5 mặt trận pháp lý bầu cử Trump khởi xướng
Trump đang thúc đẩy các thách thức pháp lý nhằm tìm kiếm cơ hội mong manh thay đổi kết quả bầu cử năm nay khi phần thắng hiện thuộc về đối thủ Biden.
Truyền thông Mỹ hôm 7/11 xướng tên ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden là tổng thống đắc cử khi ông giành được hơn 270 phiếu đại cử tri cần thiết để tuyên bố chiến thắng.
Tổng thống Trump phát biểu tại Nhà Trắng hôm 5/11. Ảnh: AP.
Nhưng chiến dịch tranh cử của Tổng thống Donald Trump đã đệ hơn 10 đơn kiện tại 5 bang kể từ ngày bầu cử đến nay nhằm đảo ngược kết quả trên. Trong một tuyên bố đưa ra sau khi truyền thông Mỹ công bố kết quả, Trump cho hay chiến dịch của ông “sẽ bắt đầu khởi kiện tại tòa án để đảm bảo luật bầu cử được tuân thủ đầy đủ và người chiến thắng hợp pháp được xác định”.
Trump liên tục cáo buộc rằng hành vi gian lận đã làm ảnh hưởng đến kết quả bầu cử và đội ngũ của ông đã đưa ra các thách thức pháp lý tại 5 bang chiến trường, gồm Pennsylvania, Michigan, Nevada, Georgia, và Arizona. Chiến dịch cũng cho biết họ sẽ yêu cầu kiểm lại phiếu ở Wisconsin với lý do “có bất thường” tại một số hạt.
Nhiều thành viên cấp cao đảng Cộng hòa đang tiếp tục công khai ủng hộ chiến dịch pháp lý của Tổng thống. Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell ngày 9/11 khẳng định Trump “có 100% quyền điều tra các cáo buộc bất thường” mà không trích dẫn bất chứng nào.
Dưới đây là thực tế các vụ kiện được trình lên tại từng bang.
Tại Pennsylvania , chiến dịch tranh cử của Trump đã nộp nhiều đơn kiện kể từ ngày bầu cử 3/11. Philadelphia đã cho thấy nơi này là một thành phần quan trọng trong cuộc chiến của Trump nhằm chứng minh cuộc bầu cử đã “bị đánh cắp” khỏi ông.
Như dự kiến, nhiều cử tri Cộng hòa đã trực tiếp đi bỏ phiếu vào ngày 3/11 trong khi các cử tri Dân chủ đa phần chọn cách bỏ phiếu qua thư. Pennsylvania kiểm phiếu được bỏ trực tiếp vào ngày bầu cử trước và phiếu bầu qua thư chỉ được đếm bắt đầu từ ngày 4/11, thể theo quy định bầu cử của bang. Vậy nên, các cuộc kiểm phiếu sớm trong ngày bầu cử cho thấy Trump dẫn trước.
Đến khi các lá phiếu gửi qua thư được kiểm và cộng vào kết quả chung ở những ngày sau, khoảng cách dẫn trước của Trump ngày càng bị thu hẹp và tới 7/11, Biden cuối cùng cũng vươn lên dẫn trước với cách biệt đủ để tuyên bố ông là người chiến thắng.
Dù việc mất vài ngày mới hoàn thành kiểm phiếu là hoàn toàn bình thường, chiến dịch của Trump lại cho rằng kết quả thay đổi từ thế Trump thắng sang Biden dẫn trước là do gian lận.
Họ đã đệ đơn kiện yêu cầu giới chức bầu cử Philadelphia dừng việc kiểm phiếu, song yêu cầu này nhanh chóng bị một thẩm phán liên bang bác bỏ. Đội ngũ của Trump cũng đệ trình các tài liệu yêu cầu Tổng thư ký bang Kathy Boockvar cùng tất cả 67 hạt của bang đặt ra một ngày sớm hơn để các cử tri xuất trình bằng chứng nhận dạng nếu nó không có trong lá phiếu ban đầu của họ. Trong lúc các cuộc tranh tụng tiếp diễn, tòa án đã ra lệnh tất cả các hạt phải để riêng phiếu bầu nếu không nhận được giấy từ tùy thân của cử tri trước ngày 9/11.
Ngoài ra, đội ngũ của Trump còn nộp một đơn kiện lên tòa án bang Pennsylvania, nói rằng các quan sát viên của họ không được phép đến đủ gần để theo dõi quá trình kiểm phiếu ở Philadelphia. Họ khăng khăng rằng các quan sát viên cần quyền tiếp cận “có ý nghĩa” đến nhiều địa điểm khác nhau, cũng như quyền xem xét những lá phiếu đã được xử lý.
Video đang HOT
Tòa án ra phán quyết rằng các quan sát viên chiến dịch tranh cử của Trump có thể đến gần hơn để theo dõi quá trình xử lý lá phiếu, điều mà Trump ca ngợi là “chiến thắng pháp lý lớn” hôm 6/11.
Trump đạt được một chiến thắng pháp lý khác vào ngày 6/11 khi Thẩm phán Tòa án Tối cao Samuel Alito chấp thuận yêu cầu từ đảng Cộng hòa để đảm bảo rằng giới chức bầu cử hạt ở Pennsylvania tách biệt những lá phiếu gửi qua thư nhận được sau ngày bầu cử. Tuy nhiên, Alito không ra lệnh cho các quan chức bầu cử dừng kiểm phiếu.
Chiến dịch của Trump trước đó tham gia vào một vụ kiện trước Tòa án Tối cao liên quan đến câu hỏi liệu có nên tính các lá phiếu được nhận sau ngày bầu cử. Tòa án tối cao Pennsylvania đã ra phán quyết rằng những phiếu qua thư đến ba ngày sau ngày bầu cử vẫn được tính.
Ngày 9/11, đội ngũ pháp lý của Trump lại thông báo họ tiếp tục nộp một đơn kiện mới ở Pennsylvania chống lại Tổng thư ký bang Kathy Boockvar nhằm xin lệnh khẩn cấp ngăn các quan chức bang chứng nhận chiến thắng cho tổng thống đắc cử Joe Biden tại Pennsylvania.
Chiến dịch nói rằng một quá trình bầu cử không công bằng, ở đó hệ thống bỏ phiếu qua thư “thiếu tất cả những chỉ dấu về tính minh bạch và khả năng xác minh vốn có ở hệ thống bỏ phiếu trực tiếp”, là mối lo chính của họ. Vụ kiện đang tiếp diễn.
Tại Michigan , đội ngũ của Trump đã cố gắng nhấn vào khác biệt trong cách thức lá phiếu được kiểm trên toàn bang.
Chiến dịch nộp một đơn kiện yêu cầu ngừng kiểm phiếu trên toàn bang với lý do rằng các quan chức của họ không được tiếp cận phù hợp để quan sát toàn bộ quy trình.
Trump và đội ngũ của ông một lần nữa lập luận rằng họ muốn quyền tiếp cận “có ý nghĩa” để có thể quan sát quy trình kiểm phiếu qua thư. Theo hãng thông tấn AP, đơn kiện tuyên bố “Tổng thư ký bang Jocelyn Benson, một đảng viên Dân chủ, đang cho phép đếm phiếu vắng mặt mà không có các nhóm quan sát viên lưỡng đảng cũng như những người thách thức”.
Vụ kiện bị thẩm phán Cynthia Stephens bác bỏ hồi tuần trước. Đội ngũ pháp lý của Trump đã cố gắng kháng cáo nhưng không cung cấp được những tài liệu cần thiết trước tòa.
Chiến dịch hôm 10/11 cho biết họ sẽ nộp đơn kiện mới nhằm ngăn Michigan xác nhận chiến thắng của Biden cho đến khi bang này có thể xác minh mọi lá phiếu đều được bỏ một cách hợp pháp.
Tại Nevada , bang mà Biden dẫn trước với cách biệt sít sao, Trump và đội ngũ của ông đã nộp hai đơn kiện. Chiến dịch muốn thách thức cả quá trình giám sát kiểm đếm phiếu lẫn tính hợp pháp của các máy xác minh chữ ký được sử dụng ở hạt Clark.
Trước ngày bầu cử, chiến dịch của Trump, Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa và nguyên đơn Fred Krause đã nộp đơn kiện tại hạt Clark nhằm tìm cách ngăn quá trình kiểm đếm phiếu cho đến khi họ có thể giám sát chặt chẽ quy trình. Họ tuyên bố rằng hạt Clark chưa có kế hoạch rõ ràng nhằm đảm bảo một quy trình giám sát có ý nghĩa.
Một thẩm phán quận bác bỏ đơn kiện, ra phát quyết rằng lập luận trên thiếu bằng chứng hỗ trợ. Các nguyên đơn đã kháng cáo phán quyết và vào ngày 5/11, Tòa án Tối cao Mỹ cho biết hai bên đã đạt được thỏa thuận.
Cuối tuần trước, chiến dịch của Trump cũng nộp đơn kiện yêu cầu áp lệnh cấm đối với những máy xác minh chữ ký được dùng tại hạt Clark, tuyên bố rằng hơn 3.000 cử tri không đủ điều kiện đã bỏ phiếu thành công. Một thẩm phán liên bang bác bỏ yêu cầu vào ngày 6/11 với phán quyết rằng không có bằng chứng cho thấy hạt Clark đang có những hành vi không đúng đắn.
Tại Georgia , đội ngũ pháp lý của Trump cũng nộp đơn kiện nhằm loại bỏ khoảng 53 lá phiếu. Yêu cầu này dựa trên các cáo buộc từ một người theo dõi hòm phiếu ở hạt Chatham, nói rằng họ đã thấy những lá phiếu đến muộn sau thời hạn trong ngày bầu cử được trộn lẫn với các lá phiếu đến đúng hạn.
Một thẩm phán Tòa Thượng thẩm bác bỏ đơn kiện vào ngày 5/11 sau khi xác định rằng không có bằng chứng cho thấy những lá phiếu được nhắc tới đã đến muộn.
Tại Arizona hôm 7/11, chiến dịch của Trump và Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa đã đệ đơn kiện tuyên bố rằng có những lá phiếu từ cử trị bị từ chối một cách sai trái, khiến Trump mất đi “hàng nghìn” phiếu bầu.
Sau phiên xử đầu tiên ngày 9/11, có vẻ như 180 phiếu bầu đã bị ảnh hưởng.
Vụ kiện đang tiếp tục diễn ra và phiên xử tiếp theo dự kiến vào ngày 12/11. Đội ngũ pháp lý của Trump sẽ đưa ra bằng chứng chứng minh cho tuyên bố.
Cơ hội tái đắc cử của ông Trump chưa hết, dù gặp thế khó
Chiến lược trước mắt của ông Trump là giữ được ba bang chiến địa đang chiếm ưu thế và giành được thêm Arizona hay Nevada để đủ số phiếu đại cử tri cần thiết.
Ngày bầu cử Mỹ đã kết thúc nhưng cuộc bầu cử thì vẫn chưa ngã ngũ vì chưa tìm ra người chiến thắng chung cuộc do nhiều bang vẫn chưa hoàn tất công tác kiểm phiếu. Xu hướng chung đến nay là ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden đang dẫn trước ở một số bang chiến địa, đương kim Tổng thống Donald Trump đuổi sát phía sau. Dù vậy, ông Trump tuyên bố sẽ đem kết quả lên Tòa án Tối cao để kiểm phiếu lại với cáo buộc ông Biden và phe Dân chủ cố tình gian lận, cụ thể là can thiệp vào số lượng phiếu bầu gửi qua thư.
Ông Trump vẫn còn cơ hội
Theo cập nhật của đài Fox News đến tối 5-11 (giờ Việt Nam), ông Biden giành được số phiếu đại cử tri và số phiếu phổ thông lần lượt là 264 và hơn 72 triệu, so với của ông Trump là 214 và gần 69 triệu. So với ngày 4-11 (giờ Việt Nam), ông Trump đột nhiên để mất thế thượng phong ở hai bang chiến địa quan trọng là Wisconsin (10 phiếu đại cử tri) và Michigan (16 phiếu đại cử tri) dù trước đó vẫn đang so kè sít sao với ông Biden, khiến cơ hội tái đắc cử trở nên khó khăn hơn.
Michigan xem như không còn cơ hội nhưng ông Trump vẫn còn hy vọng giành lại được Wisconsin (dù rất nhỏ) do ông chỉ thua đối thủ khoảng 20.000 phiếu phổ thông ở đây, trong khi vẫn còn ít nhất 36.000 phiếu bầu chưa được kiểm xong. Ngoài ra, nhiều khả năng chiến lược của Tổng thống Trump cũng không yêu cầu bằng mọi giá phải giữ được Wisconsin bởi bang này có truyền thống bầu ứng viên Dân chủ hơn 30 năm nay và chỉ mới hóa đỏ một lần duy nhất vào năm 2016 để bầu cho ông Trump, theo chuyên trang bầu cử Mỹ 270toWin.
Cục diện bầu cử giờ gần như phụ thuộc hoàn toàn vào cử tri ở năm bang chiến địa mà trung bình 20% phiếu bầu vẫn chưa kiểm xong là Pennsylvania (20 phiếu đại cử tri), Nevada (sáu phiếu đại cử tri), North Carolina (15 phiếu đại cử tri), Georgia (16 phiếu đại cử tri) và Arizona (11 phiếu đại cử tri). Trừ ba bang North Carolina, Georgia và Pennsylvania là ông Trump đang dẫn trước thì hai bang Nevada và Arizona nghiêng về ông Biden nhưng cách biệt ở Nevada là cực kỳ nhỏ, chỉ hơn 7.600 phiếu. Với lý do này, khó có thể nói ứng viên Biden đã bước một chân vào Nhà Trắng như giới truyền thông cánh tả loan tin.
Hiện để nhanh chóng thu hẹp khoảng cách ở lượng phiếu đại cử tri, việc ông Trump cần làm trước mắt là giữ được Pennsylvania, North Carolina và Georgia. Nếu không xuất hiện diễn biến bất ngờ thì đây có vẻ sẽ là một nhiệm vụ khả thi, bởi đây không chỉ là những bang ông Trump đang chiếm ưu thế mà còn dẫn trước với mức cách biệt khá cao: hơn 76.000 phiếu phổ thông (đối với North Carolina) và hơn 164.000 phiếu phổ thông (đối với Pennsylvania).
Nhân viên bầu cử làm việc xuyên ngày đêm tại một phòng kiểm phiếu ở TP Atlanta, bang Georgia (Mỹ) ngày 4-11. Ảnh: GETTY IMAGES
Người ủng hộ Tổng thống Donald Trump xuống đường biểu tình ở TP Beverly Hills, bang California ngày 3-11. Ảnh: AFP
Bài toán khó Nevada và Arizona của ông Trump
Giải quyết xong ba bang trên thì còn lại hai bang Nevada và Arizona. Tới đây mọi chuyện phức tạp hơn. Ở Nevada, ông Trump đang bị đối thủ dẫn trước tới khoảng 68.000 phiếu phổ thông. Nhìn vào lịch sử thì bang này từ năm 1952 chỉ bầu cho ứng viên Dân chủ một lần vào năm 1996, còn lại đều chọn ứng viên Cộng hòa. Tuy nhiên, vào năm 2020 thì dường như cử tri ở đây đang sẵn sàng ngả xanh lần nữa khi nhìn vào cuộc đua ở Thượng viện, Hạ viện thì các ứng viên Dân chủ đều đang dẫn trước các đối thủ Cộng hòa, nên nhiều khả năng cuộc bầu cử tổng thống cũng sẽ không ngoại lệ. Nhìn vào tỉ lệ ủng hộ trước bầu cử thì vị thế ông Trump so với ông Biden tương đồng nhau, đều đạt mức 48% theo khảo sát do đài NBC News phối hợp cùng ĐH Marist (Mỹ) công bố ngày 2-11. Cũng cần lưu ý, để có con số 48% thì ông Trump đã bứt phá đáng kể từ mức 30% hồi đầu tháng 10. Nhìn chung, kịch bản ông Trump lội ngược dòng ở Arizona sẽ phụ thuộc vào việc cử tri ở đây có chọn bầu theo truyền thống hay không.
Về phía bang Nevada, lợi thế lớn nhất và có vẻ là duy nhất của Tổng thống Trump nằm ở mức cách biệt không lớn, chỉ hơn 7.600 phiếu, giữa ông và đối thủ Biden. Ở Nevada, các đơn vị bầu cử được phân bố trong 17 hạt. Ông Trump đang dẫn áp đảo tại 15 hạt nhưng hai hạt chiến lược dân cư tập trung đông là Clark và Washoe lại là thành trì của đảng Dân chủ và đối thủ Biden đều dẫn trước. Trong bốn kỳ bầu cử tổng thống Mỹ gần nhất, đảng Dân chủ luôn là người thắng ở Nevada. Năm 2016, bà Hillary Clinton thắng ông Trump ở Nevada do giành được hạt Clark.
Theo Fox News, các điểm bỏ phiếu ở Nevada đã được lệnh ngừng cập nhật số phiếu đã kiểm được để tập trung giải quyết số phiếu còn tồn đọng và sẽ cập nhật một lần vào ngày 6-11 (giờ Việt Nam). Trang Twitter chính thức của chính quyền bang này cũng tuyên bố đến nay đã kiểm xong phiếu bầu qua thư của ngày 2-11, phiếu bầu sớm trực tiếp và phiếu bầu trực tiếp trong ngày 3-11.
Đây có thể xem là một tin vui cho Tổng thống Trump vì sau khi kiểm xong một lượng lớn phiếu bầu qua thư, vốn đa số là từ cử tri ủng hộ đảng Dân chủ nhưng ông vẫn không bị dẫn trước quá xa.
Cần lưu ý là hiện tại tất cả số liệu có được về số phiếu bầu ở các bang đều là giới truyền thông Mỹ theo dõi chứ chưa phải là số liệu chính thức. Số liệu chính thức chỉ được các ủy ban bầu cử từng bang công bố sau khi hoàn tất tất cả thủ tục hành chính liên quan.
Khả năng đấu tranh pháp lý Trump - Biden
Tờ The Washington Post cho biết đội ngũ tranh cử Tổng thống Trump từ ngày 4-11 đã nộp hàng loạt đơn kiện lên tòa án tại các bang Michigan, Pennsylvania và Georgia vì cho rằng việc các bang này tiếp tục kiểm phiếu bầu qua thư sau ngày bầu cử là phạm luật. Ông Trump cũng tuyên bố sẽ đề nghị Tòa án Tối cao can thiệp để ngăn các bang tiếp tục kiểm phiếu sau bầu cử.
Dù vậy, theo luật bầu cử Mỹ, tất cả lá phiếu đều phải được kiểm đếm và thực tế là nhiều bang thường mất nhiều ngày để hoàn thành việc kiểm phiếu. Về việc này, Tổng thống Trump hôm 4-11 tuyên bố: "Chúng tôi muốn luật được sử dụng một cách phù hợp. Vì vậy, chúng tôi sẽ đến Tòa án Tối cao Mỹ. Chúng tôi muốn tất cả các cuộc bỏ phiếu dừng lại".
Ngoài ra, Hiến pháp Mỹ cũng nêu rõ để một trường hợp tranh chấp kết quả bầu cử được đưa lên Tòa án Tối cao thì bên nguyên phải đưa ra được bằng chứng chứng minh rằng các quyền hiến định của người dân bị vi phạm. Điều này cũng từng xảy ra trong cuộc bầu cử năm 2000 khi kết quả bầu cử giữa ứng viên Cộng hòa George W. Bush và ứng viên Dân chủ Al Gore gây tranh cãi ở bang Florida. Tòa lúc đó xử ông Bush chiến thắng sau khi đi đến kết luận là có sai phạm trong khâu kiểm phiếu ở Florida.
Trả lời phỏng vấn của tạp chí Newsweek, chuyên gia pháp lý của đài France24 (Pháp) Douglas Herbert nhận định trong trường hợp kết quả chung cuộc quá sít sao, chêch lệch 1-2 phiếu đại cử tri hoặc hy hữu là bằng nhau thì Tòa án Tối cao bắt buộc phải vào cuộc giải quyết.
"Khả năng này là hoàn toàn có cơ sở sau khi Thượng viện phê chuẩn việc đề cử thẩm phán Amy Coney Barrett vào Tòa án Tối cao, đồng nghĩa với việc phe bảo thủ hiện nắm tới 6/9 ghế tại Tòa án Tối cao. Ngoài ra, một thực tế khác là đảng Cộng hòa đã bắt đầu cuộc chiến pháp lý tại nhiều bang nhằm ngăn chặn bỏ phiếu sớm qua đường bưu điện. Như tại Wisconsin, Tòa án Tối cao mới đây đã từ chối đề nghị gia hạn thời gian kiểm phiếu đối với các phiếu bầu gửi qua thư của đảng Dân chủ" - ông Herbert nói.
Kịch bản khủng hoảng đại cử tri đoàn hậu bầu cử
Năm nay, đại cử tri đoàn sẽ tiến hành nhóm họp và bỏ phiếu đại cử tri vào ngày 14-12. Thông thường, chính quyền các bang sẽ xác nhận số lượng đại cử tri đoàn ở bang mình và chia sẻ thông tin này với Quốc hội. Hai viện của Quốc hội sau đó sẽ họp vào ngày 6-1 để kiểm phiếu và gọi tên người chiến thắng.
Dù vậy, một số học giả đã vạch ra một kịch bản khá tiêu cực, đó là có khả năng thống đốc và cơ quan lập pháp ở một số bang có tranh chấp kết quả có thể đệ trình hai kết quả bầu cử khác nhau. Trên thực tế, các bang chiến địa như Pennsylvania, Michigan, Wisconsin và North Carolina đều có thống đốc thuộc đảng Dân chủ nhưng cơ quan lập pháp do đảng Cộng hòa kiểm soát.
Năm 1887, Quốc hội Mỹ từng thông qua một đạo luật về vấn đề này nêu rõ nếu thống đốc và cơ quan lập pháp bang trình hai kết quả khác nhau thì Hạ viện và Thượng viện sẽ biểu quyết để chọn một kết quả cuối cùng. Nếu cả hai viện vẫn không thể tìm được tiếng nói chung thì đưa Tòa án Tối cao giải quyết.
Tình hình 11 bang chiến địa quyết định cục diện bầu cử Mỹ năm 2020 Chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020 nhiều khả năng sẽ được định đoạt tại 11 bang chiến địa này. Cuộc đua của ông Trump sẽ phụ thuộc rất lớn vào kết quả tại bang Florida. Ảnh: EPA Người chiến thắng sau cuộc bỏ phiếu ngày 3/11 cần phải có được tối thiểu 270 trên tổng số 538 phiếu đại...