43 DN bị thu hồi giấy phép XKLĐ: Thu hẹp cách làm kiểu “chộp giật”
Báo cáo của Cục Quản lý lao động (Bộ LĐTBXH) cho thấy, tình hình xuất khẩu lao động (XKLĐ) của Việt Nam trong những năm qua có nhiều khởi sắc. Mặc dù vậy, thông tin mới đây cho biết, có tới 43 doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép về XKLĐ đã cho thấy, bên cạnh những mảng sáng, thị trường XKLĐ ở Việt Nam đang tồn tại không ít mảng tối.
Doanh nghiệp làm ăn không hiệu quả?
Thông tin mới nhất (ngày 8.11) được Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐTBXH) công bố cho thấy, có tới 43 doanh nghiệp XKLĐ bị thu hồi giấy phép hoạt động. Các doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép hoạt động phần lớn là doanh nghiệp đang hoạt động ở Hà Nội, TP.HCM và cả Hải Phòng.
Trao đổi với NTNN, bà Trần Thị Vân Hà – Trưởng phòng Thông tin tuyên truyền (Cục Quản lý lao động ngoài nước, Bộ LĐTBXH) cho biết, nguyên nhân các doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép hoạt động chủ yếu do vi phạm các quy định trong Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Một số các sai phạm cụ thể như: Không làm thủ tục đổi giấy phép; doanh không trực tiếp tổ chức hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài; trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày cấp giấy phép không đưa được người đi làm việc ở nước ngoài; cho người khác sử dụng giấy phép của mình để hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài quy định; không thực hiện phương án tổ chức bộ máy chuyên trách để bồi dưỡng kiến thức cần thiết cho người lao động trước khi đi làm việc ở nước ngoài…
Lao động Việt Nam làm thủ tục trước khi xuất cảnh sang Hàn Quốc. ảnh: Minh Nguyệt
Đáng nói, theo thống kê, cả nước hiện có 302 doanh nghiệp XKLĐ đang hoạt động, nhưng lại có tới 43 doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép chiếm tới gần 1/6 tổng số doanh nghiệp XKLĐ. Như vậy, rõ ràng nhiều người sẽ đặt dấu hỏi về chất lượng của hoạt động XKLĐ.
Về vấn đề này, ông Lê Nhật Tân – Phó Giám đốc Công ty cổ phần Phát triển nguồn nhân lực LOD cho rằng không hẳn các doanh nghiệp trả lại giấy phép vì làm ăn khó khăn.
Ông Tân phân tích: “Khó khăn trong XKLĐ lúc nào cũng có. Tuy nhiên, trong khó khăn bao giờ cũng có những thuận lợi. Ví dụ, bên cạnh việc nhiều thị trường bị thu hẹp, thị trường Nhật Bản trước lại đang được mở rộng. Trước đây, chúng ta khó đưa được 1.000 lao động sang Nhật, thế nhưng năm nay chúng ta đã đưa đi hơn 40.000 người”.
Ông Tân cho rằng, khó khăn luôn đi kèm thuận lợi, do vậy nếu có năng lực các doanh nghiệp vẫn bám trụ và vượt qua không đến nỗi phải trả lại giấy phép. “Rõ ràng việc doanh nghiệp thu hồi giấy phép tăng lên kèm theo đó số doanh nghiệp được cấp giấy phép mới cũng tăng lên là tín hiệu tốt cho thị trường XKLĐ. Có thể đây là cách để đổi mới hoạt động XKLĐ nhằm loại bỏ những doanh nghiệp làm ăn không hiệu quả, đồng thời khẳng định thương hiệu vị thế của các doanh nghiệp làm ăn hiệu quả” – ông Tân nói.
Video đang HOT
Xuất khẩu lao động đi sâu vào phần “chất”
Ông Nguyễn Xuân An – Phó Chủ tịch Hiệp hội XKLĐ Việt Nam cho rằng, con số 43 doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép là con số cũ, không mới. Thực tế, chỉ có 2-3 doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép trong năm nay. Còn lại 2/3 trong tổng số trên tự trả lại giấy phép vì làm ăn không hiệu quả. Số doanh nghiệp mà Cục Quản lý công bố là con số cộng dồn trong 5-7 năm gần đây.
“Rõ ràng nếu nhìn qua thì sẽ thấy con số đưa người đi làm việc ở nước ngoài của chúng ta liên tục tăng, năm sau cao hơn năm trước, tuy nhiên lượng doanh nghiệp xin giấy phép cũng nhiều. Trước đây, chỉ hơn 100 nhưng nay hơn 300 doanh nghiệp. Thêm vào đó, thị trường cũng bị thu hẹp lại, chỉ có một số thị trường có khả năng tiếp nhận nhiều lao động như Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc. Các thị trường Trung Đông cũng khó đi, nguồn tuyển trong nước cũng rất khó…do vậy doanh nghiệp XKLĐ gặp nhiều khó khăn” – ông An lý giải về việc doanh nghiệp trả lại giấy phép.
Ông An thông tin, thời gian gần đây, khi Hiệp Hội XKLĐ triển khai chương trình việc làm bền vững và thực hiện Bộ Quy tắc ứng xử dành cho các doanh nghiệp đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài. Bộ Quy tắc ứng xử này được xây dựng vào năm 2010. Việc giám sát đánh giá được thực hiện với sự hỗ trợ của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO). Kết quả, trong năm 2016, Hiệp hội đã lựa chọn được 86 doanh nghiệp để xếp hạng, trong đó có 37 doanh nghiệp được xếp hạng 5 sao; 41 doanh nghiệp được xếp hạng 4 sao và số còn lại được xếp hạng 3 sao. Những doanh nghiệp được xếp hạng này đã đưa trên 60% tổng số người lao động đi làm việc tại nước ngoài trong năm 2016.
“Các doanh nghiệp XKLĐ ngày càng làm ăn uy tín hơn. Trong bối cảnh hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài gặp khó khăn, các thị trường cũng ngày càng hẹp lại thì việc nâng cao chất lượng là cách duy nhất để các doanh nghiệp tồn tại bền vững” – ông An nói.
Theo Danviet
Chuyển dịch lao động: Cần rút bớt lao động phi chính thức
Việt Nam có tới gần 2/3 tổng số lao động làm việc ở khu vực phi chính thức với năng suất lao động thấp, không được pháp luật bảo vệ. Điều này đặt ra vấn đề Việt Nam cần phải thúc đẩy chuyển dịch lao động phi chính thức sang chính thức nhằm bảo vệ quyền lợi lao động, thúc đẩy kinh tế quốc gia.
Hơn 2/3 lao động phi chính thức
Tại hội thảo về đo lường việc làm phi chính thức tại Việt Nam do Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tổ chức vào chiều 3.10, số liệu của Tổng cục Thống kê trong năm 2016 cho thấy, gần 60% lao động làm việc ở khu vực phi chính thức. Trong đó, chủ yếu là lao động làm nông - lâm - ngư nghiệp (chiếm tới hơn 41%) sau đó là lao động làm trong các ngành dịch vụ vừa và nhỏ như du lịch, bán hàng, công nghiệp...
Lao động phi chính thức là lao động tự tạo công việc, không có hợp đồng lao động, không được đóng BHXH, BHYT hay hưởng lương cố định (ảnh minh họa). Ảnh: M.N
Xu hướng lao động có việc làm phi chính thức tại Việt Nam đang có xu hướng giảm dần trong giai đoạn 2014-2016. Cụ thể, giảm từ 58,8% năm 2014 xuống còn 57,2% năm 2016. Con số này có thể sẽ còn giảm mạnh trong thời gian tới nếu Việt Nam có những động thái tích cực trong việc thúc đẩy chuyển dịch việc làm.
Báo cáo cho thấy, hơn 90% lao động phi chính thức là lao động không có chuyên môn, kỹ thuật. Bà Nguyễn Thị Xuân Mai (Vụ Thống kê dân số và lao động - Tổng Cục thống kê) - người trình bày báo cáo trên cho biết, ở Việt Nam, lao động phi chính thức được xác định trên việc làm không chính thức. Theo đó, lao động phi chính thức là lao động tự tạo công việc, không có hợp đồng lao động, không được đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) hay hưởng lương cố định.
Bà Mai cho biết, tỷ lệ việc làm phi chính thức ở Việt Nam và Trung quốc ngang nhau (khoảng 58%). Riêng ở khu vực Đông Nam Á, con số là tương đối lớn. Thậm chí một số quốc gia trên thế giới như ở châu Phi, có những quốc gia có tỷ lệ lao động phi chính thức lên tới 90%.
Bà Sandra Yu - chuyên gia lao động của ILO tại Bangkok (Thái Lan) cho rằng, tính phi chính thức từ lâu đã được coi là một đặc điểm phổ biến của nền kinh tế - xã hội của các nước đang phát triển như Việt Nam. Tỷ lệ phi chính thức cao có tác động tiêu cực đến sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, nguồn thu ngân sách và các hoạt động của chính phủ, đặc biệt là về khía cạnh chính sách kinh tế - xã hội và môi trường, cũng như tính lành mạnh của thể chế và sự cạnh tranh công bằng trên thị trường quốc gia và quốc tế.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của Việt Nam chính là dù có một lượng lớn lao động làm việc trong lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ (khu vực vốn được coi là khu vực chính thức) nhưng lại là lao động phi chính thức vì không có hợp đồng, không được đóng BHXH, BHYT... Phần lớn lao động này làm thời vụ, không ký hợp đồng, bị trốn đóng BHXH... "Sự chuyển dịch không chỉ đảm bảo quyền lợi cho lao động mà còn góp phần phát triển đất nước" - bà Sandra Yu nói.
Cần rút bớt lao động phi chính thức
Nhiều lao động phi chính thức không có chuyên môn, kỹ thuật (ảnh minh họa). Ảnh: M.N
Trước thực trạng trên, giải pháp được nhiều chuyên gia đưa ra để cải thiện chất lượng kinh tế là phải rút bớt được lao động phi chính thức mà trọng tâm là rút bớt lao động nông nghiệp, nông thôn.
Theo chuyên gia ILO, để giảm bớt lao động phi chính thức thì phải thúc đẩy hoá việc chính thức việc làm thông qua việc đưa lao động vào làm tại các công ty, có ký kết hợp đồng. Lao động được đóng BHXH, mua BHYT, được bảo vệ quyền lợi...
Trước đó, Việt Nam cũng đã đặt ra mục tiêu và có nhiều chủ trương lớn để thực hiện nhiệm vụ này. Có thể kể tới chủ chương tăng đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp, nông thôn, giảm thuế cho doanh nghiệp tuyển dụng lao động nông thôn, vùng dân tộc... Từ đó, tăng thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống của người lao động, đặc biệt lao động nông thôn.
Theo Tổng cục Thống kê, hiện Việt Nam có hơn 54 triệu lao động trong đó có gần 40 triệu lao động phi chính thức (20 triệu lao động nông nghiệp), chỉ có hơn 13 triệu lao động chính thức. Đáng nói, có tới 6 triệu lao động dù làm việc trong khu vực chính thức nhưng lại là "lao động phi chính thức" vì không được ký hợp đồng, hoặc được ký hợp đồng nhưng lại không được đóng BHXH, BHYT... Theo tin từ cuộc hội thảo, hôm nay (4.10), Tổng cục Thống kê sẽ công bố báo cáo lao động phi chính thức 2017.
Theo PGS-TS Nguyễn Thị Lan Hương - nguyên Viện Trưởng Viện Khoa học lao động (Bộ LĐTBXH), chuyển dịch cơ cấu lao động được nhiều nhà kinh tế xem như chỉ tiêu quyết định nhất để đánh giá thành công của quá trình công nghiệp hoá. So sánh quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động từ nhóm ngành nông nghiệp sang nhóm ngành phi nông nghiệp trong khoảng 20 năm giữa Việt Nam, Indonesia, Thái Lan, Trung Quốc có thể thấy, quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động ở Việt Nam là chậm nhất.
Còn theo TS Trương Anh Dũng - Phó Tổng cục Trưởng Tổng cục Dạy nghề (Bộ LĐTBXH), muốn thúc đẩy chuyển dịch lao động phi chính thức thì cần tăng đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm tại doanh nghiệp nhằm tái cơ cấu ngành kinh tế. "Trọng tâm vẫn phải là đào tạo nghề để nâng cao chất lượng lao động cho lao động nông thôn, đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu lao động trong ngành nông nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ. Bên cạnh đó, thúc đẩy các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp để rút bớt lao động phi chính thức trong lĩnh vực nông nghiệp" - TSTrương Anh Dũng cho biết.
Đồng tình với hai ý kiến trên, tuy nhiên, ông Nguyễn Khắc Giang - Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách VEPR lại lo ngại về khả năng chuyển dịch lao động phi chính thức. Hầu hết các hộ kinh doanh cá thể đều không muốn chuyển sang hoạt động doanh nghiệp bởi chi phí để chính thức hoá (lập doanh nghiệp) rất cao. Điều này đồng nghĩa với việc số lượng việc làm thấp, không có cơ hội để chuyển lao động tự do sang làm việc ở khu vực chính thức.
Hiện tại ILO đang hỗ trợ Việt Nam thúc đẩy chuyển dịch lao động qua triển khai dự án hỗ trợ chuyển hóa lao động phi chính thức sang chính thức tại Việt Nam (Formalisation Project)".
Theo Danviet
Thu hồi giấy phép dự án hơn 9 năm "làm khổ" dân Từng được kỳ vọng sẽ giải quyết công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động tại địa phương, góp phần thúc đẩy kinh tế, xã hội của huyện Vũ Quang, thế nhưng sau hơn 9 năm, dự án không được thực hiện đầu tư khai thác khoáng sản, không nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo quy định... Một góc...