5 điểm du lịch mới ở Việt Nam

ducdvd23:59 02/07/2011

Các điểm du lịch cộng đồng này không chỉ giúp du khách hòa mình với thiên nhiên, mà còn thỏa sức khám phá văn hóa dân tộc thiểu số.

Nằm trong kế hoạch tổng thể phát triển du lịch 2010 – 2015, bước vào mùa du lịch năm nay huyện Bát Xát (Lào Cai) đã xây dựng và cho ra mắt 5 làng văn hóa du lịch cộng đồng nằm trên tuyến thành phố Lào Cai – Bát Xát – Sa Pa tạo thành chuỗi các điểm liên kết kéo dài.

Lũng Pô

Từ thành phố Lào Cai đi hơn 70 km thì đến Lũng Pô. Đây chính là nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt Nam.

Bản Lũng Pô của 23 hộ người Mông định cư ngay đầu nguồn sông Hồng chảy vào đất Việt.

Tại đây, du khách có thể thỏa sức hòa mình vào với sông nước, núi non và khám phá văn hóa của đồng bào Mông.

Lao Chải

Thôn Lao Chải của người Hà Nhì đen, cách thành phố Lào Cai hơn 70 km (thuộc huyện Bát Xát). Trên cao nhìn xuống, Lao Chải nằm giữa vùng núi đá và các đồi cỏ tranh với những căn nhà trông giống những cây nấm khổng lồ mọc bên sườn núi ở độ cao 2.660 m; quanh nămsương phủ, giá rét.

Thiếu nữ Mông ở Lao Chải

Lao Chải có 76 hộ dân, là thôn có số người Hà Nhì đen sinh sống đông nhất ở cao nguyên Ý Tý. Các ngôi nhà ở đây đều được làm theo kiểu trình tường, bằng đất với hai vòng trong và ngoài. Tường nhà thường đắp dày 40 – 45cm, cao khoảng 4,5 – 5 m trong lõi có xếp đá cục, bằng nắm tay.

Mỗi ngôi nhà rộng 65 – 80 m, có mái dốc ngắn (bốn mái) lợp cỏ tranh, không có hiên. Ở giữa ngôi nhà có một cửa ra vào và một hoặc hai cửa thông gió ở bên trái hoặc bên phải của lối đi. Bên trong có lần cửa thứ hai cũng dày như tường ngoài. Sau lần cửa này là bếp và giường ngủ của chủ gia đình.

Dền Sáng

Xã Dền Sáng (Bát Xát) Đông giáp xã Cốc Mỳ, Tây giáp xã Y Tý và Sáng Ma Sao, Nam giáp xã Dền Thàng và xã Sáng Ma Sao, Bắc giáp xã Trịnh Tường và Y Tý.

Suối tình Dền Sáng.

Dền Sáng diện tích: 40,72 km với dân số 1.784 người. Đây là vùng đất mang đậm dấu ấn văn hóa của đồng bào Dao đỏ với những phong tục nổi tiếng như cấp sắc, nhảy lửa, chế biến lá thuốc từ cây rừng.

Video đang HOT

Đặc biệt, đây nổi tiếng với con suối mang tên Suối Tình thơ mộng giữa thung xanh. Con suối này cách trung tâm huyện Bát Xát hơn 40 km đường đèo. Suối bắt nguồn từ rừng già Dền Sáng chảy qua địa phận xã này, là nơi gặp gỡ, tâm sự của thanh niên hay các cặp vợ chồng trẻ mà những người trung tuổi cũng nô nức kéo đến để trao đổi về cuộc sống, cách làm ăn, cách xây dựng gia đình hạnh phúc…

Chợ Mường Hum

Mường Húm là khu chợ nhỏ có từ lâu đời nằm giữa các làng bản của dân tộc thiểu số, đặc trưng cho các chợ vùng cao ở Việt Nam. Chợ họp vào chủ nhật hàng tuần, là ngày nhộn nhịp nhất của vùng núi cao Bát Xát.

Mường Hum.

Chợ nằm dưới thung lũng nhỏ, kề bên là suối nước trong vắt, xung quanh là những dãy núi cao ngất trùng mây. Ngày thường, ai đến đây cũng thích ngắm cảnh Mường Hum sơn thủy hữu tình, còn vào ngày chợ phiên cảnh bắt mắt du khách nhất là đoạn suối ven chợ.

Bên bờ suối, bầy ngựa đợi chủ vào chợ tập trung bên suối với đủ sắc lông, thỉnh thoảng chúng cất tiếng hí vang khiến bức tranh sơn cước càng thêm sinh động, rất hiếm thấy ở nơi khác. Những chiếc cầu treo hay cầu đá bắc qua suối lúc nào cũng có người dắt ngựa qua lại…

Bên trong chợ ồn ào, tấp nập và khách không khỏi trầm trồ trước những bộ y phục “loá mắt” của các cô thiếu nữ dân tộc. Những cô gái, chàng trai ở bản làng đi chợ đâu chỉ để mua bán mà còn đi để tìm hiểu, để vui chơi, tìm bạn tình, vì thế ai cũng làm đẹp chẳng kém gì đi dự ngày hội. Các thiếu nữ Mông váy hoa gợi cảm, lại đội thêm mái tóc giả bằng len sợi nhuộm màu rực rỡ trông giống như một bông hoa biết đi, lung linh khoe sắc.

ẹp không kém là bộ trang phục Dao đỏ: các thiếu nữ mặc áo quần màu chàm đen điểm xuyết hoa văn trên ngực tựa như những cánh bướm và đội chiếc khăn đỏ rực được kết thêm rất nhiều món trang sức bằng bạc, lúc nào cũng lấp lánh. Cả các em bé dân tộc Dao, dù còn được địu trên lưng mẹ nhưng cũng được mẹ chăm chút áo quần, khăn mũ và các em được mọi người thích ngắm nhất…

Bản Xèo

Xã Bản Xèo (Bát Xát) Đông giáp xã Mường Vi, Tây giáp xã Dền Thàng, Nam giáp xã Nậm Pung và Pa Cheo, Bắc giáp xã Bản Vược và Cốc Mỳ.

Bản Xèo

Đây là địa điểm đông đồng bào Giáy sinh sống nhất. Vì vậy, đến với địa điểm này, du khách sẽ có dịp khám phá những thú vị trong văn hóa cũng như đời sống của đồng bào; đặc biệt là tục cưới vợ và gói bánh.

Theo giadinh.net.vn

Đường lên Tây Bắc

Thuở nhỏ, mỗi lần nghe bài Đường lên Tây Bắc (*) qua giọng hát ca sĩ Tố Uyên, những luống cày, nương lúa... lại hiện ra trong tâm trí non trẻ của chúng tôi. Những câu ca trầm hùng này của tác giả Văn An càng thôi thúc chúng tôi trong cuộc hành trình gặp lại dấu chân cha ông, "Đường lên Tây Bắc xa xôi, nếp nhà sàn thấp thoáng; Đằng xa tiếng hát dân quân tiếng reo lưng đồi nương".

Đứng giữa đất trời mênh mông, mây trắng bồng bềnh cộng với cảm xúc của một người sống ở miền xuôi biết Tây Bắc qua sách vở, những địa danh như Y Tý, Mường Hum, Ô Quy Hồ, A Mú Sung, Than Uyên, Dền Sáng, Bát Xát, La Pán Tẩn... như tỏa sáng trong chúng tôi. Một ánh sáng mộc mạc và bình dị.

Khởi hành

Khởi hành từ Hà Nội vào buổi chiều, hướng về Tây Bắc, theo quốc lộ 32, chúng tôi không vượt sông Lô, ngược sông Hồng như chiến sĩ ta ngày xưa vì cung đường này quá quen thuộc với khách du lịch. Cả nhóm quyết định chọn cung đường khó đi hơn, qua thị trấn Bát Xát, đến A Mú Sung để "săn" cảnh và "hít thở" cái bình yên trên non cao.

Lùa trâu

Đêm đầu tiên chúng tôi ngủ tại thị xã Nghĩa Lộ, nơi có địa hình tương đối bằng phẳng, để tiếp tục đi Mù Căng Chải, một huyện phía tây bắc tỉnh Yên Bái. Mù Căng Chải, với thị trấn mang cùng tên, có 13 xã, trong đó ba xã La Pán Tẩn, Chế Cu Nha và Zế Xu Phình rất nổi tiếng về ruộng bậc thang, đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam xếp hạng là danh thắng quốc gia (**).

Từ giữa tháng 9 trở đi là thời điểm "chín" để đi... thăm lúa! Chúng tôi, những người đi "phượt" từ trong miền Nam, lại là lần đi đầu tiên, nên câu hỏi "Lúa đã chín chưa?" thường xuyên được đặt ra trước khi bay ra Hà Nội. Chúng tôi xuýt xoa vì tiếc rẻ mỗi khi nghe nói có nơi nào đó lúa đã gặt, lo như thể đồng bào vùng cao sẽ gặt hết lúa chín của mình vậy! Phải chờ đến ngày nghỉ phép, đợi đến ngày bay (vì mua loại vé tiết kiệm), không thể vội vã hơn được, bạn ạ.

Yên bình

Chúng tôi có vỏn vẹn năm ngày thăm hai tỉnh Yên Bái và Lào Cai. Các thành viên của nhóm tự trấn an nhau, cái gì của mình sẽ là của mình, không thể tính trước được. Ruộng bậc thang đẹp khi lúa chín nhưng nét duyên khi lúa đã gặt, hay cái đẹp loang loáng khi nước vừa tràn bờ cũng hay. Lần này đất trời không phụ những người đến từ phương xa.

Từ xa, vài mái nhà cheo leo trên vách núi, hiện ra bình yên giữa ruộng lúa vàng. Một bức tranh không thể diễn tả bằng lời, chỉ cảm nhận bằng trái tim. Chúng tôi đã đứng lặng người trước vẻ đẹp ấy. Khó ai có thể tiếc lời trầm trồ trước những công trình kiến trúc kỳ vĩ của vùng núi phía Bắc do những nông dân vô danh đã tạc vào sườn đồi từ hàng trăm năm nay. Phải chăng tác giả Văn An cũng đã từng nghĩ về nơi này khi tả "đằng xa tiếng hát đồng xanh, lúa reo trên đồi cao".

Yên Bái mùa lúa chín

Cõng lúa

Khi chúng tôi đến, La Pán Tẩn đang vào mùa gặt. Những mảng màu vàng sậm của lúa chín, vàng chanh của lúa sắp chín, vàng nâu của gốc rạ, tất cả được viền nổi bật bằng bờ ruộng màu nâu đất. Suốt tầm mắt là những bậc thang lên đến tận chân trời. Xa hơn nữa là núi chập chùng, mờ mờ trong sương khói. Cao hơn nữa là bầu trời xanh biếc. Và những con đường ngoằn ngoèo, khi thì ôm trọn núi, khi thì vượt núi, như kéo dài đến vô tận. Những phút nghỉ ngơi bên đường, bông mua tim tím khoe sắc, lung lay trong gió thu... càng làm thi vị cho chuyến đi.

Thời tiết thật lý tưởng, nắng tốt. Từ một tầm cao, có thể nhìn thấy những vạt nắng, sáng một phía bên sườn đồi. Cũng vạt nắng đó, tiếp tục sáng cả vùng ruộng bậc thang ở tầm thấp hơn, để có thể nhìn thấy mái nhà khi ẩn khi hiện dưới làn khói lam. Gió thu se se lạnh, nghe như là hơi thở của núi đồi. Gió và nắng đã hòa cùng với nhau bên biển lúa vàng óng ả là một đoạn phim tuyệt diệu.

Những con đường đèo cũng là kỷ niệm khó quên của chuyến đi, suốt chặng đường có rất nhiều nơi bị sạt lở khá nặng. Có lẽ những đoạn đèo ấy không dành cho xe ôtô mà chỉ dành cho người đi bộ, đường rất nhỏ, một bên là vách núi sừng sững, một bên là vực sâu hun hút, không một hàng rào chắn an toàn nào.

Qua mỗi mùa lũ, con đường lại bị sạt lở nhiều hơn. Nhiều chỗ chưa khôi phục hẳn. Lái xe phải né tránh những tảng đá đủ kích cỡ trên mặt đường. Nhiều lúc xe bị nghiêng, bánh xe không thể bám vào đất, chúng tôi phải kích xe lên, khiêng đá chèn vào cho bánh xe có chỗ bám.

Qua những lần xuống đẩy xe, khó khăn được chia sẻ, tinh thần đồng đội càng tăng lên. Mỗi khi chạy qua ngầm, xe như chao đảo theo hướng chảy của dòng thác. Phải thật khéo léo, bác lái xe mới có thể lèo lái chiếc xe đi qua những mảng rêu trơn trợt. Thật may mắn, chúng tôi đã an toàn vượt qua năm cái ngầm như thế.

Càng lên cao, càng thấy vắng xe bốn bánh. Có đoạn, suốt gần một ngày đường chúng tôi không gặp chiếc ôtô nào đi ngược lại cả. Thỉnh thoảng, vọt qua xe chúng tôi là những chiếc Honda Win 125cc, loại xe đặc biệt có thể vượt được đèo dốc ở đây. Nhưng đó là cả một gia tài lớn, người dân ở đây có lẽ phải để dành lâu lắm mới đủ tiền tậu nó. Nếu không, đôi chân dẻo dai vẫn là phương tiện chính để đi lại.

Đai chuyên dùng để thồ

Có dịp nói chuyện với một người dân tộc thồ gạo khi anh đang ngồi nghỉ ven đường. Anh trả lời đã đi được vài ngày rồi nhưng ngoài gạo, hành lý của anh quá đơn sơ. Khát nước thì uống ở các dòng suối, ngọn thác hay nước đọng ở lá cây. Dụng cụ để thồ hàng của người dân ở đây đơn giản nhưng chắc chắn, chỉ với hai thanh tre được cột bằng dây mây tạo thành khung để chịu lực, hai sợi dây ràng bên ngoài và thêm hai quai đeo trên vai!

Lào Cai - Mênh mông đất trời

Bản Tả Giàng Phình hiện ra với màu vàng huyền thoại của ruộng bậc thang vào mùa lúa chín. Màu vàng rực của Tả Giàng Phình bao trùm lên cả những quả núi nằm tựa lưng lên nhau. Những mái nhà gỗ trải màu thời gian và mưa nắng, nhỏ xíu như trong chuyện cổ tích. Những chiếc guồng nước cạnh con suối nhỏ vẫn ngày đêm cần mẫn tưới mát những thửa ruộng bậc thang. Bạt ngàn ruộng bậc thang, đẹp như tranh vẽ, bức tranh của sự no ấm. Cả bản và núi rừng đều bồng bềnh trong mây, đẹp như cõi tiên.

Tôi như hòa mình vào cuộc sống nơi này. Con đường mòn uốn mình băng ngang cánh đồng, rồi lại ẩn mình bên dãy núi. Nhìn từ xa, những con người nhỏ xíu, những trang phục, những khăn choàng đầu đa sắc. Ven đường, những đứa trẻ theo mẹ bên máy tuốt lúa, chơi đùa bên chiếc gùi, nồi cơm và cả mớ rau để chuẩn bị bữa ăn tại chỗ.

Thiếu nữ

Có cả đám trẻ đang bắt (cá) chạch trên những mảnh ruộng vừa gặt xong, còn loang loáng nước. Một ánh mắt trong veo, hồn nhiên của cô bé dân tộc đã "hớp" mất hồn của các tay phó nháy trong nhóm. Mong lắm đôi mắt ấy, cảnh vật ấy, cuộc sống bình yên ấy không bị mai một khi lối sống đô thị tràn đến đây.

Đến xã Y Tý vào cuối buổi chiều, người đại diện của chúng tôi vào xin phép các anh ở đồn biên phòng để có thể lưu trú qua đêm. Nơi đây có mây bao phủ gần như quanh năm; trời trở lạnh hơn vào các buổi tối. Trong một quán nhỏ đối diện đồn biên phòng, chúng tôi cùng nâng ly, chúc mừng sinh nhật hai thành viên trong đoàn. Bài Happy Birthday vang lên giữa vùng cao hơn 2.000m, nghe thật xúc động, hòa cùng men rượu ngô - được chưng cất tại chỗ - làm ấm lòng mọi người.

Chỗ trọ qua đêm là một ngôi nhà ngay bên cạnh trường mầm non Y Tý. Trường ở đây có bốn cô giáo dưới xuôi lên dạy các cháu. Mới năm giờ sáng, chúng tôi đã lên xe, tạm biệt Y Tý, tiếp tục hành trình.

Đoàn xe chúng tôi tiếp tục chạy dọc suối Lũng Pô, đi sát biên giới, bên kia là Trung Quốc. Nơi đây thuộc thôn Lũng Pô, xã A Mú Sung, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Có rất nhiều chuối được trồng khu biên giới. Hằng năm, ta vẫn xuất khẩu chuối qua Trung Quốc. Một loại cây có giá trị kinh tế, tạo thu nhập quanh năm cho người dân ở các xã vùng biên giới.

Đứng trên đỉnh đèo cao nhìn sang biên giới, bỗng dưng vang lên trong tôi bài hát "Chiều biên giới", chiều biên giới em ơi, có nơi nào cao hơn, như đầu sông, đầu suối, như đầu mây, đầu gió, như trời quê, biên cương... Phải chăng tác giả của bài thơ này cũng từng có mặt ở nơi này với tâm trạng của tôi.

Nơi bắt nguồn sông Hồng

Từ thôn Lũng Pô, có thể nhìn thấy nơi con sông Hồng bắt đầu chảy vào Việt Nam, nơi con sông có hai dòng nước chảy mang hai màu xanh đỏ. Phần nước màu đỏ là do phù sa của sông Hồng hòa với màu xanh của dòng suối Lũng Pô chảy xuống từ khe núi. Gần đấy là cột mốc đôi được đánh số 93, cột mốc đầu nguồn của sông Hồng. Phía bên Trung Quốc, cũng có một cột mốc được đánh giống số như vậy.

Rời Tây Bắc, một cảm giác rất lạ, vừa gần, vừa xa... trỗi lên trong tôi. Tôi đang đứng đây, ngay bên cạnh cột mốc lịch sử của nước Việt, và bên kia biên giới là quê ngoại của tôi, một nửa dòng máu đang chảy trong tôi thuộc về bên ấy. Một hòn đá nơi đây đã được tôi trân trọng mang về làm kỷ niệm, một nơi rất thiêng liêng với riêng tôi.

Chào nhé Tây Bắc, chào những người bạn chân tình gặp trên đường đi, hãy gìn giữ nương lúa để đồng quê mãi vang khúc mến yêu (trích bài Đường lên Tây Bắc - Văn An). Tôi sẽ trở lại trong một ngày không xa.

Theo Bưu Điện Việt Nam

Đèn sáng là mất hứng 'yêu'? Tại sao khi bât đèn sáng thì tôi lại không hứng "yêu"? Vợ tôi có thói quen phải để đèn sáng khi vợ chồng yêu nhau. Ngược lại, cứ khi nhìn thấy cảnh hai vợ chồng "rõ như ban ngày" thì tự dưng tôi không thể tiếp tục công việc. Tại sao tôi lại như thế? Có cách nào chữa được không? (Minh77@yahoo.co.uk)...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Kinh hoàng clip nam thanh niên vác dao, đuổi chém 2 cô gái đi xe máy ở Đồng Nai00:59

Danh tính nam tài xế ô tô tránh xe máy, đâm bé gái tử vong ở Tuyên Quang01:28

Gặp "người hùng" kéo hơn 10 người băng qua ban công, thoát nạn trong đám cháy dữ dội tại TP.HCM: "Bản năng thì mình làm vậy"02:11

Cam thường tóm dính Chu Thanh Huyền bế con trai đến cổ vũ ĐT Việt Nam, thái độ với mẹ Quang Hải gây chú ý01:01

Ông Trump 'ra tay' trước khi nhậm chức09:28

Rùng mình khoảnh khắc 3 xe lao thẳng vào nhau giữa ngã 4: Thân xe nát bét, nạn nhân văng mạnh ra đường00:17

Trấn Thành lên tiếng về nghi vấn cắt vai của Negav, chốt hạ 1 câu mà được khen khôn khéo vô cùng!02:58

Diễn viên Việt kết hôn lần thứ 5 với bạn trai kém 20 tuổi?01:05

Hoa hậu Tiểu Vy hơn thua với Kỳ Duyên trước mặt Trấn Thành, nam đạo diễn nói 1 câu liền im thít02:48

Lê Giang "chết đứng" khi bị đề nghị đóng vai câm vì quá ồn ào, pha cứu nguy của Trấn Thành gây sốt MXH00:52

Tổng thống Putin: Nga sẵn sàng cho một cuộc 'đấu tên lửa' với Mỹ08:11

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Giáng sinh ấm áp của sinh vật biển tại Thủy cung Lotte World Hà Nội

07:34:27 23/12/2024

Hòa chung không khí hân hoan chờ đón Giáng sinh trên toàn thế giới, tại Thủy cung Lotte World Hà Nội, các sinh vật biển cũng đang đón một mùa Giáng sinh ấm áp, trong không gian đầy ấn tượng.

Ngắm loạt cảnh đẹp qua đề cử 'Top 7 Ấn tượng Việt Nam' 2024

07:22:26 23/12/2024

Đồi cỏ Ba Quáng, mùa hoa chi pâu trên đỉnh Tà Chì Nhù, sống lưng khủng long Mù Cang Chải... là những điểm đến được đề cử vào Top 7 điểm du lịch có cảnh đẹp ấn tượng

Khám phá New York mùa Giáng sinh

09:15:40 22/12/2024

New York là một trong những thành phố sầm uất nhất Hoa Kỳ. Đây được coi là thủ đô của thế giới nhờ sức ảnh hưởng sâu rộng trong các lĩnh vực

Khám phá thung lũng Ba Khan

09:10:23 22/12/2024

Nếu muốn được hòa mình cùng thiên nhiên kỳ vĩ, hoang sơ, ít ồn ào của đám đông, Ba Khan (huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình) chính là lựa chọn dành cho bạn.

Lạc lối giữa vườn hoa cà phê nở trắng như tuyết, tỏa hương thơm ở Tây Nguyên

07:59:30 22/12/2024

Không chỉ đẹp bởi sắc trắng tinh khôi, hoa cà phê còn có mùi hương nhẹ nhàng. Hương thơm dịu nhẹ, thanh khiết lẫn không gian trong lành khiến du khách ghé thăm cảm thấy thư thái và dễ chịu.

Khám phá thác Liêng Ài giữa núi rừng Lâm Đồng

07:49:50 22/12/2024

Thác Liêng Ài nằm ở xã Lộc Tân, huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng. Ngọn thác mang vẻ đẹp khá hoang sơ, là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá thiên nhiên.

Các điểm du lịch sinh thái trải nghiệm chuẩn bị phục vụ khách dịp Tết

07:43:58 22/12/2024

Các điểm tham quan vườn cây ăn trái tại huyện Lấp Vò đang hoàn tất việc chỉnh trang phục vụ đón khách dịp Tết Dương lịch 2025

Lung linh màu sắc giáng sinh trên khắp phố phường Hà Nội

07:34:34 22/12/2024

Những ngày này, trên các tuyến phố ở Hà Nội đang được thay áo mới tràn ngập sắc màu chào đón giáng sinh 2024. Người dân và du khách đã xuống phố dạo chơi

Đồng cỏ năng xanh mướt ở Quảng Nam nhìn từ trên cao

07:54:48 21/12/2024

Cánh đồng cỏ năng tại huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam trải rộng với sắc xanh tươi mát, thu hút du khách và những người yêu thích nhiếp ảnh tìm đến khám phá.

Sôi động lễ hội đón Giáng sinh Chào năm mới Đà Nẵng 2025

07:45:26 21/12/2024

Tối 20/12, Lễ hội đón Giáng sinh - Chào năm mới Đà Nẵng 2025 (Danang X mas - New Year Festival 2025) chính thức khai mạc tại sàn cảnh quan phía Bắc, bờ Đông cầu Rồng

Độc đáo nhà cổ 244 tuổi hút khách bậc nhất Hội An

07:38:24 21/12/2024

Sở hữu không gian kiến trúc ấn tượng có 1-0-2 và là điểm đến thu hút du khách bậc nhất ở Hội An, nhà cổ Phùng Hưng được bảo tồn nguyên trạng dù đã 244 tuổi.