phù hợp với người bệnh tăng huyết áp.
Không ăn quá nhiều chất đường, béo... vì chất này sẽ khiến khả năng hấp thụ và trữ nước trong cơ thể tăng, làm cho dung lượng máu trong cơ thể tăng theo. Không uống rượu, bia, cà phê, tuyệt đối không được hút thuốc lá.
Tập luyện đều đặn và phù hợp với sức khỏe là rất quan trọng đối với người bị tăng huyết áp, giúp nâng cao khả năng chống lạnh và ổn định huyết áp. Người bệnh nên chọn hình thức tập luyện nhẹ nhàng, vừa sức như đi bộ, tập dưỡng sinh, thái cực quyền và khí công... Khi tập thể dục cũng phải chọn chỗ kín gió, ấm áp. Khởi động kỹ trước khi tập luyện. Nếu thời tiết quá lạnh hay nhiều gió có thể tập thể dục nhẹ nhàng trong nhà.
Điều quan trọng hơn cả là, người bệnh cần tuân thủ việc khám, điều trị và uống thuốc đều đặn theo đơn của bác sĩ, để duy trì huyết áp ổn định. Không tự ý thay đổi thuốc, uống tăng liều thuốc hoặc tự ý thay đổi thuốc. Tuyệt đối không tự bỏ thuốc khi huyết áp đã về chỉ số bình thường mà không có ý kiến của bác sĩ điều trị. Việc dừng thuốc đột ngột, dễ làm huyết áp tăng cao đột biến, gây những biến chứng nguy hiểm.
Thực phẩm đông lạnh, tiện nhưng không lợi Đối với những người không có nhiều thời gian chuẩn bị thức ăn, thực phẩm nấu sẵn đông lạnh luôn là lựa chọn tiện lợi và nhanh, gọn. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo việc tiêu thụ thức ăn thế này thường xuyên có thể gây bất lợi cho sức khỏe người dùng. Dưới đây là những tác hại tiềm...