1,5 triệu người chết mỗi năm vì ô nhiễm không khí

Trí Đỗ20:08 29/11/2024

Theo AFP dẫn nghiên cứu trên tạp chí y khoa The Lancet ngày 28.11, khoảng 1,53 triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu có liên quan ô nhiễm không khí từ cháy rừng.

Nhóm nghiên cứu đã xem xét dữ liệu sẵn có về các vụ hỏa hoạn, bao gồm những đám cháy trong tự nhiên và theo kế hoạch như đốt có kiểm soát trên đất nông nghiệp.

Cháy rừng ở New York (Mỹ) ngày 13.11. ẢNH: AFP

Theo nghiên cứu, hơn 90% số ca tử vong nêu trên xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, trong đó khu vực châu Phi cận Sahara chiếm gần 40%. Số ca tử vong được dự báo sẽ tăng trong những năm tới vì biến đổi khí hậu. Các tác giả kêu gọi hành động khẩn cấp, đồng thời cần hỗ trợ nhiều hơn về tài chính và công nghệ cho những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Điểm nóng về ô nhiễm không khí: Vì sao Nam Á?

Tình trạng ô nhiễm 'mãn tính' tại châu Á và cái giá đắt về sức khỏe

Tiếp xúc với ô nhiễm không khí từ khi còn nhỏ có thể làm tăng nguy cơ suy yếu sức khỏe, dẫn đến đột quỵ và ung thư.

Tuy nhiên, nhiều quốc gia tại châu Á vẫn chưa đạt được mục tiêu về không khí sạch.

Khói mù ô nhiễm bao phủ dày đặc tại New Delhi, Ấn Độ. Ảnh: ANI/TTXVN

Kênh DW (Đức) đưa tin, 100 thành phố ô nhiễm nhất thế giới đều nằm ở châu Á. Hiện nay, ô nhiễm không khí nghiêm trọng vẫn tiếp diễn trên khắp Nam Á. Vào tháng 11 này, cư dân của các thành phố lớn của Ấn Độ, bao gồm thủ đô New Delhi, và một số khu vực của Pakistan được khuyến cáo nên ở trong nhà. Nhiều trường học, công trình xây dựng ngoài trời đã phải tạm đóng cửa do ô nhiễm.

Trong khi đó, người dân có nguy cơ tiếp xúc với không khí ô nhiễm ở mọi nơi, từ những người đi bộ, người điều khiển xe mắc kẹt trong tắc đường giờ cao điểm hay ở vùng nông thôn phụ thuộc vào đốt củi để sưởi ấm.

Tuy nhiên, đối với nhiều người dân ở những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trên thế giới, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh không khí kém chất lượng lại là bài toán khó.

Nguyên nhân gây ô nhiễm

New Delhi, với 20 triệu dân, đứng đầu danh sách những thành phố ô nhiễm nhất thế giới, phải chịu đựng chất lượng không khí nguy hiểm từ tháng 10 đến nay do hoạt động đốt rơm rạ sau vụ thu hoạch, ô nhiễm từ phương tiện giao thông...

Theo kênh Aljazeera, chất lượng không khí kém ở Nam Á thường là do khí thải công nghiệp, đốt rác thải nông nghiệp và hỏa táng. Việc đốt nhiên liệu rắn để nấu ăn và sưởi ấm, đặc biệt là trong những tháng nhiệt độ thấp, làm tăng thêm ô nhiễm không khí.

Ô nhiễm không khí đôi khi không có giới hạn về biên giới, trong mùa đốt rơm rạ sau thu hoạch, khói từ Ấn Độ, Nepal và Pakistan có thể tràn sang Bangladesh.

Smog là từ ghép của "smoke" (khói) và "fog" (sương mù). Hiện tượng này hình thành khi các chất gây ô nhiễm ở mặt đất, như các hạt vật chất nhỏ, sulfate, nitrate và các hóa chất độc hại khác kết hợp với sương mù dưới ánh nắng Mặt trời.

Trong khói là các hạt vi mô hình thành từ các phản ứng hóa học giữa những chất chúng ta đã đốt. Các hạt này được chia theo kích cỡ. Ví dụ, PM10 là hạt có kích thước 2,5-10 micromet, PM2.5 cho các hạt có kích thước 2,5 micromet trở xuống và PM0.1 cho các hạt siêu mịn có kích thước nhỏ hơn 100 nanomet. Do kích thước siêu nhỏ nên khi con người hít phải các hạt hóa chất này, chúng có thể dễ dàng được hấp thụ vào máu, từ đó gây ra tác hại lâu dài.

Ảnh hưởng của smog và ô nhiễm không khí đối với sức khỏe

Khói mù ô nhiễm bao phủ dày đặc tại New Delhi, Ấn Độ. Ảnh: ANI/TTXVN

Từ lâu, việc hít phải các hạt vật chất và không khí ô nhiễm được coi có liên quan đến sức khỏe kém và một loạt các bệnh tật, rối loạn. Tiếp xúc trong thời gian ngắn có thể làm trầm trọng thêm các bệnh cấp tính như hen suyễn cũng như vấn đề về hô hấp, đồng thời gây suy yếu chức năng phổi. Tiếp xúc về lâu dài có thể phát sinh các bệnh mãn tính, bao gồm ung thư, đột quỵ, bệnh tim... Điều này có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, nhưng trẻ em và những người trên 65 tuổi đặc biệt dễ bị tổn thương.

Vào tháng 5/2024, một nghiên cứu về các khu vực phát thải thấp ở Đức phát hiện ra rằng trẻ em tiếp xúc với không khí sạch từ khi thụ thai đến năm đầu đời sẽ phải dùng ít thuốc hơn trong giai đoạn từ 0 đến 5 tuổi, so với những trẻ sống ở môi trường ô nhiễm.

Nhiều nghiên cứu trước đây cũng chỉ ra rằng trẻ em tiếp xúc với ô nhiễm trong thời gian đầu đời có kết quả học tập kém hơn ở trường, đạt điểm kiểm tra thấp hơn và có thu nhập trung bình thấp hơn khi trưởng thành.

Biện pháp xử lý có thể áp dụng

DW cho biết hầu như không có biện pháp hiệu quả để bảo vệ bản thân khỏi khói bụi, ngoài việc tránh xa khói bụi càng nhiều càng tốt. Tại một số thành phố ô nhiễm cao như New Delhi (Ấn Độ) và Lahore (Pakistan), chính quyền địa phương đã ban hành hạn chế đối với các hoạt động ngoài trời. Các thành phố dễ bị smog và ô nhiễm không khí cao cũng có thể khuyên người dân sử dụng thiết bị lọc không khí.

IQAir - một tổ chức giám sát không khí của Thụy Sĩ - đề xuất các chính phủ cần đầu tư mạnh hơn vào sáng kiến năng lượng tái tạo, cải thiện cơ sở hạ tầng và cấm tập quán đốt nông nghiệp.

New Delhi đã cấm các phương tiện cũ vào năm 2018, dẫn đến giảm 35% số lượng ô tô trên đường. Tuy nhiên, vào tháng 11/2023, một dự án hợp tác giữa chính quyền New Delhi và Viện Công nghệ Kanpur cho kết quả là khí thải của các phương tiện vẫn là nhân tố chính dẫn đến ô nhiễm không khí trong thành phố.

Iran tính di dời thủ đô: Bước ngoặt hay thử thách lớn? Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đang thúc đẩy kế hoạch di dời thủ đô khỏi Tehran. Mặc dù đây là sáng kiến đầy tham vọng, nhưng việc triển khai không hề dễ dàng do chi phí khổng lồ, sự phản đối từ dư luận và những thách thức trong xây dựng cơ sở hạ tầng mới. Quang cảnh đường phố tại Tehran, Iran,...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ý tưởng gây sốc của Tổng thống Trump về Dải Gaza08:59

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Nga sắp cho chạy thử 'chiến hạm mạnh nhất thế giới' sau cuộc đại tu?10:04

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Ông Trump cấm người chuyển giới tham gia các môn thể thao dành cho nữ08:45

Iran công bố tên lửa đạn đạo mới nhất08:23

CIA có đánh giá mới về nguồn gốc Covid-1908:54

Ông Trump rút Mỹ khỏi cơ quan trực thuộc Liên Hiệp Quốc08:04

Mỹ chuẩn bị kế hoạch rút quân khỏi Syria?02:37

Ông Trump được tặng máy nhắn tin bằng vàng, ca ngợi 'chiến dịch tuyệt vời' của Israel08:58

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Ukraine đổi chiến lược trong xung đột với Nga giữa lúc Tổng thống Trump thúc đẩy ngừng bắn

22:16:08 08/02/2025

Mặc dù mục đích chính của các cuộc tấn công này chưa rõ ràng, là để kiểm soát lãnh thổ hay củng cố các vị trí phòng thủ, nhưng nhà phân tích Angelica Evans của ISW cho rằng tiến triển này của Ukraine rất đáng chú ý.

Israel bắt đầu thả tù nhân Palestine theo thỏa thuận trao đổi con tin

22:10:53 08/02/2025

Việc trao đổi tù nhân lần này diễn ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán quốc tế vẫn đang tiếp tục nhằm đạt được một thỏa thuận ngừng bắn mới, với sự tham gia của các bên trung gian như Ai Cập, Qatar và Mỹ.

Liên bang Nga cảnh báo bắn hạ chiến đấu cơ của Pháp nếu Ukraine sử dụng ở tiền tuyến

22:09:03 08/02/2025

Tương tự như chiến đấu cơ F-16 do Mỹ sản xuất, mà các nước phương Tây đã cung cấp cho Ukraine vào tháng 8/2024, máy bay Mirage 2000 chỉ có thể được Ukraine sử dụng ở khu vực ở xa chiến tuyến.

Sự chuyển dịch trong lĩnh vực chính trị của tỷ phú công nghệ Elon Musk

22:07:47 08/02/2025

Không chỉ giới hạn trong phạm vi nước Mỹ, ông Musk còn bày tỏ quan điểm về các vấn đề chính trị quốc tế. Ông công khai ủng hộ một số chính trị gia và đảng phái ở nước ngoài.

Lở đất tại Trung Quốc: Nâng mức ứng phó khẩn cấp lên cấp độ cao nhất

22:02:04 08/02/2025

Theo đó, các đội ứng phó khẩn cấp đã được cử đến hiện trường để nhanh chóng triển khai công tác cứu hộ, cứu trợ, nỗ lực hết sức tìm kiếm những người sống sót.

Tổng thống Trump sẽ công bố chính sách thuế quan 'có đi có lại' trong tuần tới

21:58:21 08/02/2025

Chính sách này sẽ thay thế đề xuất trước đó về mức thuế cố định đối với toàn bộ hàng nhập khẩu vào Mỹ, đánh dấu sự điều chỉnh quan trọng trong chính sách thương mại của chính quyền Tổng thống Trump.

IMF: Nhật Bản cần cắt giảm thâm hụt ngân sách ngay lập tức

21:56:06 08/02/2025

Một sự suy giảm nhỏ, nhưng vẫn là hướng đi sai , bà Choueiri đánh giá, Thâm hụt cần phải đi theo hướng dốc xuống trong trung hạn để đảm bảo rằng các tài khoản tài chính vẫn bền vững .

Cảnh báo lũ lụt nghiêm trọng tại Đông Bắc Australia

21:51:21 08/02/2025

Theo BoM, trong 2 ngày 8 và 9/2, khu vực này sẽ hứng chịu mưa lớn có thể gây lũ quét nguy hiểm và đe dọa tính mạng người dân địa phương.

Airbus hoãn kế hoạch phát triển máy bay chạy bằng hydro

21:49:43 08/02/2025

Động thái này đánh dấu một bước lùi đối với tham vọng của tập đoàn hàng không vũ trụ châu Âu trong việc tiên phong áp dụng nhiên liệu hydrogen trong bối cảnh ngành hàng không đang nỗ lực cắt giảm lượng khí thải.

Ngư dân câu được chiếc vali màu đen và bí mật động trời bên trong

21:22:31 08/02/2025

Một ngư dân đã thông báo cho cảnh sát khi phát hiện mùi hôi thối bốc ra từ chiếc vali. Các dịch vụ khẩn cấp đã được gọi đến hiện trường ở tiểu khu Ban Chang, nơi họ tìm thấy một chiếc vali lớn màu đen, có khóa, bốc ra mùi hôi khó chịu.

Mỹ chỉ giữ lại 611 nhân viên thiết yếu của USAID

21:08:04 08/02/2025

Trước đó, các nguồn thạo tin ngày 6/2 cho biết chính quyền Tổng thống Trump đã lên kế hoạch giữ lại chưa đầy 300 nhân viên của USAID trong tổng số hơn 10.000 nhân viên trên toàn cầu của cơ quan viện trợ lớn nhất thế giới này.

TikTok cho phép người dùng Android tại Mỹ tải ứng dụng qua website

20:41:01 08/02/2025

Các quan chức Mỹ cảnh báo rằng dưới sự điều hành của ByteDance, có nguy cơ dữ liệu của người Mỹ bị lạm dụng. Trong khi đó, những người ủng hộ tự do ngôn luận đã phản đối lệnh cấm TikTok.