26 năm liên tiếp chinh phục mọi thế hệ khán giả: ‘SpongeBob’ chứng minh sức mạnh của câu chuyện chạm đến trái tim

Ngày 17/7/1999 chính thức đánh dấu sự ra đời của series hoạt hình SpongeBob SquarePants – Chú bọt biển tinh nghịch .

Giữa muôn vàn chương trình dành cho thiếu nhi của kênh Nickelodeon, tác phẩm do Stephen Hillenburg sáng tạo đã tạo nên dấu ấn riêng với nhân vật chính độc đáo: một… miếng bọt biển rửa bát cùng hàng loạt câu chuyện hài hước dưới đáy biển.

Từ đó đến nay, lượng khán giả theo dõi chương trình không ngừng gia tăng. Các tập phim phát lại ghi nhận tỷ suất người xem cao bất ngờ, vượt xa mức trung bình của một chương trình thiếu nhi. Doanh số đồ chơi và sản phẩm liên quan tăng vọt theo cấp số nhân. Đặc biệt, phụ huynh và sinh viên đại học – những đối tượng nằm ngoài nhóm khán giả mục tiêu ban đầu – cũng bắt đầu trở thành người hâm mộ trung thành của chương trình. Sự thu hút đa dạng về nhân khẩu học này quý hơn vàng, vì nó đánh đấu sự chuyển mình từ một chương trình hoạt hình thông thường thành một thương hiệu văn hóa đại chúng bền vững.

Thành công thương mại nối dài

Không lâu sau khi ra mắt, SpongeBob đã vượt qua Pokémon để trở thành loạt phim dành cho trẻ em được xếp hạng cao nhất vào sáng thứ bảy cho trẻ em từ 2 – 11 tuổi với xếp hạng Nielsen là 4.9, tương ứng với khoảng 1,9 triệu người xem nhí, theo số liệu năm 1999. Trong mùa thứ 2 và thứ 3 (đầu những năm 2000), SpongeBob tiếp tục tăng lượng người xem và trở thành chương trình dành cho trẻ em được đánh giá cao nhất trên sóng truyền hình cáp.

Tập đặc biệt Atlantis SquarePantis (phát sóng ngày 12/11/2007) đã thu hút con số kỷ lục 9,22 triệu người xem. Tới những năm 2020, bọt biển SpongeBob vẫn ngạo nghễ Top 1. Thương hiệu được đánh giá là có nhu cầu cao hơn khoảng 50,3 lần so với chương trình truyền hình trung bình trên toàn thế giới , chính thức trở thành chương trình truyền hình dành cho trẻ em được yêu thích nhất toàn cầu và được kỷ lục Guinness ghi nhận.

Tính tới nay, Chú bọt biển tinh nghịch đã giữ vững danh hiệu Hoạt hình được yêu thích nhiều nhất suốt 17 năm liên tiếp tại giải thưởng Kid’s Choice Awards. Đồng thời bộ phim còn tạo nên cả một vũ trụ nhân vật được yêu mến, những câu cửa miệng và meme lan tỏa rộng rãi trong văn hóa đại chúng, hàng loạt phim chiếu rạp, sản phẩm tiêu dùng, một vở nhạc kịch Broadway đoạt giải Tony và cộng đồng người hâm mộ trên toàn cầu. Theo Forbes, thương hiệu SpongeBob đã tạo ra khoảng 16 tỷ đô la Mỹ doanh thu bán lẻ hàng hóa toàn cầu kể từ khi ra mắt vào năm 1999. Là một trong những thương hiệu được phân phối rộng rãi nhất trong lịch sử Paramount, SpongeBob được phân phối tại hơn 180 thị trường, chuyển ngữ sang hơn 30 ngôn ngữ và thu hút hơn 100 triệu người xem mỗi quý.

Năm 2004, phim chiếu rạp Chú bọt biển tinh nghịch (tựa gốc: The SpongeBob SquarePants Movie ) được ra mắt chính là phép thử xem liệu thương hiệu SpongeBob có thể vượt ra khỏi phạm vi truyền hình hay không. Không nằm ngoài mong đợi, tác phẩm hoạt hình thu về 141 triệu USD – một kỳ tích trong bối cảnh thị trường hoạt hình chiếu rạp thống trị bởi những cái tên lớn như Disney, Pixar hay DreamWorks khi đó.

SpongeBob: Anh hùng lên cạn ra mắt 11 năm sau dự án chiếu rạp đầu tiên. Nó minh chứng cho sức hút không hề suy giảm của SpongeBob mà ngược lại, thậm chí sức lan tỏa của cậu bé bọt biển còn ấn tượng hơn. Với doanh thu toàn cầu khoảng 325 triệu USD, tác phẩm năm 2015 trở thành phim SpongeBob có doanh thu cao nhất từ trước đến nay.

Việc phần hai có doanh thu gấp đôi phần chiếu rạp đầu tiên nói lên một điều: sức sống của SpongeBob không phụ thuộc vào một thế hệ khán giả duy nhất mà thương hiệu này có tính kế thừa thế hệ. Khán giả xem phim năm 2015 là sự cộng gộp của ba nhóm khán giả: trẻ em mới biết đến SpongeBob , thiếu niên và sinh viên xem SpongeBob như văn hóa meme và người trưởng thành từng xem từ những năm đầu 2000.

Lý giải sức hút của Chú bọt biển “vô tri”

Theo báo Bryan-College Station Chronicle, SpongeBob được xây dựng theo lối hài “quái chiêu, nhí nhố, hơi siêu thực” phù hợp để trẻ con cười, nhưng cũng có những khoảnh khắc “ngớ ngẩn mà thông minh” khiến thanh thiếu niên, người lớn cũng thích. Bên cạnh một cậu bọt biển siêu cấp lạc quan, loạt phim còn xây dựng một hệ sinh thái dưới biển với đủ nhân vật và tính cách cực kỳ riêng biệt. Song dù vậy, cộng đồng dưới đáy biển ấy vẫn gắn kết chặt chẽ nhờ trái tim nhân hậu đến mức ngây thơ của SpongeBob . Với tinh thần lạc quan bất diệt và khát khao kết nối mọi người xung quanh, chú bọt biển luôn tin rằng mọi chuyện rồi sẽ ổn thỏa, bởi cuộc sống về bản chất vẫn tươi đẹp.

Chính sự đơn giản nhưng đầy biểu cảm của nhân vật và kịch bản đã khiến SpongeBob trở thành công cụ biểu đạt cảm xúc hiệu quả, từ buồn, vui, chán ghét hay bất ngờ, trên thế giới mạng. Tờ Northeastern Global News cho rằng SpongeBob đã tồn tại đủ lâu để chạm tới thứ gọi là “đường cong thế hệ”. Những người thuộc thế hệ Millennials lớn lên cùng SpongeBob giờ đang xem lại bộ phim cùng con cái. Khi xem lại, cha mẹ nhìn ra những tầng nghĩa mới, còn trẻ em thì thưởng thức bộ phim đúng như cách mà cha mẹ chúng từng làm. Nhờ vậy, SpongeBob không chỉ tồn tại nhờ truyền hình, mà bằng sự tái sinh liên tục trên internet khiến nó đồng hành với các thế hệ lớn lên cùng mạng xã hội từ Millennials tới Gen Z.

Trở lại màn ảnh rộng mùa Giáng sinh

SpongeBob: Lời nguyền hải tặc đưa SpongeBob SquarePants và sao biển Patrick vào một hành trình khám phá mới tới đáy đại dương, nơi chưa có miếng bọt biển nào từng đặt chân, để đối đầu với tên cướp biển ma quái người Hà Lan Bay. Chuyến phiêu lưu mới của cả nhóm cũng được các nhãn hàng và cộng đồng người hâm mộ trên thế giới đón nhận nhiệt liệt với hàng loạt chương trình hợp tác, các đoàn diễu hành với quy mô cực lớn diễn ra trên khắp thế giới.

Với kịch bản được thực hiện bởi đội ngũ gốc (đạo diễn Derek Drymon là người đã gắn bó lâu năm với series), SpongeBob: Lời nguyền hải tặc được kỳ vọng giữ được đúng “tinh thần SpongeBob “: vừa hài hước, vừa kỳ quặc cùng những bài học nhân văn hấp dẫn cả trẻ nhỏ lẫn người lớn. Bên cạnh dàn diễn viên lồng tiếng quen thuộc (Tom Kenny trong vai SpongeBob, Bill Fagerbakke vai Patrick, Rodger Bumpass vai Squidward, Clancy Brown vai Mr. Krabs…) phim bổ sung nhiều cái tên mới như Ice Spice (nữ rapper) – đánh dấu lần đầu cô tham gia với vai trò lồng tiếng cùng với các diễn viên gạo cội như Mark Hamill (vai Người Hà Lan Bay), Regina Hall, George Lopez… Sự kết hợp giữa dàn diễn viên gạo cội và những cái tên mới như Mark Hamill hay ngôi sao của loạt Scary Movie Regina Hall chính là điểm cộng thu hút đa dạng khán giả. Theo lời diễn viên lồng tiếng Tom Kenny, trong thời đại căng thẳng hiện nay, SpongeBob: Lời nguyền hải tặc được xem như “comfort food” (món ăn chữa lành) giúp người xem tìm được niềm vui, sự nhẹ nhõm và quây quần trong dịp cuối năm.

SpongeBob: Lời nguyền hải tặc (tựa gốc: The SpongeBob movie: Search for squarepants ) khởi chiếu từ 26/12/2025. Phim có suất chiếu đặc biệt trong cả ngày 24 và 25/12.