1,5 triệu người chế.t mỗi năm vì ô nhiễm không khí

Trí Đỗ20:08 29/11/2024

Theo AFP dẫn nghiên cứu trên tạp chí y khoa The Lancet ngày 28.11, khoảng 1,53 triệu ca t.ử von.g mỗi năm trên toàn cầu có liên quan ô nhiễm không khí từ cháy rừng.

Nhóm nghiên cứu đã xem xét dữ liệu sẵn có về các vụ hỏa hoạn, bao gồm những đám cháy trong tự nhiên và theo kế hoạch như đốt có kiểm soát trên đất nông nghiệp.

Cháy rừng ở New York (Mỹ) ngày 13.11. ẢNH: AFP

Theo nghiên cứu, hơn 90% số ca t.ử von.g nêu trên xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, trong đó khu vực châu Phi cận Sahara chiếm gần 40%. Số ca t.ử von.g được dự báo sẽ tăng trong những năm tới vì biến đổi khí hậu. Các tác giả kêu gọi hành động khẩn cấp, đồng thời cần hỗ trợ nhiều hơn về tài chính và công nghệ cho những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Điểm nóng về ô nhiễm không khí: Vì sao Nam Á?

Tình trạng ô nhiễm 'mãn tính' tại châu Á và cái giá đắt về sức khỏe

Tiếp xúc với ô nhiễm không khí từ khi còn nhỏ có thể làm tăng nguy cơ suy yếu sức khỏe, dẫn đến đột quỵ và ung thư.

Tuy nhiên, nhiều quốc gia tại châu Á vẫn chưa đạt được mục tiêu về không khí sạch.

Khói mù ô nhiễm bao phủ dày đặc tại New Delhi, Ấn Độ. Ảnh: ANI/TTXVN

Kênh DW (Đức) đưa tin, 100 thành phố ô nhiễm nhất thế giới đều nằm ở châu Á. Hiện nay, ô nhiễm không khí nghiêm trọng vẫn tiếp diễn trên khắp Nam Á. Vào tháng 11 này, cư dân của các thành phố lớn của Ấn Độ, bao gồm thủ đô New Delhi, và một số khu vực của Pakistan được khuyến cáo nên ở trong nhà. Nhiều trường học, công trình xây dựng ngoài trời đã phải tạm đóng cửa do ô nhiễm.

Trong khi đó, người dân có nguy cơ tiếp xúc với không khí ô nhiễm ở mọi nơi, từ những người đi bộ, người điều khiển xe mắc kẹt trong tắc đường giờ cao điểm hay ở vùng nông thôn phụ thuộc vào đốt củi để sưởi ấm.

Tuy nhiên, đối với nhiều người dân ở những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trên thế giới, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh không khí kém chất lượng lại là bài toán khó.

Nguyên nhân gây ô nhiễm

New Delhi, với 20 triệu dân, đứng đầu danh sách những thành phố ô nhiễm nhất thế giới, phải chịu đựng chất lượng không khí nguy hiểm từ tháng 10 đến nay do hoạt động đốt rơm rạ sau vụ thu hoạch, ô nhiễm từ phương tiện giao thông...

Theo kênh Aljazeera, chất lượng không khí kém ở Nam Á thường là do khí thải công nghiệp, đốt rác thải nông nghiệp và hỏa táng. Việc đốt nhiên liệu rắn để nấu ăn và sưởi ấm, đặc biệt là trong những tháng nhiệt độ thấp, làm tăng thêm ô nhiễm không khí.

Ô nhiễm không khí đôi khi không có giới hạn về biên giới, trong mùa đốt rơm rạ sau thu hoạch, khói từ Ấn Độ, Nepal và Pakistan có thể tràn sang Bangladesh.

Smog là từ ghép của "smoke" (khói) và "fog" (sương mù). Hiện tượng này hình thành khi các chất gây ô nhiễm ở mặt đất, như các hạt vật chất nhỏ, sulfate, nitrate và các hóa chất độc hại khác kết hợp với sương mù dưới ánh nắng Mặt trời.

Trong khói là các hạt vi mô hình thành từ các phản ứng hóa học giữa những chất chúng ta đã đốt. Các hạt này được chia theo kích cỡ. Ví dụ, PM10 là hạt có kích thước 2,5-10 micromet, PM2.5 cho các hạt có kích thước 2,5 micromet trở xuống và PM0.1 cho các hạt siêu mịn có kích thước nhỏ hơn 100 nanomet. Do kích thước siêu nhỏ nên khi con người hít phải các hạt hóa chất này, chúng có thể dễ dàng được hấp thụ vào má.u, từ đó gây ra tác hại lâu dài.

Ảnh hưởng của smog và ô nhiễm không khí đối với sức khỏe

Khói mù ô nhiễm bao phủ dày đặc tại New Delhi, Ấn Độ. Ảnh: ANI/TTXVN

Từ lâu, việc hít phải các hạt vật chất và không khí ô nhiễm được coi có liên quan đến sức khỏe kém và một loạt các bệnh tật, rối loạn. Tiếp xúc trong thời gian ngắn có thể làm trầm trọng thêm các bệnh cấp tính như hen suyễn cũng như vấn đề về hô hấp, đồng thời gây suy yếu chức năng phổi. Tiếp xúc về lâu dài có thể phát sinh các bệnh mãn tính, bao gồm ung thư, đột quỵ, bệnh tim... Điều này có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổ.i, nhưng tr.ẻ e.m và những người trên 65 tuổ.i đặc biệt dễ bị tổn thương.

Vào tháng 5/2024, một nghiên cứu về các khu vực phát thải thấp ở Đức phát hiện ra rằng tr.ẻ e.m tiếp xúc với không khí sạch từ khi thụ thai đến năm đầu đời sẽ phải dùng ít thuố.c hơn trong giai đoạn từ 0 đến 5 tuổ.i, so với những trẻ sống ở môi trường ô nhiễm.

Nhiều nghiên cứu trước đây cũng chỉ ra rằng tr.ẻ e.m tiếp xúc với ô nhiễm trong thời gian đầu đời có kết quả học tập kém hơn ở trường, đạt điểm kiểm tra thấp hơn và có thu nhập trung bình thấp hơn khi trưởng thành.

Biện pháp xử lý có thể áp dụng

DW cho biết hầu như không có biện pháp hiệu quả để bảo vệ bản thân khỏi khói bụi, ngoài việc tránh xa khói bụi càng nhiều càng tốt. Tại một số thành phố ô nhiễm cao như New Delhi (Ấn Độ) và Lahore (Pakistan), chính quyền địa phương đã ban hành hạn chế đối với các hoạt động ngoài trời. Các thành phố dễ bị smog và ô nhiễm không khí cao cũng có thể khuyên người dân sử dụng thiết bị lọc không khí.

IQAir - một tổ chức giám sát không khí của Thụy Sĩ - đề xuất các chính phủ cần đầu tư mạnh hơn vào sáng kiến năng lượng tái tạo, cải thiện cơ sở hạ tầng và cấm tập quán đốt nông nghiệp.

New Delhi đã cấm các phương tiện cũ vào năm 2018, dẫn đến giảm 35% số lượng ô tô trên đường. Tuy nhiên, vào tháng 11/2023, một dự án hợp tác giữa chính quyền New Delhi và Viện Công nghệ Kanpur cho kết quả là khí thải của các phương tiện vẫn là nhân tố chính dẫn đến ô nhiễm không khí trong thành phố.

Iran tính di dời thủ đô: Bước ngoặt hay thử thách lớn? Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đang thúc đẩy kế hoạch di dời thủ đô khỏi Tehran. Mặc dù đây là sáng kiến đầy tham vọng, nhưng việc triển khai không hề dễ dàng do chi phí khổng lồ, sự phản đối từ dư luận và những thách thức trong xây dựng cơ sở hạ tầng mới. Quang cảnh đường phố tại Tehran, Iran,...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Thái Lan phát hiện 41 th.i th.ể tại cơ sở thiền định09:14

Nga dùng 'hàng khủng', chiến trường Ukraine sẽ thế nào ?08:53

Thả lưới bắt cá, ngư dân vô tình 'tóm' được tàu ngầm hạt nhân Mỹ08:13

Tòa án Mỹ chấp thuận hoãn truy tố ông Trump vụ tài liệu mật08:24

Nhóm bà Harris lên tiếng về thông tin nợ nần tranh cử08:56

Loạt tuyên bố nóng của Nga về tên lửa đạn đạo bội siêu thanh tầm trung16:11

Chảo lửa Trung Đông thêm sục sôi09:02

3 tàu sân bay Mỹ đến châu Á lúc ông Trump chuẩn bị nhậm chức08:31

Israel đã phá hủy cơ sở nghiên cứu vũ khí hạt nhân tuyệt mật của Iran?09:14

Israel tập kích rung chuyển Beirut, phóng tên lửa nổ sập tòa nhà 8 tầng08:10

Tổng thống Biden ra cảnh báo trong cuộc gặp với lãnh đạo Nhật, Hàn Quốc08:13

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Phát hiện mỏ 'vàng trắng' 540 tỉ USD ở đáy hồ California

20:02:39 29/11/2024

Một cuộc nghiên cứu về vùng hồ ở California (Mỹ) đã phát hiện khoảng 18 triệu tấn lithium, được mệnh danh là vàng trắng và ước tính trị giá 540 tỉ USD, theo Unilad hôm 28.11.

Lũ lụt tại miền Nam Thái Lan, hơn 240.000 hộ bị ảnh hưởng

20:01:03 29/11/2024

Các cơ quan chức năng Thái Lan đang tích cực triển khai các biện pháp ứng phó, hỗ trợ người dân tại những khu vực bị ảnh hưởng, đồng thời đưa ra cảnh báo để giảm thiểu rủi ro do thiên tai.

BRICS: Thách thức mới cho EU giữa khủng hoảng hiện hữu

20:00:38 29/11/2024

Những sáng kiến như hệ thống thanh toán quốc tế BRICS Pay và các thỏa thuận thương mại bằng nội tệ nhằm giảm sự phụ thuộc vào đồng USD, tạo nên một trật tự đa cực.

ECB dự kiến cắt giảm lãi suất để vực dậy kinh tế châu Âu

19:54:11 29/11/2024

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đang cân nhắc tiếp tục cắt giảm lãi suất vào tháng 12 tới để hỗ trợ nền kinh tế khu vực đồng Euro vốn đang có dấu hiệu chững lại.

Pháo kích nhằm vào ký túc xá trường đại học ở Syria

19:51:55 29/11/2024

Đây là cuộc tấ.n côn.g lớn nhất kể từ tháng 3/2020 sau khi đạt được một thỏa thuận ngừng bắ.n nhằm chấm dứt nhiều năm giao tranh khiến hàng triệu người Syria phải rời bỏ nhà cửa.

Phần Lan: Đã khôi phục cáp ngầm gặp sự cố trên biển Baltic

19:45:37 29/11/2024

Trước đó một ngày, nhà cung cấp dịch vụ viễn thông có trụ sở tại Solna (Thụy Điển) cũng cho biết đường cáp thứ hai bị sự cố - kết nối giữa Thụy Điển và Litva - cũng đã được sửa chữa và hoạt động trở lại.

Tổng thống CH Cyprus nêu thời điểm nộp đơn xin gia nhập NATO

15:14:51 29/11/2024

Sau cuộc gặp với Tổng thống Biden, ông Christodoulides cho biết nước này cam kết mở rộng hợp tác quốc phòng an ninh với Mỹ. Chính phủ Cyprus đang đàm phán với Mỹ để nâng cấp một căn cứ không quân và với EU để nâng cấp một căn cứ hải quâ...

Nga và Iran lên tiếng về diễn biến 'nóng' tại Syria

15:04:21 29/11/2024

Đến ngày 29/11, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cáo buộc Mỹ, Anh và một số quốc gia phương Tây khác gieo rắc hỗn loạn qua các nhóm khủn.g b.ố trên khắp Syria.

Vụ kiện ExxonMobil và cú lừa của ngành sản xuất nhựa

14:55:45 29/11/2024

Vụ kiện này đã làm nổi bật mối liên hệ giữa ngành nhiên liệu hóa thạch và rác thải nhựa, đồng thời nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết cần hạn chế sản xuất nhựa.

Tây Ban Nha: Người lao động được 'nghỉ phép khí hậu'

14:54:31 29/11/2024

Bộ trưởng Kinh tế Tây Ban Nha Carlos Cuerpo khẳng định rằng người lao động được nghỉ phép có lương nếu không thể đi làm trực tiếp và cả làm từ xa.

Mưa lớn đã ảnh hưởng tới trên 400.000 người ở Sri Lanka

14:52:20 29/11/2024

Ngoài ra, thời tiết khắc nghiệt cũng làm 12 người thiệ.t mạn.g, trong khi 2 người khác mất tích. Để hỗ trợ những người bị ảnh hưởng, các thành viên của lực lượng vũ trang và cảnh sát đã được triển khai thành nhiều nhóm.

Tín hiệu tích cực về thỏa thuận trao trả con tin tại Gaza

14:50:09 29/11/2024

Các cơ quan viện trợ, đặc biệt là Cơ quan Cứu trợ và Việc làm của Liên hợp quốc dành cho Người tị nạn Palestine (UNRWA), cáo buộc chính quyền Israel ngăn xe tải viện trợ cho Gaza.