50 triệu căn hộ bỏ trống – ‘bom hẹn giờ’ cho ngành bất động sản Trung Quốc

Tỷ lệ nhà trống trung bình trên khắp Trung Quốc đại lục là 12,1%, tương đương 50 triệu căn hộ không có người ở, gấp 16 lần tổng số lượng nhà ở Hong Kong.

Hàng chục triệu căn hộ không có người ở Trung Quốc. Ảnh: AFP

Liu Hong và cha mẹ có 4 ngôi nhà ở các thành phố khác nhau trên khắp Trung Quốc. Trong phần lớn thời gian, họ có đến 3 căn nhà không có người ở.

Cô gái 36 tuổi, làm kiểm toán viên ở Thượng Hải, đã mua một căn hộ ở quê nhà Cáp Nhĩ Tân, phía Bắc tỉnh Hắc Long Giang cách đây 13 năm với giá 320.000 nhân dân tệ. Căn hộ này chỉ cách nơi ở của cha mẹ cô hai dãy nhà.

“Bố mẹ tôi khăng khăng tôi nên có nhà riêng vì họ tin rằng chắc chắn rằng một ngày nào đó tôi sẽ quay lại và sống ở Cáp Nhĩ Tân, hoặc tôi có của hồi môn trước khi kết hôn. Tuy nhiên, những điều mà bố mẹ tôi mong đợi đều không xảy ra. Nửa năm nay, cả hai ông bà đều lên Thượng Hải sống cùng tôi sau khi đã nghỉ hưu”, cô Liu chia sẻ.

Liu mua cho mình căn hộ 2 phòng ngủ tại Thượng Hải với giá 2,6 triệu nhân dân tệ sau khi quyết định an cư lập nghiệp tại đây.

Vì cả Cáp Nhĩ Tân và Thượng Hải đều rất lạnh trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 4, cha mẹ cô thường về một căn nhà nghỉ dưỡng nhỏ của gia đình tại Hải Khẩu, tỉnh Hải Nam.

“Không dễ để tìm được người thuê hoặc người mua ở Cáp Nhĩ Tân. Vì vậy, chúng tôi bỏ trống hai căn hộ ở đó. Về mặt lý thuyết, một mình gia đình chúng tôi có tới 2, 3 căn nhà mà không ai ở suốt cả năm”, cô Liu nói.

Theo dữ liệu của Viện Nghiên cứu Beike (BRI) – một tổ chức tư vấn bất động sản của Trung Quốc, có đến hàng chục triệu căn hộ đang bị bỏ trống tại quốc gia này. Tổ chức này cảnh báo tình trạng dư thừa nhà ở sẽ khiến giá nhà giảm hơn nữa trong bối cảnh thị trường nhà của Trung Quốc vốn dĩ gặp nhiều khó khăn.

“Những ngôi nhà không có người ở trở thành một nguồn cung tiềm năng lớn. Khi những kỳ vọng về thị trường nhà đất không được như mong đợi, một lượng lớn nhà trống sẽ được tung ra thị trường và có thể đè nặng thêm áp lực giảm giá nhà”.

Theo báo cáo mà BRI công bố vào đầu tháng này, tỷ lệ nhà trống trung bình trên khắp Trung Quốc là 12,1%, trong khi tỷ lệ ở Mỹ và Australia lần lượt là 11,1% và 9,8%. Tỷ lệ này cũng đồng nghĩa với việc hiện có khoảng 50 triệu căn hộ không có người ở, gấp 16 lần tổng số lượng nhà ở Hong Kong.

Capital Economics – một công ty nghiên cứu và tư vấn có trụ sở tại London – còn đưa ra con số thực tế cao hơn rất nhiều. Theo ước tính năm ngoái, Trung Quốc có khoảng 30 triệu căn hộ/ngôi nhà chưa bán được, trong khi khoảng 100 triệu bất động sản khác có khả năng đã được mua nhưng chưa thể sử dụng.

Tất cả những thông tin trên đều trở thành một điều bất lợi cho những người bán. Các chủ nhà trên khắp Trung Quốc có thể gặp khó khăn trong việc tìm người mua cho các căn hộ trống trong bối cảnh cơn sốt thị trường nhà ở đã hạ nhiệt.

Sunshine Li, một đại lý bất động sản ở Nam Xương, thủ phủ của tỉnh Giang Tây, giải thích: “Một số căn hộ trống là kết quả từ cơn sốt bất động sản năm 2016-2018, thời điểm mọi người đổ xô đi mua nhà để đầu tư”. Theo BRI, hiện khoảng 1/5 số nhà ở Nam Xương không có người ở, khiến thành phố này đứng đầu trong bảng danh sách 28 thành phố lớn có nhiều tài sản bất động sản bỏ trống.

Feng He (26 tuổi) – một giáo viên cấp hai – cho biết gia đình cô sở hữu một ngôi nhà 3 tầng, liền kề ở Côn Sơn, một thành phố thuộc tỉnh Giang Tô. Căn nhà này không có người ở từ năm 2017 và được để dành như một khoản tiết kiệm khi bố mẹ cô nghỉ hưu.

“Nếu có bất trắc về tài chính xảy ra trong tương lai, bạn có thể bán căn nhà lấy tiền”, Feng nói. Là con một, Feng tin rằng về sau mình sẽ tiếp quản cả 4 ngôi nhà do gia đình mình đứng tên.

Trong nhiều năm, những người như gia đình Liu và Feng tin rằng việc mua thêm một căn nhà bất cứ lúc nào ở bất cứ đâu cũng chẳng có nguy hại gì, ngay cả khi họ không cần gấp. Nhưng hiện cơn sốt bất động sản đã qua, những ngôi nhà không sử dụng bắt đầu trở thành gánh nặng.

Gia đình Liu đang tìm cách bán một trong những căn hộ bỏ trống. “Căn hộ cũ của chúng tôi ở Cáp Nhĩ Tân cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ vị khách nào ngỏ ý mua trong năm nay. Tôi hơi lo lắng rằng một ngày nào đó những căn hộ trống có thể trở thành gánh nặng nếu chúng tôi mắc kẹt với những căn hộ này trong nhiều năm và phải trả phí bảo trì, thuế”, Liu chia sẻ.

Khoảng 21 công ty đầu tư và phát triển bất động sản lớn ở Trung Quốc đã vỡ nợ hồi năm ngoái. Hàng nghìn người mua nhà đã tham gia vào một cuộc tẩy chay thế chấp vào tháng trước, làm nghiêm trọng thêm tình hình. Niềm tin vào lĩnh vực này cũng dần trở nên lung lay vì chính quyền trung ương chưa đưa ra các biện pháp cứu trợ rõ ràng và cụ thể.

S&P Global Ratings dự đoán doanh số bán bất động sản ở Trung Quốc trong năm nay sẽ giảm 1/3 so với năm ngoái, xuống còn 12.000 – 13.000 tỷ nhân dân tệ, trong khi giá nhà trung bình có thể giảm 7%.