6 yếu tố gia tăng căn bệnh ung thư phổ biến nhất ở Việt Nam
Tại Việt Nam, ung thư phổi là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất. Đáng nối, căn bệnh ung thư phổi có tỷ lệ t.ử v.ong cao, do thường được phát hiện muộn và khó điều trị.
Theo Bệnh viện K, có nhiều yếu tố làm gia tăng nguy cơ ung thư phổi dưới đây:
1. Giới tính
Ung thư phổi chiếm ưu thế ở nam giới 50-75 t.uổi. Tại các nước phương Tây, tỷ lệ ung thư phổi ở nam giới của vài quốc gia những năm gần đây không gia tăng trong khi tỷ lệ ung thư phổi có chiều hướng gia tăng ở phụ nữ.
2.Địa lý
Tỷ lệ ung thư phổi thay đổi tùy theo vùng địa lý trên thế giới. Các nước châu Phi có tỷ lệ thấp hơn 5%. Tỷ lệ này khoảng 5-10% ở châu Á và Nam Mỹ. Châu Âu và Bắc Mỹ có tỷ lệ ung thư phổi cao nhất 10-15%.
3. T.huốc l.á
Đa số ung thư phổi xuất hiện ở những người đã và đang hút t.huốc l.á (80%) cộng thêm 5% ước tính do hậu quả của sự tiếp xúc thụ động với khói t.huốc l.á. Mức độ nặng nhẹ của sự tiếp xúc với khói thuốc tùy thuộc vào số năm mà người đó đã hút thuốc, số điếu thuốc hút trong ngày và phần nhựa có trong điếu thuốc.
Có 10 đến 13% người nghiện t.huốc l.á có nguy cơ ung thư phổi với một thời kỳ tiềm ẩn từ 30 đến 40 năm tính từ lúc mới bắt đầu hút thuốc cho đến khi xuất hiện ung thư phổi. Nghề nghiệp Chất sinh ung asbestos trong một vài loại nghề nghiệp (ví dụ như nghề mài má phanh xe) là yếu tố nguy cơ mắc ung thư phổi. Công nhân làm việc ở một số mỏ có nguy cơ ung thư phổi cao hơn như mỏ phóng xạ uranium, mỏ kền, mỏ cromate, công nhân làm việc trong một số ngành nghề có tiếp xúc amiant, công nghiệp hóa dầu, công nghiệp nhựa, khí đốt. Việc tiếp xúc với khí radon, các ô nhiễm không khí từ kỹ nghệ kim loại nặng và môi trường ô nhiễm khói thuốc có liên quan đến sự xuất hiện ung thư phổi.
4. Các bệnh ở phế quản phổi
Ung thư phổi xảy ra trên những sẹo xơ là vấn đề đã đề cập khá nhiều. Các sẹo xơ thường là do lao, nhồi m.áu phổi, viêm phổi hoặc bệnh bụi phổi. Cơ chế gây bệnh chưa rõ nhưng người ta cho rằng sự xơ hóa làm tắc nghẽn mạch bạch huyết gây tích tụ các chất sinh ung có thể dẫn đến ung thư.
5. Ô nhiễm không khí: do hơi đốt ở gia đình, xí nghiệp, hơi xả ra từ các động cơ.
6. Di truyền: chưa được chứng minh, nhưng có thể có yếu tố gia đình liên quan đến một số đột biến gen.
Trong các nguy cơ này, tác nhân thuốc là nguy hiểm nhất. Đặc biệt với ung thư tế bào nhỏ do t.huốc l.á rất nguy hiểm, tỷ lệ t.ử v.ong rất cao, chỉ khoảng 6% sống được 5 năm, do bệnh thường phát hiện khi đã ở giai đoạn muộn, cơ hội sống sót thấp.
Có khoảng 90% bệnh nhân ung thư phổi là do hút t.huốc l.á hoặc tiếp xúc với khói thuốc (hút t.huốc l.á bị động) trong thời gian dài. Những người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư cao gấp 10 lần người không hút thuốc. Nếu hút 20 điếu thuốc lá/ngày, nguy cơ mắc ung thư phổi gấp 26 lần người không hút.
Ung thư phổi diễn biến rất âm thầm, chỉ có triệu chứng ở giai đoạn muộn. Chụp Xquang thông thường không thể phát hiện sớm tổn thương và đến nay cũng chưa có phương pháp nào phát hiện được sớm bệnh thực sự có hiệu quả.
Theo thống kê, ngay tại các nước phát triển, chỉ có khoảng 25% bệnh nhân ung thư phổi được chẩn đoán ở giai đoạn sớm (giai đoạn 1, 2). Ở giai đoạn sớm, các dấu hiệu ung thư phổi rất nghèo nàn. Các biểu hiện như ho khan dai dẳng, sốt về chiều, sút cân, đau ngực, ho ra m.áu… đều không phải những dấu hiệu đặc hiệu của ung thư phổi, các triệu chứng này cũng dễ gặp trong viêm nhiễm phế quản phổi.
Tuy nhiên, các dấu hiệu này cũng được coi là báo động đỏ để nghĩ đến nguy cơ ung thư phổi và đi tầm soát. Người bị ung thư phổi thường có các dấu hiệu báo động đỏ như: ho ra m.áu, đau ngực, thỉnh thoảng co giật, đặc biệt giảm cân rất nhanh. Có bệnh nhân giảm đến 10kg trong 3 tháng.
Nhưng khi đã có những dấu hiệu này báo động đỏ nguy cơ ung thư phổi. Có những bệnh nhân khi chụp Xquang phát hiện ra, khối u đã to 2-10cm.
Ho là dấu hiệu gặp trong ung thư phổi nhưng ho cũng biểu hiện rất nhiều bệnh lý khác. Nên nếu xuất hiện ho nhiều, ho ra m.áu, đau đầu, đau ngực, thỉnh thoảng bị co giật, đặc biệt giảm cân rất nhanh là những dấu hiệu báo động đỏ của tình trạng ung thư phổi.
Tại Việt Nam, ung thư phổi đứng thứ hai về số ca mắc và t.ử v.ong, nhưng trên 75% bệnh nhân đến viện ở giai đoạn muộn.
Để phòng ung thư phổi, việc đầu tiên hãy từ bỏ t.huốc l.á và tránh nguy cơ bị hút t.huốc l.á thụ động.
Vòng loại World Cup: Đông Nam Á chia tay giấc mộng lớn, chỉ còn mình ĐT Việt Nam tiến bước
Sau lượt trận thứ 8 giai đoạn 2 vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Á, ngoại trừ Việt Nam, các đội tuyển còn lại của Đông Nam Á đều đã xem như hết hi vọng đi tiếp.
Việt Nam khẳng định vị thế tại "bảng tử thần"
Chiến thắng 4-0 trước Indonesia giúp ĐT Việt Nam giữ vững ngôi đầu bảng G trước áp lực từ UAE. Giải tỏa được sức ép, đoàn quân áo đỏ sẽ tự tin hơn trước những trận đấu còn lại. Hiện tại, mục tiêu lớn nhất mà thầy Park và học trò hướng đến là vị trí đầu bảng để giành suất vào thẳng giai đoạn 3 vòng loại. Tấm vé dành cho đội nhì bảng xuất sắc khá mông lung khi phải chờ đợi kết quả từ các bảng đấu khác.
Việt Nam 4-0 Indonesia | Giai đoạn 2 vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Á
Xếp ngay phía sau Việt Nam là UAE với 12 điểm. Đội bóng Tây Á thể hiện sức mạnh với 2 chiến thắng liên tiếp trước Malaysia và Thái Lan. Nhưng mật độ thi đấu dày đặc đang đe dọa khả năng duy trì phong độ của họ.
Về lý thuyết, Malaysia và Thái Lan chưa hết hi vọng tại bảng đấu. Nhưng với những gì đang diễn ra, rất khó để một trong hai đội tuyển này kết thúc bảng đấu trong top 2. Thành tích đối đầu kém cỏi với nhóm 4 đội dẫn đầu cũng là rào cản khiến Malaysia và Thái Lan không hi vọng nhiều vào tấm vé vớt nếu giành ngôi nhì bảng.
Xếp hạng tạm thời bảng G
Giới chuyên môn nhận định, cuộc đua tại bảng G lúc này chỉ còn là giữa song mã Việt Nam và UAE. Trận đấu giữa 2 đội vào ngày 15/6 tới sẽ là "chung kết" của bảng đấu.
Ngày buồn của khu vực Đông Nam Á
Ngoài Việt Nam thắng Indonesia trong một cuộc đấu nội bộ khu vực, các đại diện khác đến từ Đông Nam Á đều phải chứng kiến những kết quả kém vui.
Campuchia thua 1-4 trước Iraq và tiếp tục phá sâu "kỷ lục" bàn thua tại một chiến dịch vòng loại World Cup. Tính đến hiện tại họ đã nhận tới 35 bàn thua sau 9 trận.
Singapore cũng chính thức chia tay giấc mơ World Cup bằng thảm bại 0-5 dưới tay Uzbekistan. Đội bóng Đảo quốc Sư tử khởi đầu vòng loại ấn tượng và có lúc còn đứng trên cả Saudi Arabia lẫn Uzbekistan. Tuy nhiên, họ không giữ được phong độ và cứ thế tuột dốc. 2 trận gần nhất, Singapore đều thất bại và bị chọc thủng lưới tới 9 lần.
Một trường hợp đáng tiếc khác là ĐT Philippines. Họ đã thi đấu quả cảm trước Trung Quốc nhưng rồi cuối cùng không đứng vững được trong hiệp hai và 2 lần phải vào lưới nhặt bóng. Việc thiếu vắng tới gần 10 cầu thủ trụ cột do chấn thương và dịch Covid-19 đã ảnh hưởng quá lớn đến sức mạnh của Philippines.
Philippines (áo trắng) không thể đứng vững trước Trung Quốc có nhiều cầu thủ nhập tịch chất lượng
Dù coi như không còn cơ hội tại vòng loại World Cup, Philippines vẫn có mục tiêu giữ vững vị trí thứ ba trong bảng đấu để giành lợi thế khi chuyển sang đá vòng loại Asian Cup 2023.
Những đội tuyển đã chắc chắn đi tiếp
Chiến thắng nhẹ nhàng 3-0 trước Guam giúp Syria đoạt vé vào giai đoạn 3 vòng loại sớm 1 vòng đấu. Họ đã toàn thắng cả 7 trận và ghi tới 21 bàn thắng, bỏ cách đội xếp sau là Trung Quốc 8 điểm.
Syria (áo đỏ) là đội thứ 2 sau Nhật Bản chính thức giành vé đi tiếp
Qatar cũng chính thức đoạt ngôi đầu bảng khi hoàn thành lịch thi đấu 8 trận với thành tích 22/24 điểm tối đa. Tuy nhiên, do là chủ nhà World Cup 2022, Qatar sẽ không tham dự tiếp giai đoạn sau của vòng loại.
Australia được dự báo cũng sẽ sớm giành vé đi tiếp nhờ cách biệt điểm số và lịch thi đấu dễ dàng. Trong khi đó, một số tên t.uổi như Saudi Arabia, Uzbekistan, Iran, Iraq, Hàn Quốc sẽ phải tranh đua quyết liệt đến những vòng đấu cuối cùng.
Cấp phép nhập khẩu vaccine Covid-19 trong 5-10 ngày Các địa phương, doanh nghiệp muốn nhập khẩu vaccine Covid-19, có thể được Bộ Y tế phê duyệt cấp phép khẩn cấp trong vòng 5-10 ngày làm việc nếu đủ hồ sơ hợp lệ. Ông Vũ Tuấn Cường, Cục trưởng Quản lý Dược, Bộ Y tế, ngày 8/6 cho biết như trên. "Nếu các địa phương, doanh nghiệp, tập đoàn tiếp cận được...