164 người chế.t, hơn 5.000 người bị bắt trong bạo loạn ở Kazakhstan
Ít nhất 164 người đã thiệ.t mạn.g và hơn 5.000 người bị giam giữ trong một tuần bất ổn ở Kazakhstan, giới chức nước này hôm nay cho biết.
Các binh sĩ trên đường phố Almaty, Kazakhstan ngày 6/1 (Ảnh: Reuters).
Con số trên, tăng đáng kể so với 44 người đưa ra hôm 7/1, đã được công bố hôm nay trên kênh truyền hình nhà nước Khabar 24, trích dẫn nguồn tin từ Bộ Y tế Kazakhstan.
Trong khi đó, ít nhất 5.135 người đã bị giam giữ vì cáo buộc tham gia vào các cuộc biểu tình ở Kazakhstan, truyền thông nhà nước dẫn nguồn Bộ Nội vụ nước này cho hay.
Cảnh sát đã mở cuộc điều tra 125 vụ án hình sự liên quan đến các vụ bạo loạn, bao gồm cả các tội danh bạo lực, giế.t ngườ.i, cướp của. Theo thống kê của chính phủ, hơn 400 phương tiện bị phá hủy trong bạo loạn, trong khi 100 doanh nghiệp và ngân hàng bị tấ.n côn.g và cướp phá. Thiệt hại ban đầu ước tính lên đến 198 triệu USD, theo Bộ Nội vụ Kazakhstan.
Tình trạng bất ổn hiện nay là thách thức lớn nhất đối với chính quyền Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev, khiến ông kêu gọi sự hỗ trợ của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) do Nga dẫn đầu.
Trong cuộc họp báo hôm 9/1, tướng chỉ huy CSTO Andrey Sedyukov cho biết, lực lượng gìn giữ hòa bình của CSTO đã được triển khai đầy đủ đến Kazakhstan và hiện chỉ hoàn toàn hoạt động trong nước.
Tướng Sedyukov cho hay, các lực lượng đang thực hiện các nhiệm vụ bảo vệ các cơ sở quân sự, nhà nước và xã hội quan trọng ở thành phố Almaty và khu vực lân cận và sẽ ở lại Kazakhstan cho đến khi tình hình hoàn toàn ổn định.
Cho đến nay, nhiều quan chức cấp cao, bao gồm cả cựu lãnh đạo Ủy ban An ninh Quốc gia Kazakhstan Karim Massimov, đã bị bắt giữ vì tình nghi tội phản quốc.
Người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cho biết trong một tuyên bố hôm 8/1 rằng, EU đã ra tuyên bố rõ ràng “lên án mạnh mẽ” các hành động bạo lực lan rộng ở Kazakhstan. EU cũng kêu gọi các bên tham gia hỗ trợ quân sự từ bên ngoài “cần tôn trọng chủ quyền và độc lập” của Kazakhstan.
“Chúng tôi vô cùng thương tiếc về thiệt hại về người và lên án mạnh mẽ những hành vi bạo lực trên diện rộng”, ông nhấn mạnh.
Nghi vấn người nước ngoài được cho tiề.n tới Kazakhstan để biểu tình
Một người đàn ông từ Kyrgyzstan khai nhận đã được "những người lạ" mua vé máy bay và hứa cho tiề.n 200 USD để tham gia biểu tình ở Kazakhstan.
Xe cảnh sát bị đốt cháy trong biểu tình ở Kazakhstan (Ảnh: Reuters).
Sputnik đưa tin, một người đàn ông bị bắt ở thành phố lớn nhất Kazakhstan, Almaty, đã thú nhận rằng, người này từ Kyrgyzstan tới sau khi được những người lạ hứa cho 200 USD để tham gia biểu tình ở nước láng giềng Kazakhstan.
"Vài người lạ gọi điện thoại cho tôi và đề nghị tôi tham gia biểu tình để nhận 200 USD. Vì tôi đang thất nghiệp ở Kyrgyzstan, nên tôi đã đồng ý", người đàn ông nói với đài truyền hình Khabar 24.
Sau đó, "những người lạ" đã mua vé máy bay cho người đàn ông nói trên và sắp xếp chỗ ở cho anh này ở Kazakhstan. Theo lời người đàn ông trên, khoảng 10 người từ Uzbekistan và Tajikistan cùng sống với anh ta trước khi cuộc biểu tình diễn ra.
Trước đó, Sergei Lebedev, Thư ký điều hành của Tổ chức Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG), nói rằng các cuộc biểu tình ở Kazakhstan đã được chuẩn bị từ trước nhằm gây bất ổn tình hình trong nước và bên tổ chức nó có sự hậu thuẫn từ nước ngoài.
"Rõ ràng là các phần tử phá hoại đã chuẩn bị cho các cuộc biểu tình hàng loạt nhằm gây bất ổn trong nước và có sự hỗ trợ của nước ngoài. Những kẻ khiêu khích, hướng dẫn và tài trợ cho cái gọi là cuộc cách mạng màu và bạo loạn ở các nước SNG có vai trò hàng đầu trong các hành vi tội phạm ở các thành phố của Kazakhstan", ông Lebedev.
SNG (tiếng Anh là CIS) là tổ chức gồm các quốc gia độc lập ra đời sau khi Liên Xô tan rã năm 1991.
Bình luận của ông Lebedev tương tự phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova rằng, cuộc bạo loạn ở Kazakhstan là "nỗ lực có liên quan từ nước ngoài nhằm sử dụng các nhóm vũ trang và được huấn luyện để phá hoại an ninh và tính toàn vẹn của nhà nước".
Hôm 5/1, Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev nói rằng có một nhóm đã lên âm mưu "với động cơ tài chính" vạch ra kế hoạch cẩn thận đằng sau các cuộc biểu tình. Ông cam kết sẽ hành động quyết liệt chống lại bất cứ phần tử tội phạm nào.
Biểu tình ở Kazakhstan bắt đầu từ 2/1 nhằm phản đối giá nhiên liệu tăng đã nhanh chóng leo thang thành bạo loạn trên diện rộng khiến hàng chục người thiệ.t mạn.g và hàng nghìn người bị thương.
Khói lửa bao trùm bạo loạn ở Kazakhstan
Dấu hiệu cuộc chiến quyền lực đằng sau biểu tình bạo loạn ở Kazakhstan Các chuyên gia nhận định, bạo loạn tại Kazakhstan có thể bắt nguồn một phần từ cuộc chiến quyền lực giữa các phe phái trong chính phủ nước này. Quân đội được triển khai tại quảng trường chính ở thành phố Almaty (Ảnh: Reuters). Hàng chục người biểu tình chống chính phủ và các nhân viên an ninh Kazakhstan đã thiệ.t mạn.g và...