37 năm cống hiến, về nghỉ hưu lương vẫn không đủ sống
Cho ý kiến về điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH), đại biểu Phạm Huy Hùng (đoàn Hà Nội) cho rằng, khi về hưu nhiều người được nhận lương hơn 1 triệu đồng không giải quyết được việc gì, còn cán bộ cao cấp 37 năm công hiến sau đó về nghỉ cũng chỉ được lương vài triệu không đủ sống.
Ngày 22/5, Quốc hội thảo luận ở tổ vềĐiều 60 của Luật bảo hiểm xã hội năm 2014. Theo đó, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội, tích lũy thời gian đóng bảo hiểm xã hội trong quá trình lao động để có thể hưởng lương hưu hàng tháng nhằm bảo đảm cuộc sống khi hết tuổi lao động thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần.
Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, phải phân tích rõ công nhân đóng bảo hiểm 20 năm được hưởng lợi gì
Cho ý kiến về vấn đề trên, đại biểu Phạm Huy Hùng (đoàn Hà Nội) cho rằng, khi về hưu nhiều người được nhận lương hơn 1 triệu đồng không giải quyết được việc gì, còn cán bộ cao cấp, 37 năm công hiến sau đó về nghỉ cũng chỉ được lương vài triệu không đủ sống. “Vận động, làm tư tưởng gì chăng nữa, 43/47 nơi phản ứng là lớn. Chúng ta cần cho người lao động hiểu tham gia bảo hiểm xã hội được hưởng gì?”, ông Hùng nói.
Tán thành sửa đổi điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, đại biểu Trần Thanh Hải – Phó chủ tịch Thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam (đại biểu TPHCM) cho rằng, nên tạo điều kiện để người lao động được lựa chọn hưởng một lần hoặc tích lũy đến khi về hưu. Lý giải tại sao người lao động lại phản ứng về điều luật này, ông Hải cho biết, làm việc tại các khu công nghiệp, khu chế xuất rất khắc nghiệt. Hơn nữa, người lao động phải dịch chuyển chỗ làm rất nhiều lần và rất ít người có điều kiện để về hưu.
“Vậy có phải người lao động không hiểu được nhận trợ cấp một lần thì thiệt thòi hơn là tới khi về hưu? Họ hiểu cả, nhưng họ vẫn lựa chọn như vậy”, đại biểu Hải nói.
“Lương hưu bèo bọt thì làm sao khuyến khích người dân đóng bảo hiểm xã hội để nhận tiền hưu khi về già? Tôi đề nghị ngoài sửa đổi điều 60 phải sớm thực hiện cải cách tiền lương để giải quyết vấn đề căn bản về tiền lương cho người lao động”, đại biểu Trần Thanh Hải nêu kiến nghị.
Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm cho biết, nhiều cử tri đặt vấn đề xem lại cách làm luật của Quốc hội. Vì sao một số điều luật Quốc hội thông qua gần đây tính khả thi không cao, dễ bị đối tượng chịu tác động của luật phản ứng. Đại biểu cho rằng, đây là ý kiến đáng lắng nghe vì nhiều luật chưa kịp thi hành đã bị phản ứng.
“Phản ứng của công nhân như vậy, tôi thấy còn có một tín hiệu vui, vì đó là phản ứng để bảo vệ quyền lợi của mình. Đây là cách phản ứng chống lại sự áp đặt về chính sách với họ” – đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm nói.
Cùng vấn đề trên, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TPHCM) cho rằng, người làm luật không được áp đặt mà phải tạo điều kiện cho người chịu tác động lựa chọn các phương án. “Vấn đề lương hưu cần khảo sát thật kỹ, không được tước đoạt quyền chọn lựa của người lao động”, đại biểu Trương Trọng Nghĩa kiến nghị.
Đại biểu Võ Thị Dung (đoàn TPHCM) cũng đồng tình sửa đổi điều 60 để đảm bảo quyền lợi của người lao động. Khi chứng kiến công nhân phản ứng, đại biểu Dung cảm thấy có lỗi, xấu hổ với họ. Do vậy, đại biểu Dung đề nghị Quốc hội cầu thị trong việc sửa đổi điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội.
Video đang HOT
“Bảo hiểm xã hội là vấn đề nhỏ, mà chính sách với người lao động mới là vấn đề lớn. Phải có chính sách toàn diện với người lao động chứ không phải người lao động phản ứng đến đâu lo đến đấy. Hưởng lương một lần người lao động thiệt thòi, phải bảo tồn nguồn người ta đóng góp không để người ta thiệt thòi như vậy. Chính sách hiện nay đóng 5 đồng chỉ nhận được 4 đồng rưỡi thôi là không công bằng”, đại biểu Võ Thị Dung phân tích.
Bài học từ chế độ “về một cục”
Đồng tình với đề xuất sửa Điều 60 của Chính phủ nhằm giải quyết nguyện vọng cho dân nhưng Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng (Đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hoá) cho rằng, về lâu dài vẫn phải tiến tới thực hiện quy định này vì nội dung điều luật rất đúng đắn, nhân văn. Vấn đề, theo ông Thăng là cần tiếp tục tuyên truyền để người dân hiểu rõ hơn về lợi ích của việc này.
Ông Thăng dẫn lại việc trước đây Nhà nước ra quyết định 176 quy định những người lao động nghỉ việc nhận các chế độ trợ cấp thôi việc một lần… Thế nhưng, vào thời điểm ấy, khi lấy “một cục” người lao động cũng được rất ít, sau khi tiêu hết khoản tiền đó thì người lao động lại trở về tình trạng tay trắng.
“Việc xây dựng thủy điện sông Đà là một ví dụ điển hình của việc này. Khi kết thúc dự án, hàng chục ngàn lao động nghỉ việc đã xin nhận “chế độ 176″, được nhận tiền một lần nhưng khoản tiền không đáng kể, không đủ làm gì. Những công nhân đó sau hầu như đều rất khó khăn, sự khó khăn ấy kéo dài và dai dẳng đến tận bây giờ…” – ông Thăng nói.
Đối chiếu với Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 lần này, người từng đảm nhiệm vị trí lãnh đạo TCTy xây dựng Sông Đà nhận định, tạm thời sửa luật là cần thiết vì đó là thực hiện theo nguyện vọng chính đáng của nhiều người dân nhưng phải kèm theo lộ trình, giao Chính phủ ra Nghị định về việc này. Công việc sau đó là thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến để người lao động và toàn dư luận hiểu được rằng, luật đề ra là vì lợi ích lâu dài người dân chứ không phải luật chưa thấu đáo nên phải sửa.
Tán thành với góp ý sửa luật với một điều kiện cụ thể về lộ trình áp dụng, Phó Chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi. Sau cuộc đình công, ngừng việc để phản ứng vừa qua, các cơ quan tiến hành khảo sát và thấy ở Đà Nẵng có tình trạng các đối tượng gom sổ bảo hiểm xã hội của người lao động để lấy chế độ 1 lần. Vì vậy, đáng ra người lao động được hưởng 10 đồng bảo hiểm thì qua “cai” chỉ còn 7 đồng vì 3 phải trả cho “cai sổ”.
Nhấn mạnh quan điểm làm luật vì mục đích an sinh cho người lao động nhưng nếu chính người thụ hưởng chính sách chưa chấp thuận thì phải điều chỉnh nhưng ông Lợi cũng bày tỏ tâm tư, quy định mới thực sự có lợi hơn cho người lao động, sớm muộn cũng phải thực hiện.
“Khi biểu quyết, 28/36 ủy viên UB Các vấn đề xã hội đồng tình sửa nhưng với điều kiện chỉ áp dụng với những người lao động có điều kiện khó khăn và cũng phải có lộ trình thực hiện dần quy định. Ví dụ, điều kiện kèm theo là người lao động phải làm từ 3 năm trở lên thì mới được hưởng bảo hiểm 1 lần để khi lĩnh tiền cũng có được một khoản tương đối đủ để làm được việc gì đó. Còn nếu chỉ làm 1-2 năm đã lấy thì số tiền nhận được cũng không đáng bao nhiêu” – ông Lợi lo lắng.
Phó Chủ nhiệm UB Pháp luật Lê Minh Thông (đại biểu tỉnh Thanh Hóa) nhận xét, việc sửa luật lần này là hi hữu vì quy định chưa có hiệu lực thi hành đã sửa. Quan điểm về an sinh xã hội của điều luật là đúng đắn, hướng tới nền an sinh tiên tiến, nhân đạo nhưng tại thời điểm hiện nay, với tính chất lao động của Việt Nam thì nếu chỉ cho người lao động một lựa chọn duy nhất là đóng cho đủ bảo hiểm để được hưởng lương hưu thì chưa phù hợp.
Sửa luật để người lao động có thêm quyền lựa chọn hoặc hưởng bảo hiểm xã hội một lần, hoặc tiếp tục đóng đủ để hưởng lương hưu, theo ông Thông, cũng là biểu hiện của xã hội dân chủ. Sửa luật từ những đòi hỏi thực tiễn cũng cho thấy luật pháp biết lắng nghe, bám sát đời sống.
Quang Phong – Phương Thảo
Theo Dantri
"Phiếu thuận" cho đề xuất để người lao động được lĩnh tiền "hưu non"
Ủy ban Các vấn đề xã hội đồng ý trước mắt cho phép người lao động được nhận lại số tiền đã tham gia bảo hiểm khi có nguyện vọng nhưng cần xây dựng lộ trình nâng dần điều kiện áp dụng việc này để giảm dần số người không có lương hưu khi về già...
Báo cáo Quốc hội sáng 21/5 về quy định tại Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 về việc nhận bảo hiểm một lần Bộ trưởng LĐ,TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền cho biết, theo quy định tại luật năm 2006 thì người lao động sau 1 năm nghỉ việc nếu không tiếp tục đóng bảo hiểm và có yêu cầu nhận bảo hiểm xã hội một lần mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội thì được giải quyết theo hướng này.
Nữ Bộ trưởng LĐ,TB&XH khẳng định, cán bộ hưu trí lĩnh lương hàng tháng có lợi hơn nhiều so với việc lĩnh một lần. (Ảnh minh họa)
Theo số liệu thống kê, tính bình quân trong giai đoạn 2007 - 2014, trong tổng số người được giải quyết chế độ thì có khoảng 80% giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần, chỉ có khoảng 20% hưởng lương hưu hàng tháng. Hàng năm, có khoảng gần 500.000 người hưởng bảo hiểm xã hội một lần và con số này có xu hướng gia tăng qua từng năm.
Quy định này được bà Chuyền đánh giá, tuy tạo điều kiện linh hoạt cho người lao động lựa chọn nhưng chưa khuyến khích người lao động bảo lưu, tích lũy thời gian đóng bảo hiểm xã hội trong quá trình làm việc để có thể được hưởng lương hưu nhằm bảo đảm cuộc sống khi hết tuổi lao động.
Điều 60 của luật mới, theo đó, được thiết kế theo hướng khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội, tích lũy thời gian đóng bảo hiểm xã hội trong quá trình lao động để có thể hưởng lương hưu hàng tháng nhằm bảo đảm cuộc sống khi hết tuổi lao động thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần. Đây cũng là một trong những giải pháp nhằm hướng tới mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 có khoảng 50% lực lượng lao động tham gia bảo hiểm xã hội.
"Theo tính toán trong tất cả các trường hợp người lao động tích lũy thời gian tham gia bảo hiểm xã hội để hưởng chế độ khi về già đều có lợi hơn rất nhiều so với việc lĩnh một lần" - nữ Bộ trưởng khẳng định.
Tuy nhiên, Điều luật ban hành vẫn chưa có hiệu lực thì vấp phản ứng của dư luận. Theo Bộ trưởng LĐ,TB&XH, nguyên nhân dẫn đến sự việc nêu trên được lý giải là do thực tế đời sống người lao động trong các khu công nghiệp còn khó khăn, tiền lương thực tế còn thấp nên người lao động muốn lấy bảo hiểm xã hội một lần để có tiền trang trải cuộc sống trước mắt chưa nghĩ đến cuộc sống sau này khi về già, nhiều người lao động từ khu vực nông thôn vào làm việc cho các doanh nghiệp nhưng không có ý định gắn bó lâu dài mà làm việc một thời gian để tích lũy tiền lương, tiền đóng bảo hiểm xã hội để làm vốn về quê làm ăn.
Từ đó, Chính phủ đã thống nhất đề xuất sửa Điều 60 theo hướng, trước mắt, cho phép người lao động lựa chọn việc bảo lưu hay nhận bảo hiểm "một cục" như quy định hiện hành.
Bộ trưởng LĐ,TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền.
Dự báo về tác động tiêu cực của việc sửa luật, bà Chuyền lo là với số lao động này, khi hết tuổi làm việc sẽ không có lương hưu hàng tháng, không bảo đảm ổn định cuộc sống khi về già, không bảo đảm an sinh xã hội và ngân sách Nhà nước hỗ trợ đối với những người không có lương hưu phải tăng thêm.
Ngoài ra, ngành cũng sẽ khó khăn hơn trong nhiệm vụ mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, khó khăn hơn trong việc đạt được mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 có 50% lực lượng lao động tham gia bảo hiểm.
Nêu ý kiến về đề xuất này, Chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội Trương Thị Mai phân tích, báo cáo của Chính phủ chỉ ra, quy định của luật hiện hành dẫn đến việc hàng năm, số người lao động được thanh toán bảo hiểm 1 lần nhiều gấp 4,4 lần số người hưởng lương hưu hàng tháng và chủ yếu là người mới tham gia bảo hiểm từ 1-3 năm (chiếm 72%), tập trung vào khu vực doanh nghiệp tư nhân và liên doanh ở các ngành, nghề như dệt may, da giày.
Việc nhận bảo hiểm 1 lần như quy định của luật 2006, theo bà Mai là do thời điểm đó chưa có chính sách bảo hiểm thất nghiệp (triển khai từ 2009) và bảo hiểm tự nguyện (triển khai từ 2008) để trợ giúp người lao động giảm bớt những khó khăn trước mắt khi nghỉ việc.
UB Các vấn đề xã hội cũng đưa ra phép tính, tổng mức đóng cho bảo hiểm hưu trí là 22% mức tiền lương tháng đóng BHXH, trong đó, người lao động đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%. Tỷ lệ đóng 14% của người sử dụng lao động được hạch toán vào giá thành, chi phí lưu thông, giảm trừ thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp (25%), thực chất là ngân sách nhà nước hỗ trợ 3,5% mức đóng góp cho chính sách bảo hiểm hưu trí để đảm bảo an sinh cho người hết tuổi lao động.
Một bài học được dẫn chiếu là chính sách "về một cục" áp dụng vào đầu những năm 90, sau đó, nhiều người lao động đã nhận tiền một lần lại mong muốn hoàn trả quỹ bảo hiểm phần đã lĩnh để tiếp tục đóng bảo hiểm, tích lũy đủ thời gian để được hưởng lương hưu hàng tháng khi về già.
Xu hướng của các nước, theo bà Mai, cũng là thu hẹp điều kiện cho phép nhận bảo hiểm một lần để hướng tới mục tiêu an sinh lâu dài cho người lao động phù hợp với xu hướng già hóa dân số đang gia tăng.
Trên cơ sở nguyện vọng của nhiều người lao động chỉ làm việc ở khu vực chính thức trong một thời gian ngắn, trong điều kiện sự dịch chuyển lao động từ khu vực phi chính thức sang khu vực chính thức còn chậm , việc làm của người lao động chưa thật sự bền vững, UB Các vấn đề Xã hội cũng tán thành với đề xuất "trước mắt cho phép người lao động nếu có nguyện vọng thì được nhận lại số tiền đã tham gia bảo hiểm" của Chính phủ.
Cơ quan thẩm tra dự án luật đặt vấn đề, cần xây dựng lộ trình nâng dần điều kiện hưởng bảo hiểm một lần phù hợp với tỷ lệ lao động trong khu vực chính thức và sự phát triển của thị trường lao động, giảm dần số người không có lương hưu khi về già (năm 2014, ngân sách phải chi hơn 3.000 tỷ đồng cho khoảng 1,5 triệu người 80 tuổi trở lên không có lương hưu).
P.Thảo
Theo Dantri
Bảo hiểm xã hội giải thích vụ "Lương hưu không đủ ăn sáng" Câu chuyện bà Nguyễn Thị Thỏa (trú tại xã Lệ Xá, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên) nhận lương hưu chưa tới 300.000 đồng/tháng sau hơn 30 năm làm giáo viên mầm non với 19 năm đóng BHXH bắt buộc, đang thu hút sự quan tâm của bạn đọc. Lương hưu là nguồn tài chính quan trọng đối với người hưu trí. Phóng...