24 giờ chạm mặt Taliban của nữ nhà báo Ấn Độ
“Các phụ nữ Afghanistan nói với tôi Taliban đã bắt đầu tìm các nữ nhà báo địa phương.
Tôi hỏi họ có làm vậy với nhà báo nữ nước ngoài không?”, chị Sonia Sarkar nhớ lại thời gian căng thẳng tìm cách rời khỏi Afghanistan.
Nữ nhà báo Sonia Sarkar trên chuyến bay sơ tán công dân Ấn Độ rạng sáng 17-8 – Ảnh: SONIA SARKAR
Nữ nhà báo Sarkar đến Afghanistan vào cuối tuần trước với ý định đưa tin về cuộc chiến giữa quân đội Afghanistan và Taliban sau khi Mỹ rút quân.
Chiến sự diễn ra quá nhanh khiến cô bị mắc kẹt tại thủ đô Kabul khi Taliban chiếm được nơi này, chỉ hơn một tuần sau khi bắt đầu đánh chiếm thủ phủ các tỉnh của Afghanistan.
Sarkar may mắn được sơ tán về nước an toàn trên một máy bay quân sự. Hành trình di tản và những gì nữ nhà báo này chứng kiến trong 24 giờ cuối tại Afghanistan đã được kể lại trên báo South China Morning Post ngày 18-8.
Tuổi Trẻ Online lược dịch bài viết của nữ nhà báo Sarkar:
“Khi sự hỗn loạn nổ ra tại sân bay Kabul sáng 16-8, những người Afghanistan mà tôi biết đã khuyên tôi nên ở yên một chỗ. Những phụ nữ Afghanistan tôi quen nhắn hỏi tôi đã rời đất nước của họ chưa. Họ nói Taliban đã bắt đầu tìm kiếm các nữ nhà báo Afghanistan.
Tôi hỏi họ có làm như vậy với các nhà báo nữ nước ngoài không? – “Nhưng cô là người Ấn Độ” – họ trả lời, làm tôi nhớ lại những gì tôi đã nghe trong thời gian ngắn ở Kabul, rằng “người Afghanistan yêu người Ấn Độ nhưng Taliban thì ghét Ấn Độ”.
Khi tôi còn đang cân nhắc nên làm gì, Đại sứ quán Ấn Độ tại Kabul đã liên hệ với tôi và một nữ nhà báo Ấn Độ khác. Họ bảo chúng tôi đến khu đại sứ quán trong vòng 2 giờ nữa bởi họ dự định sẽ rời khỏi Kabul bằng một máy bay của Không quân Ấn Độ lúc nửa đêm.
Tôi rón rén bước ra khỏi khách sạn. Đường vắng tanh và chỉ có những người đàn ông mặc shalwar kameez (trang phục truyền thống ở Afghanistan – PV) đang đi tuần. Một số chốt kiểm soát đã được thiết lập. Họ mang trên người những thứ giống như súng trường Kalashnikov.
Sau khi đón nữ nhà báo còn lại, xe chúng tôi bắt đầu đến khu ngoại giao đoàn ở Kabul. Một toán lính Taliban đã chặn chúng tôi ở lối vào khu vực này. Họ xem xét hộ chiếu rồi bảo chúng tôi quay lại vào sáng hôm sau.
Video đang HOT
Nhưng chúng tôi không thể vì thế mà bỏ đi được. Chúng tôi sẽ mất cơ hội rời khỏi Afghanistan, riêng tôi thì sợ thêm là mình không còn nơi nào để đi vì đã trả phòng khách sạn. Sau này tôi biết được khách sạn lúc đó đã đầy các chiến binh Taliban.
Chúng tôi ngồi trong taxi và đợi 3 giờ trước khi thử tiếp cận nhóm lính gác một lần nữa. Người lái xe đã cố gắng thuyết phục nhóm lính rằng chúng tôi bắt buộc phải đi vào khu ngoại giao đoàn. Một tên tầm khoảng 20 tuổi, bảo rằng trời đang sắp tối và vì là phụ nữ, chúng tôi không thể đi một mình vào bên trong.
Cuối cùng, một người của Đại sứ quán Ấn Độ gọi cho một thành viên của Taliban và nhờ nói chuyện với nhóm lính gác cổng. Bọn họ yêu cầu chúng tôi lên một chiếc xe bị trưng dụng từ lực lượng an ninh Afghanistan.
Tôi và nữ nhà báo đi cùng đã do dự nhưng lo sợ nếu nói “không” sẽ chuốc lấy rắc rối. Chúng tôi ném hành lý lên xe và leo lên băng ghế sau.
Chiếc xe dừng lại khi còn cách Đại sứ quán Ấn Độ khoảng 100m. Khi tôi bước qua cánh cổng của đại sứ quán, một cảm giác vô cùng nhẹ nhõm tràn tới.
Nhưng chúng tôi không rõ có thể rời khu ngoại giao đoàn và đến sân bay lúc nào. Các nhà ngoại giao Ấn Độ đã cố gắng thương thảo với Taliban để bảo đảm xe của chúng tôi có được một tuyến đường an toàn tới sân bay. “Chúng ta phải chờ vào sự rủ lòng thương bất ngờ của họ”, một quan chức nói với tôi.
Những người dân Afghanistan tuyệt vọng ngồi chờ gần một lối vào sân bay Hamid Karzai ở Kabul với hy vọng có thể được sơ tán ra nước ngoài tối 16-8 – Ảnh: SONIA SARKAR
Khoảng 22h ngày 16-8 theo giờ địa phương, chúng tôi bất ngờ được gọi tập hợp và chuẩn bị lên xe. Đoàn 22 chiếc xe bọc thép được Taliban hộ tống tới sân bay Kabul.
Đoàn xe chạy qua một khu vực gần sân bay. Ở đây tôi thấy hàng trăm người đàn ông đang đi trên đường, nhiều người trong họ mang vũ khí. Khi đến gần sân bay hơn nữa, tôi thấy có nhiều phụ nữ và trẻ em. Không ai mang hành lý và có vẻ như họ đã vội vã rời khỏi nhà.
Mỗi khi đám đông bắt đầu ồn ào, các tay súng Taliban đang đi tuần trên đường sẽ nổ súng chỉ thiên. Trong vòng nửa tiếng, tôi nghe thấy họ nổ súng ba lần.
Đàn ông bị bắt đứng riêng, phụ nữ – một số người đang bồng con nhỏ còn được quấn trong khăn và các em bé đang đeo cặp sách sau lưng – đứng ở một khu khác và trông họ như đang hóa đá.
Trong đêm chủ nhật (15-8), hơn 640 người đã được sơ tán trên chiếc máy bay của Không quân Mỹ. Có lẽ những người này cũng mong đợi điều tương tự.
Quá 0h ngày 17-8, đoàn chúng tôi đi bộ đến nhà ga sân bay. Một số binh sĩ Mỹ nằm ngủ ngay trên sàn trong khi số khác bận rộn dọn dẹp, đảm bảo lối ra thông suốt. Họ cho chúng tôi uống nước ở phòng chờ và yêu cầu mỗi người đeo một vòng màu trắng.
Khoảng 5h sáng, cuối cùng tôi cũng được ngồi vào ghế máy bay và thắt dây an toàn. Đúng khoảnh khắc đó, tôi chợt nhận ra mình còn có quyền lựa chọn rời khỏi quốc gia này vì là một người nước ngoài.
Hàng triệu người Afghanistan khác, thật không may lại chẳng có quyền chọn lựa”.
Con đường nguy hiểm đến sân bay Kabul qua lời kể của nữ phóng viên Ấn Độ
Hàng nghìn người đổ xô đến sân bay Kabul để tháo chạy khỏi Taliban, nhưng các chiến binh của nhóm này đã chặn các lối vào, nổ súng cảnh cáo và tấn công một số người trong đám đông.
Những người dân Afghanistan ngồi trên đường ở lối vào sân bay Kabul, chờ đợi được sơ tán trong tuyệt vọng (Ảnh: Sonia Sarkar).
Nữ nhà báo Sonia Sarkar, làm việc tại New Delhi (Ấn Độ), đến Kabul vào tuần trước để đưa tin về tác động của cuộc xung đột giữa lực lượng Afghanistan và Taliban sau khi Mỹ rút quân. Nhưng rồi cô bất ngờ bị mắc kẹt sau khi Taliban tiến vào Kabul hôm 15/8.
Khi hỗn loạn xảy ra tại sân bay Kabul vào hôm 16/8, Sarkar cho biết, nhiều người khuyên cô không rời khỏi khách sạn. Một trong số họ, những người từng ra ngoài khu vực do Taliban kiểm soát ở các tỉnh khác, đã nhắn tin cho cô: Hãy kéo rèm lại, họ đang ở ngoài đường.
"Nhưng tôi muốn trở về nhà. Sau đó, tôi biết các chuyến bay thương mại sẽ tạm dừng và tấm vé mà tôi có được trên hai chuyến bay rời Kabul đến Ấn Độ sẽ không thể cất cánh theo lịch trình vào ngày 17/8", cô nói.
Tuy nhiên, điều khiến cô lo lắng hơn là thực trạng mà cô đã nghe trong thời gian ở Kabul rằng "người Afghanistan thích người Ấn Độ nhưng Taliban thì rất ghét".
Trên thực tế, New Delhi ủng hộ chính phủ Kabul trong khi mạnh mẽ phản đối Taliban nên không có kênh liên lạc trực tiếp nào giữa chính phủ Ấn Độ và Taliban.
Khi đang không biết làm như thế nào, cô và một nữ đồng nghiệp nhận được liên lạc từ đại sứ quán Ấn Độ, yêu cầu đến khu đại sứ quán trong 2 giờ để rời đi trên một máy bay của không quân Ấn Độ vào tối muộn.
Hành trình gian nan
Tuy nhiên, hành trình của Sarkar và đồng nghiệp đến đại sứ quán không hề dễ dàng. Hàng trăm tù nhân đã được thả tự do ngay sau khi Taliban lên nắm quyền, trong khi cư dân đổ xô ra ngoài để rút tiền và mua đồ.
Cô vội vàng gọi cho một tài xế taxi quen, và người này đã phải cố gắng vượt qua hàng loạt "mê cung" giao thông mới đến được nơi cô ở. "Khi tôi rón rén bước ra khỏi khách sạn, con phố bên ngoài vắng tanh nhưng tôi có thể thấy những người đàn ông mặc áo trang phục truyền thống của Afghanistan, đang tuần tra trên những con phố lân cận. Một số đã thiết lập các trạm kiểm soát và đang dừng kiểm tra các phương tiện. Họ đang mang những thứ trông giống như súng trường Kalashnikov", cô cho biết.
Trên đường đi, một nhóm Taliban đã chặn xe ở lối vào khu vực ngoại giao ở Kabul. "Họ xem hộ chiếu của chúng tôi sau đó bảo chúng tôi quay lại vào sáng hôm sau", cô nói.
Nhưng cô không còn nơi nào để đi vì đã trả phòng khách sạn trong khi trên đường phố đầy rẫy các chiến binh Taliban. Vì vậy, cô và đồng nghiệp ngồi đợi trên xe trong 3 giờ đồng hồ trước khi tiếp cận chốt kiểm soát của Taliban một lần nữa.
Người lái xe taxi đã có thể thuyết phục cho xe qua nhưng một tay súng Taliban, khoảng 20 tuổi, nói rằng trời đang tối dần và vì Sarkar và đồng nghiệp là phụ nữ nên không thể tự mình vào khu ngoại giao.
Cuối cùng, một thành viên của đại sứ quán Ấn Độ đã gọi cho một trong những người hòa giải của Taliban để nói chuyện. Và tất cả sau đó được đưa lên chiếc xe "cảnh sát" màu xanh đi vào khu ngoại giao. Sarkar kể rằng, mọi người đều do dự nhưng cũng không dám nói "không" vì lo sợ sẽ gặp rắc rối. Cách đại sứ quán chưa đầy 100m, chiếc xe dừng lại, cô và đồng nghiệp lên xe bọc thép thuộc phái bộ Ấn Độ.
"Khi bước vào cổng đại sứ quán, chúng tôi mới thật sự thấy nhẹ người", Sarkar nhớ lại.
Nhưng lúc đó cô cũng không rõ khi nào mọi người mới được đến sân bay để trở về nước vì các cuộc đàm phán về một con đường an toàn tới sân bay với Taliban vẫn đang diễn ra.
"Tôi có quyền lựa chọn rời khỏi đất nước này"
Vào khoảng 22 giờ (giờ địa phương) ngày 16/8, Sarkar và mọi người được lệnh tập hợp và lên xe. Mọi người đã sẵn sàng để đi nhưng nhiều người lại không thể mang theo túi xách vì được thông báo ưu tiên người chứ không phải hành lý.
Lần này, lực lượng Taliban hộ tống một đoàn xe bọc thép gồm 22 chiếc đến sân bay Kabul, nơi một máy bay quân sự đang chờ để sơ tán hơn 120 công dân Ấn Độ sau khi New Delhi quyết định đóng cửa cơ sở ngoại giao tại Afghanistan. Các nguồn tin cho biết, Taliban đã hứa sẽ "chăm sóc" tài sản và phương tiện của đại sứ quán và sẽ bàn giao chúng khi các nhà ngoại giao trở về.
Gần sân bay, Sarkar cho biết nhìn thấy hàng trăm người đàn ông trên đường, nhiều người mang theo vũ khí tinh vi. Còn có cả phụ nữ và trẻ em. Không ai mang hành lý và có vẻ như họ đã vội vàng rời khỏi nhà.
Mỗi khi đám đông náo loạn, các tay súng Taliban đang tuần tra trên đường phố sẽ bắn chỉ thiên. Trong khoảng thời gian 30 phút, nữ nhà báo này cho biết đã nghe 3 lần nổ súng.
Sau khi đến được sân bay trên chặng đường đầy lo lắng, khoảng 5 giờ ngày 17/8, nữ nhà báo ngồi yên trên máy bay. "Sau khi thắt dây an toàn, tôi nhắn tin cho chị gái ở New Delhi báo tin máy bay sẽ sớm cất cánh. Tôi nhận ra, là một người nước ngoài ở Afghanistan, tôi có quyền lựa chọn rời khỏi đất nước này. Thật không may, hàng triệu người Afghanistan thì không".
"Kho báu" nghìn tỷ USD khổng lồ trong tay Taliban Taliban sở hữu nguồn khoáng sản khổng lồ của Afghanistan sau khi kiểm soát đất nước, tuy nhiên việc khai thác lại là bài toán khó với lực lượng này. Một tay súng Taliban bước qua cửa hàng làm đẹp ở thủ đô Kabul với tấm biển phụ nữ bị phun sơn đen (Ảnh: AFP). Việc Afghanistan nhanh chóng rơi vào tay lực...