6 chiếc máy tính cổ điển này đã đi trước thời đại hàng thập kỷ

Sự bùng nổ của Steam Deck, ROG Ally hay các dòng máy chơi game cầm tay gần đây khiến thị trường handheld (cầm tay) trở nên sôi động hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên, ít ai biết rằng đằng sau những thiết bị hiện đại này là lịch sử kéo dài gần bốn thập kỷ, với nhiều mẫu máy tính cầm tay đi trước thời đại, đặt nền móng cho triết lý thiết kế và trải nghiệm di động của ngày nay.

1. Atari Portfolio

Ra mắt tháng 6 năm 1989, Atari Portfolio được xem là chiếc PC cầm tay đầu tiên vận hành bằng CPU Intel x86 80C88 và tương thích MS-DOS.

Thiết bị do DIP Research phát triển, sở hữu bàn phím QWERTY đầy đủ, hệ điều hành DOS tùy chỉnh, màn hình LCD 8 dòng và loa tích hợp. Portfolio còn được cài sẵn trình xử lý văn bản, bảng tính, máy tính và nhật ký có báo thức.

Nhờ hỗ trợ thẻ nhớ Bee Card, người dùng có thể mở rộng dung lượng đến 4 MB và cài thêm ứng dụng như quản lý tệp, tài chính hoặc một vài trò chơi nhẹ. Dù bị ngừng sản xuất từ năm 1994, Portfolio đã chứng minh rằng một chiếc PC x86 bỏ túi là hoàn toàn khả thi, mở ra hướng đi mới cho máy tính cá nhân di động.

Atari Portfolio.

2. HP 300LX

Đầu những năm 90, phần lớn máy cầm tay đều dựa trên DOS. Sự xuất hiện của HP 300LX đã mang đến bước ngoặt khi thiết bị chạy Windows CE, nền tảng được Microsoft xây dựng riêng cho handheld.

Máy được trang bị phiên bản thu gọn của Word và Excel, hoạt động hiệu quả nhờ màn hình lớn độ phân giải 640×240 và bàn phím QWERTY đầy đủ.

300LX có thể truy cập web và email thông qua modem PC Card, đồng thời hỗ trợ nhiều loại thẻ mở rộng như card mạng hay ổ cứng. Phiên bản kế nhiệm HP 620LX nâng cấp lên Windows CE 2.0, có màn hình màu và bộ nhớ tối đa 16 MB, củng cố vị thế của dòng máy trong hệ sinh thái Windows di động giai đoạn đầu.

HP 300LX

3. Toshiba Libretto 20

Khi Microsoft phát triển Windows CE, Toshiba lại chọn hướng tiếp cận toàn diện hơn, thu nhỏ chiếc laptop truyền thống. Libretto 20, ra mắt tháng 4 năm 1996, chỉ nặng khoảng 840 gram nhưng được trang bị CPU AMD 486, màn hình TFT 6,1 inch hiển thị 65.000 màu, ổ cứng 270 MB và hệ điều hành Windows 95 đầy đủ.

Thiết bị tích hợp bộ phần mềm Microsoft Works và các ứng dụng phục vụ người dùng Nhật Bản thường xuyên di chuyển bằng tàu.

Libretto 20 còn có cần điều khiển dạng nút giống ThinkPad, bàn phím 88 phím và khả năng kết nối ổ đĩa mềm, CD-ROM qua khe PC Card. Đây là tiền thân của máy tính cầm tay chạy Windows đầy đủ mà nhiều thiết bị hiện đại kế thừa.

Toshiba Libretto 20.

4. Sony VAIO PCG U1

Nếu Libretto đặt nền móng, VAIO PCG U1 lại định hình phong cách của máy tính cầm tay sau này. Thiết bị được thiết kế để cầm như tay cầm chơi game, với núm điều khiển chuột bên phải, hai nút bấm chuột ở mép trên và bánh xe cuộn.

Các thế hệ sau thuộc dòng VAIO U tiếp tục tinh giản thiết kế, thậm chí loại bỏ bàn phím để tối ưu trải nghiệm di động. Đặc biệt, mẫu VAIO UX Micro PC năm 2006 gây ấn tượng mạnh với kiểu dáng hiện đại, truyền cảm hứng cho nhiều thiết bị trượt hiện nay như GPD Win 3, Win 4 hay AYANEO Slide.

Sony VAIO PCG U1.

5. Samsung Q1

Samsung Q1 sử dụng CPU Intel x86 và chạy Windows XP hoặc Vista đầy đủ. Dù được quảng bá với nhiều tính năng ấn tượng, nhưng Q1 không đáp ứng kỳ vọng về khả năng chơi game như trong các video minh họa. Phần cứng thời điểm đó chưa đủ mạnh để vận hành các trò chơi nặng, dù Q1 Ultra vẫn chơi tốt một số game PC kinh điển.

Mặc dù vậy, Q1 cùng VAIO UX và Pepper Pad đã định hình khái niệm handheld Windows có màn hình cảm ứng, mô phỏng chuột và sử dụng bằng hai tay.

6. Pepper Pad 2

Ít được biết đến nhưng Pepper Pad 2, ra mắt năm 2004, là một trong những thiết bị quan trọng của lịch sử handheld.

Đây là máy tính cầm tay Linux bán ra đầu tiên, chạy Montavista Linux với giao diện tối ưu cho cảm ứng gồm các biểu tượng lớn, kho ứng dụng và tính năng tự động cập nhật, những yếu tố phổ biến sau này trên iOS và Android.

Máy dùng CPU ARM 624 MHz , RAM 256 MB , bộ nhớ 20 GB, màn hình cảm ứng 8 inch, kèm webcam , micro, WiFi , Bluetooth , loa stereo , bàn phím QWERTY, D-pad và khe thẻ SD.

Pepper Computer cũng phát triển Pepper Pad 3 chạy Fedora Linux nhưng dòng sản phẩm dừng lại sau đó.

Pepper Pad 2.