5 khám phá khảo cổ đặc biệt gây chấn động toàn cầu năm 2022

2022 là năm mà giới khảo cổ có nhiều phát hiện quan trọng. Những khám phá khảo cổ này giúp các chuyên gia giải mã được nhiều bí mật về cuộc sống của người xưa.

Vào tháng 4/2022, các nhà khảo cổ đã khai quật được tàn tích của một ngôi đền cổ đại thờ thần Zeus tại Tell el-Farma – một khu vực khảo cổ ở phía tây bắc bán đảo Sinai, Ai Cập. Nhờ khám phá khảo cổ này, các chuyên gia phát hiện một trận động đất cổ đại cực mạnh đã phá hủy cổng đền.

Những khối đá granit màu hồng khổng lồ được tìm thấy xung quanh khu đền, cho thấy rằng những người thợ sau này đã sử dụng lại các khối đá của ngôi đền cho các dự án khác, chẳng hạn như các nhà thờ gần đó. Các dòng chữ được tìm thấy trên một số khối đá granit cho thấy rằng Hoàng đế La Mã Hadrian (trị vì năm 117-138 sau Công nguyên) đã cải tạo lại ngôi đền này.

Cũng trong tháng 4/2022, các nhà khảo cổ Thổ Nhĩ Kỳ phát hiện một thành phố khổng lồ dưới lòng đất và tin rằng đây có thể là thành phố ngầm lớn nhất thế giới sau khi khai quật đầy đủ. Thành phố ngầm này được sử dụng liên tục suốt 1.900 năm và có sức chứa khoảng 60.000 – 70.000 người.

Thành phố dưới lòng đất này được gọi là Matiate (nghĩa là “thành phố hang động”), nằm ở thị trấn Midyat, tỉnh Mardin. Các chuyên gia ước tính mới khai quật được 3% tổng diện tích Matiate. Hàng ngày, họ phát hiện thêm những căn phòng, đường hầm, lối đi ẩn cùng nhiều hiện vật quý giá.

Vào ngày 30/5/2022, 250 quan tài bằng gỗ chứa xác ướp, 150 bức tượng đồng và vô số bảo vật như mặt nạ bằng vàng, “Cuốn sách của Người chết” được được trưng bày trong triển lãm Djoser tổ chức tại kim tự tháp Djoser, Ai Cập. Những xác ướp, cổ vật này được khai quật tại Saqqara trong thời gian ngắn trước đó.

Khám phá khảo cổ mới nhất tại Saqqara trong những tháng đầu năm 2022 đánh dấu lần đầu tiên các bức tượng đồng từ thời Hậu Nguyên Ai Cập, có niên đại từ thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên, được phát hiện tại nghĩa địa rộng lớn của kinh đô Memphi. Saqqara là nơi có hơn 10 kim tự tháp, khu chôn cất động vật và các tu viện Chính thống giáo Copt cổ đại. Địa điểm này đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 1979.

Vào tháng 6/2022, các chuyên gia phát hiện tàn tích một thành phố cổ 3.400 năm tuổi lộ diện giữa đáy hồ chứa nước Mosul ở Iraq sau khi xảy ra hạn hán nghiêm trọng khiến hồ cạn trơ đáy. Các chuyên gia tin rằng thành phố cổ đó có thể là Zkhiku – một trung tâm lớn của đế chế Mittani phồn thịnh nằm trên bờ sông Tigris giữa năm 1550 trước Công nguyên – 1350 trước Công nguyên. Thành phố Zkhiku từng được nghiên cứu lần đầu vào năm 2018 khi hồ chứa Mosul cạn trơ đáy. Tuy nhiên, các chuyên gia chỉ có khoảng thời gian ít ỏi để khám phá bí mật về thành phố này trước khi mực nước hồ dâng lên.

Trong lần thứ hai thành phố cổ lộ thiên, các chuyên gia đã tìm thấy một pháo đài lớn với những bức tường và ngọn tháp, một khu phức hợp sản xuất cùng một nhà kho nhiều tầng, hơn 100 viên đất sét chưa nung. Họ hy vọng việc nghiên cứu những viên đất sét này sẽ cung cấp một vài manh mối về cuộc sống của những người dân thời Mittani, hay những gì xảy ra vào thời điểm thành phố này suy tàn.

Tháng 8/2022, các nhà khảo cổ thông báo đã phát hiện một quần thể hơn 500 tảng đá đứng tại vùng đất La Torre-La Janera rộng khoảng 600ha ở Huelva, tỉnh cực nam tại biên giới Tây Ban Nha giáp với Bồ Đào Nha, gần sông Guadiana. Đây có thể là một trong những quần thể đá lớn nhất tại châu Âu.

Theo các chuyên gia, nhiều khả năng những tảng đá đứng mới phát hiện đã được dựng lên trong nửa sau của thiên niên kỷ thứ 6 hoặc thứ 5 trước Công nguyên. Do nhiều tảng đá được chôn sâu trong đất và chúng cần được khai quật cẩn thận nên cuộc khai quật có thể phải đến năm 2026 mới hoàn thành.