4 loại bánh đặc trưng ngày Tết của người Hoa ở Sài Gòn

Bánh tài lộc, bánh phát tài, bánh tổ, bánh đường được dùng để trang trí ban thờ ngày Tết truyền thống của người Hoa.

Trong dịp Tết cổ truyền, bên cạnh những món ăn mặn trên mâm cơm truyền thống, người Hoa còn dùng một số loại bánh ngọt để cúng tổ tiên, thần linh với nhiều ý nghĩa khác nhau. Tại một số tuyến phố và chợ tại quận 5, TP HCM vào những ngày cận Tết, các gian bánh truyền thống của người Hoa đón rất đông khách.

Bánh đường

Cộng đồng người Hoa ở Sài Gòn trưng bày bánh làm từ những khối đường ngọt có nhiều hình thù, màu sắc gắn liền với phong tục thờ cúng như bánh hình rồng, đào tiên, quýt, bưởi, hoa sen…

Hình ảnh con rồng theo quan niệm phương Đông thể hiện sự linh thiêng, cao sang, phú quý, quyền cao chức trọng. Đào tiên tượng trưng cho sự trường thọ. Trái quýt đồng âm với từ “cát” trong tiếng Hoa giúp mang lại sự may mắn.

Các khối bánh đường được bảo quản trong hộp trong suốt dùng để trưng lâu dài.

Các loại bánh trên có kích thước lớn hoặc nhỏ tùy mục đích cúng ban thờ khác nhau. Bánh để trưng nên đều bảo quản được khá lâu, từ nửa tháng đến một năm.

Hiện nay bánh truyền thống của người Hoa mang ý nghĩa tốt đẹp nên cũng được nhiều gia đình Việt mua về để cầu mong những điều may mắn trong năm mới.

Bánh tài lộc

Bánh tài lộc (còn gọi là bánh “chính túi”, bánh trái lựu) có thành phần chính là bột gạo hoặc bột mì được nhào với mạch nha, nhân bánh gồm đường thẻ, đậu phộng rang trộn cùng cốm nếp. Bánh được người thợ nắn tròn, phủ mè rồi làm cánh hoa trước khi cho vào chảo dầu chiên cứng lại.

Những chiếc bánh được tạo hình giống trái lựu bắt mắt.

Tên bánh “chính túi” theo tiếng Hoa là “kim đại” nghĩa là chiếc túi đựng vàng. Do đó, bánh tài lộc được người Hoa dùng để cúng giao thừa, ngày rằm, thờ trời đất, tổ tiên và một số vị thần thánh với mục đích cầu tiền tài, lộc phúc cho gia đình hạnh phúc con cháu đầy đàn trong năm mới.

Bánh phát tài

Bánh phát tài, phát cao (hoặc cao phát theo phiên âm tiếng Hoa) có chất liệu dạng xốp giống bánh bò lai, bông lan. Nguyên liệu chính của bánh là từ bột gạo lên men, được nướng hoặc hấp cho đến khi xòe thành bốn múi như bông hoa.

Người Hoa thường làm bánh phát tài cỡ lớn để cúng năm mới.

Tên bánh trong tiếng Hoa cũng là một từ đồng âm khi vừa diễn tả quá trình hình thành của bánh “nở ra”, đồng thời cũng là “phất lên”. Đúng như tên gọi, bánh phát tài được người Hoa bày cúng dịp năm mới để cầu sự thịnh vượng, của cải, may mắn trong công việc làm ăn.

Bánh tổ

Bánh tổ có hình dáng dẹp tròn được làm từ bột nếp mịn pha với đường mật, trên có rắc mè rồi hấp chín. Cùng tên gọi và nguyên liệu nhưng bánh tổ của người Hoa ở Sài Gòn khác bánh tổ của người dân xứ Quảng miền Trung bởi màu sắc và trang trí: bánh tổ của người Hoa chỉ có hai màu trắng và vàng được in chữ đỏ ở mặt trên.

Bánh tổ lúc mới ra lò rất dẻo thơm, để lâu bánh sẽ cứng, muốn ăn chỉ cần hấp hoặc chiên lại.

Gọi theo tiếng Hoa thì bánh tổ tên là bánh dính, để gia đình cùng ăn sẽ luôn gắn kết với nhau. Bên cạnh đó, tên bánh còn đồng âm với “niên cao” có nghĩa là năm mới sẽ tốt đẹp hơn năm cũ. Chính vì thế món bánh nếp này tuy giản đơn nhưng không bao giờ thiếu trong mâm cúng năm mới của người Hoa.

Tâm Linh

Theo VNE