8 phát minh sức khoẻ hàng đầu của năm 2017

Như thông lệ hàng năm, tạp chí Popular Science (Mỹ) điểm lại những phát minh quan trọng nhất trong năm. Năm 2017 này, các phát minh trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ sau đây được nêu tên vì chúng mang lại những giá trị thiết thực cho con người.

1. Dùng tế bào để trị ung thư

Những tế bào ung thư thường ranh ma. Để tồn tại, chúng tìm cách “né” hệ miễn dịch bằng cách nguỵ trang cho giống tế bào bình thường. Nhưng dù có làm gì thì chúng vẫn có những dấu hiệu khác biệt. Trong một thập kỷ qua, giới nghiên cứu tập trung tìm ra các khác biệt này để “báo cáo” lại cho hệ phòng thủ. Liệu pháp miễn dịch ra đời với mục tiêu huấn luyện hệ miễn dịch con người nhận diện các khác biệt của tế bào ung thư. Trong năm 2017, FDA Hoa Kỳ cho phép áp dụng phương pháp chỉnh sửa gien đầu tiên ở người để điều trị ung thư có tên là Kymriah.

Ở đây, người ta làm thay đổi tế bào T của bệnh nhân, gắn lên nó một thụ thể để phát hiện các thụ thể của tế bào ác tính rồi tấn công chúng. Trong thử nghiệm, 83% bệnh nhân ung thư máu được chữa khỏi bệnh sau ba tháng.Điểm lý thú của Kymriah là nó được lập trình cho riêng bệnh nhân và bệnh của họ, nhờ vậy hiệu quả tăng lên nhiều. Nhưngnhư mọi phương pháp điều trị tiên tiến khác, bất lợi của Kymriah là quá đắt, tốn 475.000 USD để điều trị một người!

2. Tái tạo vú không đau đớn

Sau phẫu thuật ung thư vú, trước nay việc tái tạo ngực cho bệnh nhân thường là bơm dung dịch muối vào túi ngực để làm căng mô ngực. Quá trình này khiến bệnh nhân đau và cần bác sĩ theo dõi. Nhưng hệ thống căng mô dạng khí (AeroForm Tissue Expander System) của hãng AirXpanders rất đơn giản và hiệu quả. Bệnh nhân tự làm ở nhà bằng cách điều chỉnh một chiếc nút tiết ra khí carbon dioxide để làm căng từ từ túi silicone. Không đau đớn và cũng không cần bác sĩ can thiệp.

3. Chỉnh sửa gien ngay từ phôi thai

Mùa hè năm nay, TS Shoukhrat Mitalipov của đại học Khoa học và sức khoẻ Oregon (Hoa Kỳ) đã áp dụng thành công CRISPR, công cụ cắt DNA chính xác hơn bất kỳ phương pháp chỉnh sửa gien nào hiện nay, để áp dụng ngay trên bào thai người điều trị thành công bệnh cơ tim phì đại. Đây là lần đầu tiên Hoa Kỳ cho phép áp dụng CRISPR để chỉnh sửa gien bệnh trên phôi thai, mở ra triển vọng điều trị các bệnh di truyền từ giai đoạn sớm nhất.

4. Thiết bị lấy sữa tiện dụng

Sữa mẹ là sản phẩm bổ dưỡng nhất cho trẻ em, nhưng các bà mẹ thường bận rộn, không có thời gian để ôm con và cho bú. Để giải quyết chuyện này, thiết bị bơm ngực không dây, gọn nhẹ Willow được gắn dưới áo ngực phụ nữ. Thay vì chảy vào trong bình, sữa sẽ chảy vào và làm đầy các túi plastic gắn bên trong chiếc bơm có dạng bộ ngực phụ nữ. Willow hoạt động nhẹ nhàng, thích hợp cho mọi bà mẹ khi đi mua sắm, làm việc hay hội họp.

5. Găng tay thông minh Rapael

Sau đột quỵ, bệnh nhân có thể mất khả năng vận động, không thực hiện được những động tác đơn giản nhất. Găng tay thông minh Rapael giúp bệnh nhân luyện tập phục hồi chức năng thông qua một quá trình như chơi trò chơi. Đi kèm với một app Android, bàn tay có gắn những sensor ở cổ tay và ngón tay theo dõi chuyển động của người sử dụng khi thực hiện những công việc như trong thực tế – chẳng hạn vắt cam, chia bài, ném bóng. Thực hiện xong động tác nào, hệ thống hiển thị ngay một động tác khác, giúp người dùng nâng cao độ khó để dần dần phục hồi khả năng vận động.

6. Bớt nhức đầu mà không dùng thuốc

Người bị chứng migraine (đau nửa đầu) đều trải nghiệm những cơn nhức đầu kinh hoàng. Chịu trách nhiệm ở đây là dây thần kinh phế vị (vagus nerve), thần kinh sọ não dài nhất ở người đi từ nhân não chạy xuống ngang bụng. Khi kích thích thần kinh này, người ta có thể làm ngưng được cơn nhức đầu. GammaCore là thiết bị cầm tay đầu tiên có khả năng kích thích thần kinh phế vị thông qua việc phát ra những xung điện. FDA Hoa Kỳ đã cho phép GammaCore lưu hành trên thị trường.

7. Miếng dán theo dõi tia UV

Khi thoa kem chống nắng, nhiều người không phủ kem rộng đúng mức, thậm chí có người quên thoa lại, khiến hiệu quả không như mong muốn. LaRoche-Posay, hãng dược phẩm có tiếng của Pháp, đã đề nghị một giải pháp đó là sử dụng miếng dán trên da siêu mỏng My UV Patch, có khả năng đàn hồi, chịu nước và đo được mức độ da tiếp xúc với tia UV. Khi lượng UV quá mức, miếng dán chuyển màu, cảnh báo người dùng thông qua một app trên điện thoại, nhờ thế người dùng sẽ thay đổi hành vi để bảo vệ da an toàn hơn.

8. Hệ thống chụp MRI trẻ sơ sinh

Chụp MRI đầu cho trẻ sơ sinh, đặc biệt trẻ sinh non không phải là điều dễ dàng vì nếu di chuyển chúng đến phòng chụp có thể gây nguy hiểm. Còn nếu xây dựng một phòng chụp ngay trong phòng chăm sóc đặc biệt cho trẻ sơ sinh (NICU) lại đòi hỏi những quy cách an toàn. Hệ thống Neonatal MRI System của công ty Aspectimaging giải quyết được vấn đề này vì đó là một lồng ấp kiểm soát nhiệt độ đặt trực tiếp vào hệ thống MRI. Khi máy hoạt động, từ trường được “nhốt lại” bên trong, không gây hại cho người bên ngoài, vì thế có thể đặt máy ngay trong NICU. Một điểm độc đáo là bác sĩ và nhân viên y tế có thể đứng cạnh máy và sử dụng các dụng cụ kim loại khi máy hoạt động. Nếu cần thiết, họ có thể tiếp cận với em bé trong vòng chưa đầy 30 giây .

Theo Bình Yên ( Thế Giới Tiếp Thị)