80 triệu người Trung Quốc có thể đã mất việc vì Covid-19

Covid-19 buộc Trung Quốc đóng cửa nhiều tuần, tàn phá nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và có thể đã đẩy hàng chục triệu người vào cảnh thất nghiệp.

Quy mô thống kê đầy đủ về số người thất nghiệp ở Trung Quốc thường khó nắm được chính xác. Báo cáo tỷ lệ thất nghiệp chỉ theo dõi số lượng người thất nghiệp ở khu vực thành thị, gần như không vượt quá mức 4% đến hơn 5% trong nhiều năm qua.

Tuy nhiên, ngay cả những thống kê chính thức cũng cho thấy tỷ lệ thất nghiệp tăng đột biến, đạt mức kỷ lục 6,2% trong tháng 2 và giảm nhẹ xuống 5,9% trong tháng 3. Điều này có thể cho thấy hơn 27 triệu người đã mất việc.

“Tình trạng thất nghiệp của Trung Quốc có thể đã bị coi nhẹ. Thật bất thường khi họ sẵn sàng báo cáo dữ liệu xấu này. Chính phủ thường giảm nhẹ các số liệu, nên tình hình thực tế chắn hẳn phải tồi tệ hơn”, Willy Lam, giáo sư tại Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc thuộc đại học Hong Kong, cho biết.

Người dân Trung Quốc đeo khẩu trang tại một nhà ga ở Thượng Hải hôm 23/1. Reuters.

Thống kê của Bắc Kinh không bao gồm người dân ở vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa hay số lượng lớn 290 triệu lao động nhập cư làm việc trong ngành xây dựng, sản xuất và các ngành quan trọng nhưng có thu nhập thấp.

Zhang Bin, nhà kinh tế học tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho rằng nếu tính cả những lao động nhập cư, có thể đã có tới 80 triệu người ở nước này mất việc vào cuối tháng 3.

Các chuyên gia khác cũng nhận định con số 80 triệu người có thể rất sát với thực tế. Điều này đồng thời thể hiện rằng gần 10% người dân được cho là có việc làm ở Trung Quốc thực chất đã nghỉ việc.

“Cú sốc Covid-19 gây ra cho thị trường việc làm là chưa từng có, cả về quy mô, mức độ và tính chất”, hai nhà nghiên cứu Wei Yao và Michelle Lam, thuộc công ty dịch vụ tài chính Société Générale của châu Âu, viết trong một báo cáo hồi tuần trước.

Bộ Thương mại Trung Quốc không bình luận về thông tin trên.

Phát ngôn viên của Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc hồi tháng trước thừa nhận thị trường lao động chịu nhiều áp lực do đại dịch, nhưng khẳng định tình trạng việc làm nhìn chung vẫn “ổn định”.

Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng đang đương đầu với tình trạng sẽ có thêm hàng triệu người lao động cạnh tranh trong thị trường việc làm sắp tới. Trung Quốc dự đoán khoảng 8,7 triệu sinh viên sẽ tốt nghiệp từ các trường cao đẳng và đại học năm nay, gây thêm áp lực cho thị trường việc làm đang thiếu hụt.

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới dường như cũng đã lường trước làn sóng tìm việc mới. Chính phủ Trung Quốc tuần này tiết lộ một kế hoạch giúp sinh viên mới tốt nghiệp có thể ở lại làm giảng viên và tạo ra các vị trí “cấp cơ sở” khác. Dự án cũng bao gồm một đề xuất để mở rộng tuyển sinh trong các chương trình sau đại học.

Nhiều chuyên gia nhận định chính phủ Trung Quốc hiếm khi nhìn thẳng vào thách thức kinh tế. Tuy nhiên, những thông điệp gần đây của các quan chức nước này đã nói rõ rằng thất nghiệp đang là một vấn đề lớn.

Bảo vệ nền kinh tế và ngăn tỷ lệ thất nghiệp vượt khỏi tầm kiểm soát đã trở thành mục tiêu quan trọng trong những tháng gần đây. Bộ Chính trị Trung Quốc hồi tháng 4 đã nhấn mạnh cần ưu tiên đảm bảo công việc và ổn định xã hội lên trên mọi vấn đề khác.

Giáo sư Lam tại đại học Hong Kong nhận xét mục tiêu để mọi người quay trở lại làm việc là một yếu tố quan trọng vì giới chức Trung Quốc lo ngại làn sóng thất nghiệp có thể dẫn đến bất ổn xã hội nghiêm trọng.

“Mối quan tâm lớn nhất của Bắc Kinh không phải tăng trưởng GDP mà là việc làm”, Giáo sư Lam nói.

Covid-19 đã xuất hiện tại hơn 210 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến hơn 3,9 triệu người nhiễm và hơn 270.000 người tử vong. Trung Quốc, nơi khởi phát dịch, ghi nhận gần 83.000 người nhiễm và hơn 3.600 người chết và được cho là đã không chế được dịch.