5 giải pháp đối phó biến đổi khí hậu của Hà Nội

Theo dõi VGT trên

Trồng cây xanh, làm sống lại các dòng sông, đào hồ, tiết kiệm năng lượng… là những biện pháp thủ đô thực hiện để bảo vệ môi trường.

Cuối tuần qua, tại các buổi tiếp xúc cử tri quận Hai Bà Trưng và Đống Đa cùng đơn vị bầu cử số 2 đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, Chủ tịch thành phố Nguyễn Đức Chung đã thông báo thành phố đã có kế hoạch dài hạn và đang thực hiện về 5 giải pháp cải thiện môi trường.

5 giải pháp đối phó biến đổi khí hậu của Hà Nội - Hình 1

Hà Nội đang lên kế hoạch cải tạo chất lượng nước hồ Gươm. Ảnh: Đăng Dũng.

Giải pháp thứ nhất, thành phố sẽ tổ chức duy tu, duy trì 104 hồ trữ nước. Để làm sạch nước sông Tô Lịch, sông Nhuệ, dự án nhà máy xử lý nước thải Yên Xá đã được khởi công và phấn đấu đi vào hoạt động từ năm 2019. “Khi đó khoảng 80% nước thải tại các quận Đống Đa, Thanh Xuân và một phần huyện Thanh Trì sẽ được xử lý”, ông Chung nói.

Nhà máy xử lý nước ở Hồ Tây sẽ được đầu tư giai đoạn 2, nâng công suất lên 160.000m3/ngày đêm để đáp ứng xử lý nước khu vực hồ Tây và vùng phụ cận. Thành phố phấn đấu đến năm 2019, toàn bộ nước thải các quận nội thành cơ bản dc xử lý, “khi đó mới hy vọng nước sông Tô Lịch, sông Nhuệ sạch”.

Thứ hai, từ năm 2016, toàn bộ công trình thành phố phê duyệt phải sử dụng đèn led để tiết kiệm điện. Khoảng 278.000 đèn chiếu sáng công cộng đang sử dụng trên các trục đường giao thông, các tuyến đường thôn xóm, thành phố kêu gọi các nhà đầu tư thay thế bằng đèn led.

“Nếu chúng ta thay thế xong, sẽ tiết kiệm được 2/3 lượng điện tiêu thụ cho chiếu sáng công cộng. Hiện mỗi năm, thành phố chi khoảng 340 tỷ đồng cho duy tu duy trì, t.iền điện chiếu sáng nơi công cộng”, Chủ tịch Hà Nội thông tin.

5 giải pháp đối phó biến đổi khí hậu của Hà Nội - Hình 2

Phối cảnh nhà máy xử lý nước thải Yên Xá. Ảnh: Đoàn Loan.

Thứ ba, thủ đô mỗi ngày thải 4.500 đến 5.500 tấn rác thải, để xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm, cuối tháng 4 vừa qua, nhà máy đốt rác phát điện được khánh thành.

Video đang HOT

Hà Nội đang tiếp nhận 3 hồ sơ của nhà đầu tư nước ngoài muốn xây dựng nhà máy xử lý rác thải với công nghệ đốt và phát điện ở Nam Sơn, Xuân Sơn, Đồng Ké. Thành phố đề xuất thêm một điểm ở Thanh Trì. Với những giải pháp trên, cuối 2019 toàn bộ rác thải sẽ được thu gom xử lý xử lý triệt để chứ không phải chôn lấp như hiện nay.

Thứ tư, giai đoạn 2016-2020, thành phố sẽ xây thêm 25 công viên và trong các công viên đào thêm 25 hồ. Hiện đã đào được thêm 4 hồ (Bắc Mai Dịch, hồ công viên Nhân Chính, hồ công viên CV1 đã khởi công, hồ Trung Văn).

Hiện, Hà Nội đã xử lý ô nhiễm tại 122 hồ. Với hồ Tây và Hồ Hoàn Kiếm, thành phố đang xin ý kiến của Bộ Văn hóa, Thể thaodu lịch cùng các cơ quan chuyên ngành để xử lý bùn và ô nhiễm.

“Hà Nội vừa trải qua đợt nắng nóng cao độ, hơn 45 độ C, đây là đợt nắng nóng bất thường mà 40 năm Hà Nội mới gặp lại. Nguyên nhân nắng nóng còn có nguyên nhân từ việc lấp ao hồ và vấn đề cây xanh”, Chủ tịch Hà Nội nêu.

Thứ năm, với chương trình trồng một triệu cây xanh, từ 1/1/2016 tới nay, thành phố đã trồng được 320.000 cây xanh.

Theo lãnh đạo thủ đô, tính trung bình hiện nay, một người dân Hà Nội có 6,7-6,8m2 cây xanh. Thành phố phấn đấu tới năm 2020, diện tích cây xanh đạt từ 10-11 m2/người.

“Theo các nhà khoa học nếu một đô thị có mật độ cây xanh 9-10 m2/người sẽ giảm được 1-1,5 độ C trong những ngày nắng nóng”, ông Chung nói.

5 giải pháp đối phó biến đổi khí hậu của Hà Nội - Hình 3

Chỉ sau một năm thực hiện chương trình trồng mới một triệu cây xanh, hàng trăm nghìn cây xanh đã được trồng tại nhiều đường, phố. Ảnh: Ngọc Thành.

Theo Chủ tịch Hà Nội, với những giải pháp đồng bộ nêu trên, cộng với ý thức bảo vệ môi trường, sử dụng năng lượng hiệu quả của người dân, hy vọng môi trường thủ đô sẽ xanh sạch và thích ứng được biến đổi khí hậu.

Võ Hải

Theo VNE

"Tiêu chí thứ 20" chỉ có ở Hà Tĩnh trở thành "thương hiệu riêng"

Từ những hàng rào trồng cây xanh không mang lại giá trị kinh tế, những khối bê tông "chết" làm mất cảnh quan, đ.ánh mất "bản chất" nông thôn ở mỗi làng quê, Hà Tĩnh đã sáng tạo ra mô hình hàng rào xanh kinh tế gắn với xây dựng vườn mẫu trong nông thôn mới (NTM).

Sau 3 năm, mô hình này đã trở thành cuộc "cách mạng xanh" ở Hà Tĩnh.

Tiêu chí thứ 20 chỉ có ở Hà Tĩnh trở thành thương hiệu riêng - Hình 1

Người dân tận dụng trồng bí, gấc trên kênh mương thủy lợi

"Tiêu chí thứ 20", tiêu chí riêng của Hà Tĩnh đã khẳng định được "thương hiệu" trong và ngoài tỉnh. Trong đó quy định hàng rào xanh phải đạt 70%, thế nhưng người dân thường chọn cách bê tông hóa thay vì trồng cây xanh. Cách làm này giúp công trình kiên cố và sạch sẽ hơn, tuy nhiên nó lại làm mất đi "bản chất" nông thôn ở mỗi làng quê. Từ đó, Hà Tĩnh đã sáng tạo ra hàng rào xanh kinh tế, nghĩa là vừa đảm bảo tiêu chí hàng rào xanh vừa thành nơi "hái" ra t.iền.

Mô hình được triển khai đầu tiên ở 58 hộ dân thuộc thôn Yên Mỹ, xã Cẩm Yên (Cẩm Xuyên). Tại đây, các hộ dân được hướng dân phá bỏ hàng rào "chết", dựng lên hàng rào xanh tại các điểm như nệp vườn, lối vào nhà, trên mặt hồ, kênh mương thủy lợi và cả những nơi có không gian phía trên. Kết cấu của hàng rào làm bằng sắt, thép hoặc tre nứa, rồi trồng các loại cây như mướp, bí, hoa thiên lý, chanh leo...

Là hộ được chọn thực hiện thí điểm, chị Nguyễn Thị Thuận (thôn Yên Mỹ) rất phấn khởi khi khu vườn mang lại một nguồn thu đáng kể cho gia đình. Với diện tích gần 2.000m2, chị dành 1.500m2 trồng cây cam, số diện tích còn lại trồng rau màu các loại.

Chị chia sẻ: "Trước đây, vườn tược và hàng rào nhà tôi đều trồng những loại cây tre tro, dâm bụt và các loại cây hỗn tạp. Được cán bộ về hướng dẫn mới có được khu vườn "giá trị" như thế này. Giờ trong vườn có đủ các loại cây, phía dưới đất trồng rau màu, phía trên làm giàn trồng mướp đắng, bí, mướp... Kể cả hàng rào quanh vườn, mặt ao hồ cũng được trồng hoa thiên lý, mướp đắng, chanh leo... Mỗi năm thu nhập trên 80 triệu đồng, trong đó hàng rào đem lại mỗi tháng ít nhất 2 triệu đồng".

Tiêu chí thứ 20 chỉ có ở Hà Tĩnh trở thành thương hiệu riêng - Hình 2

Làm giàn vòm từ ngõ vào nhà, vừa mát lại có thêm thu nhập

Thí điểm thành công, trong vòng 2 năm mô hình hàng rào xanh kinh tế được nhân rộng khắp nơi trên toàn tỉnh. Nhiều địa phương 100% hộ dân đều xây dựng hàng rào xanh kinh tế. Việc này vừa cải thiện cảnh quan môi trường, vừa tăng hệ số sử dụng đất, nâng cao hiệu quả kinh tế vườn hộ.

Đi dọc con đường làng thôn Bình Minh (xã Cẩm Bình, Cẩm Xuyên), chúng tôi thực sự mãn nhãn bởi các kênh mương thủy lợi cũng được người dân tận dụng làm giàn trồng các loại giúp mang lại thu nhập. Ông Nguyễn Đình Dũng (trưởng thôn Bình Minh) phấn khởi: "Chỗ nào tận dụng được đều phải tận dụng làm cả. Kể cả tường rào nhà văn hóa thôn cũng trồng cây "kinh tế" đấy. Sau khi thu hoạch sẽ bán lấy t.iền đóng vào quỹ thôn. Như thế thôn vừa có t.iền, lại không lãng phí đất đai".

Tại nhà anh Võ Văn Ý, những giàn mướp các loại được trồng phủ kín từ ngoài cổng vào tận sân, vườn nhà, hàng rào quanh vườn được phủ xanh đủ các loại giống cây hoa màu. Từ khu vườn này, mỗi năm gia đình anh thu về 70 - 80 triệu đồng.

Anh Ý vui mừng: "Không chỉ trong vườn mà đường đi nội vườn, lối vào nhà tôi đều làm giàn vòm phía trên trồng các loại cây phủ lên vừa bóng mát lại có t.iền nữa. Việc trồng cây phải căn theo mùa vụ cho phù hợp, mùa này trồng cây này, khi sắp tàn thì phải "dắm" cây khác xen vào. Mọi diện tích từ vườn ra ngõ đều phải được tận dụng triệt để, không để lãng phí mét đất nào".

Tiêu chí thứ 20 chỉ có ở Hà Tĩnh trở thành thương hiệu riêng - Hình 3

Tiêu chí thứ 20 chỉ có ở Hà Tĩnh trở thành thương hiệu riêng - Hình 4

Diện tích mặt nước ao hồ, hàng rào đều được tận dụng triệt để

Chia sẻ về việc "lên đời" cho tiêu chí 20, ông Trần Huy Oánh, Chánh văn phòng điều phối NTM Hà Tĩnh cho biết: "Sau khi đi "thị sát" 7 xã đạt chuẩn NTM vào năm 2013, tôi trở về với một nỗi băn khoăn về nguy cơ bê tông hóa toàn phần, vừa lãng phí lại không phù hợp với "chất" đồng quê vốn có. Trước đây, người dân có tập quán dùng các loại cây xanh làm hàng rào rồi, như vậy người dân đã có ý thức xây dựng hàng rào xanh. Thế nhưng, chưa ai nghĩ đến chuyện hàng rào xanh nhưng mang lại lợi nhuận kinh tế.

Sau nhiều cuộc họp bàn, mô hình hàng rào xanh kinh tế ra đời. Tôi cử cán bộ xuống tận nơi hướng dẫn các khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu trồng các loại hoa quả quanh năm. Đối với hệ thống hàng rào cũng phải sử dụng các loại cây leo kinh tế bốn mùa, vừa bảo đảm màu xanh, vừa "hái" ra t.iền. Việc này vừa giảm được chi phí xây dựng hàng rào, vừa cho thu nhập lại đẹp cảnh quan. Người dân phản hồi rất tốt và liên tục nhân rộng ra nhiều địa phương khác".

Điều đặc biệt, sản phẩm của các hàng rào kinh tế ở Hà Tĩnh là những sản phẩm sạch, không hề sử dụng hóa chất, thuốc BVTV gây hại cho sức khỏe của nguời tiêu dùng. Để diệt trừ sâu bọ, người dân "chế" ra các loại "thuốc" bằng phương pháp vi sinh, hòa lẫn các loại thực phẩm như tỏi, ớt, rượu, lá cây thuốc lào phun lên rau, củ, quả.

Hoặc trồng các loại hoa dẫn dụ như hoa cúc, hướng dương... lẫn trong vườn để dẫn dụ sâu bọ, bướm gây hại tập trung tại đó để diệt trừ. Nhà này học hỏi nhà kia, xóm này học hỏi xóm kia, cứ thế đến nay mô hình đã trở thành cuộc "cách mạng xanh" ở Hà Tĩnh.

Theo Tâm Đan (NNVN)

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Lật xe khách trên đèo ở Đắk Nông, hàng chục người bị thương
21:16:22 01/07/2024
Sập hầm ở Bắc Kạn, 1 người mất tích
13:16:21 01/07/2024
Xuống hang sâu bơm nước bị ngạt khí độc, 2 người t.ử v.ong
20:37:50 01/07/2024
Vụ sập hang động tại Bắc Kạn: Đã giải cứu được một nạn nhân
11:27:12 01/07/2024
Truy tìm kẻ chiếm đoạt t.iền ủng hộ hai cha con bán rau bị tai nạn
10:06:25 02/07/2024
Từ 1/7, người dân được xuất trình giấy tờ lái xe qua VNeID
13:09:30 30/06/2024
Đơn vị thi công lên tiếng vụ 2 anh em ruột đuối nước t.ử v.ong tại công trường
11:23:38 01/07/2024
Công an Hà Nội: Có doanh nghiệp thuê người xếp hàng mua vàng 'bình ổn'
20:56:48 30/06/2024

Tin đang nóng

Diện mạo chồng sắp cưới hơn 17 t.uổi của Hoa hậu Khánh Vân
07:56:34 02/07/2024
Mỹ nam bị đuổi khỏi showbiz vì cả gan làm điều cấm kỵ, hết thời vẫn sống ung dung với gần 400 tỷ
06:45:15 02/07/2024
Sao Việt 2/7: Con trai Lệ Quyên gặp gỡ Mr.Đàm, Bảo Thanh khoe tủ g.iải t.hưởng
07:38:24 02/07/2024
Diễn viên Thanh Trúc đã sinh con gái đầu lòng
11:37:16 02/07/2024
Vợ cũ Bằng Kiều bỏ 10 nghìn đô đi du lịch với 3 con trai: Tiết lộ lý do 4 mẹ con ở chung một phòng
07:59:17 02/07/2024
Nữ NSƯT kỳ cựu nhất nhì làng hài phía Bắc: U70 không lấy chồng sinh con, t.uổi xế chiều cô đơn nhưng lạc quan không ai bằng
08:02:07 02/07/2024
Sao nữ Vbiz vướng tin chia tay bạn trai Việt kiều sau gần 8 năm yêu
06:41:31 02/07/2024
Diva Hà Trần và Tùng Dương "gương vỡ lại lành"
08:03:01 02/07/2024

Tin mới nhất

Thăm hỏi các nạn nhân vụ xe khách lao xuống vực ven Quốc lộ 28

13:00:14 02/07/2024
Vào thời điểm xảy ra tai nạn, trên xe có 45 hành khách và tài xế, phụ xe. Rất may, vụ tai nạn chỉ khiến một số hành khách bị thương.

Xoá tư cách Phó Chủ tịch quận Thanh Xuân liên quan đến vụ cháy chung cư mini

12:58:16 02/07/2024
Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam 4 tháng đối với Nghiêm Quang Minh (44 t.uổi, chủ chung cư mini nơi xảy ra vụ cháy) về tội Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy.

Vụ sập hang động tại Bắc Kạn: Đưa t.hi t.hể nạn nhân cuối cùng ra ngoài

12:56:02 02/07/2024
Nạn nhân được xác định là anh M.V.T (trú tại xã Thuần Mang, huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn). Do toàn bộ khu vực sự cố bị che lấp bởi các tảng đá lớn, lực lượng tìm kiếm cứu nạn đã quyết định tiếp cận nạn nhân từ phía trên cửa hang.

Phú Thọ: Xử lý khẩn cấp sự cố sạt lở bờ sông Đà tại xã Dân Quyền

12:52:37 02/07/2024
Công trình dự kiến khởi công từ đầu tháng 7/2024, yêu cầu xử lý khẩn cấp, có khối lượng thi công lớn, thời gian thi công ngắn (hoàn thành xong trước ngày 30/10).

Điều tra nguyên nhân vụ cháy tại cửa hàng đồng giá ở Bình Dương

12:46:36 02/07/2024
Trước đó, vào lúc 18 giờ 32 phút ngày 1/7, Công an tỉnh Bình Dương nhận tin báo xảy ra cháy tại hộ kinh doanh cửa hàng đồng giá, địa chỉ số 164/10A, đường Lê Hồng Phong, khu phố Đông Thành, phường Tân Đông Hiệp, thành phố Dĩ An.

Quảng Ninh cấp bách phòng chống dịch tả lợn châu Phi

12:43:33 02/07/2024
Đối với việc thực hiện hỗ trợ thiệt hại cho các hộ chăn nuôi bị thiệt hại, Phó Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo cần xác định đầy đủ chính xác về đối tượng, mức hỗ trợ, khối lượng theo đúng quy định của pháp luật.

Đình chỉ hoạt động giáo dục của Trường Quốc tế Mỹ

12:40:31 02/07/2024
Theo Sở Giáo dục và Đào tạo TP Hồ Chí Minh, ngày 28/6 Sở đã có Quyết định số 2042/QĐ-SGDĐT về đình chỉ hoạt động giáo dục của trường, thời hạn đình chỉ là 12 tháng kể từ ngày 1/7/2024.

Trẻ dưới 13 t.uổi có được làm thêm vào dịp hè?

09:36:04 02/07/2024
Dịp hè này, tôi dự định cho con trai 12 t.uổi làm thêm ở quán cà phê để cháu biết giá trị của sức lao động. Việc này có được hay không? , Nguyễn Hoàng Anh (TPHCM).

Hàng loạt trường hợp bị thu hồi, giữ giấy chứng nhận căn cước từ hôm nay, 1-7

21:49:03 01/07/2024
Nghị định 70/2024/NĐ-CP quy định các trường hợp bị thu hồi Giấy chứng nhận căn cước như giấy bị cấp sai quy định; Giấy chứng nhận căn cước đã tẩy xóa, sửa chữa...

Loạt chính sách có hiệu lực từ tháng 7/2024 tác động trực tiếp tới người đi xe máy

21:23:50 01/07/2024
Người đi xe máy có thể không cần mang theo giấy phép lái xe, giấy đăng ký xe dạng bản giấy mà chỉ cần xuất trình tại ứng dụng VNeID từ ngày 1/7.

Bình Định: Khống chế đám cháy lớn tại công ty sản xuất sản phẩm gỗ

12:58:59 01/07/2024
Lực lượng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ Công an tỉnh Bình Định đã khống chế đám cháy lớn tại xưởng sản xuất sản phẩm gỗ ở phường Nhơn Hòa, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định.

Xe máy đ.âm cọc tiêu, 1 người t.ử v.ong tại chỗ

11:20:28 01/07/2024
Vụ tai nạn xe máy thương tâm vừa xảy ra ở xã Hồng Lộc, huyện Lộc Hà (Hà Tĩnh) khiến 1 người t.ử v.ong tại chỗ, 1 người bị thương nặng.

Có thể bạn quan tâm

Xây "chuồng cọp" để mua bán m.a t.úy

Pháp luật

13:03:48 02/07/2024
Để đối phó với lực lượng Công an trong quá trình mua bán m.a t.úy, Trần Văn Thân gia cố nhà theo kiểu chuồng cọp . Tuy nhiên, hành vi của đối tượng không qua mắt được Công an huyện Quỳ Châu.

Lịch âm 2/7 - Âm lịch hôm nay 2/7 chính xác nhất - lịch vạn niên 2/7/2024

Trắc nghiệm

12:46:58 02/07/2024
Xem lịch âm hôm nay ngày 2 tháng 7; theo dõi âm lịch hôm nay, thứ Ba ngày 2 tháng 7 năm 2024 nhanh nhất và chính xác nhất.

Trạm cứu hộ trái tim: Cuối phim mới lộ diện "trùm cuối" tuồn thông tin của con gái Nghĩa lên MXH

Phim việt

12:45:17 02/07/2024
Tập 49 Trạm cứu hộ trái tim đã lên sóng VTV3 tối 1/7. Nghĩa chính thức được minh oan , khiến cái nhìn của khán giả về nhân vật này được vớt vát phần nào.

"Mỹ nam 1 thời" Lee Min Ho lộ gương mặt căng tròn mất nét ở t.uổi 37

Sao châu á

12:39:45 02/07/2024
Sau thời gian ở ẩn không nhận dự án phim mới, Lee Min Ho có vẻ như đã ăn uống nghỉ ngơi khá thả ga nên khó kiểm soát cân nặng.

Lái xe ốm vặt liên miên, hãy kiểm tra ngay bộ phận này trên ô tô

Sức khỏe

12:37:38 02/07/2024
Một số các triệu chứng bệnh vặt bắt nguồn từ chính chiếc xe mà bạn sử dụng hàng ngày. Tuy nhiên, rất ít người để ý và thường không quan tâm tới điều này.

Sự hết thời của một sao hạng A: Phim không bán được vé nào, bị tẩy chay vì thái độ xấc xược

Hậu trường phim

12:37:33 02/07/2024
Đóng phim nào cũng flop, tính cách kênh kiệu là những nguyên nhân khiến địa vị của sao nữ này xuống dốc nhanh chóng.

Bùi Anh Tuấn tái xuất, ngoại hình mũm mĩm, tiết lộ lí do tạm ngưng ca hát thời gian dài

Nhạc việt

12:37:10 02/07/2024
Là một vocalist trẻ rất được yêu mến nhưng Bùi Anh Tuấn đã ở ẩn khá lâu và gần như không xuất hiện tại bất kỳ sân khấu nào suốt thời gian qua.

4 nữ idol được khen mặc đẹp, toả vibe tài phiệt: Jennie có lấn át được tiểu thư "hàng thật giá thật"?

Phong cách sao

12:01:09 02/07/2024
Làng nhạc Hàn Quốc từ bao lâu đã được biết đến như cái nôi sản sinh ra vô số thế hệ mỹ nhân tài sắc vẹn toàn, combo mặt đẹp dáng xinh không thiếu.

Thạch Trang cứ lên đồ là dân tình lại xin info: Outfit nào cũng có điểm nhấn đẹp thấy mê

Thời trang

11:45:07 02/07/2024
Không cần drama, content màu mè hay chiêu trò, cô nàng vẫn siêu bánh cuốn nhờ năng lượng vui vẻ, hạnh phúc mọi lúc mọi nơi.

Kiểu tóc nhuộm nâu hack t.uổi cho phụ nữ ngoài 40

Làm đẹp

11:41:26 02/07/2024
Không chỉ hack t.uổi hiệu quả, những kiểu tóc nhuộm nâu còn tạo cảm giác da tươi sáng, rạng rỡ hơn.Bên cạnh việc làm mới phong cách thời trang, thay đổi kiểu tóc cũng là cách hay giúp phụ nữ trên 40 t.uổi nâng cấp bản thân.

Dùng ấm siêu tốc kiểu này rất nguy hiểm: Lỗi đầu tiên nhiều gia đình vẫn đang làm

Sáng tạo

11:40:39 02/07/2024
Trong cuộc sống hiện đại, ấm siêu tốc đã trở thành một thiết bị gia dụng quen thuộc trong nhiều gia đình. Thiết bị nhỏ gọn này giúp việc đun nước nóng trở nên nhanh chóng và tiện lợi hơn.