3 mẹ con bị án oan 28 năm ở Điện Biên chấp nhận mức bồi thường hơn 5,7 tỷ đồng
TAND tỉnh Điện Biên và gia đình cụ Đặng Thị Nga đã lập biên bản thống nhất tổng số tiền bồi thường là hơn 5,7 tỷ đồng.
Gia đình bà Nga tại phiên toà ngày 20/9.
Tối 20/9, trao đổi với PV, luật sư Vũ Thị Nga, Trưởng Văn phòng luật sư Công Lý Việt cho biết, TAND tỉnh Điện Biên vừa tổ chức thương lượng với gia đình bà Đặng Thị Nga, (82 tuổi, trú tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên) để bồi thường cho gần 30 năm bà cùng hai người con trai mang thân phận bị can với tội giết chồng, giết cha.
Theo đó, sau khi thương lượng lần 6 trực tiếp, TAND tỉnh Điện Biên và gia đình cụ Đặng Thị Nga đã lập biên bản thống nhất tổng số tiền bồi thường là hơn 5,7 tỷ đồng.
Trong đó bồi thường cho cụ Đặng Thị Nga gần 2,5 tỷ đồng, ông Trịnh Công Hiến 939 triệu đồng, ông Trịnh Huy Dương hơn 2,2 tỷ đồng, bồi thường cho các ông Trịnh Việt Dũng, bà Trịnh Thị Ngọc, ông Trịnh Việt Vương tổng số tiền hơn 44 triệu đồng. Việc chi trả bồi thường thiệt hại được thực hiện theo phương thức chuyển khoản vào tài khoản ngân hàng.
Tại phiên tòa nguyên đơn cũng đã nêu rõ những bất cập trong việc bồi thường như, kéo dài thời gian, bất cập trong các quy định giải quyết bồi thường, những thiệt hại thực tế chưa được xem xét đến.
Tuy nhiên, khi đại diện của nguyên đơn cho rằng mẹ mình đến thời điểm này đã rất yếu, mọi kết quả bồi thường không còn ý nghĩa nữa nên không có ý kiến gì thêm, yêu cầu chấm dứt mọi việc ngay tại phiên tòa này.
“Dự kiến khoảng 1 đến 2 tháng nữa gia đình cụ Đặng Thị Nga sẽ nhận được tiền”, Luật sư Nga thông tin.
Cũng theo luật sư Nga, hiện tại sức khoẻ cụ Đặng Thị Nga đã rất yếu. Cụ vừa bị đột quỵ và đang phải điều trị tại bệnh viện. Bản thân cụ và những người thân trong gia đình cũng không còn sức lực để đi khiếu kiện, kinh tế kiệt quệ nên đành miễn cưỡng đồng thuận với mức tiền bồi thường trên.
Trước đó, gia đình bà Nga có đơn yêu cầu bồi thường mức 18 tỉ. Riêng bản thân bà Nga bị giam giữ 205 ngày, bị truy tố oan sai 28 năm (từ năm 1990 đến tháng 10/2017). Bà Nga yêu cầu được bồi thường tổn thất tinh thần gần 2 tỉ đồng, bồi thường tổn thất tinh thần cho 3 người con hơn 3 tỉ đồng.
Ngoài ra bà Nga còn yêu cầu bồi thường khoản tiền giảm sút thu nhập, giảm sút sức khỏe… Tổng số tiền bà Nga yêu cầu bồi thường là 9,6 tỉ đồng.
Hai người con trai của bà là anh Trịnh Huy Dương và anh Trịnh Công Hiến yêu cầu mức bồi thường 4,5 tỉ và 4 tỉ cho những ngày tháng đau khổ đến cùng cực khi phải mang tội giết cha. Vì bị bắt oan, bị giam nên anh Hiến đã sinh bệnh và chết khi vẫn mang thân phận bị can. Anh Dương thì bỏ quê đi làm ăn xa, sống vô cùng vất vả do không thể kiếm được công việc tử tế với tai tiếng giết bố.
Ngày 18/9/1989, bà Đặng Thị Thu Nga (trú tại tuần giáo, tỉnh Lai Châu (cũ) nay là tỉnh Điện Biên ra giếng của nhà múc nước thì phát hiện xác chồng là ông Trinh Huy Tùng dưới giếng, bà hô hoán và báo cơ quan chức năng.
Đến ngày 20/9/1989 Công an tỉnh Lai Châu nay là Công an tỉnh Điện Biên đã thành lập Hội đồng khám nghiệm bao gồm nhiều thành phần, Công an điều tra, bác sĩ pháp y, đại diện phòng y tế huyện Tuần Giáo, đại diện Viện Kiểm soát nhân dân huyện Tuần Giáo, Ủy ban nhân dân thị trấn Tuần Giáo.
Kết quả khám nghiệm xác định ông Trịnh Huy Tùng bị giết do “búa đinh có 1 cạnh 04cm và 1 cạnh 05cm và bị gậy gỗ đập nhiều nhát vào đầu và vỡ hộp sọ”.
Đến ngày 23/9/1989, Công an huyện Tuần Giáo căn cứ vào kết quả khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi để ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Giết người” theo điều 101 BLHS 1985.
Ngày 23/9/1989 bà Đặng Thị Nga (vợ ông Tùng) bị CA tỉnh Lai Châu bắt giữ. Sau đó bà Nga bị khởi tố về tội “Giết người” theo điều 101 BLHS 1985. Sau đó được chuyển tội danh thành “Che giấu tội phạm”.
Ngày 25/ 9/1989 Công an tỉnh Lai Châu tiếp tục bắt giữ anh Trịnh Huy Dương và anh Trịnh Công Hiến để điều tra về hành vi giết bố đẻ của mình là ông Trịnh Huy Tùng.
Ngày 26/10/1989 anh Trịnh Huy Dương và anh trai là Trịnh Công Hiến cũng bị Công an tỉnh Lai Châu ra quyết định khởi tố bị can về tội “Giết người”
Ngày 25/1/1990 VKSND tỉnh Lai Châu ra cáo trạng truy tố anh Trịnh Công Hiến và Trịnh Huy Dương về tội “Giết người” theo điểm a khoản 1 điều 101 BLHS 1985. Còn bà Đặng Thị Nga bị truy tố về tội “Che dấu tội phạm” theo khoản 1 điều 246 BLHS năm 1985.
Ngày 12/4/1990, TAND tỉnh Lai Châu xét xử sơ thẩm vụ án và tuyên xử Trịnh Công Hiến với mức hình phạt 18 năm tù, Trịnh Huy Dương 12 năm tù cùng tội danh “Giết người”. Với tội “Che dấu tội phạm” được quy định tại khoản 1 điều 246 BLHS năm 1985, bị cáo Đặng Thị Nga bị tuyên phạt bà 36 tháng nhưng cho hưởng án treo .
Sau đó, Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội đã tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.
Tháng 1/1992, trong quá trình điều tra lại, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Lai Châu (cũ) có quyết định hủy bỏ việc tạm giam với ông Hiến và ông Dương sau 28 tháng tạm giam. Kể từ đó, vụ án bị treo lơ lửng suốt gần 30 năm.
Năm 2016, cơ quan tố tụng liên ngành tỉnh Điện Biên vào cuộc để giải quyết đơn kêu oan của bà Nga và con trai.
Tháng 9/2017, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình đã đề nghị cơ quan tố tụng liên ngành sớm giải quyết vụ án dưới chân đèo Pha Đin.
Tháng 10/2017, cơ quan tố tụng liên ngành đã quyết định đình chỉ bị can, tuyên bố bà Nga và hai con trai không phạm tội giết người và che giấu tội phạm.
Ngày 24/10/2017, tại trụ sở UBND huyện Tuần Giáo (tỉnh Điện Biên), TAND tỉnh Điện Biên đã tổ chức buổi công khai xin lỗi ba mẹ con bị mang tiếng oan “Giết người” và “Che giấu tội phạm” trong 28 năm trời, từ năm 1989.
Cụ ông chịu án oan gần 40 năm: Mong được đền bù trước lúc chết!
"Tuổi này như chuối chín cây, rụng lúc nào không biết. Hôm nay có khi khỏe, mai có khi mất rồi, nên tôi mong nhà nước sớm giải quyết đền bù oan sai", cụ ông Trần Ngọc Chinh (Vĩnh Phúc), người chịu án oan gần 40 năm, nói.
Ông Trần Ngọc Chinh mong muốn sớm được đền bù oan sai . Ảnh ẢNH TRẦN CƯỜNG
Ông Trần Ngọc Chinh (79 tuổi, trú xã Đồng Thịnh, H.Sông Lô, Vĩnh Phúc), người lính đặc công năm nào đã mất đi mắt trái, mắt phải chỉ còn 2/10 thị lực sau 34 tháng tù oan, chịu những trận bức cung, nhục hình vẫn phải trèo "chót vót" lên cây hái vải đi bán, kiếm đồng ra đồng vào trang trải cho cuộc sống lúc về già.
Tâm sự cay đắng của "chủ mưu" vụ giết người được giải án oan sau 40 năm
Trong căn nhà cấp 4 đã cũ, ông Chinh nheo mắt kể, vừa rời đơn vị, ông về quê thì bị vu cáo giết người và bị bắt đi, chịu giam cầm suốt 34 tháng và oan sai thêm gần 36 năm. Ngoài việc mất đi thị lực, sức khỏe ông cũng giảm sút nhiều sau mấy chục năm đằng đẵng cùng con cháu đi gõ cửa kêu oan khắp nơi. Đến ngày 9.10.2019, ông mới được "làm người lương thiện, rửa đi cái tội giết người".
Mắt trái ông Chinh đã bị hỏng, mắt phải chỉ còn 2/10 thị lực ẢNH TRẦN CƯỜNG
Sau khi được minh oan, ông Chinh đã có đơn yêu cầu được bồi thường những tổn thất về sức khỏe, tinh thần, kinh tế,... cho suốt gần 40 chịu oan sai nhưng "chỉ nhận được sự im ắng". Đến ngày 26.6, gia đình ông Chinh mới nhận được thông báo việc Viện kiểm sát nhân dân (KSND) tỉnh Vĩnh Phúc đang thụ lý hồ sơ đền bù.
Cụ ông 40 năm mang tiếng oan chủ mưu giết người mong ngóng đền bù
"Suốt 10 năm đánh giặc ở 3 chiến trường, tôi và em trai về quê thì bị bắt giam về tội giết người, thả tự do về vẫn bị hành xóm ghẻ lạnh, xa lánh vì "thằng mãn hạn tù về rồi" khiến tôi uất lắm. Được xin lỗi, cải chính rồi nhưng tôi mong phía Viện KSND Vĩnh Phúc sớm đền bù cho gia đình tôi. Án oan 3 người thì 1 người chết, ông Đệ đã 97 tuổi, tôi cũng gần 80. Tuổi này như chuối chín cây, rụng lúc nào không biết, hôm nay có khi còn, mai có khi mất rồi, mong nhà nước sớm giả quyết cho người oan sai", ông Chinh nói.
Bà Trần Thị Thắm (77 tuổi, vợ ông Trần Trung Thám) ẢNH TRẦN CƯỜNG
Cùng nỗi mong mỏi trên, anh Trần Văn Mạnh (45 tuổi, con trai ông Trần Trung Thám, sinh năm 1942, đã chết trong thời hạn tạm giam) cho biết, sau khi bố anh được giải oan, anh nhiều lần đề nghị các cơ quan tố tụng có biện pháp bồi thường thiệt hại sau những năm tháng bố anh chết oan, tuy nhiên không nhận được câu trả lời.
"Tôi phải chạy ngược chạy xuôi để bổ sung giấy tờ khởi kiện ra TAND tỉnh Vĩnh Phúc, nhưng lại bị tòa yêu cầu gửi đơn đến Viện KSND tỉnh Vĩnh Phúc mới đúng thẩm quyền. Rồi mỗi lần làm đơn gửi Viện KSND lại nhận được văn bản trả lời thiếu hồ sơ này, hồ sơ kia. Tôi và bác Chinh lại tiếp tục ngược xuôi xin xác nhận ở địa phương, đi nộp 5 - 6 lần nữa mới được Viện KSND chấp nhận, thụ lý hồ sơ", anh Mạnh nói, và mong mỏi sớm được nhận đền bù thiệt hại để vực lại kinh tế gia đình.
Anh Trần Văn Mạnh mong chính quyền sớm giải quyết đền bù oan sai cho bố mình ẢNH TRẦN CƯỜNG
Ngày 27.6, ông Lê Tất Hiếu, Viện trưởng Viện KSND tỉnh Vĩnh Phúc, cho biết cơ quan này đang nghiên cứu hồ sơ, áp dụng luật Trách nhiệm đền bù của nhà nước để tính toán và làm việc với các gia đình để thống nhất mức giá đền bù, giải quyết sớm cho người dân oan sai.
"Để xảy ra oan sai là trách nhiệm của thế hệ trước, nhưng những người hậu kế cần phải xem xét bồi thường đúng về mặt đạo lý và trách nhiệm. Chúng tôi sẽ làm hết trách nhiệm, đạo lý nhưng mức bồi thường phải phù hợp, tương xứng với pháp luật", ông Hiếu cho hay.
Theo hồ sơ vụ án, ngày 28.1.1980, ông Chu Văn Quản, Bí thư Chi bộ thôn Vạn Thắng (xã Đồng Thịnh, H.Sông Lô, Vĩnh Phú, nay thuộc Vĩnh Phúc) được phát hiện tử vong trong tư thế treo cổ trên đồi sắn với nhiều tình tiết đáng ngờ.
Quá trình điều tra, Công an tỉnh Vĩnh Phú khi đó đã khởi tố, bắt tạm giam 4 bị can, gồm: ông Trần Ngọc Chinh (năm nay đã 79 tuổi), ông Trần Trung Thám (sinh năm 1942, em trai ông Chinh); ông Khổng Văn Đệ (năm nay đã 97 tuổi) và ông Nguyễn Đình Ký, cả 4 người đều trú tại xã Đồng Thịnh để phục vụ điều tra.
Công an tỉnh Vĩnh Phú sau đó xác định ông Ký là thủ phạm và tuyên án chung thân vào ngày 15.6.1983; ông Chinh, ông Đệ được ra quyết định đình chỉ điều tra bị can và trả tự do vào ngày 10.10.1982. Ngày 18.10.1982, ông Thám cũng được đình chỉ điều tra vì không phạm tội, tuy nhiên trong thời gian tạm giam, ông Thám đã qua đời.
Đáng chú ý, sau khi được đình chỉ điều tra, trả tự do, chính quyền không tiến hành cải chính khiến 3 người vẫn mang tiếng giết người, bị dân làng dè bỉu. Cho đến ngày 9.10.2019, chính quyền mới tổ chức xin lỗi công khai, "rửa tội" cho 3 ông.
Sau đó, gia đình ông Chinh đã có đơn yêu cầu các cơ quan gây nên oan sai bồi thường 12,87 tỉ đồng, gia đình ông Thám đòi bồi thường 25 tỉ đồng và gia đình ông Đệ yêu cầu bồi thường khoảng 10 tỉ đồng.
Người 10 năm bị oan yêu cầu xin lỗi Gần 10 năm mang án oan, ông Mít chính thức được TAND tỉnh Cà Mau tuyên vô tội tại phiên xử phúc thẩm lần thứ hai. Ngày 9/3, ông Trương Ly Mít (34 tuổi, ngụ huyện Đầm Dơi, Cà Mau) đã có đơn gửi VKSND huyện Đầm Dơi yêu cầu cơ quan này tổ chức xin lỗi công khai vì đã làm oan...